کاربرد تکنیکهای سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی در کنترل سیلابهای شهری (مطالعه موردی: شمال شهر تبریز)
(در فایل دانلودی نام نویسنده و استاد راهنما موجود است)
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
| مقطع تحصیلی: کارشناسی ارشدرشته: سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی
دانشگاه: تبریز دانشکده: پردیس دانشگاه تبریز |
| کلید واژهها: کنترل سیلاب، رواناب، پهنهبندی، سیستم سنجش از دور، سیستم اطلاعات جغرافیایی، الگویAHP، مدل ترکیب خطی وزین. |
| چکیده:
با توسعه روز افزون مناطق شهری و تغییر هیدرولوژی محیط‌ها، مناطق غیرقابل نفوذ توسعه یافته است كه این حالت موجب افزایش حجم و ارتفاع رواناب ناشی از بارش در حوضههای شهری میگردد. جریان جاری شده در حوضههای شهری به دلیل عبور از مناطق مختلف در سطح شهر دارای كیفیت نامناسب بوده و همراه خود مقدار زیادی آلودگی حمل مینماید. در صورت عدم تخلیه(زهكشی) مناسب رواناب ناشی از بارش‌های شهری امكان بروز سیلاب در سطح شهر افزایش مییابد. به دلیل اثرات مخرب ناشی از سیلاب در حوضههای شهری، چگونگی انتقال، مدیریت و تخلیه رواناب‌های ایجاد شده در سطح شهر مورد توجه محققین و سازمانهای مربوطه از جمله شهرداری‌ها قرار گرفته است. در این تحقیق برای كاهش اثرات ناشی ازكیفیت و كمیت رواناب در حوضه مورد مطالعه، به تهیه لایه‌های مختلفی از جمله توپوگرافی، کاربری اراضی، شیب، طبقات شیب، ضریب CN، ضریب رواناب، تراکم مسکونی وتراکم جمعیت با بهره گرفتن از سیستم سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی اقدام گردید. سپس با ارزیابی مدل ترکیب خطی وزین (WLC) ، اقدام به وزن دهی هر لایه بر اساس میزان اهمیت آن در بروز سیلاب گردید. پس از وزن دهی نهایی لایه‌ها به صورت دوبهدو (AHP) توسط نرم‌افزار Export Choice ضریب نهایی برای هر یک از لایه‌ها تعیین شد. در نهایت با اعمال این ضرایب از طریق نرم‌افزار Arc GIS نقشه پهنهبندی خطر سیلاب برای محدوده مورد نظر تهیه گردید. بدین ترتیب، محدوده‌های بحرانی در برابر سیلاب و آب گرفتگی مشخص و خسارات ناشی از سیلاب در قالب نقشه ارزیابی ارائه میگردد..نقشه ریزپهنهبندی خطر سیل نشان می دهد که حدود2 درصد ازمحدوده نقشه در پهنهبندی خطر خیلی زیاد، 40 درصد در پهنه بندی خطر زیاد، 18 درصددر پهنهبندی خطر متوسط و 40درصد در پهنهبندی کم خطر از لحاظ سیلگیری قرار دارد. همچنین با تهیه نقشه ارزیابی خطر، بیشترین خسارات مربوط به مناطق مسکونی، کمترین خطر در مناطق طبیعی و مناطق با کاربری اداری و فرهنگی عاری از خطر می باشد. |
فصل اول:
کلیات تحقیق
- مقدمه
صنعتی شدن جوامع، تأثیرات نامطلوبی در هیدرولوژی حوضه آبریز مربوطه می‌گذارد و موجب تشدید سیلاب‌ها، افزایش آلودگی در قسمت پایاب،کاهش جریان‌های پایه و کاهش تغذیه‌ی آب‌های زیر زمینی میگردد (طاهری بهبهانی و همکار،1375). به بیان دیگر، تحولات هیدرولوژیک ناشی از شهر سازی و نحوه کاربری، تغییر در حجم کل رواناب‌ها، میزان تغذیه ناشی از بارش، حداکثر آبدهی (پیک)سیلاب‌ها و کیفیت آب دارند.
اکثر شهرهای ایران در خروجی حوضه‌ها بنا شده اند و شهر تبریز نیز از این امر مستثنی نیست، افزایش سطوح نفوذ ناپذیر که ناشی از شهر سازی و احداث ساختمان بر خاك‌های نفوذ پذیر است، طبعأ از سطوح نفوذ پذیر حوضه که قادر به جذب بخشی از بارندگی است کاسته و در نتیجه بر حجم کل رواناب شهر افزوده است(بزرگ زاده،1372).بررسی آمار و اطلاعات خسارت ناشی از وقوع سیلاب در ایران و جهان بیانگر گستردگی صدمات ناشی از سیلاب به منابع طبیعی،انسانی و اقتصادی مناطق مختلف میباشد (وهابی،1385).
روند افزایش سیل در 5 دهه ی گذشته نشان می‌دهد که تعداد وقوع سیل در دهه 80 نسبت به دهه 40 تقریبا 10 برابر شده است و به عبارت دیگر 900 در صد افزایش داشته است (عبدی،1385). مهار طغیان و سیلاب مستلزم آشنایی مطلوب به نحوه عملکرد سیستم هیدرولوژیکی منطقه است (رامشت،1385). پهنه بندی خطر سیل،در واقع ابزاری اساسی برای مدیریت کاهش خطرهای سیل است و وسیله ایقانونی در دست دولت و مسئولان برای کنترل و مدیریت کاربری اراضی و برنامه‌های توسعه‌همزمان با کاهش خطرهای سیل و حفاظت محیط زیست است(تلوری،1376). نهایتاًدر این پژوهش به منظور تعیین محدوده‌های بحرانی و پیش بینی دامنه خسارات ناشی از سیلاب در شرایط مختلف از نظر توجیه اقتصادی و اجتماعی، برنامه‌های کنترل و مهار سیلاب، نقشه پهنه بندی خطر سیلاب تهیه گردید.
- بیان مسئله
موضوع سیلابهای شهری اگر چه همواره یکی از اقدامات مطالعاتی مرتبط با طرح‌های شهرسازی به شمار می‌رود اما غالبا با این موضوع به صورت سطحی و کم اهمیت برخورد شده است.
شناخت هر چه بیشتر پدیده‌ها و پارامتر‌های موثر درسیلاب‌های شهری و پیشرفتهای روز افزون که در زمینه ی محاسباتی منجربه تهیه ی نرم افزار‌های متنوعی گردیده است.
استفاده از فناوری سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی به جهت ارائه اطلاعات، پوشش تکراری، سنجش از محدوده‌های طیفی متفاوت، ارزان بودن، تنوع اشکال داده‌ها، سنجش کمی و رقومی، تجربه و تحلیل، ارزیابی و مکانیابی پدیده‌های سطح زمین از اهمیت بالایی برخوردار بوده است(علوی پناه،1389).
با توجه به اینکه اجرای عملیات شهر سازی موجب کاهش نفوذپذیری سطوح نسبت به اراضی بایرو زمین‌های کشاورزی میشود و از طرفی در سطوح شهری رواناب‌های سطحی به سهولت و سرعت بیشتری انتقال مییابد.که باعث کوتاه شدن زمان تجمع و افزایش شدت سیلابهای حوضه شهری میگردند. با توجه به مواد ارائه شده به طور کلی منشا مسیل گیری مناطق شهری معمولاً در دو دسته ی عمده منشا درون شهری و برون شهری طبقه بندی میشود: منشا درون شهری از عدم سیستم نامناسب جمع آوری، ظرفیت ناکافی و طرح نامناسب سیلاب روها ارتباط دارند و منشا برون شهری به همجواری شهرها با رودخانهها، دریاچه‌ها و دریاها نیز بستگی دارد( طاهریبهبهانی،1375).
استفاده از فناوری‌های مناسب نظیر سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی جهت شناسایی مناطق مستعد خطرسیلاب شهری و ارائه راهکارهای متناسب برای کاهش خطر ضروری میباشد.
در این تحقیق با توجه به اینکه هدف تخمین میزان سیلاب وارده به محدوده مورد نظر و تأثیر آن بر کاربریهای موجود می باشد در این راستا اقدام به تهیه لایه‌های مورد نیاز و تعیین وزن هر لایه براساس میزان اهمیت آن و سپس وزن دهی نهایی لایه‌ها به صورت دو به دو مقایسه و حاصل این مقایسات به نرم افزار Arc GIS منتقل و ضریب نهایی برای هر لایه تعیین شده و نهایتاً نقشه پهنهبندی خطر سیلاب برای محدوده مورد نظر تهیه گردید.
1-3-سوالات تحقیق
- معیارها و ضوابط پهنه‌بندیو کنترل سیلابهای شهری چیست؟
- تأثیر سیلاب شهری به کاربریهای مختلف شهری چگونه است؟
1-4-فرضیات تحقیق
- تکنولوژی[1]GIS می تواند معیارها و ضوابط مکانی در پهنهبندی سیلاب را تحلیل و مدلسازی نماید.
- بیشترین تأثیر سیلاب در منطقه مورد مطالعه در کاربریهای مسکونی دیده میشود.
1-5-اهداف تحقیق
- پهنه بندی سیلاب در مناطق شمال شهر تبریز.
- تحلیل خطر سیلاب برای کاربریها و جمعیت در شهر تبریز.
- تأمین معیارها و وزن دهی به معیارها در مباحث سیلاب شهری.
[1] Geographic Information System
قیمت :37500 تومان
