دانشگاه محقق اردبیلی
دانشکده کشاورزی
گروه مرتع و آبخیزداری
عنوان پایان نامه:
مکان یابی عرصه های مناسب استحصال آب باران با بهره گرفتن از الگوی سطح منبع متغیر و سیستم اطلاعات جغرافیایی در مراتع حوزه آبخیز سمبورچای، استان اردبیل
استاد راهنما:
دکتر اباذر اسمعلی عوری
دکتر اردوان قربانی
تابستان 1390
(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
فهرست مطالب
عنوان…………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ….صفحه
فصل اول: مقدمه و مروری بر تحقیقات كذشته
1-1- مقدمه………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….2
1-2- هدف و ضرورت تحقیق………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………..5
1-3-. تعریف استحصال رواناب و اهمیت بررسی آن………………………………………………………………………………….. 6
1-4- مزایای بهره گیری از سیستمهای استحصال آب………………………………… ……………………………………………………………………………..10
1-5- سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS…………………………………………………………………………………………………… 11
1-5-1- تعریف GIS………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………12
1-5-2- مزایای استفاده از GIS……………………………………………………………………………………………………………….12
1-6- مرور منابع ………………………………………………………………………………………………………………………………………13
1-7- طبقه بندی روشهای استحصال آب باران و سامانه سطوح آبگیر……………………………………………………16
1-8- انواع سازه های استحصال آب ………………………………………………………………………………………………………….18
فصل دوم: مواد و روش تحقیق
2- مواد و روش تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………21
2-1- منطقه مورد مطالعه ……………………………………………………………………………………………………………………….21
2-1-1- توپوگرافی و فیزیوگرافی ……………………………………………………………………………………………………………21
2-1-2- هوا و اقلیمشناسی ……………………………………………………………………………………………………………………..21
2-2- روش تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………………………..22
2-2-1- مطالعات کتابخانه ای و اقدامات اولیه …………………………………………………………………………………………22
2-2-2- تهیه نقشه پارامترهای موثر در ایجاد رواناب ……………………………………………………………………………..23
2-2-2-1- خطوط توپوگرافی و تهیه نقشه DEM منطقه ……………………………………………………………………..23
2-2-2-2- نقشه ارتفاع از سطح دریا……………………………………………………………………………………………………….23
2-2-2-3- نقشه شیب………………………………………………………………………………………………………………………………24
2-2-2-4- نقشه جهت شیب ………………………………………………………………………………………………………………….25
2-2-2-5- تهیه و تکمیل نقشه همباران و همدما ………………………………………………………………………………….26
الف- بارش ………………………………………………………………………………………………………………………………………………..26
ب- رابطه ارتفاع- بارش و متوسط بارش منطقه ………………………………………………………………………………………27
ج- رژیم حراتی …………………………………………………………………………………………………………………………………………28
د- رابطه ارتفاع- درجه حرارت و میانگین دمای سالانه …………………………………………………………………………..28
2-2-3- مقدار بارندگی در دوره بازگشتهای مختلف …………………………………………………………………………….28
2-2-3-1- مقدار بارش ……………………………………………………………………………………………………………………………28
2-2-3-2- حداکثر بارش 24 ساعته ……………………………………………………………………………………………………….29
2-2-3-3- شدت بارندگی ………………………………………………………………………………………………………………………29
2-2-3-4- رابطه ارتفاع و شدت بارش……………………………………………………………………………………………………..30
2-2-4- شرح تیپهای اراضی ………………………………………………………………………………………………………………….31
2-2-5- تهیه و تکمیل نقشه سنگشناسی و حساسیت سازند به فرسایش…………………………………………….31
2-2-5-1- چینهشناسی واحدهای رسوبی حوزه آبخیز سمبورچای ……………………………………………………….31
2-2-5-1-1- نهشتههای قبل از کرتاسه …………………………………………………………………………………………………31
2-2-5-1-2- نهشتههای کرتاسه ……………………………………………………………………………………………………………32
2-2-5-1-3- نهشتههای پالئوسن- میوسن ……………………………………………………………………………………………32
2-2-5-1-4- نهشتههای الیگوسن- میوسن …………………………………………………………………………………………..32
2-2-5-1-5- نهشتههای کوارترنر …………………………………………………………………………………………………………..34
2-2-6- تعیین نفوذپذیری خاک ……………………………………………………………………………………………………………..34
2-2-7- گروه هیدرولوژیکی خاک ……………………………………………………………………………………………………………36
2-2-7-1- تعیین گروه های اصلی خاک به روش SCS ………………………………………………………………………….36
2-2-8- تهیه نقشه شاخص پوشش گیاهی …………………………………………………………………………………………….37
2-2-9- نقشه نوع استفاده از اراضی ………………………………………………………………………………………………………..38
2-2-10- تقسیم بندی حوزه به واحدهای هیدرولوژیکی و واحد کاری مناسب ……………………………………..38
2-2-11- تعیین مساحت حوزه آبخیز سمبورچای و واحدهای هیدرولوژیک آن …………………………………..39
2-2-12- رتبه بندی آبراهه های حوزه آبخیز ……………………………………………………………………………………………40
2-2-13- طول آبراهه اصلی …………………………………………………………………………………………………………………….41
2-2-14- تعیین ضریب شکل زیرحوزه های مورد مطالعه………………………………………………………………………..41
2-2-15- تعیین رواناب حاصل از شدت بارش نیم ساعته و یک ساعته با دوره بازگشت 2 سال
و 10 سال ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….41
2-2-16- برآورد مقادیر رواناب در هر یک از واحدهای هیدرولوژیک …………………………………………………….42
2-2-16-1- رابطه جاستین …………………………………………………………………………………………………………………….43
2-2-17- برآورد حجم رواناب فصلی و سالانه حوزه آبخیز سمبورچای…………………………………………………..44
2-2-18- محاسبه زمان تمرکز ………………………………………………………………………………………………………………..44
2-2-19- نیمرخ طولی آبراهه اصلی و شیب آبراهه اصلی حوزه………………………………………………………………46
2-2-20- برآورد دبی پیک سیلاب ………………………………………………………………………………………………………….46
2-3- بررسی صحت و دقت نقشهها …………………………………………………………………………………………………………47
2-4- تحلیل داده ها…………………………………………………………………………………………………………………………………..47
2-4-1- مدل وزنی طبقه بندی شده ………………………………………………………………………………………………………..47
2-4-2- روش مقایسه زوجی سلسله مراتبیAHP ………………………………………………………………………………….48
2-5- مکان یابی عرصه های مناسب استحصال رواناب ……………………………………………………………………………..51
2-6- مکان یابی عرصه های مناسب استحصال رواناب با بهره گرفتن از الگوی سطح منبع متغیر …………………51
فصل سوم: نتایج
3- نتایج تحقیق و بحث در مورد آنها ……………………………………………………………………………………………………..53
3-1- طبقه بندی اقلیمی ………………………………………………………………………………………………………………………….53
3-2- نقشه پارامترهای موثر در ایجاد رواناب ………………………………………………………………………………………….53
3-3- مقدار بارندگی در دوره بازگشتهای مختلف …………………………………………………………………………………60
3-3-1- مقدار بارش ………………………………………………………………………………………………………………………………..60
3-3-2- حداکثر بارش 24 ساعته …………………………………………………………………………………………………………..60
3-3-3- شدت بارندگی …………………………………………………………………………………………………………………………….61
3-4- نتایج مطالعات شدت بارش …………………………………………………………………………………………………………….62
3-5- تیپهای اراضی ……………………………………………………………………………………………………………………………….65
3-6- نقشههای سنگشناسی و حساسیت سازندها به فرسایش ……………………………………………………………..65
3-7- نتایج مطالعات نفوذپذیری خاک …………………………………………………………………………………………………….67
3-8- تعیین گروه های اصلی خاک به روش SCS …………………………………………………………………………………..71
3-9- نقشه شاخص پوشش گیاهی ………………………………………………………………………………………………………….72
3-10- نتایج بررسی واحدهای کاری مناسب ………………………………………………………………………………………….73
3-11- تهیه نقشه رواناب حاصل از شدت بارش نیم ساعته و یک ساعته با دوره بازگشت 2 سال و 10
سال و مقادیر آن در هر واحد هیدرولوژیکی …………………………………………………………………………………………….76
3-12- رواناب تولیدی از واحدهای هیدرولوژیکی …………………………………………………………………………………..78
3-13- زمان تمرکز ………………………………………………………………………………………………………………………………….80
3-14- دبی پیک سیلاب …………………………………………………………………………………………………………………………81
3-15- وزندهی به پارامترها …………………………………………………………………………………………………………………..82
3-16- معیار الویتبندی داده ها ……………………………………………………………………………………………………………….82
3-17- مکان یابی عرصه های مناسب برای استحصال رواناب …………………………………………………………………..85
3-18- حجم رواناب فصلی و سالانه حوزه آبخیز سمبور چای ………………………………………………………………..87
3-19- نقشه رواناب خالص تولیدی در منطقه ………………………………………………………………………………………89
فصل چهارم: بحث و نتیجه گیری
4-1- بحث و نتیجه گیری ………………………………………………………………………………………………………………………..91
4-2- محدودیتهای پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………94
4-3- نتیجه گیری کلی …………………………………………………………………………………………………………………………….95
4-5- پیشنهادات………………………………………………………………………………………………………………………………………..96
منابع …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………98
پیوست ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………103
فهرست اشکال
عنوان اشکال…………………………………………………………………………………………………… صفحه
شکل 3-1: نقشه مدل رقومی ارتفاعی.. 54
شکل 3-2: نقشه کلاسهبندی شیب… 55
شکل 3-3: نقشه کلاسهبندی ارتفاعی.. 56
شکل 3-4: نقشه جهت طبقه بندی شده در 5 طبقه. 57
شکل 3-5: نقشه کاربری اراضی.. 58
شکل 3-6: نقشه مدل رقومی بارش…. 59
شکل3-7: نقشه طبقات بارش در 5 کلاس ………………………………………………………………………………………………59
شکل 3-8: نقشه مدل رقومی دمای متوسط سالانه. 60
شکل 3-9: نقشه طبقات دمایی در 3 کلاس ……………………………………………………………………………………………60
شکل 3-10: منحنی شدت- مدت- فراوانی ایستگاه برزند. 61
شکل 3-11: نقشه طبقات شدت بارش نیم ساعته با دوره بازگشت 2 سال الف… 62
شکل 3-12: نقشه کلاسهبندی شدت بارش نیم ساعته با دوره بازگشت 2 سال شکل ب ……………………..62
شکل 3-13: نقشه طبقات شدت بارش یک ساعته با دوره بازگشت 2 سال الف… 63
شکل 3-14: نقشه کلاسهبندی شدت بارش یک ساعته با دوره بازگشت 2 سال ب ………………………………63
شکل 3-15: نقشه طبقات شدت بارش نیم ساعته با دوره بازگشت 10 سال الف… 63
شکل 3-16: نقشه کلاسهبندی شدت بارش نیم ساعته با دوره بازگشت 10 سال ب …………………………….63
شکل 3-17: نقشه طبقات شدت بارش یک ساعته با دوره بازگشت 10 سال الف… 64
شکل 3-18: نقشه کلاسهبندی شدت بارش یک ساعته با دوره بازگشت 10 سال ب ……………………………64
شکل 3-19: نقشه سازند زمین شناسی حوزه آبخیز سمبورچای.. 67
شکل 3-20: منحنی تغییرات سرعت نفوذ نسبت به زمان.. 70
شکل 3-21: سرعت نفوذ طبقهبندی شده در حوزه آبخیز سمبورچای.. 71
شکل 3-22: نقشه گروهبندی هیدرولوژیکی خاک در حوزه آبخیز سمبورچای.. 72
شکل 3-23: نقشه مقادیر NDVI در حوزه آبخیز سمبورچای.. 73
شکل 3-24: نقشه زیر حوزه ها و اطلاعات کلی حوزه آبخیز سمبورچای.. 74
شکل 3-25: نقشه رواناب حاصل از شدت بارش نیم ساعته با دوره بازگشت 2 سال شکل الف… 76
شکل 3-26: نقشه رواناب حاصل از شدت بارش یک ساعته با دوره بازگشت 2 سال شکل ب ………………76
شکل 3-27: نقشه رواناب حاصل از شدت بارش نیم ساعته با دوره بازگشت 10 سال شکل الف… 77
شکل 3-28: نقشه رواناب حاصل از شدت بارش یک ساعته با دوره بازگشت 10 سال شکل ب …………..77
شکل 3-29: پروفیل طولی آبراهه اصلی حوزه آبخیز سمبورچای.. 80
شکل 3-30، منحنی هیستوگرام جهت طبقه بندی پتانسیل تولید رواناب… 86
شکل 3-31: طبقه بندی اراضی برای استحصال رواناب… 87
شکل 3-32، نقشه حجم رواناب تولیدی در هر زیرحوزه 88
شکل3-33: نقشه رواناب خالص…. 89
فهرست جداول
عنوان جدول……………………………………………………………………………………………………. صفحه
جدول (2-1): طبقه بندی اقلیمها در روش دومارتن اصلاح شده……………………………………………………………..22
جدول (2-2): مشخصات ایستگاههای بارانسنجی………………………………………… …………………………………………………………………………….26
جدول (2-3): میانگین بارندگی سالانه ایستگاههای بارانسنجی……………………………………………………… ……27
جدول (2-4): مقیاسی برای مقایسه زوجی (مالکوسکی، 1999)…………………………………………………….. …….49
جدول 3-1: ضرایب خشکی دومارتن و نوع اقلیم درچند ایستگاه حوزه آبخیز سمبورچای.. 53
جدول 3-2: متوسط شیب درهر زیر حوزه به درصد. 55
جدول 3-3: متوسط ارتفاع زیرحوزه ها 56
جدول 3-4: مساحت کاربریهای مختلف اراضی.. 58
جدول 3-5: متوسط بارش سالانه در هر زیرحوزه به میلیمتر. 59
جدول 3-6: درجه حرارت متوسط سالانه زیرحوزه هابه درجه سانتیگراد. 60
جدول (3-7)، محاسبه متوسط بارش سالانه ایستگاهها و مقادیر آنها در دوره بازگشتهای مختلف با بهره گرفتن از توزیع پیرسون III 103
جدول (3-8) محاسبه حداکثر بارش 24 ساعته ایستگاهها و مقادیر آنها در دوره بازگشتهای مختلف با بهره گرفتن از توزیع گمبل I 104
جدول 3-9: محاسبه عددی رابطه شدت- مدت- فراوانی ایستگاه برزند. 61
جدول 3-10: شرح تیپهای اراضی حوزه آبخیز سمبورچای.. 65
جدول 3-11: راهنمای نقشه زمین شناسی و ضریب مقاومت سنگها به فرسایش… 66
جدول 3-12: مقادیر رطوبت اولیه خاک در محل نمونهبرداری.. 68
جدول 3-13: مقادیر سرعت نفوذ لحظهای در آقامحمدبیگلو. 69
جدول 3-14: متوسط سرعت ثابت نفوذ در زیرحوزه ها بر حسب سانتیمتر بر ساعت.. 70
جدول 3-15: گروه های هیدرولوژیکی خاک در منطقه مورد مطالعه. 72
جدول 3-16: مقادیر متوسط NDVI در هر زیرحوزه 73
جدول 3-17:پراكنش وسعت واحدهای كاری حوزه سمبورچای.. 74
جدول 3-18: رده آبراهه ها و طول آبراهه اصلی در هر زیرحوزه 75
جدول 3-19: مقادیر ضریب گراویلیوس در زیرحوزه 75
جدول 3-20: مقدار رواناب حاصل از شدت بارشهای نیم ساعته و یک ساعته با دوره بازگشت 2 سال و 10 سال 77
جدول 3-21: مقادیر حداکثر، حداقل و متوسط رواناب حاصل از شدت بارش نیم ساعته و یک ساعته با دوره بازگشت 2 سال و 10 سال در حوزه آبخیز سمبورچای.. 78
جدول 3-22: متوسط بارش سالانه و فصلی حوزه آبخیز سمبورچای به میلیمتر. 78
جدول 3-23: متوسط بارش سالانه و فصلی در زیرحوزه های منطقه مورد مطالعه. 79
جدول 3-24: ارتفاع رواناب فصلی حوزه آبخیز سمبورچای بر حسب سانتیمتر. 79
جدول 3-25: ارتفاع رواناب سالانه زیر حوزه های منطقه مورد مطالعه بر حسب سانتیمتر. 79
جدول 3-26: ارتفاع رواناب فصلی زیر حوزه های منطقه مورد مطالعه بر حسب سانتیمتر. 80
جدول 3-27: زمان تمرکز حوزه آبخیز سمبورچای.. 81
جدول 3-28: زمان تمرکز زیرحوزه های حوزه آبخیز سمبورچای.. 81
جدول 3-29: برآورد دبی پیک سیلاب با بهره گرفتن از روش دیکن.. 81
جدول 3-30: برآورد ضریب هر یک ازپارامترها درAHP. 82
جدول 3-31: برآورد رابطه رگرسیونی بین جفت پارامترها 83
جدول 3-32: نتایج همبستگی مقایسه زوجی پارامترهای موثر در استحصال رواناب.. 85
جدول (3-33): مساحت و درصد طبقات.. 87
جدول 3-34: حجم رواناب سالانه و فصلی برای حوزه آبخیز سمبورچای بر حسب مترمکعب.. 88
جدول 3-35: حجم رواناب سالانه زیرحوزه ها بر حسب مترمکعب.. 88
جدول 3-36: حجم رواناب فصلی زیرحوزه ها بر حسب مترمکعب …………………………………………………89
فصل اول
مقدمه و مروری بر تحقیقات گذشته
1-1- مقدمه
مراتع یکی از مهمترین و با ارزشترین منابع طبیعی تجدیدشونده میباشند که نقش بسیار مهمی در حفاظت خاک، تولید آب، تولید گوشت و مواد لبنی دارند. علاوه بر آن محصولات فرعی مرتع همچون محصولات دارویی، صنعتی، خوراکی، حفظ حیاتوحش، تلطیف هوا، پایداری محیط زیست و نیز ذخیره ژنهای گیاهی از جمله استفادههای دیگری است که ارزش حاصل از آنها به مراتب از ارزش تولید علوفه بیشتر بوده است (مقدم، 1377). بنابراین توجه به استفادههای چندگانه آن از طریق افزایش تولید و کاهش تخریب مراتع با بهره برداری صحیح و انجام عملیات اصلاح و احیاء امری ضروری و اجتنابناپذیر است.
به دلیل واقع شدن ایران در مناطق خشک و نیمهخشک کره زمین، تأمین آب شیرین سالم و کافی همواره مشکل بوده است. این واقعیت، سختی زندگی مرتعداران و مدیریت دام و بازدهی پایین تولید علوفه در مراتع را به دنبال داشته است. در مراتع مناطق جغرافیایی خشک و نیمهخشک دسترسی به آب مهمترین اولویت است. این اهمیت فقط برای مصرف گلههای دامی نیست بلکه به خاطر زیستن و بقاء مرتع داران در این مناطق جغرافیایی نیز میباشد. مالکیت و حق استفاده از منابع آبی در این مناطق حداقل به اندازه حق بهره برداری از مراتع دارای اهمیت است. به همین دلیل آب اساسیترین نیاز بهرهبرداران از مراتع در مناطق خشک و نیمهخشک است (ایفاد[1]، 2004).
در مراتع و به خصوص مراتع قشلاقی کشور، بحران کمبود آب برای مصرف انسان و شرب دام همیشه وجود داشته است. به طوری که بیان می شود ظرفیت مراتع برای تغذیه احشام در بسیاری از مراتع نقاط خشک بیشتر به علت کمبود آب آشامیدنی محدود می شود تا کمبود علوفه (آکادمی ملی علوم واشنگتن، 1364). استحصال آب تمیز از بارندگیهای خیلی کم و همچنین ذخیره کردن آب جمع آوری شده در یک منبع، از مزایای روش جمع آوری رواناب به شمار می آید (پیترسون[2]، 1366). برخی دیگر نیز به کارگیری آب باران را برای رسیدن به توسعه پایدار منابع آب لازم میدانند و استفاده از آن را یک فنآوری کوچک مقیاس اقتصادی و کاربردی میدانند که در مناطق خشک و نیمهخشک به طور معنیداری به حفظ طبیعت و اکولوژی نیز کمک می کنند (اندرو[3]، 2000). کشور ایران در منطقهای واقع است که متوسط بارندگی سالانه آن کمتر از یک سوم میزان بارندگی سالیانه جهان است و میزان آن 250 میلیمتر گزارش شده است (کردوانی، 1379؛ محسنی ساروی، 1376).
رواناب آبخیزهای مرتعی از چند جهت دارای اهمیت میباشند. رواناب وقتی که در مخازن ذخیرهای جمع می شود، آب مصرفی دام را تأمین می کند. همچنین منبع آبی برای مناطق پاییندست یا مصارف محلی، صنعتی و کشاورزی در خارج از حوزه آبخیز را فراهم می نماید. رواناب به دلیل اینکه موجب شروع فرسایش، انتقال رسوب و مواد حل شدنی در درون رودخانه یا سد میباشد دارای اهمیت است. بنابراین، رواناب بیشترین آلودگی وارد شده به مسیر آب را تولید می نماید (محسنی ساروی، 1387).
جمع آوری آب باران، با اهداف و انگیزه های گوناگونی صورت میگیرد که هدف اصلی آن، بهینه سازی و مدیریت بهره برداری از آب باران بر اساس نیاز و مصرف است. بدین معنی که چون باران همواره و هر روز نمیبارد و یا بارش ناکافی است، از آن بهره برد. بدین ترتیب هر جامعه و هر کشوری که در این زمینه قدمهای بزرگتر و مؤثرتری بردارد، موفقتر و آبادتر خواهد بود (طهماسبی و همکاران، 1385). جمع آوری آب باران نه تنها برای تأمین آب در ایام و روزهای بدون باران است، بلکه برای کنترل جریان رودخانهها و جلوگیری از آسیب رساندن به نواحی مسکونی و زراعتی پاییندست هم صورت میگیرد. همچنین برای تولید انرژی (برق) یا پرورش آبزیان جمع آوری می شود. در بسیاری از مناطق خشک و نیمهخشک با جمع آوری آب باران و تنظیم آن در بالادست حوزه های آبخیز، برای تقویت و بهبود عملکرد محصولات دیمکاری برنامه ریزی می شود. بخشی از طرحهای آبخیزداری با همین هدف و نیز حفاظت آب و خاک صورت میگیرد. به این ترتیب امکان کوتاه کردن دوره های خشک به وجود می آید و دوره خشک سه ماهه، به دو ماه یا کمتر تقلیل مییابد و صدمه وارد شده به محصول یا هر نوع پوشش گیاهی کاهش پیدا می کند (طهماسبی و همکاران، 1384). امکان دارد جمع آوری آب باران برای تغذیه سفره های آب زیرزمینی، چشمهها و قناتها باشد. برای این کار، در بالادست قنوات و چشمهها در آبراهه ها، با احداث بندهای کوتاه، ولی متعدد از حرکت و خروج سریع رواناب جلوگیری می شود. این سیلابها به تدریج در زمین نفوذ می کنند و باعث افزایش آبدهی قناتها و چشمهها میشوند و در نتیجه، از تبخیر آب و آلودگی آب جلوگیری می کنند. به علاوه افت سطح ایستایی را، که امروزه مسئله مبتلا به اکثر دشتهای کشور ما است را تا حدودی جبران می کند (طهماسبی و همکاران، 1384). استحصال آب عبارتست از جمع آوری و ذخیره نمودن بارش در زمینی که در آن به منظور افزایش رواناب تغییراتی اعمال شده است (مایرز[4]، 1964).کوریر[5] (1973) جمع آوری آب را فرایند جمع آوری بارش طبیعی از آبخیزها برای استفاده مفید تعریف کردند.
مفاهیم هیدرولوژیکی قرار دادی نخستین بار در سالهای 1930 و 1940 زمانی که منابع جریان بالادست رودخانهها به عنوان عاملی موثر بر جریانهای پایین دست مورد توجه قرار گرفته بودند، توسعه یافته است. از آنجایی که اغلب فعالیتهای مربوط به کاربری اراضی با سوء استفاده از منابع و اثرات منفی بر پایین دست رودخانهها همراه میباشد لذا یک مبنای مناسب برای تصمیم گیری ضروری به نظر میرسد. مفهوم سطح منبع متغیر محدوده کاملی از جریانات دامنهای را در بر میگیرد. واقعیت این است که این مفهوم یک سیستم پویا و دینامیک است که دارای تغییرات زمانی و مکانی بسیاری میباشد و در شرایط بحرانی مختلف، وضعیتهای متفاوتی را در م