دانلود متن کامل پایان نامه مقطع کارشناسی ارشد رشته علوم تربیتی
دانشکده ادبیات و علوم انسانی
بخش روانشناسی
پایان نامه تحصیلی برای دریافت درجه کارشناسی ارشد رشته مشاوره گرایش خانواده
رابطه ساده و چندگانه سلامت خانواده اصلی، حمایت اجتماعی و حل مشکل خانواده با عملکرد ازدواج
دیماه 1393
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اوّل (طرح پژوهش)
1-6- انواع متغیرها از لحاظ نقش آنها در پژوهش…. 8
1-7- تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرهای پژوهش…. 8
1-7-1-1- عملکرد ازدواج و ابعاد آن. 8
1-7-1-2- سلامت خانواده اصلی و ابعاد آن. 9
1-7-1-3- حمایت اجتماعی و ابعاد آن. 9
1-7-1-4- حل مشکل خانواده و ابعاد آن. 10
1-7-2-2- سلامت خانواده اصلی.. 10
فصل دوم (پیشینه پژوهش)
2-2-1-2- مراحل انتخاب همسر. 14
2-2-1-3- ویژگیهای روابط زوجین.. 14
2-2-1-4- انواع ازدواج.. 15
2-2-1-6- عوامل مختلکننده روابط زوجین.. 17
2-2-2-1- تأثیر خانواده اصلی بر روابط زوجین… 19
2-2-2-1-1- دیدگاه های روانتحلیلی.. 19
2-2-2-1-1-1- نظریه دلبستگی.. 20
2-2-2-1-1-2- ایماگودرمانی.. 21
2-2-2-1-1-3- روابط موضوعی.. 21
2-2-2-1-2- دیدگاه های سیستمی.. 22
2-2-2-2- سلامت خانواده اصلی… 23
2-2-2-2-1- ابعاد هشتگانه سلامت خانواده از نظر بارنهیل.. 23
2-2-2-2-2- کنشهای خانواده از نظر فلک…. 24
2-2-2-2-3- طرح سه محوری تسنگ و مک درموت… 25
2-2-2-2-4- الگوی کارکرد خانواده مک مستر. 25
2-2-2-2-5- الگوی منحنی اولسون. 27
2-2-2- 2-6- سلامت خانواده از دیدگاه تجربهگرایان. 27
2-2-2-3-ابعاد سلامت خانواده اصلی.. 33
2-2-2-3-2- استقلال و خودمختاری.. 35
2-2-3-1- تعاریف مختلف از حمایت اجتماعی.. 36
2-2-3-2- انواع حمایت اجتماعی.. 37
2-2-3-3- کارکردهای حمایت اجتماعی.. 38
2-2-4-1- مهارت های حل مشکل.. 40
2-2-4-2- بررسی رویکردهای مختلف به حل مشکل.. 41
2-2-4-2-3- دیدگاه راهحلمحور. 42
2-2-4-2-4- دیدگاه روایت درمانی.. 43
2 -2-4-2-5- رویکرد مشکلمدار مک مستر. 43
2-2-4-2-6- مدل کایرین، ماگویری و هرلبوت… 43
2-3-1- پژوهشهای انجام شده مرتبط با موضوع در ایران. 46
2-3-2- پژوهشهای انجام شده مرتبط با موضوع در خارج.. 54
فصل سوم (روششناسی پژوهش)
3-1- روش پژوهش…. 60
3-2- جامعه پژوهش، نمونه و روش نمونه گیری.. 60
3-4- داده های مورد نیاز متناسب با سوالها و فرضیه های تحقیق.. 61
3-5- نحوه توصیف و تحلیل اطلاعات… 61
3-6- مشخصات ابزار جمعآوری اطلاعات… 61
3-6-1- مقیاس عملکرد ازدواج.. 61
3-6-2- مقیاس سلامت خانواده اصلی.. 62
3-6-3- مقیاس حمایت اجتماعی.. 63
3-6-4- مقیاس حل مشکل خانواده. 64
فصل چهارم (یافته های پژوهش)
4-2-1 توصیف ویژگیهای دموگرافیک زوجین.. 67
4-2-1-3- توزیع میزان تحصیلات… 68
4-2-2- یافته های توصیفی متغیرهای پژوهش…. 69
4-2-2-1- مقیاس عملکرد ازدواج… 69
4-2-2-2- مقیاس سلامت خانواده اصلی.. 69
2-4-2-3- مقیاس حمایت اجتماعی 70
4-2-2-4- مقیاس حل مشکل خانواده. 70
فصل اوّل
طرح پژوهش
1-1- مقدمه
خانواده بعنوان یک نهاد کوچک اجتماعی، یک سیستم طبیعی و یا یک منظومه است که با ازدواج شروع می شود و ابعاد دیگر خانواده مانند زیرمنظومه زناشویی، زیرمنظومه فرزندان و زیرمنظومه والدین را دربرمیگیرد. ارتباط با والدین اولین ارتباطی است که فرزند با دنیای بیرون برقرار می کند. لذا والدین نقطه شروع آشنایی کودک با محیط اطراف هستند و میتوانند ذهن کودک را شکل دهند. این شکلدهی می تواند بصورت آشنایی با محیط فیزیکی، قوانین، یا چگونگی مواجهه با خطرات بیرونی و موازین اجتماعی باشد. علاوه بر این ساختار ارتباطی پیچیده و اثرگذار والدین و کودک، خود زیرمنظومه زناشویی ابعاد مختلفی دارد. یک زوج که با یکدیگر زندگی مشترک را شروع می کنند براساس ساختار طبیعی نیازهایی را از یکدیگر مرتفع میسازند. طی رابطه زناشویی، موازینی بین یک زوج برقرار می شود. موازین بین یک زوج می تواند دامنههای مختلف ارتباطی، نحوه برخورد با تعارضها و ارتباط با فرزند را شامل شود که می تواند ریشه در گذشته فرد داشته باشد که از خانواده الهام گرفته شده است (مینوچین[1] و فیشمن[2]، 1996). در کشور ما کانون خانواده و ازدواج به دلیل مسائل خاص فرهنگی و ارزشی، اهمیت بیشتری در مقایسه با کشورهای غربی دارد، لذا تلاش برای استحکام و تداوم خانواده و ارضای نیازهای عاطفی و روانی اعضاء، بویژه همسران در چارچوب خانواده از اهمیت بیشتری برخوردار است. علاوه براین، به دلیل اهمیت و نقش خانواده در فرهنگ ایران، وجود مشکلات، تعارض ها و نهایتاً از هم پاشیدگی خانواده می تواند آثار زیانباری بر زوجین، فرزندان و جامعه در مقایسه با داشته باشد (نظری و نوابینژاد، 1385). عوامل مختلفی هستند که میتوانند زندگی زوجین را تحت تأثیر قرار دهند. تاریخچه زندگی فرد و نحوه تعامل والدین و خانوادهاش در دوران قبل از ازدواج می تواند از جمله عواملی باشد که بر زندگی زوجین و رفتار آنها با یکدیگر تأثیر بگذارد. همچنین حمایت اطرافیان از جمله حمایت دوستان و خانواده و کسب مهارت های مختلف مانند حل مشکل نیز از موارد دیگری هستند که در زندگی زوجین میتوانند اثر داشته باشند. لذا در این پژوهش به بررسی رابطه ساده و چندگانه سلامت خانواده اصلی[3]، حمایت اجتماعی[4] و حل مشکل خانواده[5] با عملکرد ازدواج[6] پرداخته شده است.
1-2- بیان مسئله
زوجها با آرمان زندگی مشترک و برخورداری از حمایت و آرامش به سوی تشکیل خانواده گام برمیدارند خانواده با هویتی به مثابه یک موجود زنده تحول مییابد. نولر1 و فینی2 (2002) اعتقاد دارند زوجها بعنوان واحدی نگریسته میشوند که هریک از طرفین با الگوهای رفتاری از پیش تعیینشده، زمینه را برای واکنش فرد مقابل فراهم میسازد که وی نیز فضای روانی و نوع رفتار آماده خود را دارد. در این فضا که شناخت و عواطف و رفتار هریک از زوجها در آن نقش بسزایی ایفا می کنند، اگر یکی از زوجها با تعاملات مثبت یا منفی، فضا را آماده یا آلوده سازد، زوج دیگر نیز در این فضا درگیر می شود و گویا دریچهای با عواطف مشترک به دوسو گشوده می شود. لارسون3 و هولمن4 (1994) سه دسته عوامل خاص را در رضایت زناشویی موثر میدانند. نخست عوامل بافتی مانند بافت کنونی و عوامل فرهنگی و اجتماعی، دوم خصایص و رفتارهای فردی زوجین و سوم فرایند تعاملی زوجین. آنان نتیجه میگیرند که موارد مرتبط با این عوامل، پیشبینیکننده مناسبی از رضایت زناشویی هستند. همچنین نظریات متعددی هستند که تاثیر والدین و خانواده اصلی بر شکل گیری شخصیت و نوع برخورد فرد با مسائل در آینده بخصوص زندگی مشترک را بیان می کنند. از جمله این نظریات میتوان به نظریه روانکاوی فروید اشاره کرد که بیان میدارد رفتار والدین تا حد زیادی شکلدهنده شخصیت کودک است (بارکر5، 1981). نظریه بعدی که میتوان به آن اشاره کرد نظریه یادگیری اجتماعی بندورا است؛ که طبق آن کودک چگونه رفتارکردن را از والدین یاد میگیرد و چنانچه والدین با یکدیگر تعارض داشته باشند کودک فرصت یادگیری درست رفتارکردن را از دست میدهد (حسینیان، یزدی و جاسبی، 1386). همچنین کسب حمایت اجتماعی از دوستان و خانواده نیز از جمله عواملی هستند که در میزان رضایت زوجین نقش دارند. افراد وقتی که میدانند از طرف خانواده، دوستان و نزدیکان حمایت میشوند، احساس خشنودی بیشتری دارند و در مقابله با مشکلات با منطق و عملکرد بهتری عمل می کنند. بدیهی است که همه انسانها در هنگام گرفتاریها به حمایت اطرافیان و دوستان خود نیاز دارند تا احساس امنیت کنند. در واقع هرچه حمایت اجتماعی دیگران بیشتر باشد، امیدواریشان نیز بیشتر می شود. پژوهشها نیز نشان دادهاند افرادی که از منابع حمایت اجتماعی بیشتری برخوردارند، سلامت روانی بهتری داشته و بهتر با تغییرات سازگار میشوند (کوهن1 و ویلز2، 1985). پژوهش نبوی و شهریاری (1391) نشان داد که حمایت اجتماعی با تحت تاثیر قراردادن ابهام نقش خانوادگی، تعارض در خانواده را کاهش میدهد؛ بنابراین حمایت دوستان و خانواده می تواند به زوجین کمک کند تا بتوانند مشکلاتشان را با فشار روانی کمتری حل نمایند.
حل مشکل بطور کارآمد متغیر دیگری است که می تواند به عملکرد سالم زندگی زناشویی منجر شود. احمدی (1386) نشان داد که حل مشکل خانواده با رضایت زناشویی همبستگی دارد. چمپیون3 و پاور4 (2000)، نیز به این نتیجه رسیدند که حل مشکل خانواده تعامل بین زوجین را تسهیل می کند. از طرفی کراپلی5 (2005) بیان میدارد زوجینی که تعاملات منفی بیشتری بین آنها رد و بدل می شود، فرصتی برای استفاده از این مهارت ها نمییابند به نظر میرسد ارتباط بین استفاده از مهارت ها و تعامل مثبت زناشویی یک ارتباط دوسویه است یعنی مهارت ها میتوانند تعامل مثبت را ایجاد کنند و هم تعامل منفی موجب ناتوانی زوجین در استفاده از مهارت ها می شود؛ بنابراین لازم است تا مشخص شود حل مشکل خانواده بعنوان یک مهارت تا چه حد می تواند عملکرد سالم ازدواج را پیش بینی کند. باتوجه به ارتباطی که متغیرهای ذکر شده میتوانند با عملکرد ازدواج داشته باشند و پژوهشهای محدود در این زمنیه این پژوهش در صدد است تا به پیش بینی عملکرد ازدواج بر اساس سلامت خانواده اصلی، حمایت اجتماعی و حل مشکل خانواده بپردازد.
1-3- ضرورت انجام تحقیق
درمورد اهمیت خانواده همین بس که اولین تاثیرات محیطی که فرد دریافت می کند از محیط خانواده است و حتی تاثیرپذیری فرد از سایر محیطها می تواند توسط خانواده تعدیل شود. از این رو خانواده پایهگذار بخش مهمی از سرنوشت انسان است و در تعیین سبک و خط مشی زندگی، اخلاق، سلامت و عملکرد فرد در آینده نقش بزرگی بر عهده دارد. سلامت خانواده، تعادل شخصیتی والدین و آشنایی آنها با اصولی که می تواند محیط خانواده را سالمتر سازد، برای کودکان بسیار حائز اهمیت است. خانواده در عین حال که کوچکترین واحد اجتماعی است. مبنا و پایه هر اجتماع بزرگ است. افراد سالم، موفق و فعال جامعه از داخل خانوادههای سالم بیرون آمدهاند. همانطور که اغلب افراد ناسالم، پرورشیافته خانوادههای ناسالم بوده اند. انسانها با ورود به اجتماع، ویژگیهای سالم یا ناسالمی را که در خانواده دریافت کرده اند وارد اجتماع می کنند، از این لحاظ سلامت یک جامعه به سلامت خانوادههای آن وابسته است (نظری، 1386).
علیرغم اهمیت زیاد خانواده، امروزه نتایج آمارها حکایت از گسستن خانواده در عصر حاضر دارد. طبق آمار سازمان ثبت احوال ایران در سال (1392)، 155369 طلاق در کل کشور ثبت شده است. بعبارتی در مقابل هر 5 ازدواج یک مورد طلاق گزارش شده است. در سال 92 نسبت به سال 91 حدود 5000 مورد طلاق بیشتری ثبت شده است. همچنین در سال 91 در مقابل هر 5/5 ازدواج یک طلاق ثبت شده است (www.sabteahval.ir). طی تحقیقات صورت گرفته به نظر میرسد یکی از عوامل اثرگذار بر زندگی بعدی فرد، یعنی زندگی مشترک، خانواده اصلی باشد. نتایج پژوهشهای حسینیان، یزدی و جاسبی (1386) و خمسه و حسینیان (1389) نیز نشان می دهند که بین رضایت و صمیمیت زناشویی با خانواده اصلی و تجربه خشونت در دوران کودکی همبستگی معنیداری وجود دارد. یافته های جاکت1 و سورا2 (2001) از پژوهشی با شرکت 232 زوج نیز نشان داد، زنانی که در خانوادههای گسسته (مطلقه) بزرگ شده بودند، در مقایسه با زنانی از خانوادههای باثبات، در روابط جاری خود با همسرانشان بیشتر از بدبینی و تعارض و کمتر از اعتماد و رضایت گزارش دادند. این نتایج نشان میدهد، افرادی که در خانوادههای مشکلدار پرورش می یابند احتمالاً مستعد تکرار تجارب و مشاهدات گذشته در زندگی زناشویی خود هستند. از طرف دیگر انسان موجودی اجتماعی است که بسیاری از نیازهایش را از طریق ارتباط با دیگران برآورده میسازد. ادراکی که فرد از حمایت دیگران دریافت می کند می تواند به او در کاهش تنشهای حاصل از موقعیتهای مختلف کمک کند. یافته های لی3، یه چانگ4، پارک5 و هونگ چانگ6، (2004) نشان می دهند که حمایت اجتماعی نیرومندترین نیروی مقابلهای برای رویارویی موفقیتآمیز و آسان در زمان درگیری با شرایط تنشزا شناخته شده و تحمل مشکلات را برای بیماران تسهیل می کند. دوشه7 و همکاران، (2006) نیز به این نتیجه رسیدند که مشکلات روانی در زنان پس از یائسگی با حمایت اجتماعی آنان ارتباط دارد؛ بنابراین حمایت اجتماعی به افراد برای مقابله با موقعیتهای مختلف کمک می کند همچنین زندگی زناشویی فرد را با کاهش تنشها تحت تأثیر قرار دهد.
توانایی در حل مشکلات نیز یکی از مهارت هایی است که می تواند در زندگی زناشویی تأثیرگذار باشد. همانطور که پژوهش جاکوبسن1 (1996) عنوان می کند زمانیکه همسران دچار مشکلات ارتباطی و حل مسئله شوند، کار با همدیگر را مشکل مییابند و پذیرش تفاوتهای همدیگر برای آنها دشوار می شود.
بنابراین بدلیل اهمیت خانواده و از طرفی بصدا در آمدن زنگ خطر درباره گسستگی خانواده ضرورت وجود داشت تا ابعاد بیشتری از عوامل مؤثر بر مسائل زناشویی و ازدواج بررسی شوند.
1-4- اهداف پژوهش
1-4-1- اهداف اصلی
- بررسی رابطه بین سلامت خانواده اصلی و عملکرد ازدواج.
- بررسی رابطه بین حمایت اجتماعی دوستان، خانواده و عملکرد ازدواج.
- بررسی رابطه بین حل مشکل خانواده و عملکرد ازدواج.
- بررسی ارتباط چندگانه بین سلامت خانواده اصلی، حمایت اجتماعی خانواده، حمایت اجتماعی دوستان و حل مشکل خانواده با عملکرد ازدواج.
- بررسی تفاوت بین حوزویان و دانشجویان در سطح سلامت خانواده اصلی.
- بررسی تفاوت بین حوزیان و دانشجویان در میزان حمایت دوستان و خانواده.
- بررسی تفاوت بین حوزویان و دانشجویان در میزان حل مشکل خانواده.
- بررسی تفاوت بین حوزویان و دانشجویان در میزان عملکرد ازدواج.
1-4-2- اهداف فرعی
- بررسی رابطه بین سلامت خانواده اصلی، حمایت اجتماعی خانواده و دوستان و حل مشکل خانواده با مؤلفه های عملکرد ازدواج شامل ارتباط، ابرازگری عاطفی، حل مسئله، نقش، انعطافپذیری، فرزندپروری، اقتصاد، خانواده و دوستان، ارزشها، مراقبت جسمانی و روانی و عملکرد کلی.
- بررسی تفاوت بین مردان و زنان در سطح سلامت خانواده اصلی.
- بررسی تفاوت بین مردان و زنان در میزان حمایت دوستان و خانواده.
- بررسی تفاوت بین مردان و زنان در میزان حل مشکل خانواده.
- بررسی تفاوت بین مردان و زنان در میزان عملکرد ازدواج.
1– Noller
2– Feeney
3– Larson
4– Holman
5– Barker
1- Jacquet
3– Lee
4– Yae Chung
5– Park
6– Hong Chung
7– Duche
1– Jacobson
تعداد صفحه:137
قیمت : 37500 تومان
بلافاصله پس از پرداخت، لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار میگیرد و همچنین فایل خریداری شده به ایمیل شما نیز ارسال می شود
پشتیبانی سایت : serderehi@gmail.com
37,500 تومانافزودن به سبد خرید