پایان نامه بسط تابعان حقوق بین الملل در حقوق بین الملل اقتصادی

 

وزارت علوم تحقیقات  و فناوری

دانشگاه شهید اشرفی اصفهانی

گروه حقوق

پایان‌نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد(M.A.)

 گرایش بین الملل

موضوع

بسط تابعان حقوق بین الملل در حقوق بین الملل اقتصادی

استاد مشاور

دکتر علیرضا آرش پور 

مهر 1393

(در فایل دانلودی نام نویسنده و استاد راهنما موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

چکیده:

تابعان سنتی حقوق بین الملل شامل دولت ها و سازمان های بین المللی می باشد که این تابعان با گسترش تحولات در عالم حقوق بین الملل اقتصادی و شیوع این تحولات در عرصه حقوق بین الملل دچار بسط شده اند. از جمله عوامل مهمی که سبب شد تا برخی موجودیت ها و عناصر در جامعه ی بین المللی قابلیت تبدیل شدن به تابعان و اشخاص حقوق بین الملل اقتصادی را پیدا کنند می توان به گسترش تحولات حقوق بین الملل سرمایه گذاری و در پی آن ایجاد کنوانسیون ایکسید، پیدایش داوری های بین المللی تجاری و گسترش شرکت های چند ملیتی و نقش آفرینی این شرکت ها در روابط بین الملل اقتصادی اشاره کرد. جمع تحولات حقوق بین الملل اقتصادی، با حقوق و تکالیفی که حقوق بین الملل عمومی برای برخی عناصر در روابط بین الملل از جمله افراد و شرکت های چند ملیتی شناخته است، روند گسترش تابعان حقوق بین الملل و حقوق بین الملل اقتصادی را تسریع بخشیده است و با ترکیبی که میان عناصر این دو بخش صورت گرفت، برخی از این موجودیت ها دارای شخصیت بین المللی شدند و و در پی آن ضمن اینکه تابع حقوق بین الملل اقتصادی قلمداد می شدند، به تابع حقوق بین الملل نیز تبدیل گشتند و به این ترتیب حقوق بین الملل اقتصادی را عاملی برای بسط تابعان حقوق بین الملل می دانیم.

واژگان کلیدی: حقوق بین الملل اقتصادی ، مبادلات اقتصادی ، تابعان حقوق بین الملل ، ایکسید ، شرکت های چند ملیتی

فهرست مطالب:

مقدمه……………………………………………………………………………………………………………….1

1ـ بیان مسأله…………………………………………………………………………………………………….1

2ـ سابقه تحقیق………………………………………………………………………………………………3

       3ـ ضرورت و نو‌آوری تحقیق……………………………………………………………………………….4

       4ـ سؤال های تحقیق…………………………………………………………………………………………..4

       5ـ فرضیه های تحقیق………………………………………………………………………………………….5

       6ـ هدفها و کاربردهای تحقیق……………………………………………………………………………….5

      7ـ روش تحقیق …………………………………………………………………………………………………6

      8ـ ساماندهی تحقیق ……………………………………………………………………………………………6

فصل اول: تابعان حقوق بین الملل عمومی…………………………………………………………….8

بخش اول: تابعان اصلی و اولیه حقوق بین الملل: دولت ها…………………………………….9

گفتار اول: خصوصیات کلی تابع اصلی حقوق بین الملل……………………………………….10

1ـ مفهوم دولت……………………………………………………………………………………………….10

2ـ مشخصات تابع اصلی حقوق بین الملل؛ دولت ها…………………………………………….12

الف ـ جمعیت شرط لازم برای تابع قلمداد شدن دولت ها…………………………………….12

اول ـ تعریف جمعیت………………………………………………………………………………………12

دوم ـ تعریف ملت…………………………………………………………………………………………..13

سوم ـ رابطه جمعیت با ملت……………………………………………………………………………..14

ب ـ سرزمین معین یا مکانی برای اسکان جمعیت………………………………………………..14

اول ـ مفهوم سرزمین ……………………………………………………………………………………….15

دوم ـ ماهیت حقوقی سرزمین……………………………………………………………………………16

ج ـ قدرت سیاسی عاملی برای تثبیت حضور یک دولت در میان تابعان حقوق بین الملل………………………………………………………………………………………………………………19

د ـ حاکمیت……………………………………………………………………………………………………21

گفتار دوم : شناسایی دولت ها توسط تابعان اولیه حقوق بین الملل در جهت تابع قلمداد شدن………………………………………………………………………………………………………………23

1ـ  شناسایی شرط اساسی تابع قلمداد شدن دولت در حقوق بین الملل…………………..23

الف ـ شناسایی آشکار یا صریح…………………………………………………………………………27

ب ـ شناسایی ضمنی یا فرضی…………………………………………………………………………..28

2 ـ انواع شناسایی دولت ها برای تابع قلمداد شدن در حقوق بین الملل………………….28

الف ـ  شناسایی دوژوره یا قانونی………………………………………………………………………28

ب ـ شناسایی دوفاکتو یا عملی………………………………………………………………………….29

بخش دوم: سازمان های بین المللی تابعان ثانویه حقوق بین الملل …………………………30

گفتار اول: کلیات تابع ثانویه حقوق بین الملل …………………………………………………….31

1 ـ مفهوم سازمان های بین المللی …………………………………………………………………….31

2 ـ مشخصه های اصلی سازمان های بین المللی به عنوان تابع مستقل حقوق بین الملل………………………………………………………………………………………………………………33

الف ـ بین الدولی بودن سازمان های بین المللی……………………………………………………33

ب ـ مولود شدن بر اساس یک توافق بین المللی به نام سند تاسیس ………………………34

پ ـ برخورداری از ساختاری ارگانیک ………………………………………………………………34

د ـ استقلال حقوقی سازمان از اعضا ………………………………………………………………….35

گفتار دوم: شخصیت حقوقی عاملی برای تابع قلمداد شدن سازمان های بین المللی…35

1ـ کلیات………………………………………………………………………………………………………..36

2ـ مبنای شخصیت بین المللی سازمان ها …………………………………………………………..38

3ـ آثار برخوردای سازمان ها از شخصیت بین المللی …………………………………………..40

بخش سوم: تابعین منفعل و ناقص از حیث شرایط و عملکرد ……………………………….42

گفتار اول: تابعان ویژه حقوق بین الملل یا شبه دولت ها ………………………………………43

1ـ واتیکان ……………………………………………………………………………………………………..43

2ـ لیختنشتاین ………………………………………………………………………………………………..46

3ـ کشور های تحت حمایت …………………………………………………………………………….48

گفتار دوم: نهضت های آزادی بخش ملی …………………………………………………………..50

1ـ تعریف نهضتهای آزادی بخش ملی ……………………………………………………………….50

2ـ چگونگی ایجاد نهضتهای آزادی بخش ملی ……………………………………………………51

3ـ تفاوت نهضت های آزادی بخش ملی با گروه های تروریستی بین المللی ……………52

4ـ جایگاه نهضت های آزادی‌بخش در حقوق بین الملل …………………………………….. 55

5ـ نهضتهای آزادی بخش ملی، تابعان حقوق بین الملل ………………………………………..56

گفتار سوم: سازمان های بین المللی غیر دولتی، تابعانی منفعل در حقوق بین الملل ….59

1ـ تعریف سازمان های بین المللی غیر دولتی …………………………………………………….59

2ـ انواع سازمان ها بین المللی غیر دولتی …………………………………………………………..60

الف ـ شرایط پذیرش سازمان های بین المللی غیر دولتی در شورای اقتصادی اجتماعی…………………………………………………………………………………………………………60

ب ـ طبقه بندی سازمان های بین المللی غیر دولتی غیر انتفاعی …………………………….61

پ ـ سازمان های بین المللی غیر دولتی تابعان منفعل حقوق بین الملل از حیث شرایط و عملکرد ………………………………………………………………………………………………………61

فصل دوم : کلیات حقوق بین الملل اقتصادی ……………………………………………………..63

بخش اول : تعاریف و تاریخ تحول حقوق بین الملل اقتصادی ………………………………64

گفتار اول : تعریف حقوق بین الملل اقتصادی …………………………………………………….64

1ـ تعریف حقوق بین الملل ……………………………………………………………………………..65

2ـ حقوق اقتصادی ………………………………………………………………………………………….67

3 ـ حقوق بین الملل اقتصادی …………………………………………………………………………..69

گفتار دوم: تاریخ تحول حقوق بین الملل اقتصادی ………………………………………………72

1ـ جهانی شدن اقتصاد ……………………………………………………………………………………73

2ـ ایجاد سازمان های بین المللی ………………………………………………………………………75

3ـ کنفرانس برتون وودز  …………………………………………………………………………………79

بخش دوم : گسترش منابع حقوق بین الملل در حقوق بین الملل اقتصادی………………80

گفتاراول : معاهدات ………………………………………………………………………………………..83

گفتار دوم : عرف بین المللی …………………………………………………………………………….85

گفتار سوم : سایر منابع حقوق بین الملل اقتصادی ………………………………………………87

1ـ اصول عمومی حقوق …………………………………………………………………………………..87

2ـ قطعنامه های مجمع عمومی سازمان ملل متحد ……………………………………………….89

3ـ حقوق بین الملل اقتصادی نرم ………………………………………………………………………94

4ـ قرار داد های میان دولت و سرمایه گذار خارجی …………………………………………….95

بخش سوم : سازمان های پیشرو در حقوق بین الملل اقتصادی ……………………………..99

گفتار اول : سازمان ملل متحد …………………………………………………………………………..99

1ـ مجمع عمومی سازمان ملل متحد ………………………………………………………………..100

2ـ شورای اقتصادی و اجتماعی ………………………………………………………………………101

3ـ آنکتاد ……………………………………………………………………………………………………..103

گفتار دوم : گات و سازمان تجارت جهانی ……………………………………………………….105

1ـ گات ……………………………………………………………………………………………………….105

2ـ سازمان تجارت جهانی ………………………………………………………………………………108

الف ـ ارکان سازمان تجارت جهانی …………………………………………………………………110

ب ـ اهداف سازمان تجارت جهانی …………………………………………………………………111

ج ـ پیامدهای ایجاد سازمان تجارت جهانی در حقوق بین الملل اقتصادی …………….111

گفتار سوم : صندوق بین المللی پول ………………………………………………………………..112

1ـ ظهور صندوق بین الملل پول ……………………………………………………………………..112

2ـ اهداف صندوق بین المللی پول ………………………………………………………………….113

3ـ جایگاه صندوق بین المللی پول در توسعه حقوق بین الملل اقتصادی ………………116

فصل سوم: تحول در تابعان حقوق بین الملل و حقوق بین الملل اقتصادی ……………118

بخش اول : روند تاریخی تحول در تابعان حقوق بین الملل ………………………………..119

گفتار اول : تحول  تابعان حقوق بین الملل در قرن 19 ……………………………………….120

1ـ نظریه کلاسیک؛ دولت ها تابعان اولیه و اصلی حقوق بین الملل ……………………..121

2ـ سازمان های بین المللی تابع فعال حقوق بین الملل ………………………………………123

3ـ حقوق بین الملل؛ نظامی برای تنظیم رفتار افراد …………………………………………….126

4ـپیدایش حقوق بشر دوستانه بین المللی برای حمایت از افراد در حقوق بین الملل…………………………………………………………………………………………………………….128

گفتار دوم : تحول تابعان حقوق بین الملل در قرن 20 ………………………………………..130

1ـ اشخاص مخاطبان مستقیم حقوق بین الملل ………………………………………………….131

الف ـ حمایت حقوق بشر  از افراد در سطح بین المللی ……………………………………..131

ب ـ حقوق بشر دوستانه در اسناد بین المللی و جایگاه فرد در این اسناد ……………..133

2ـ افراد تابعان منفعل حقوق بین الملل …………………………………………………………….135

الف ـ جایگاه افراد در میان تابعان حقوق بین الملل …………………………………………..135

ب ـ حقوق و تکالیف افراد در حقوق بین الملل ……………………………………………….137

اول ـ حقوق افراد در سطح حقوق بین الملل……………………………………………………..139

دوم ـ تکالیف افراد در سطح حقوق بین االملل ………………………………………………….140

پ ـ دیدگاه طرفداران نظریه تابع حقوق بین الملل شمردن افراد ………………………….141

ج ـ ایجاد نگرش جدید نسبت به مفهوم تابعان حقوق بین الملل …………………………144

بخش دوم : عوامل موثر در توسعه تابعان حقوق بین الملل اقتصادی ……………………146

گفتار اول : طرف دعاوی قرار گرفتن اشخاص در داوری های بین المللی …………….146

1ـ مفهوم داوری بین المللی ……………………………………………………………………………147

2ـ تاریخچه داوری های بین المللی …………………………………………………………………149

3ـ داوری بین المللی در حقوق بین الملل اقتصادی …………………………………………..151

4ـ تاثیر داوری بین المللی در توسعه تابعان حقوق بین الملل اقتصادی …………………153

گفتار دوم : ظهور شرکت های چند ملیتی ………………………………………………………..155

1ـ تعریف و ساختار شرکت های چند ملیتی …………………………………………………….155

2ـ چگونگی ظهور شرکت های چند ملیتی ………………………………………………………156

3ـ شرکت های چند ملیتی پدیده ای جدید در عرصه ی حقوق بین الملل ……………157

4ـ شرکتهای چند ملیتی تابعان جدید حقوق بین الملل و حقوق بین الملل اقتصادی ……………………………………………………………………………………………………………………159

گفتار سوم : پیدایش مقوله حقوق بین الملل سرمایه گذاری ………………………………..161

1ـ آژانس تضمین سرمایه گذاری چند جانبه(میگا) …………………………………………….162

2ـ ایکسید ……………………………………………………………………………………………………163

الف ـ کلیات ایکسید ……………………………………………………………………………………..164

ب ـ اهداف کنوانسیون ایکسید ……………………………………………………………………….165

پ ـ صلاحیت ایکسید …………………………………………………………………………………..167

ج ـ نقش ایکسید در توسعه تابعان حقوق بین الملل ………………………………………….167

3ـ نقش حقوق بین الملل سرمایه گذاری در توسعه تابعان حقوق بین الملل اقتصادی ……………………………………………………………………………………………………………………174

بخش سوم : تابعان جدید حقوق بین الملل ………………………………………………………175

گفتار اول : اشخاص حقیقی و حقوقی ……………………………………………………………..176

گفتار دوم : شر کتهای چند ملیتی …………………………………………………………………….179

نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………..183

فهرست منابع…………………………………………………………………………………………………190  

مقدمه

1 : بیان مسأله

در عصر حاضر که حقوق بین الملل در بخش های مختلف گسترش زیادی پیدا کرده است، هر کدام از این بخش ها در نگاه اول به صورت یک حوزه ی مستقل جلوه گر می شود، که از جمله آنها می توان به حقوق بین الملل اقتصادی اشاره کرد، اما به نظر می رسد با توجه به گسترش نظام نوین اقتصاد بین المللی، حقوق بین الملل اقتصادی بیشتر از هر زمان دیگری و هر گرایش دیگری اهمیت پیدا کرده و خود را به صورت حوزه ای مستقل از حقوق بین الملل مطرح کرده است. در عالم واقع حقوق بین الملل اقتصادی در مفهومی موسع زیر مجموعه ای از حقوق بین الملل عمومی و در بردارنده قواعد حقوق بین الملل عمومی است که مستقیما به مبادلات اقتصادی میان تابعان حقوق بین الملل مربوط می گردد. اما با توجه به گستره اقتصاد در تمام سطوح زندگی بشر و رشد فزاینده همکاری بین المللی در زمینه اقتصادی بعد از جنگ جهانی دوم، جهانی شدن به نقطه ثقل موضوعات مختلف بین المللی بدل شده است و توسعه ی سریع سازمان های بین المللی ، توسعه ی حقوق بشر و کم رنگ شدن نقش مرزها به واسطه ی گسترش فناوری های نوین از جمله ماهواره و اینترنت، که کمک فراوانی به نزدیکی ملت های چهار گوشه دنیا کرده ، تاثیر شگرفی در خصوص گسترش اقتصاد در سطح جامعه بین المللی داشته است، حقوق بین الملل اقتصادی تنها بخشی از کل نظام حقوق بین الملل قلمداد می شود و این دو حوزه آنچنان با یکدیگر تلفیق شده اند که تفکیک و جدایی آن ها ممکن به نظر نمیرسد ، اما تحولات اقتصادی یک قرن اخیر موجب دگرگونی در برخی حوزه های حقوق بین الملل اقتصادی از جمله منابع و تابعان گردیده که خود این مساله نیز  باعث توسعه و گسترش تابعان حقوق بین الملل عمومی شده است. در قرن 19 میلادی  حقوق بین الملل عمدتا به روابط میان دولت ها مربوط می گردید و دکترین قرن 19 همه ی قواعد حقوق بین الملل را در جهت تنظیم رفتار فرد می دانست ولی فرد را به عنوان یک تابع محسوب نمی کرد و هیچگونه حقوق وتکالیفی به صورت مستقیم بر عهده فرد قرار نمی داد و در صورتیکه حقی از شخصی زایل می شد تنها دولت متبوع آن شخص می توانست برای منافعش اقامه دعوی کند. اما این سیستم تنها در زمان صلح عملکرد مناسبی داشت، ولی در زمان جنگ که دو کشور متخاصم رودر روی یکدیگر قرار می گرفتند و هر کدام بر علیه دیگری اعمال فشار می کرد، این سیستم در حمایت از افراد عملکرد مناسبی نداشت ، چرا که در هنگامه جنگ اقدامات غیر انسانی سبب می شد تا حمایت حقوق بین الملل از فرد زایل شود. تا اینکه برای مقابله با این رویکرد خصمانه ، حقوق جنگ و حقوق بشر دوستانه بنا شد و بدین نحو افراد در سایه حمایت نسبی حقوق بین الملل قرار گرفتند. به هر صورت با این رویکرد نیز فرد نمی توانست تابع فعال حقوق بین الملل قرار گیرد. اما در عصر حاضر و در سایه سار پیدایش نظام نوین اقتصاد بین المللی تحولاتی در این زمینه رخ داده است که حقوق  بین الملل اقتصادی به عنوان سرشاخه و منبع اصلی پایه گذار این تحولات می باشد. حقوق بین الملل اقتصادی، با توجه به کنوانسیون ایکسید ، برای حمایت از سرمایه گذاری ها ، حقوق و تکالیفی برای اشخاص در نظر گرفته است همچنین تحت تاثیر فعالیتهای گسترده شرکت های چند ملیتی قرار گرفته است که این حقوق و تکالیف می تواند به گسترش تابعان حقوق بین الملل منجر شود و اشخاص را چه حقیقی و چه حقوقی به تابع فعال حقوق بین الملل مبدل سازد.  حال باید دید با توجه به این توسعه و تحول سریع و رو به رشد اقتصاد جهانی ، آیا تابعان حقوق بین الملل اقتصادی دچار توسعه و گسترش شده اند واین گسترش به فراخور شرایط در حقوق بین الملل عمومی نیز اثر گذار بوده است یا خیر؟ و آیا تابعان حقوق بین الملل اقتصادی بدون گسترش، در قالب تابعان حقوق بین الملل عمومی قرار میگیرند یا اینکه با توجه به تحولات اقتصادی یک قرن اخیر در سطح کره خاکی حقوق بین الملل اقتصادی باعث ایجاد تابعان جدیدی شده و از این رو تابعان حقوق بین الملل نیز گسترش یافته اند؟ آیا عوامل ایجاد تحولات در عرصه حقوق بین الملل اقتصادی از جمله  حقوق بین الملل سرمایه گذاری، شرکت های چند ملیتی ، داوری های بین المللی در حوزه اقتصاد و تجارت جهانی و ایکسید در توسعه تابعان حقوق بین الملل اقتصادی نقشی دارند یا خیر؟  با وجود تردیدهای پیش آمده هر روز نیاز به مشخص کردن محدوده ی تابعان حقوق بین الملل اقتصادی بیشتر احساس میشود تا میزان گسترش تابعان حقوق بین الملل روشن گردد. سرعت تحول در حقوق بین الملل اقتصادی در یک قرن اخیر بسیار زیاد بوده است، این تحول تمامی بخش های این حقوق را در برمی گیرد و نهایتا بیشترین تاثیر به تابعان این گرایش از حقوق بین الملل ختم می شود، چرا که تحولات در حقوق بین الملل اقتصادی به سمتی گرایش پیدا کرد که انحصار دولت ها را در روابط اقتصادی بین المللی زیر سوال برد و در ادامه، اشخاص جدیدی را به جامعه بین المللی برای فعالیت و نقش آفرینی معرفی کرد. این که این اشخاص چه نقشی می توانند در جامعه بین المللی داشته باشند در بخش های قبل به آنها اشاره شد. اشخاص مورد نظر شامل اشخاص حقیقی و اشخاص خصوصی و شرکت های چند ملیتی می شوند که تابعان حقوق بین الملل اقتصادی لقب گرفته اند. اما آیا این اشخاص تابعان حقوق بین الملل به معنای اعم قرار می گیرند و یا قابلیت تبدیل شدن به تابعی جدید در حقوق بین الملل را دارند یا خیر؟

217:تعداد صفحه

قیمت 70 هزار تومان 

70,000 تومانافزودن به سبد خرید