دانشگاه قم
دانشکده ادبیات وعلوم انسانی
پایاننامه دوره کارشناسی ارشد زبان و ادبیات عربی
عنوان:
فرهنگ مصور عربی به فارسی (ترجمه و تحقیق فرهنگ مصور “المورد المرئی” اثر روحی بعلبکی از صفحه ی 425-832)
استاد راهنما:
دکتر مهدی مقدسی نیا
زمستان 1393
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود
(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
چکیده
روحی بعلبکی از برجسته ترین فرهنگ نویسان معاصر زبان عربی بوده است. وی در اثر ارزشمند خود به نام “المورد المرئی” واژگان و اصطلاحات تخصصی و کاربردی دنیای معاصر را در بیست و هشت بخش و به صورت مصور آورده است. بنا بر جامعیت و حوزه بندی های مختلف این فرهنگ لغت، ترجمه فارسی آن بیش از پیش ضروری مینماید و میتواند راهگشای دانشجویان و علاقهمندان به ترجمه قرار گیرد. ترجمه و معادل یابی اثر، با توجه به علمی – تخصصی بودن واژگان و اصطلاحات و با هدف کاربردی ساختن برابر واژه ها، به صورت کتابخانه ای – میدانی بوده است و مترجم در برخی موارد ناگزیر به ترجمهی آزاد شده است. در پایان مترجم بعد از نتیجهگیری به نقد و بررسی شکلی و محتوایی اثر پرداختهاست و کوشیده تا ضمن اشاره به اشکالات کتاب، ارزش این اثر را بیان نماید.
واژگان کلیدی: ترجمه، فرهنگ معاصر، المورد المرئی.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
مقدمه…………………………………………………………………………………………………1
فصل اول: کلیات…………………………………………………………………………………9
1-1. مکاتب…………………………………………………………………………………………………………………10
1-1-1. مکتب خلیل……………………………………………………………………..10
1-1-2. مکتب برمکی……………………………………………………………………10
1-1-3. مکتب جوهری………………………………………………………………….11
1-1-4. مکتب ابوعبید…………………………………………………………………..11
1-2. روحی بعلبکی……………………………………………………………………………………11
1-3. معرفی کتاب……………………………………………………………………………………..13
فصل دوم: ترجمه ی فرهنگ المورد المرئی از ص 425-832………………..14
2-1. بخش حمل و نقل………………………………………………………………………………………………15
2-1-1. حمل و نقل زمینی…………………………………………………………………………..16
2-1-1-1. پی نوشت………………………………………………………………………71
2-1-2. حمل و نقل دریایی………………………………………………………………………….79
2-1-2-1. پی نوشت…………………………………………………………………….100
2-1-3. حمل و نقل هوایی…………………………………………………………………………108
2-1-3-1. پی نوشت……………………………………………………………………121
2-1-4. حمل و نقل فضایی……………………………………………………………………….127
2-1-4-1. پی نوشت……………………………………………………………………132
2-2. بخش تجهیزات اداری و دفتری……………………………………………………………………….133
2-2-1. پی نوشت……………………………………………………………………………………….154
2-3. بخش موسیقی………………………………………………………………………………………………….162
2-3-1. پی نوشت……………………………………………………………………………………….189
2-4. بخش سرگرمی های خلاقانه……………………………………………………………………………192
2-4-1. پی نوشت……………………………………………………………………………………..227
2-5. بخش ورزش……………………………………………………………………………………………………234
2-5-1. پی نوشت……………………………………………………………………………………..335
2-6. بخش بازی های داخلی………………………………………………………………………………….342
2-6-1. پی نوشت……………………………………………………………………………………..353
2-7. بخش ابزارهای سنجش و اندازه گیری…………………………………………………………..354
2-7-1. پی نوشت……………………………………………………………………………………..367
2-8. بخش دستگاه های نوری ( اُپتیکی)……………………………………………………………….370
2-8-1. پی نوشت……………………………………………………………………………………..379
2-9. بخش سلامتی و ایمنی…………………………………………………………………………………..380
2-9-1. پی نوشت……………………………………………………………………………………..389
2-10. بخش انرژی………………………………………………………………………………………………….391
2-10-1. پی نوشت…………………………………………………………………………………..436
2-11. بخش ماشین آلات سنگین………………………………………………………………………….456
2-11-1. پی نوشت…………………………………………………………………………………..471
2-12. بخش اسلحه و جنگ افزار……………………………………………………………………………472
2-12-1. پی نوشت…………………………………………………………………………………..499
2-13. بخش نمادها…………………………………………………………………………………………………507
2-13-1. پی نوشت…………………………………………………………………………………..526
نتیجه گیری……………………………………………………………………………………530
پیشنهادات……………………………………………………………………………………532
منابع و مآخذ…………………………………………………………………………………533
مقدمه
فرهنگنویسی یا فرهنگنگاری یکی از حوزههای علم زبان شناسی است که به بررسی نحوهی نگارش فرهنگها و واژه پردازی میپردازد. فرهنگ واژگان، فرهنگ لغت یا لغتنامه کتابی است که در آن معانی واژههای یک زبان معیّن با توضیحات مربوط به ریشهی شان، تلفّظشان، یا اطّلاعات دیگر مربوط به آنها به ترتیب حروف الفبای همان زبان گردآوری میشود.در اینجا این سول مطرح میشود که آیا فرهنگ واژگان همان دانشنامه است؟ پاسخ در نگاه اول اندکی دشوار به نظر میرسد اما باید گفت فرهنگ واژگان با دانشنامه (دایرة المعارف) تفاوت دارد. در یک واژه نامه معمولاً، به معنای واژهها اکتفا میشود و اطلاعات دیگری نظیر تاریخچه داده نمیشود. به علاوه در واژه نامهها فقط به واژههای عمومی یک زبان اشاره میشود و اسامی خاص (مانند نام مکان ها و اشخاص) کمتر نوشته میشود. با این حال مرز دقیقی بین واژهنامه و دانشنامه نمیتوان تعیین کرد و برخی کتابها مانند لغت نامهی دهخدا به نوعی در هر دو طبقه جای میگیرد.
پیشینه امر فرهنگنویسی در زبان عربی به سیزده قرن پیش میرسد. پس از تألیف نخستین فرهنگ[1]در قرن دوم هجری، فرهنگ نویسی عربی با اهتمام و جدّیت بسیاری دنبال شد به طوری که در سدهی چهارم هجری هشت فرهنگ عربی[2] تألیف شده است و از این نظر آن قرن را عصر طلایی فرهنگ نگاری نامیده اند. پس از آن، تألیف فرهنگهای جدید در قرون دیگر تداوم داشت تا این که در نخستین سالهای سدهی پنجم هجری تألیف فرهنگ دوزبانهی عربی– فارسی آغاز شد. از آن زمان تا پیش از فرهنگهای جدید در زمان ما حدود صد و پنجاه کتاب به شکلها و هدفهای گوناگون پدید آمد.[3]
در میان این فرهنگ ها فرهنگ های مصور نیز پدید آمدند که برخی از آن ها به ترتیب الفبایی و برخی دیگر به ترتیب موضوعی نگاشته شده اند.
طرح موضوع:
یکی از فرهنگ لغتهای مصور عربی، کتاب “المورد المرئی” اثر روحی بعلبکی- فرهنگ نویس برجستهی لبنانی- است. این کتاب به چهار زبان عربی، انگلیسی، فرانسوی و اسپانیولی بوده که در بیست و هشت بخش و در موضوعات گوناگون تألیف شده است. این بخشها عبارتند از :
علم ستاره شناسی، علم جغرافیا، زیستشناسی گیاهی، زیستشناسی جانوری، آناتومی انسان، زراعت، مهندسی معماری، منزل، لوازم خانه، باغبانی، ابزار آلات، لباس، زیورآلات، وسایل شخصی، ارتباطات، حمل ونقل، تجهیزات اداری و دفتری، موسیقی، سرگرمی های خلّاقانه، ورزش، بازی های داخلی، وسایل سنجش و اندازه گیری، دستگاه ها و تجهیزات نوری، سلامتی و ایمنی، انرژی، ماشین آلات سنگین، اسلحه و نمادها.
پژوهشگر در این پژوهش به ترجمه و معادلیابی واژگان عربی کتاب مذکور به زبان فارسی پرداخته است. از آنجایی که این فرهنگ لغت کاملاً تخصصی بوده و هدف از پژوهش حاضر نیز گزینش واژگان و اصطلاحات کاربردی نزد کارشناسان، متخصصان و صاحبان حرف بوده، به ترجمهی صرف اکتفا نکرده بلکه فراتر از آن، به معادل یابی دقیق واژگان پرداخته است. بعد از این کار پژوهشگر به بررسی و تحقیق واژگان و اصطلاحات عربی موجود در کتاب از لحاظ صحت و درستی واژگان، دقت نویسنده در انتخاب واژگان تخصصی مربوط به هر بخش، کاربردی بودن آنها، اشتباهات تایپی و تطبیق واژگان با معادل لاتینشان پرداخته است.
تعداد صفحه : 167
قیمت : 14700تومان
