دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات
دانشکده علوم اجتماعی و انسانی
پایان نامه کارشناسی ارشد روان شناسی تربیتی
موضوع
بررسی رابطه بین کمالگرایی و سبکهای مقابلهای با میزان شادکامی در دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه علوم و تحقیقات
استاد راهنما
آقای دکتر محمود گلزاری
استاد مشاور
آقای دکتر مصطفی تبریزی
استاد داور
آقای دکتر هادی بهرامی
90-1389
(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
فهرست مطالب
چکیده …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… | 1 | |||||||
فصل اول: کلیات پژوهش | 2 | |||||||
مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. | 3 | |||||||
1-1 بیان مساله ………………………………………………………………………………………………………………………………………. | 5 | |||||||
1-2 ضرورت و اهمیت پژوهش ……………………………………………………………………………………………………………….. | 7 | |||||||
1-3 اهداف پژوهش ……………………………………………………………………………………………………………………………….. | 8 | |||||||
1-4 فرضیه های پژوهش ………………………………………………………………………………………………………………………….. | 9 | |||||||
1-5 سوالات پژوهش ……………………………………………………………………………………………………………………………… | 9 | |||||||
1-6 تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرهای پژوهش …………………………………………………………………………………….. | 9 | |||||||
فصل دوم: ادبیات و پیشینه پژوهش | 12 | |||||||
مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. | 13 | |||||||
بخش اول | ||||||||
2-1 شادکامی………………………………………………………………………………………………………………………………………….. | 13 | |||||||
2-1-1 روانشناسی مثبت …………………………………………………………………………………………………………………….. | 13 | |||||||
2-1-2 تعاریف شادکامی …………………………………………………………………………………………………………………….. | 15 | |||||||
2-1-3 تاریخچه شادکامی …………………………………………………………………………………………………………………… | 17 | |||||||
2-1-4 انواع شادکامی …………………………………………………………………………………………………………………………. | 18 | |||||||
2-1-5 علائم نشانگر شادکامی …………………………………………………………………………………………………………….. | 19 | |||||||
2-1-6 انواع هیجانها …………………………………………………………………………………………………………………………. | 20 | |||||||
2-1-7 نقش انسان در پیدایش شادی و غم ……………………………………………………………………………………………. | 23 | |||||||
2-1-8 نظریه ها و دیدگاه های شادکامی …………………………………………………………………………………………………. | 23 | |||||||
2-1-8-1 شادکامی از دیدگاه اسلام …………………………………………………………………………………………………. | 23 | |||||||
2-1-8-2 دو دیدگاه کلی درباره شادکامی………………………………………………………………………………………….. | 24 | |||||||
2-1-8-1-2 دیدگاه هدونیک (لذتی) ……………………………………………………………………………………….. | 24 | |||||||
2-1-8-2-2 دیدگاه ایدایمونیک (ارزشی، معنوی) ……………………………………………………………………… | 24 | |||||||
2-1-8-3 دیدگاه شناختی ………………………………………………………………………………………………………………. | 25 | |||||||
2-1-8-4 دیدگاه قلمروی زندگی ……………………………………………………………………………………………………. | 27 | |||||||
2-1-8-5 نظریه گسترشدهنده و سازنده ………………………………………………………………………………………….. | 27 | |||||||
2-1-8-6 نظریه تبیینهای فیزیولوژیک ……………………………………………………………………………………………. | 28 | |||||||
2-1-8-7 الگوی شادکامی پایدار …………………………………………………………………………………………………….. | 29 | |||||||
2-1-8-8 نظریه آرگایل …………………………………………………………………………………………………………………. | 30 | |||||||
2-1-8-9 نظریه داینر …………………………………………………………………………………………………………………….. | 30 | |||||||
2-1-8-10 نظریه مزلو …………………………………………………………………………………………………………………… | 31 | |||||||
2-1-8-11 نظریه فوردایس …………………………………………………………………………………………………………….. | 31 | |||||||
2-1-8-12 نظریه الیس ………………………………………………………………………………………………………………….. | 32 | |||||||
2-1-8-13 دیدگاه های زمینهای درباره شادکامی ………………………………………………………………………………… | 32 | |||||||
2-1-8-13-1 دیدگاه نیازها و شادکامی …………………………………………………………………………………….. | 33 | |||||||
2-1-8-13-2 دیدگاه مقابله و شادکامی …………………………………………………………………………………….. | 33 | |||||||
2-1-8-13-3 دیدگاه ارزشها و شادکامی …………………………………………………………………………………. | 34 | |||||||
2-1-8-13-4 دیدگاه سازگاری و شادکامی ……………………………………………………………………………….. | 34 | |||||||
2-1-8-13-5 دیدگاه اقتصادی و شادکامی ………………………………………………………………………………… | 35 | |||||||
2-1-8-13-6 دیدگاه مقایسه اجتماعی و شادکامی ……………………………………………………………………… | 36 | |||||||
2-1-9 عوامل مؤثر بر شادکامی ……………………………………………………………………………………………………………. | 37 | |||||||
2-1-9-1 ویژگیهای شخصیتی ………………………………………………………………………………………………………. | 37 | |||||||
2-1-9-2 عوامل ژنتیکی و زیستشناختی ………………………………………………………………………………………… | 39 | |||||||
2-1-9-3 عوامل فرهنگی ……………………………………………………………………………………………………………….. | 40 | |||||||
2-1-9-4 تفاوتهای جنسیتی ………………………………………………………………………………………………………… | 40 | |||||||
2-1-9-5 تفاوتهای سنی ……………………………………………………………………………………………………………… | 41 | |||||||
2-1-9-6 تحصیلات ……………………………………………………………………………………………………………………… | 42 | |||||||
2-1-9-7 درآمد و وضعیت اقتصادی ……………………………………………………………………………………………….. | 43 | |||||||
2-1-9-8 شغل ……………………………………………………………………………………………………………………………… | 44 | |||||||
2-1-9-9 نژاد ………………………………………………………………………………………………………………………………. | 45 | |||||||
2-1-9-10 وضعیت تاهل ………………………………………………………………………………………………………………. | 45 | |||||||
2-1-9-11 رضایت زناشویی ………………………………………………………………………………………………………….. | 46 | |||||||
2-1-9-12 روابط و حمایت اجتماعی ……………………………………………………………………………………………… | 47 | |||||||
2-1-9-13 اعتقادات مذهبی …………………………………………………………………………………………………………… | 48 | |||||||
2-1-9-14 فعالیتهای اوقات فراغت ……………………………………………………………………………………………… | 48 | |||||||
2-1-9-15 ورزش ………………………………………………………………………………………………………………………… | 49 | |||||||
2-1-9-16 تفریح ………………………………………………………………………………………………………………………….. | 50 | |||||||
2-1-9-17 بیماری ………………………………………………………………………………………………………………………… | 50 | |||||||
2-1-9-18 شرایط جغرافیایی ………………………………………………………………………………………………………….. | 50 | |||||||
2-1-9-19 شوخی و خنده …………………………………………………………………………………………………………….. | 51 | |||||||
2-1-9-20 خوشبینی ……………………………………………………………………………………………………………………. | 52 | |||||||
2-1-9-21 امید …………………………………………………………………………………………………………………………….. | 53 | |||||||
2-1-9-22 عزتنفس ……………………………………………………………………………………………………………………. | 53 | |||||||
2-1-10 ویژگیهای افراد شادکام …………………………………………………………………………………………………………. | 54 | |||||||
2-1-10-1 سلامت جسمانی ………………………………………………………………………………………………………….. | 54 | |||||||
2-1-10-2 عمر طولانی …………………………………………………………………………………………………………………. | 55 | |||||||
2-1-10-3 سلامت روانی ………………………………………………………………………………………………………………. | 55 | |||||||
2-1-10-4 خلاقیت و عملکرد ……………………………………………………………………………………………………….. | 56 | |||||||
2-1-10-5 کمک و نوعدوستی ……………………………………………………………………………………………………….. | 56 | |||||||
بخش دوم | ||||||||
2-2 کمالگرایی ……………………………………………………………………………………………………………………………………… | 56 | |||||||
2-2-1 تعاریف کمالگرایی …………………………………………………………………………………………………………………. | 57 | |||||||
2-2-2 ابعاد کمالگرایی از دیدگاه های مختلف ………………………………………………………………………………………. | 59 | |||||||
2-2-2-1 کمالگرایی از دیدگاه هویت وفلت (1991) ……………………………………………………………………….. | 59 | |||||||
2-2-2-2 کمالگرایی از دیدگاه فراست و همکاران (1990) ……………………………………………………………….. | 60 | |||||||
2-2-2-3 مقایسه ابعاد سهگانه و ششگانه ………………………………………………………………………………………… | 62 | |||||||
2-2-3 طبقهبندی کمالگرایی ………………………………………………………………………………………………………………. | 62 | |||||||
2-2-3-1 کمالگرایی بهنجار-نابهنجار (طبیعی-نوروتیک) ………………………………………………………………….. | 62 | |||||||
2-2-3-2 کمالگرایی مثبت-منفی ……………………………………………………………………………………………………. | 63 | |||||||
2-2-3-3 کمالگرایی فعال-منفعل …………………………………………………………………………………………………… | 64 | |||||||
2-2-3-4 کمالگرایی سالم-ناسالم ………………………………………………………………………………………………….. | 65 | |||||||
2-2-4 نظریه ها و دیدگاه های کمالگرایی ……………………………………………………………………………………………… | 65 | |||||||
2-2-4-1 نظریههای کمالگرایی از دیدگاه اسلام ………………………………………………………………………………. | 65 | |||||||
2-2-4-2 نظریه فروید …………………………………………………………………………………………………………………… | 66 | |||||||
2-2-4-3 نظریه هورنای ………………………………………………………………………………………………………………… | 67 | |||||||
2-2-4-4 نظریه بندورا …………………………………………………………………………………………………………………… | 67 | |||||||
2-2-4-5 نظریه هولندر …………………………………………………………………………………………………………………. | 68 | |||||||
2-2-4-6 نظریه برنز ……………………………………………………………………………………………………………………… | 68 | |||||||
2-2-4-7 نظریه آدلر ……………………………………………………………………………………………………………………… | 69 | |||||||
2-2-4-8 نظریه راجرز ………………………………………………………………………………………………………………….. | 70 | |||||||
2-2-4-9 نظریه الیس ……………………………………………………………………………………………………………………. | 71 | |||||||
2-2-4-10 نظریه پرلز ……………………………………………………………………………………………………………………. | 72 | |||||||
2-2-4-11 نظریه پچ ……………………………………………………………………………………………………………………… | 73 | |||||||
2-2-4-12 نظریه کوهت ……………………………………………………………………………………………………………….. | 74 | |||||||
2-2-4-13 نظریه سوراتزکین ………………………………………………………………………………………………………….. | 74 | |||||||
2-2-4-14 نظریه بلیت ………………………………………………………………………………………………………………….. | 75 | |||||||
2-2-4-15 نظریه موری و مککللند ………………………………………………………………………………………………… | 75 | |||||||
2-2-4-16 نظریه ناهماهنگی خود …………………………………………………………………………………………………… | 76 | |||||||
2-2-5 علت شناسی کمالگرایی ………………………………………………………………………………………………………….. | 77 | |||||||
2-2-5-1 جنسیت فرد …………………………………………………………………………………………………………………… | 77 | |||||||
2-2-5-2 والدین کمالگرا ……………………………………………………………………………………………………………… | 78 | |||||||
2-2-5-3 جنسیت والد کمالگرا ……………………………………………………………………………………………………… | 79 | |||||||
2-2-5-4 شرایط مدرسه ………………………………………………………………………………………………………………… | 79 | |||||||
2-2-5-5 تیرهوشی ……………………………………………………………………………………………………………………….. | 80 | |||||||
2-2-5-6 فرهنگ ………………………………………………………………………………………………………………………….. | 80 | |||||||
2-2-6 ویژگیها افراد کمالگرای منفی …………………………………………………………………………………………………. | 81 | |||||||
2-2-6-1 استرس بالا …………………………………………………………………………………………………………………….. | 81 | |||||||
2-2-6-2 افکار خودکار منفی …………………………………………………………………………………………………………. | 81 | |||||||
2-2-6-3 تدوین معیارهای بسیار دشوار و سطح بالا ………………………………………………………………………….. | 82 | |||||||
2-2-6-4 ارزیابی سوگیرانه عملکرد ………………………………………………………………………………………………… | 82 | |||||||
2-2-6-5 تحریفهای شناختی ……………………………………………………………………………………………………….. | 83 | |||||||
2-2-6-6 مسئولیت بیش از حد ………………………………………………………………………………………………………. | 83 | |||||||
2-2-6-7 تفکر همه یا هیچ …………………………………………………………………………………………………………….. | 83 | |||||||
2-2-6-8 ترس از شکست و تعلل در انجام وظایف ………………………………………………………………………….. | 84 | |||||||
2-2-6-9 انتقاد از خود ………………………………………………………………………………………………………………….. | 84 | |||||||
2-2-6-10 نیاز به کنترل ………………………………………………………………………………………………………………… | 84 | |||||||
بخش سوم | ||||||||
2-3 استرس و سبکهای مقابلهای …………………………………………………………………………………………………………….. | 85 | |||||||
2-3-1 استرس (تنیدگی، فشار روانی) …………………………………………………………………………………………………. | 85 | |||||||
2-3-1-1 فرایند شکلگیری مفهوم استرس ………………………………………………………………………………………. | 86 | |||||||
2-3-1-2 انواع فشار روانی …………………………………………………………………………………………………………….. | 87 | |||||||
2-3-1-3 ویژگیهای موقعیت استرسزا ………………………………………………………………………………………….. | 87 | |||||||
2-3-1-4 بیماریهای تنیدگی …………………………………………………………………………………………………………. | 88 | |||||||
2-3-1-5 الگوهای استرس …………………………………………………………………………………………………………….. | 89 | |||||||
2-3-1-5-1 الگوی مبتنی بر پاسخ …………………………………………………………………………………………… | 89 | |||||||
الف. مدل جنگ و گریز کانن ………………………………………………………………………………………………. | 89 | |||||||
ب. مدل نشانگان عمومی انطباق سلیه …………………………………………………………………………………… | 90 | |||||||
2-3-1-5-2 الگوی مبتنی بر محرک …………………………………………………………………………………………. | 91 | |||||||
2-3-1-5-3 الگوی تبادلی استرس …………………………………………………………………………………………… | 92 | |||||||
2-3-1-5-4 الگوی پردازش اطلاعات ………………………………………………………………………………………. | 92 | |||||||
2-3-1-5-5 الگوی مقدماتی فشار روانی ………………………………………………………………………………….. | 93 | |||||||
2-3-1-6 جنبه های زیستشناختی استرس ……………………………………………………………………………………….. | 93 | |||||||
2-3-1-7 اثرات استرس …………………………………………………………………………………………………………………. | 94 | |||||||
2-3-2 سبکهای مقابلهای ………………………………………………………………………………………………………………….. | 95 | |||||||
2-3-2-1 تعاریف مقابله ………………………………………………………………………………………………………………… | 95 | |||||||
2-3-2-2 تاریخچه مقابله ……………………………………………………………………………………………………………….. | 97 | |||||||
2-3-2-3 نظریه های سبکهای مقابلهای …………………………………………………………………………………………… | 98 | |||||||
2-3-2-3-1 نظریه روان تحلیلگری …………………………………………………………………………………………. | 98 | |||||||
2-3-2-3-2 نظریه تحولی-چرخه زندگی …………………………………………………………………………………. | 99 | |||||||
2-3-2-3-3 نظریه بوم شناسی (سازگاری رفتاری) …………………………………………………………………….. | 99 | |||||||
2-3-2-3-4 نظریه مقابله فعال ………………………………………………………………………………………………… | 100 | |||||||
2-3-2-3-5 نظریه تبادلی، کنش متقابل لازاروس و فولکمن ……………………………………………………….. | 100 | |||||||
2-3-2-3-6 مدل تعاملی استرس، تنیدگی و سبکهای مقابلهای اندلر و پارکر…………………………………. | 104 | |||||||
2-3-2-3-7 طبقهبندی سبکهای مقابلهای از دیدگاه سایر نظریهپردازان…………………………………………. | 105 | |||||||
2-3-2-4 انواع راهبردهای مقابلهای …………………………………………………………………………………………………. | 112 | |||||||
2-3-2-4-1 شیوه های مقابله در اسلام ……………………………………………………………………………………… | 112 | |||||||
2-3-2-4-2 مکانیسمهای دفاعی ……………………………………………………………………………………………… | 113 | |||||||
2-3-2-4-3 نظامهای پشتیبانی و حمایتی …………………………………………………………………………………. | 114 | |||||||
2-3-2-4-4 فعالیتهای جسمانی و ورزش ………………………………………………………………………………. | 115 | |||||||
2-3-2-4-5 مراقبه …………………………………………………………………………………………………………………. | 116 | |||||||
2-3-2-4-6 استفاده از تجاب شغلی ………………………………………………………………………………………… | 116 | |||||||
2-3-2-4-7 شوخی و شوخ طبعی …………………………………………………………………………………………… | 117 | |||||||
2-3-2-4-8 روشهای روان درمانگری …………………………………………………………………………………… | 118 | |||||||
2-3-2-5 عوامل مؤثر در انتخاب سبکهای مقابلهای …………………………………………………………………………. | 118 | |||||||
2-3-2-5-1 ویژگیهای شخصیتی …………………………………………………………………………………………… | 118 | |||||||
2-3-2-5-2 تفاوتهای جنسیتی ……………………………………………………………………………………………… | 119 | |||||||
2-3-2-5-3 تفاوتهای سنی ………………………………………………………………………………………………….. | 120 | |||||||
2-3-2-5-4 وضعیت اجتماعی-اقتصادی ………………………………………………………………………………….. | 121 | |||||||
2-3-2-5-5 مذهب ……………………………………………………………………………………………………………….. | 122 | |||||||
2-3-2-5-6 منبع کنترل ………………………………………………………………………………………………………….. | 122 | |||||||
2-3-2-5-7 خوشبینی ………………………………………………………………………………………………………….. | 123 | |||||||
بخش چهارم |
||||||||
2-4 مروری بر پژوهشهای انجام شده ……………………………………………………………………………………………………… | 123 | |||||||
2-4-1 تحقیقات انجام شده در خارج از کشور ………………………………………………………………………………………. | 123 | |||||||
2-4-2 تحقیقات انجام شده در داخل کشور ………………………………………………………………………………………….. | 127 | |||||||
فصل سوم: روش اجرای پژوهش | 131 | |||||||
مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. | 132 | |||||||
3-1 روش پژوهش …………………………………………………………………………………………………………………………………. | 132 | |||||||
3-2 جامعه آماری …………………………………………………………………………………………………………………………………… | 132 | |||||||
3-3 حجم نمونه …………………………………………………………………………………………………………………………………….. | 132 | |||||||
3-4 روش نمونهگیری …………………………………………………………………………………………………………………………….. | 133 | |||||||
3-5 ایزار گردآوری دادهها ……………………………………………………………………………………………………………………….. | 134 | |||||||
3-5-1 پرسشنامه شادکامی آکسفورد (1989) ……………………………………………………………………………………….. | 134 | |||||||
3-5-1-1 روایی و پایایی پرسشنامه شادکامی آکسفورد …………………………………………………………………….. | 135 | |||||||
3-5-2 پرسشنامه کمالگرایی مثبت و منفی تریشورت و همکاران (1995) …………………………………………….. | 136 | |||||||
3-5-2-1 روایی و پایایی پرسشنامه کمالگرایی مثبت و منفی…………………………………………………………….. | 136 | |||||||
3-5-3 پرسشنامه مقابله با موقعیتهای استرسزای اندلر و پارکر (1990) ………………………………………………. | 138 | |||||||
3-5-3-1 روایی و پایایی پرسشنامه مقابله با موقعیتهای استرسزای اندلر و پارکر ……………………………… | 138 | |||||||
3-6 شیوه تجزیه و تحلیل دادهها ………………………………………………………………………………………………………………. | 140 | |||||||
فصل چهارم : تجزیه و تحلیل نتایج | 141 | |||||||
مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. | 142 | |||||||
4-1 توصیف دادهها ………………………………………………………………………………………………………………………………… | 142 | |||||||
4-2 تحلیل فرضیههای پژوهشی ……………………………………………………………………………………………………………….. | 144 | |||||||
4-3 تحلیل سوالات پژوهشی …………………………………………………………………………………………………………………… | 163 | |||||||
4-4 تحلیل یافتههای جانبی پژوهش …………………………………………………………………………………………………………. | 166 | |||||||
|
||||||||
فصل پنجم : تفسیر نتایج | 168 | |||||||
مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. | 169 | |||||||
5-1 بررسی و تفسیر فرضیه های پژوهش …………………………………………………………………………………………………… | 169 | |||||||
5-2 بررسی و تفسیر سوالات پژوهش ………………………………………………………………………………………………………. | 174 | |||||||
5-3 بررسی و تفسیر یافتههای جانبی به دست آمده …………………………………………………………………………………….. | 176 | |||||||
5-4 محدودیتهای پژوهش ……………………………………………………………………………………………………………………. | 178 | |||||||
5-5 پیشنهادهای پژوهشی ……………………………………………………………………………………………………………………….. | 178 | |||||||
5-6 پیشنهادهای کاربردی ……………………………………………………………………………………………………………………….. | 178 | |||||||
فهرست منایع | 180 | |||||||
فهرست منابع فارسی ……………………………………………………………………………………………………………………………….. | 181 | |||||||
فهرست منابع انگلیسی …………………………………………………………………………………………………………………………….. | 190 |
فهرست جداول
جدول (4-1). توزیع نمونهها از نظر جنسیت ………………………………………………………………………………………….. | 142 |
جدول (4-2). توزیع نمونهها از نظر وضعیت تأهل ………………………………………………………………………………….. | 143 |
جدول (4-3). نتایج ضریب همبستگی پیرسون در مورد رابطه بین کمالگرایی و میزان شادکامی ……………………. | 144 |
جدول (4-4). نتایج رگرسیون چندگانه عامل رضایت از روی مؤلفههای کمالگرایی ……………………………………. | 145 |
جدول (4-5). نتایج مربوط به ضریب تعیین پیشبینی عامل رضایت از روی مؤلفههای کمالگرایی ……………….. | 145 |
جدول (4-6). نتایج رگرسیون چندگانه عامل خلق مثبت از روی مؤلفههای کمالگرایی ……………………………….. | 146 |
جدول (4-7). نتایج مربوط به ضریب تعیین پیشبینی عامل خلق مثبت از روی مؤلفههای کمالگرایی ……………. | 146 |
جدول (4-8). نتایج رگرسیون چندگانه عامل سلامتی از روی مؤلفههای کمالگرایی ……………………………………. | 147 |
جدول (4-9). نتایج مربوط به ضریب تعیین پیشبینی عامل سلامتی از روی مؤلفههای کمالگرایی ………………… | 147 |
جدول (4-10). نتایج رگرسیون چندگانه عامل کارآمدی از روی مؤلفههای کمالگرایی ………………………………… | 148 |
جدول (4-11). نتایج مربوط به ضریب تعیین پیشبینی عامل کارآمدی از روی مؤلفههای کمالگرایی ……………. | 148 |
جدول (4-12). نتایج رگرسیون چندگانه عامل عزتنفس از روی مؤلفههای کمالگرایی ………………………………. | 149 |
جدول (4-13). نتایج مربوط به ضریب تعیین پیشبینی عامل عزتنفس از روی مؤلفههای کمالگرایی ………….. | 149 |
جدول (4-14). نتایج رگرسیون چندگانه میزان شادکامی از روی مؤلفههای کمالگرایی ………………………………… | 150 |
جدول (4-15). نتایج مربوط به ضریب تعیین پیشبینی میزان شادکامی از روی مؤلفههای کمالگرایی ……………. | 150 |
جدول (4- 16). نتایج ضریب همبستگی پیرسون در مورد رابطه بین سبکهای مقابلهای و میزان شادکامی ……… | 151 |
جدول (4-17). نتایج رگرسیون چندگانه عامل رضایت از روی مؤلفههای سبکهای مقابلهای ………………………. | 152 |
جدول (4-18). نتایج مربوط به ضریب تعیین پیشبینی عامل رضایت از روی مؤلفههای سبکهای مقابلهای …… | 152 |
جدول (4-19). نتایج رگرسیون چندگانه عامل خلق مثبت از روی مؤلفههای سبکهای مقابلهای …………………… | 153 |
جدول (4-20). نتایج مربوط به ضریب تعیین پیشبینی عامل خلق مثبت از روی مؤلفههای سبکهای مقابلهای… | 153 |
جدول (4-21). نتایج رگرسیون چندگانه عامل سلامتی از روی مؤلفههای سبکهای مقابلهای ……………………….. | 154 |
جدول (4-22). نتایج مربوط به ضریب تعیین پیشبینی عامل سلامتی از روی مؤلفههای سبکهای مقابلهای …… | 155 |
جدول (4-23). نتایج رگرسیون چندگانه عامل کارآمدی از روی مؤلفههای سبکهای مقابلهای ……………………… | 155 |
جدول (4-24). نتایج مربوط به ضریب تعیین پیشبینی عامل کارآمدی از روی مؤلفههای سبکهای مقابلهای …. | 156 |
جدول (4-25). نتایج رگرسیون چندگانه عامل عزتنفس از روی مؤلفههای سبکهای مقابلهای ……………………. | 156 |
جدول (4-26). نتایج مربوط به ضریب تعیین پیشبینی عامل عزتنفس از روی مؤلفههای سبکهای مقابلهای…. | 157 |
جدول (4-27). نتایج رگرسیون چندگانه میزان شادکامی از روی مؤلفههای سبکهای مقابلهای ……………………… | 158 |
جدول (4-28). نتایج مربوط به ضریب تعیین پیشبینی میزان شادکامی از روی مؤلفههای سبکهای مقابلهای …. | 158 |
جدول (4- 29). نتایج ضریب همبستگی پیرسون در رابطه بین کمالگرایی و سبکهای مقابلهای …………………… | 159 |
جدول (4-30). نتایج رگرسیون چندگانه سبک مقابلهای مسالهمدار از روی مؤلفههای کمالگرایی …………………. | 160 |
جدول (4-31). نتایج مربوط به ضریب تعیین پیشبینی سبک مقابلهای مسالهمدار از روی مؤلفههای کمالگرایی. | 160 |
جدول (4-32). نتایج رگرسیون چندگانه سبک مقابلهای هیجانمدار از روی مؤلفههای کمالگرایی ………………… | 161 |
جدول (4-33). نتایج مربوط به ضریب تعیین پیشبینی سبک مقابلهای هیجانمدار از روی مؤلفههای کمالگرایی | 161 |
جدول (4-34). نتایج رگرسیون چندگانه مؤلفه سبک مقابلهای اجتنابمدار از روی مؤلفههای کمالگرایی ………. | 161 |
جدول (4-35). نتایج مربوط به ضریب تعیین پیشبینی سبک مقابلهای اجتنابمدار از روی مؤلفههایکمالگرایی | 162 |
جدول (4-36). نتایج ازمون t گروه های مستقل در مورد رابطه بین کمالگرایی و جنسیت ……………………………. | 163 |
جدول (4-37). نتایج ازمون t گروه های مستقل در مورد رابطه بین سبکهای مقابلهای و جنسیت …………………. | 164 |
جدول (4-38). نتایج ازمون t گروه های مستقل در مورد رابطه بین میزان شادکامی و جنسیت ………………………. | 165 |
جدول (4-39). نتایج ازمون t گروه های مستقل در مورد رابطه بین کمالگرایی و وضعیت تأهل ……………………. | 166 |
جدول (4-40). نتایج ازمون t گروه های مستقل در مورد رابطه بین سبکهای مقابلهای و وضعیت تأهل …………. | 166 |
جدول (4-41). نتایج ازمون t گروه های مستقل در مورد رابطه بین میزان شادکامی و وضعیت تأهل ………………. | 167 |
فهرست نمودارها
نمودار (4-1). توزیع نمونهها از نظر جنسیت …………………………………………………………………………………………………….. | 142 |
نمودار (4-2). توزیع نمونهها از نظر وضعیت تاهل ……………………………………………………………………………………………. | 143 |
نمودار (4-3). تحلیل مسیر رابطه بین کمالگرایی و سبکهای مقابلهای با میزان شادکامی……………………………………….. | 162 |
چکیده
این پژوهش با هدف بررسی رابطه بین کمالگرایی و سبکهای مقابلهای با میزان شادکامی دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی–واحد علوم و تحقیقات در سال 90-1389 انجام پذیرفت. بدین منظور، با توجه به حجم جامعه آماری و با بهره گرفتن از جدول کرجسی و مورگان، تعداد 375 نفر (219 دختر و 156 پسر) از دانشجویانی که در زمان انجام این پژوهش، در این دانشگاه در نیمسال اول 90-1389 مشغول به تحصیل بودند، به صورت نمونهگیری خوشهای چند مرحلهای انتخاب گردیدند. برای گردآوری دادهها، سه پرسشنامه کمالگرایی مثبت و منفی تری شورت و همکاران (1995)، مقابله با موقعیتهای استرسزای اندلر و پارکر (1990) و شادکامی آکسفورد (1989) در بین آنها توزیع شد و با بهره گرفتن از آمار توصیفی و استنباطی، فرضیهها و سؤالات پژوهش، در سطح 05/0=α مورد بررسی قرار گرفت.
نتایج نشان داد که بین کمالگرایی مثبت و میزان شادکامی بالا، رابطه مثبت معنادار و بین کمالگرایی منفی و میزان شادکامی بالا رابطه منفی معنادار وجود دارد. همچنین بین سبک مقابلهای مسألهمدار و میزان شادکامی بالا، رابطه مثبت معنادار و بین سبکهای مقابلهای هیجانمدار و اجتنابمدار و میزان شادکامی بالا رابطه منفی معنادار یافت گردید. علاوه بر آن، بین کمالگرایی مثبت و سبک مقابلهای مسألهمدار، رابطه مثبت معنادار و بین کمالگرایی مثبت و سبکهای مقابلهای هیجانمدار و اجتنابمدار، رابطه منفی معنادار به دست آمد. در حالیکه کمالگرایی منفی، با سبک مقابلهای هیجانمدار، رابطه مثبت معنادار و با سبک مقابلهای مسأله مدار، رابطه منفی معنادار نشان داد. اما بین کمالگرایی منفی و سبک مقابلهای اجتنابمدار، رابطه معناداری از لحاظ آماری، وجود نداشت. در کل، نتایج حاکی از آن بود که بین کمالگرایی و سبکهای مقابلهای با میزان شادکامی رابطه معناداری وجود دارد، بدین صورت که متغیر سبکهای مقابلهای، میتواند نقش واسطهای را در رابطه بین متغیرهای کمالگرایی و میزان شادکامی ایفا کند.
همچنین بر اساس نتایج آزمون t گروههای مستقل، در کمالگرایی مثبت دختران و پسران، تفاوتی دیده نشد، اما پسران، کمالگرایی منفی بیشتری نسبت به دختران، نشان دادند. در متغیرهای میزان شادکامی و سبکهای مقابلهای نیز، تفاوت معناداری از لحاظ آماری بین دو جنس، مشاهده نگردید.
واژگان کلیدی: کمالگرایی، سبکهای مقابلهای، میزان شادکامی.
فصل اول
کلیات پژوهش
مقدمه
امروزه نظریههای روانشناسی به سمت دیدگاهی نوین، مبتنی بر پرورش نقاط ضعف تغییر مسیر دادهاند. دیگر نظریه روانشناسی برجستهای وجود ندارد که انسان را بهعنوان کالبدهای منفعل پاسخ به محرکها تعریف نماید. اکنون انسانها، بیشتر بهعنوان افرادی تصمیمگیرنده، با امکان انتخاب گزینههای متعدد و امکان چیره دست شدن و کارآمد شدن، تعریف میگردند. موضوعات روانشناسی مطرح شده در آغاز قرن بیست و یکم عمدتاً بر تجربه مثبت انسانی و آنچه که لحظهای را بهتر از لحظه دیگر میکند، تمرکز کردهاند. کیفیت عاطفی تجربه جاری، اساس و بلوک روانشناسی مثبت[1] است (خانمن[2]، 1999؛ به نقل از مظفری و هادیاننسب، 1383).
در سالهای اخیر، تلاشهای بسیار زیادی برای روشن شدن مفاهیم شادکامی و بهزیستی ذهنی و روانشناختی صورت گرفته است. تحقیقات مربوط به این حیطه در روانشناسی معاصر، نقش بسیار برجستهای دارند. این امر نشانگر تلاش روانشناسان برای بررسی دقیقتر این موضوع است (داینر، 2006).
شادکامی، احساسی است که همه خواهان آن هستند. اما تعداد کمی به آن دست مییابند. نشانه مشخصه چنین احساسی، قدردانی، احساس رضایت و علاقه به خود و دیگران است. عادیترین حالت ذهنی آن، حالت خشنودی و شادی است (کارلسون[3]، 1961؛ ترجمه شریفیدرآمدی، 1380).
اگرچه در دهه 1980 توجه فزایندهای به شادکامی و بهزیستی ذهنی[4] شدهاست، اما تنها در سالهای اخیر است که این مفهوم به صورت نظامدار، علمی و دقیق مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته است. همچنین تلاشهای بسیاری برای روشن شدن مفاهیم شادکامی، رضامندی زندگی، بهزیستی ذهنی و روانشناختی صورت گرفته است، لذا تحقیقات مربوط به این حیطه در روانشناسی معاصر نقش بسیار برجستهای دارند و این امر نشانگر تلاش روانشناسان برای بررسی دقیقتر این موضوع است(داینر[5] و همکاران، 2003).
یکی دیگر از سازههایی که اخیراً به آن توجه ویژه شده است کمالگرایی[6] است.
گرایش به کمال و کمالگرایی در همه انسانها وجود دارد و در حکم خصیصهای مثبت تلقی میگردد. زیرا انرژی پدید میآورد که منجر به پیشرفت و موفقیت شخص میشود. اصرار و مداوتی که هنرمندان بزرگ در خلق آثارشان به خرج میدهند و سختیهایی که در این راه متحمل میشوند از کمالگرایی آنها نشأت میگیرد، اما روند دستیابی به کمال در همه انسانها به صورت مثبت پیش نمیرود. در واقع میتوان گفت کمالگرایی، تا زمانی به نفع شخص است که در ارتباط با خود و به منظور به فعالیت درآوردن همه ظرفیتها و استعدادهای خویش صورت گیرد. هنگامیکه گرایش به کمال با رقابت و پیشی گرفتن از دیگران و صرفاً به منظور کسب تایید و رضایت خاطر آنان به کار گرفته شود، جنبههای منفی پیدا میکند (مهرابیزاده هنرمند و وردی، 1382).
بنابراین، کمالگرایی زمانی یک مشکل است که مانع از پیشرفت شود و زمانی مطلوب و پذیرفتنی است که انگیزه آن تلاش سالم برای رسیدن به برتری باشد (هاوس و پراپاوسیس[7]، 2004).
از جمله مواردی که در بهداشت جسمانی و روانی افراد مطرح میگردد سبکهای مقابلهای[8] است.
انسان پیوسته در حالت استرس[9] به سر میبرد، چراکه استرس پاسخی اختصاصی است که بدن در برابر هرگونه درخواستی از خود نشان میدهد. استرسآمیز تلقی کردن یک حادثه، بستگی به ویژگیهای شخصیتی، هوشی و انگیزشی فرد و همچنین ماهیت حادثه، چارهها، دفاعها و سبکهای مقابلهای او دارد (سارافینو،2002؛ ترجمه میرزایی و همکاران، 1384).
سبکهای مقابلهای که فرد برای مقابله انتخاب میکند، جزیی از نیمرخ آسیبپذیری محسوب میشوند. آغاز خط مشی و راهبرهای نامناسب میتواند در عمل موجب تشدید مشکلات شود، در حالیکه به کارگیری راهبرد صحیح مقابله نتایج مثبتی را به همراه دارد (فرزینراد، اصغرنژاد، یزداندوست و حبیبی، 1389).
آسیبپذیری به میزان احتمالی پاسخ غیر انطباقی موقعیتهای معین اطلاق میگردد. هر کسی ممکن است در بعضی از موقعیتها، مقابله کنندهای کارآمد باشد و در موقیتهای دیگر نباشد. فشار روانی، مقابله و آسیبپذیری با یکدیگر تعامل دارند. هرچه منابع افراد برای مقابله بهتر باشد، کمتر احتمال دارد در موقعیتهای آسیبپذیر گرفتار شوند (ساراسون[10]و ساراسون، 1987؛ ترجمه نجاریان و همکاران،1385).
با توجه به مطالب اشاره شده، این پژوهش رابطه کمالگرایی و سبکهای مقابلهای را با میزان شادکامی دانشجویان مورد بررسی قرار میدهد.
1-1 بیان مسأله
روانشناسی فقط مطالعه آسیبشناسی، ضعف و صدمه نیست، بلکه مطالعه نقاط قوت و فضیلت را هم در بر میگیرد. درمان روانشناسی، صرفاً ترمیم آنچه شکسته است نیست، بلکه پرورش بهترینها را نیز شامل میشود. جنبش روانشناسی مثبتگرا که در هزاره جدید شروع شده، برای کمک به مردم جهت بهینه کردن زندگی از طریق تجربه بیشتر شادکامی اختصاص یافته است (مظفریان و هادیاننسب، 1383).
شادکامی، ذهن متفکرین را برای هزاران سال به خود مشغول داشته است. هرچند که فقط در چند سال اخیر است که به شیوه نظامدار مورد مطالعه و اندازهگیری قرار گرفته است. اغلب مردم آنجه را که در رابطه با زندگیشان اتفاق میافتد به صورت خوب یا بد ارزیابی میکنند و طبیعتاً قادر به قضاوت در مورد زندگی خود هستند. آنها تقریباً همیشه هیجانات و خلقیاتی را تجربه میکنند که یا مؤلفه خوشایند دارد و منجر به یک واکنش مثبت میشود و یا مؤلفهای ناخوشایند دارد و واکنش منفی را میطلبد (داینر، 1984).
شادکامی دربر گیرنده انواع ارزشیابیهایی است که فرد از خود و زندگیاش به عمل میآورد. این ارزشیابیها، مواردی از قبیل خشنودی از زندگی، هیجان و خلق مثبت، فقدان افسردگی[11] و اضطراب را شامل میشود و جنبههای مختلف آن نیز به شکل شناختها و عواطف است (داینر، 2002).
اولین پژوهش تجربی در مورد شادکامی در سال 1912 در بین دانشآموزان انگلیسی در یک مدرسه پسرانه انجام شد. در این مطالعه بر سطح لذت دانشآموزان تمرکز شد. بعد از جنگ جهانی دوم، تعداد پژوهشهای مربوط به شادکامی افزایش یافت و در این پژوهشها توجه از سطح لذت به میزان شادکامی کلی تغییر کرد (وینهوون[12]،1994).
علاقه نظری و پژوهشی در حوزه کمالگرایی نیز در سالهای اخیر، رشد برجستهای داشته است (شفران و منسل[13]، 2001). پارکر[14](2000؛ به نقل از سرو، 1387) بیان میکند که کمالگرایی کوشش اجباری و پیوسته فرد در رسیدن به اهداف دستنیافتنی است و کمالگراها افرادی هستند که خود را بر اساس عملکردهایشان مورد بررسی قرار میدهند.
از زمانیکه این سازه مورد بررسی قرار گرفته است، بر پیامدهای زیانبار آن تأکید بیشتری شده است(فراست، لاهارت، روزنبلیت[15]، 1991؛ هویت و فلت[16]،1991؛ به نقل از بیلینگ، اسراییلی، آنتونی[17]، 2003). اما تلاشهایی نیز وجود داشتهاست که جنبههای مفید کمالگرایی را از جنبههای مضر آن متمایز میسازد(هاماچک[18]،1978؛ میسیلیدین[19]، 1983؛ اوئنز[20]، 1998؛ به نقل از شافران و منسل، 2001).
اوئنز و همکاران (1995) بین کمالگرایی مثبت و منفی[21] تمایز قائل شدند (پناهی، 1383).
کمالگراهای مثبت و منفی هر دو معیارهای متعالی برای عملکرد خود دارند، اما کمالگرایان مثبت انعطافپذیرترند و از تلاشهای خود برای رسیدن به هدف احساس رضایت میکنند، هرچند معیارهای شخصیشان کاملاً محقق نشود. در واقع اینان قادرند محدودیتهای شخصی و موانع محیطی را بپذیرند، در حالیکه کمالگرایان منفی فاقد انعطافپذیری هستند و به همین دلیل از عملکرد خویش راضی نیستند (نیکنام، حسینیان و یزدی، 1389).
کمالگرایی مثبت با احساس شایستگی (فراست و استیکت[22]، 1990؛ به نقل از گرانمایهپور و بشارت، 2010)، احساس پیشرفت (برنز و فدوا[23]، 2005) و سلامت روانشناختی (گرانمایهپور و بشارت، 2010) رابطه مثبت معناداری دارد.
کمالگرایی منفی با اختلالهای تهاجمی، میگرن، اختلالهای پانیک و خودکشی همبستگی بالایی دارد (کد، 2006). از طرفی، نگرش کمالگرایی منفی، موجب اختلال در موفقیت میشود. بنابراین، هم آرزوی کامل بودن و هم احساس رضایت را از این افراد میگیرد و آنها را بیشتر در معرض ناکامی قرار میدهد(بلیت، 1995) و این ناکامی و شکستها به احساس بیارزشی و افسردگی منجر میشود (برنز و فدوا، 2005).
همچنین پژوهشهایی از جمله (شوایتزر و همیلتون[24]، 2002؛ کاوامورا، فراست، دیبارتلو[25]، 2001) به رابطه مثبت بین کمالگرایی منفی و استرس بالا اشاره داشتهاند.
با وجود مشکلات روانی و جسمانی که استرس، برای فرد به وجود میآورد، افراد در برابر آن دست و پا بسته نیستند. آنها اغلب برای مبارزه با استرس و عوارض نامطلوب آن از یکسری اعمال و رفتارهایی استفاده میکنند که مقابله نامیده میشوند (ریو[26]، 2005؛ ترجمه سیدمحمدی، 1388).
لازاروس و فولکمن[27] (1984) مقابله را به صورت تلاشهای شناختی و رفتاری برای جلوگیری، مدیریت و کاهش استرس تعریف میکنند (پنلی و توماکا[28]، 2002).
در دستهای از تحقیقات (از جمله کانتور[29]، 1984؛ نورم، تیدنتال، لانگستون و براور[30]، 1987؛ به نقل از داینر و همکاران، 1997) مشخص شده است که شادکامی و موفقیت افراد، در رسیدن به اهدافشان به راهبردهای مقابلهای آنها بستگی دارد.
اندلر و پارکر(1990) راهبردهای مقابلهای را به سه دسته تقسیم میکنند. سبک مقابلهای مسألهمدار، شیوههایی را توصیف میکند که فرد بر اساس آن، در جستجوی اطلاعات بیشتر درباره مسأله، تغییر ساختار مسأله از نظر شناختی و اولویت دادن به گامهایی برای مواجهه با مسأله را شامل میشود. سبک مقابلهای هیجانمدار، شیوههایی را توصیف میکند که فرد بر اساس آن، تمام تلاش خود را متوجه احساسهای ناخوشایند خویش میسازد. سبک مقابلهای اجتنابمدار مستلزم فعالیتها و تغییرات شناختی است که هدف آن اجتناب از موقعیت استرسزا است و به دو شکل رویآوردن به افراد و اجتماع و رویآوردن به فعالیت انجام میگیرد.
نوع پاسخ مقابلهای تا حد زیادی به ماهیت عامل فشارزا بستگی دارد، اما به طور کلی به نظر میرسد شیوه مسألهمدار، که شامل فعالیتهایی مانند جستجوی اطلاعات میشود، با شاخصهای سازگاری همبستگی مثبت دارد (موس و بیلینگز[31]، 1981؛ به نقل از علیطاری، 1387).
عوامل گوناگونی باعث میشود که دانشجویان به ویژه کمالگرایان در معرض انواع مشکلات فشارزا قرار گیرند و بهکارگیری روشهای مقابلهای مناسب توسط آنها جهت رسیدن به شادکامی موضوعی است که این پژوهش، حول محور آن شکل گرفته است. بنابراین در پژوهش حاضر، مسأله این است که رابطهای بین کمالگرایی و سبکهای مقابلهای با میزان شادکامی در بین دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه علوم و تحقیقات وجود دارد؟
[1]. positive psychology
[2]. Kahneman
[3]. Corlson
[4]. subjective well-being
[5]. Diener
[6]. perfectionism
[7]. Hass, & Prapavessis
[8]. coping style
[9]. stress
[10]. Sarason
[11]. Depression
[12]. Veenhoven
[13]. Shafran , & Mansell
[14]. Parker
[15]. Frost, Lahart , & Rosenblate
[16]. Hewitte, & Flett
[17]. Bieling, Israeli, & Antony
[18]. Hamacheck
[19]. Missilidine
[20]. Owens
[21]. Positive & negative perfectionism
[22]. Skekette
[23]. Burns, & Fedewa
[24]. Schweitzer , & Hamilton
[25]. Kawamura, Hunt, Frost, & Dibartalo
[26]. Rio
[27]. Lazarus, & Folkman
[28]. Penley, & Tomaka
[29]. Kanter
[30]. Norm, Tidental, Langeston, , & Brower
[31]. Moos, & Billings
تعداد صفحه : 212
قیمت :14700 تومان
بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد
و در ضمن فایل خریداری شده به ایمیل شما ارسال می شود.
پشتیبانی سایت : parsavahedi.t@gmail.com
در صورتی که مشکلی با پرداخت آنلاین دارید می توانید مبلغ مورد نظر برای هر فایل را کارت به کارت کرده و فایل درخواستی و اطلاعات واریز را به ایمیل ما ارسال کنید تا فایل را از طریق ایمیل دریافت کنید.
14,700 تومانافزودن به سبد خرید