پایان نامه معماری درباره شهرسازی و ساماندهی بافت شهری

در چگونگی تعریف فرایند شهرنشینی پایدار، دراکاکیس اسمیت می گوید: “می توان اصول پذیرفته شده توسعه پایدار، یا در اصطلاح رفع نیازهای کنونی بدون محرومیت نسل های آینده، را مستقیماً قبول کرد و آن ها را به عنوان چارچوبی برای مطالعه توسعه شهری و نیز شناسایی زمینه های موردنظر بکار برد” (Drakakis-smith,1996: 3-4).

در این زمینه رابرت سالو در مقاله “برابری بین نسل ها در مقابل نابرابری امروز” بحث مهمی را مطرح کرده و معتقد است : ” ضرورت کاهش نابرابری های عصر حاضر به همان میزان (و احتمالاً بیشتر از) نگرانی درباره وضع نامطمئن نسل های آینده می باشد، و این که اقتصادهای پیشرفته جهان خواهان تفکر درباره عدالت و برابری نیستند زمانی که در خصوص منابع کنونی به کار برده شود”. مقیاس و دوام نابرابری، آسیب پذیری و فقر موجود در بسیاری از شهرهای معاصر در کشورهای درحال توسعه، هر کوشش در جهت تعریف شهرنشینی پایدار را ناگزیر می سازد که به شرایط حاضر به همان میزان شرایط آینده وزن اساسی بدهد (موسی کاظمی محمدی، 1378: 98).

“امروز از جمعیت 6 میلیارد نفری جهان، 2/1 میلیارد نفر در فقر زندگی می کنند و این برای دنیایی که دم از تمدن و فرهنگ می زند جای بسی تأسف دارد. واژه فقر از ریشه لاتین pauper می آید و بیانگر نوعی نداشتن و نیازمندی است. فقیر و فقرا که از این واژه گرفته شده اند به عنوان بخشی از جامعه انسانی نه تنها حق حیات دارند بلکه بایستی از سوی متمولان و توانگران اجتماع مورد حمایت جدی قرار گیرند تا از گسترش فقر و تبعات بعدی آن جلوگیری به عمل آید. فقر، محیط زیست و توسعه در اغلب ویژگی ها، شیوه های متغیر محلی، آینده نگری، برنامه ریزی و مدیریت یک چالش، با یکدیگر مرتبط و هم پیوند هستند. فقر، بهره برداری استثمارگرانه از منابع طبیعی را به دنبال خود دارد که آن هم به نوبه خود باعث تشدید فقر می شود” (عزیزی، 1381: 16).

مسأله فقر یکی از مهمترین موارد مورد توجه اغلب کنفرانس های بین المللی محیطی و زیست محیطی بوده است و از بین بردن نابرابری ها و فقر را لازمه رسیدن به توسعه محیطی و توسعه پایدار دانسته اند، به طوری که یکی از اصول اساسی دستورکار 21، همکاری در جهت ریشه کن کردن فقر به عنوان شرط اساسی توسعه پایدار ذکر شده است (همان منبع : 17).

به نظر بحرینی، شهر پایدار جانشینی موجه و معقول برای شهرسازی مخرب قرن بیستم است و در آن به موازات توجه به مسائل زیست محیطی، به مسائل اجتماعی و انسانی، نظیر مسکن مناسب و زندگی حداقل نیز توجه می شود (بحرینی، 1376: 29-28).

پیترهال بنیادهای توسعه شهری پایدار را در کنفرانس بین المللی برلین(2000) در هفت عنوان ذکر می نماید :

1- اقتصاد شهری پایدار: کار و درآمد مناسب، 2- جامعه شهری پایدار: همبستگی و یکپارچگی اجتماعی،  3- سرپناه شهری پایدار: خانه سازی شایسته در استطاعت همه،  4- محیط زیست شهری پایدار: اکوسیستم های باثبات،  5- دسترسی شهری پایدار: تحرک همراه حفاظت منابع،  6-زندگی شهری پایدار: ایجاد شهر زیست پذیر،  7- مردم سالاری شهری پایدار: قدرتمندسازی شهروندی (صرافی، 1381: 13).

بنابراین شهر پایدار فقط شهر تمیز نیست، بلکه شهری است که انسان می تواند در آن درآمدی عادلانه به دست آورد، سرپناه مناسب تهیه کند، احساس راحتی کند و تلاش و وقت خود را وقف حفاظت از تصویر شهر نماید.

ساخت یک اقتصاد شهری قوی، و شهری قابل زندگی از نظر زیست محیطی، باید با تلاش هایی با هدف حفظ گروه های اجتماعی موجود و ارائه اشکال نوین اداره شهر و کنترل آن، همگام شود تا همبستگی و انسجام اجتماعی محفوظ بماند (موسی کاظمی محمدی، 1378: 103-102).