پایان نامه روانشناسی گرایش عمومی: مقایسة ویژگی‌های شخصیتی و راهبردهای مقابله‌ای در افراد موفق و افراد ناموفق در درمان با متادون

متن کامل پایان نامه با فرمت ورد

دانشگاه علّامه طباطبایی

دانشكده روانشناسی و علوم تربیتی

پایان نامه جهت اخذ درجه كارشناسی ارشد در رشته روان‌شناسی

گرایش عمومی

عنوان:

مقایسه ویژگی‌های شخصیتی و راهبردهای مقابله‌ای در افراد موفق و افراد ناموفق در درمان با متادون

استاد راهنما:

جناب آقای دکتر احمد برجعلی

تکه هایی از متن به عنوان نمونه :

فهرست مطالب:

-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………. 7

2-1- بیان مسأله …………………………………………………………………………………………………………………………….. 9

3-1- هدفهای پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………… 13

4-1-ضرورت و اهمیت پژوهش……………………………………………………………………………………………………. 14

5-1- اهداف و فرضیه های پژوهش……………………………………………………………………………………………… 15

6-1- تعاریف عملیاتی متغیرهای پژوهش……………………………………………………………………………………… 15

فصل دوم: مبانی نظری پژوهش

2-1 مفهوم شناسی اختلالات مصرف مواد     ………………………………………………………………………………. 20

2-2- طبقه بندی اختلالات مصرف مواد       ……………………………………………………………………………….. 21

2-3- ضوابط تشخیص اختلالات مصرف مواد ……………………………………………………………………………. 22

2- 4- تبیین علت شناختی اختلالات مصرف مواد ……………………………………………………………………….. 24

2-4-1- رویکرد فیزیولوژیک           ………………………………………………………………………………………….. 24

2-4-2- نظریه روان تحلیل گری     ……………………………………………………………………………………………. 25

2-4-3- نظریه رفتار گرایی                 …………………………………………………………………………………….. 27

3-5 4- نظریه یادگیری اجتماعی – شناختی         …………………………………………………………………….. 28

2-4-5- نظریه شناختی – رفتاری               ………………………………………………………………………………. 29

2-4-6- نظریه تعامل خانواده………………………………………………………………………………………………………. 30

2- 5 – متادون ……………………………………………………………………………………………………………………………. 30

-2-6- انواع درمان با متادون……………………………………………………………………………………………………….. 33

-2-7- فارماکولوژی بالینی و سم شناسی متادون …………………………………………………………………………. 35

2- 8 – راهبردهای مقابله و اعتیاد …………………………………………………………………………………………………. 36

2-9- مفهوم استرس……………………………………………………………………………………………………………………… 83

2-10- کنار آمدن با استرس…………………………………………………………………………………………………………. 39

2-11- تعریف مقابله……………………………………………………………………………………………………………………. 41

2-12 – دیدگاه های مختلف در مورد مقابله…………………………………………………………………………………… 42

2-13- کارکردهای مقابله…………………………………………………………………………………………………………….. 56

2-14- تعریف شخصیت ……………………………………………………………………………………………………………… 56

2-15 – عوامل موثر بر شکل گیری شخصیت……………………………………………………………………………….. 58

2-16 نظریه پنج عامل بزرگ شخصیت…………………………………………………………………………………………. 77

2-17- اعتیاد و شخصیت……………………………………………………………………………………………………………… 81

2-18- ارتباط بین ویژگیهای شخصیت و سبک های مقابله در اعتیاد …………………………………………….. 87

فصل سوم: روش پژوهش

1-3. روش تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………. 92

2-3. جامعه آماری………………………………………………………………………………………………………………………… 92

3-3. نمونه و روش نمونه گیری……………………………………………………………………………………………………… 93

4-3. ابزار جمع‌ آوری اطلاعات………………………………………………………………………………………………………. 93

5-3. روش اجرا………………………………………………………………………………………………………………………….. 103

3-3. روش تجزیه تحلیل اطلاعات……………………………………………………………………………………………… 104

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل یافته‌های پژوهش…………………………………………………………………………….. 105

1-4. ویژگی‌های دموگرافیک……………………………………………………………………………………………………….. 107

2-4. توصیف داده‌ها…………………………………………………………………………………………………………………… 110

3-4. آزمون فرضیه‌ها…………………………………………………………………………………………………………………… 111

فصل پنجم: نتیجه‌گیری و پیشنهادات

1-5. مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………. 120

2-5. بحث در چارچوب فرضیه‌های پژوهش………………………………………………………………………………… 122

3-5. نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………………………………… 127

4-5. محدودیت‌های تحقیق…………………………………………………………………………………………………………. 128

5-5. پیشنهادات تحقیق………………………………………………………………………………………………………………… 130

فهرست منابع و مآخذ:………………………………………………………………………………………………………………….. 132

پیوستها :……………………………………………………………………………………………………………………………………… 138

1-1 مقدمه:

اعتیاد[1] یکی از مشکلات اساسی جامعه است؛ مشکلی که میلیون ها زندگی را ویران و سرمایه های کلان ملی را صرف هزینه مبارزه، درمان و صدمات ناشی از آن می کند ( عاشوری، ملازاده و محمدی،1387). در واقع سوء مصرف مواد و اعتیاد به مواد مخدر یکی از بلایای بزرگی است که بشر امروز در همه جای جهان با آن دست به گریبان است ( ممتازی، 1381).

سوء مصرف مواد و وابستگی به آن، آسیب های جدی اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و بهداشتی بر جوامع وارد می سازد که از آن جمله می توان به مواردی همچون بیماری های جسمانی واگیردار مانند هپاتیت، ایدز و بیماریهای روانی – اجتماعی همچون ازدیاد جرائم مرتبط با اعتیاد مثل سرقت، قتل، خودسوزی، بیکاری، خشونت خانوادگی، کودک آزاری، افزایش آمار طلاق و افت تحصیلی فرزندانی که والدین معتاد دارند اشاره نمود (جزایری ، 1382)

بنابراین با توجه به هزینه ها و آسیبهای جدی فردی، اجتماعی و اقتصادی سوء مصرف مواد در سراسر دنیا لازم است درمان مقرون به صرفه، مورد ارزیابی قرار گرفته در جهت درمان سوء مصرف مواد و اعتیاد بکار برده شود. ( سازمان بهداشت جهانی ، 2006) در سالهای اخیر پیشرفتهای زیادی در زمینه درمان اختلالات مصرف مواد ایجاد شده است که از آن جمله می توان به مواردی همچون مداخلات دارویی، روانشناختی و اجتماعی اشاره نمود (سوزان و جانی، 2008)

اما علیرغم اقدامات فوق و صرف هزینه های هنگفت از طرف دولت ، افراد معتاد و خانواده هایشان، از یک طرف شاهد نرخ رشد اعتیاد (سالانه 8 درصدی) یعنی بیش از سه برابر نرخ رشد جمعیت ( سالانه 2.6 درصد)، طی 20 سال اخیر هستیم (خدایی، 1384) و از طرف دیگر معتادان بسیاری وجود دارند که تمایل زیادی به ترک مصرف مواد داشته و حتی وارد درمان شده و مدتی هم قطع مصرف مواد را تجربه می کنند اما موفق به ادامه مسیر درمان نمی شوند و تلاشهای آنان برای پاکی دراز مدت با شکست روبرو می شود.

در درمان اعتیاد به مواد افیونی، درمان نگهدارنده با متادون به عنوان داروی نگهدارنده درازمدت یکی از رویکردهای معتبر و شناخته شده می باشد که در حفظ پرهیز و جلوگیری از بازگشت پس از قطع مصرف مواد بسیار موثر است . متادون با جلوگیری از بروز علائم محرومیت و کاهش اشتیاق (وسوسه) برای مصرف و متوقف نمودن گیرنده های اوپیوئیدی در درمان اعتیاد به مواد افیونی موثر واقع می شود ( فاگینو و همکاران ،2003) .

با این حال پژوهش ها نتایج متفاوتی را در مورد درمان با متادون نشان می دهد، همچنین در خصوص علت شناسی اعتیاد و درمان موفق و ناموفق افراد معتاد عوامل متعددی مانند مسائل زیست شناختی ، روانشناختی و جامعه شناختی مطرح می باشد (سهند، 1388). پر واضح است که ماندگاری یا خروج فرد از درمان ، تحت تاثیر تلفیقی از این عوامل می تواند باشد اما از میان عوامل متعدد موثر بر اعتیاد ، وجود خصیصه‌های خاص شخصیتی، سبک‌های مقابله با استرس به عنوان عامل فردی – روانشناختی را می‌توان از تاثیرگذار ترین خصیصه در درمان موفق و ناموفق و حتی تداوم اعتیاد نام برد.

تحقیقات و شواهدی وجود دارد كه نشان می دهد بین شخصیت و سبك های مقابله ای ارتباط وجود دارد . در تحقیقی آیزنگ با بررسی رابطه بین سه بعد شخصیت و سبكهای مقابله ای به این نتیجه رسید كه افزایش نمره ویژگی روان پریشی با افزایش سبك های مقابله ای هیجان مدارانه رابطه مثبت دارد. همچنین این افراد، بیش تر از الكل و مواد استفاده می كنند . ویژگی برون گرایی با سبك های مقابله ای هیجانی- اجتماعی رابطه مثبت دارد. همچنین تأكید شده، افرادی كه نمره بالایی در ویژگی روان نژندی می گیرند از سبك های مقابله‌ای اجتناب و انكار استفاده می كنند (فرگوسن[7]، 2001). مطالعات انجام شده ارتباط بین سبك های مقابله ای و پیامدهای روان شناختی را نشان داده است. نتایج نشان داده كه سبك مسأله مدار اغلب با كاهش استرس های روان شناختی در ارتباط است (بریست[8] و همکاران، 2002). بنابراین به نظر می‌رسد افراد دارای سبک مقابله‌ای مسأله مدار بهتر بتوانند با شرایط و استرس‌های موجود سازگار شوند و در نتیجه در درمان با متادون نیز موفق‌تر عمل کنند.

با توجه به اینکه نهایتا این خود فرد است که تصمیم می گیرد که وارد درمان شود و درمان را ادامه دهد یا اینکه از درمان خارج شده و مجددا به مصرف مواد بپردازد ، می توان چنین استنباط کرد که ویژگیهای شخصیتی می‌تواند نقش موثری در ورود به درمان نگهدارنده و همینطور خروج از درمان داشته باشد. در این مورد پژوهشهای انجام شده حاکی از رابطه اعتیاد با اختلالات شخصیتی ، مانند اختلالات شخصیت ضد اجتماعی، مرزی، خودشیفته، نمایشی و غیره می باشد ( کتابی، 1387).

روانشناسان معتقدند هر رفتاری که فرد از خود نشان می دهد تحت تاثیر عوامل بسیاری همچون عوامل محیطی، عاطفی و شخصیتی می باشد. مقصود از عوامل شخصیتی در واقع همان ویژگیهای شخصیتی است که می تواند یک فرد را مستعد بروز یک سری از رفتارها نماید، در صورتی که ممکن است فردی با ویژگیهای شخصیتی متفاوت دست به چنین رفتارهایی نزند. بنابراین عوامل شخصیتی یکی از مهمترین عواملی است که قادر به شناخت پیچیدگی های رفتار انسان در موقعیتهای مختلف است ، بدین ترتیب توجه به این مسئله می تواند کمک کننده باشد.

در روانشناسی دیدگاه های متعددی نسبت به شخصیت وجود دارد مک کری و کوستا از بین تمام عوامل و ویژگیهای شخصیتی، 5 عامل اصلی را شناسایی نموده اند که شامل روان نژندی، برون گرایی، گشودگی، توافق گرایی، وجدان گرایی است و معتقدند که ویژگیهای کلی شخصیت را می توان بر اساس این پنج عامل دسته بندی کرد (حق شناس، 1388). بر اساس این رویکرد در این پژوهش سعی بر آن خواهد بود که رابطه این پنج عامل و سبک‌های مقابله‌ای با ماندگاری در درمان با متادون بررسی گردد.

متن کامل را می توانید دانلود نمائید

چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)

ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه

 با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند

موجود است

تعداد صفحه : 137

قیمت 70 هزار تومان