روانشناسی و علوم تربیتی

پایان نامه بررسی رابطه بلوغ عاطفی و خود­شناسی در دانش ­آموزان مدارس دولتی و نمونه  دولتی

 متن کامل پایان نامه مقطع کارشناسی ارشد رشته روانشناسی

 دانشکده­ی علوم تربیتی و روان­شناسی

گروه آموزشی روان­شناسی

پایان نامه برای دریافت درجه­ کارشناسی ارشد

در رشته روان­شناسی – گرایش عمومی

عنوان:

بررسی رابطه بلوغ عاطفی و خود­شناسی در دانش ­آموزان مدارس دولتی و نمونه  دولتی

استاد مشاور:

دکتر حسین قمری گیوی

شهریور- 92

(در فایل دانلودی نام نویسنده و استاد راهنما موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

چکیده:

هدف: هدف این پژوهش بررسی رابطه بین بلوغ عاطفی و خود­شناسی در دانش ­آموزان مدارس دولتی و نمونه­دولتی می­باشد. روش تحقیق: روش انجام پژوهش، توصیفی – همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش، کلیه دانش ­آموزان دختر و پسر شهرستان سرپل ذهاب در سال تحصیلی 92- 91 است. از این جامعه آماری تعداد 200 دانش ­آموز دختر و پسر (که برای مطالعات همبستگی حجم مطلوبی می­باشد) به طور تصادفی خوشه ای چند مرحله­ ای انتخاب شد. برای ارزیابی متغیرها از پرسشنامه بلوغ عاطفی سینک و بهار گاوا و پرسشنامه خود­شناسی رضا­خانی استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ­ها از نرم­افزار آماری SPSS- 16 و آزمون­های ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل واریانس و رگرسیون چند متغیری استفاده شد. یافته­ ها: یافته­ های این پژوهش نشان داد که بین بلوغ عاطفی و خود­شناسی دانش ­آموزان رابطه مثبت معنی­داری وجود دارد. هم­چنین نتایج نشان داد که بین بلوغ عاطفی و خود­شناسی دانش ­آموزان مدارس دولتی و نمونه­دولتی تفاوت معنی­داری وجود ندارد اما بین بلوغ عاطفی دانش ­آموزان از نظر جنسیت و پایه­ تحصیلی تفاوت معنی­داری وجود دارد. نتیجه ­گیری: با توجه به یافته­ های این پژوهش، می­توان گفت که هر­چه سطح بلوغ عاطفی افراد بالاتر باشد میزان خود­شناسی آن­ها نیز بالاتر خواهد بود و نیز با کاهش سطح  بلوغ عاطفی میزان خود­شناسی آن­ها نیز کاهش می­یابد.

 

کلید واژه ­ها: بلوغ عاطفی، خود­شناسی، دانش ­آموزان، مدرسه نمونه دولتی

       فهرست مطالب

شماره و عنوان مطالب                                                        صفحه

 

فصل اول: کلیات پژوهش

1-1 مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2

1-2 بیان مسئله…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 3

1-3 دلایل توجیهی و ضرورت انجام تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………..6 1-4 اهداف تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………….6 1-4-1 هدف کلی ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 6

1-4-2 اهداف جزئی……………………………………………………………………………………………………………………………………………. 6

1-5 فرضیه ­های تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………………. 7

1-6 متغیر­های تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………………..  7

1-7 تعریف مفهومی متغیر­ها ………………………………………………………………………………………………………………………………….  7

1-8 تعریف عملیاتی متغیر­ها ………………………………………………………………………………………………………………………………….  8

                                                فصل دوم: عنوان فصل دوم

2-1 مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 10

2-2 مبانی نظری بلوغ و بلوغ عاطفی…………………………………………………………………………………………………………………….. 10

2-2-1 تعاریف مختلف بلوغ………………………………………………………………………………………………………………………………….. 10

2-2-2 نظریه ­های مختلف در مورد نوجوانی………………………………………………………………………………………………………….. 11

2-2-3 اهمیت بلوغ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 12

2-2-4 انواع بلوغ ………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 13

2-2-5 سنین بلوغ در ایران…………………………………………………………………………………………………………………………………. 14     2-2-6 عوامل مؤثر در بلوغ………………………………………………………………………………………………………………………………….. 14

2-2-7 معیار­های بلوغ ……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 14

2-2-8 علت­های بلوغ ………………………………………………………………………………………………………………………………………… 15

2-2-9 تغییرات هورمونی مربوط به بلوغ…………………………………………………………………………………………………………………15

2-2-­10 رشد بدن……………………………………………………………………………………………………………………………………………….6 1

2-2-11 رشد حرکتی و فعالیت بدن……………………………………………………………………………………………………………………… 17

2-2-12 رشد عقلی و پیشرفت­های درسی در دوران بلوغ………………………………………………………………………………………… 17

2-2-13 رسش جنسی…………………………………………………………………………………………………………………………………………..17

2-2-14 تفاوت­های فردی در رشد مربوط به بلوغ…………………………………………………………………………………………………. 19

2-2-15 رشد مغز در دوران بلوغ……………………………………………………………………………………………………………………………. 19

2-2-16 تغییر حالت­های برانگیختگی در دوران بلوغ……………………………………………………………………………………………… 20

2-2-17 واکنش به تغییرات مربوط به بلوغ……………………………………………………………………………………………………………..20

2-2-18 تأثیر بلوغ بر حالت­های هیجانی و رفتار اجتماعی………………………………………………………………………………………. 21

2-2-19 زود­رسی و دیر­رسی بلوغ…………………………………………………………………………………………………………………………. 22

2-2-20 زمان­­بندی بلوغ …………………………………………………………………………………………………………………………………….. 22

2-2-21 خصایص بلوغ……………………………………………………………………………………………………………………………………… 24

2-2-22 منشأ نگرانی­های دوره بلوغ…………………………………………………………………………………………………………………….. 25

2-2-23 خطر­های روان­شناختی بلوغ…………………………………………………………………………………………………………………….. 26

2-2-24 خصوصیات افراد دارای بلوغ عاطفی ………………………………………………………………………………………………………… 27

2-2-25 معیار­های رفتار­های عاطفی بالغ………………………………………………………………………………………………………………. 27

2-2-26 فرایند شکل گیری عواطف……………………………………………………………………………………………………………………….28

2-2-27 نگرش­ها و علائق در دوران بلوغ …………………………………………………………………………………………………………….. 28

2-2-28 روابط با دوستان و همسالان در دوران بلوغ……………………………………………………………………………………………….. 29

2-2-29 هیجانات در دوران بلوغ…………………………………………………………………………………………………………………………… 29

2-2-30 سازگار شدن با تغییرات دوران بلوغ…………………………………………………………………………………………………………… 29

2-3 مبانی نظری خود­شناسی ……………………………………………………………………………………………………………………………….. 30

2-3-1 تعاریف مختلف خود­شناسی …………………………………………………………………………………………………………………………30

2-3-2 نظام خود……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 32

2-3-3 نظریه ­های مختلف در مورد خود و مراحل مختلف آن ………………………………………………………………………………….. 38

2-3-4 جنبه­­های مختلف خود……………………………………………………………………………………………………………………………….. 42

2-3-5 حیطه­های مختلف خود …………………………………………………………………………………………………………………………….. 44

2-3-6 مفهوم خود و دیدگاه ­های مختلف درمورد آن……………………………………………………………………………………………….. 45

2-3-7 روان­شناسی و رابطه­ آن با خود­شناسی …………………………………………………………………………………………………….. 46

2-3-8 خود­شناسی در قرآن کریم ………………………………………………………………………………………………………………………… 46

2-3-9 پیدایی شناخت خود در چه سنی است ………………………………………………………………………………………………………… 47

2-3-10 خود­شناسی و ارتباط آن با حافظه …………………………………………………………………………………………………………….. 47

2-3-11 اهمیت خود­شناسی ………………………………………………………………………………………………………………………………… 47

2-3-12 اهمیت خود­شناسی در رفتار اخلاقی با خود ……………………………………………………………………………………………….. 47

2-3-13 آثار خود­شناسی ……………………………………………………………………………………………………………………………………… 48

2-3-14 راه ­های دست­یابی به خود­شناسی …………………………………………………………………………………………………………….. 49

2-3-15 مشکلات مربوط به توسعه خود­آگاهی ………………………………………………………………………………………………………. 50

2-3-16 ویژگی­های افراد دارای خود­شناسی ………………………………………………………………………………………………………….. 52

2-3-17 رابطه خود­شناسی با هوش­هیجانی و دیدگاه­پذیری ……………………………………………………………………………………. 52

2-3-18 نقش ادراک­ از خود در رشد آسیب­شناسی­روانی …………………………………………………………………………………………. 52

2-3-19 نقش ادراک از خود در رشد اختلال اضطراب اجتماعی ……………………………………………………………………………… 53

2-4 پیشینه­ پژوهشی تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………………… 53

                                                  فصل سوم: عنوان فصل سوم

3-1 مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 64

3-2 روش پژوهش ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 64

3-3 جامعه، حجم نمونه و روش نمونه گیری …………………………………………………………………………………………………………… 64

3-4 ابزار­های اندازه ­گیری ……………………………………………………………………………………………………………………………………….65

3-4-1 پرسشنامه بلوغ عاطفی ……………………………………………………………………………………………………………………………… 65

3-4-2 پرسشنامه خود­شناسی ………………………………………………………………………………………………………………………………. 65

3-4-3 پرسشنامه محقق ساخته …………………………………………………………………………………………………………………………… 65

3-5 روش جمع ­آوری اطلاعات ……………………………………………………………………………………………………………………………… 65

3-6 روش تجزیه و تحلیل اطلاعات ……………………………………………………………………………………………………………………… 66

 

فصل چهارم: عنوان فصل چهارم

4-1 مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 68

4-2 یافته­ های جمعیت­شناختی ……………………………………………………………………………………………………………………………… 68

4-3 یافته­ های توصیفی ……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 70

4-4 یافته­ های استنباطی ……………………………………………………………………………………………………………………………………… 71

4-5 جمع ­بندی ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 83

فصل پنجم: نتیجه ­گیری و بحث

5-1 مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 85

5-2 یافته­ های مربوط به همبستگی بین بلوغ عاطفی و خود­شناسی ……………………………………………………………………………85

5-3 یافته­ های مربوط به تفاوت بلوغ عاطفی و خود­شناسی در دانش ­آموزان ……………………………………………………………….. 87

5-4 یافته­ های مربوط به پیش ­بینی خود­شناسی از طریق بلوغ عاطفی ……………………………………………………………………….. 89

5-5 نتیجه ­گیری…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..90

5-6 محدودیت­­های پژوهش ………………………………………………………………………………………………………………………………… 91

5-7 پیشنهادات ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………91

منابع

منابع فارسی ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 93

منابع انگلیسی  ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 96

مقدمه

رشد و تکامل فرایندی مداوم و منظم است که تسلسل قابل پیش ­بینی دارد. اگر ­چه سرعت پیشرفت آن متفاوت است ولی تمام افراد بشر مراحل مشابه آن را طی می­ کنند. «بلوغ از مهم­ترین مراحل دوران زندگی هر فردی است که با تغییرات تکاملی فیزیکی، عقلانی و عاطفی – اجتماعی مشخص می­ شود.» (نلسون[1]، به نقل از ولایتی، 1379). دوره­ بلوغ[2] از دیدگاه روان­شناسان، مربیان اخلاق و سایر دانشمندان، دوره حساسی است. از فیلسوفان قدیم سقراط، افلاطون، ارسطو و … به آن توجه نموده و ژان ژاک روسو در کتاب امیل، بلوغ را تولد ثانوی نامیده است (قره بگلو و کریمیان، 1380).

بلوغ در لغت به معنی رسیدن، به سر­­ رسیدن و رسیدن به سن رشد می­باشد. کلمه بلوغ «Puberty» در زبان انگلیسی از کلمه لاتین «Pubertas» به معنای سن مردانگی یا سن بزرگسالی مشتق شده است. بلوغ عاطفی[3] عبارت است از خروج کودک از انگیزه­ های کودکانه، و نشان­ دادن عواطف خود به شکل بزرگ­ترها، آن­ چنان که عاطفه­اش جهت­دار و در خط تعدیل و کنترل باشد. هم­چنین بلوغ عاطفی زمانی است که فرد بتواند خود و دیگران را به وجهی مناسب دوست­ بدارد و واکنش معقولی را جایگزین واکنش هیجانی کند (احمدی، 1374). بلوغ عاطفی از عوامل مؤثر در الگوی شخصیت است و به کنترل رشد نوجوان کمک می­ کند. از نظر کول (1944؛ به نقل از سینک و بهار­گاوا) «برجسته­ترین علامت بلوغ عاطفی توانایی تحمل تنش است.» کاپلان و بارون خصوصیات شخصی را که از لحاظ عاطفی بالغ است بررسی کرده، او می­گوید فردی که از لحاظ عاطفی بالغ است قابلیت مقاومت در برابر تأخیر ارضای نیازها را دارد، توان تحمل میزان معقول ناکامی را دارد و می ­تواند توقعات خویش را بر مبنای اقتضای موقعیت به تعویق ­اندازد یا در آن تجدید نظر نماید.

خودشناسی[4] عبارت است از آگاهی لحظه به لحظه فرد نسبت به حالات روان­شناختی و توان تمایز نهادن و تحلیل محتوای تجارب کنونی و نیز پردازش شناختی فعال درباره خود و معطوف به رویدادهای گذشته است که نتیجه آن ایجاد دید وسیع­تر برای هدایت رفتار و تشکیل طرحواره­های فردی پیچیده­تر و کامل­تر است (طهماسب، 1384).

ارتباط خودشناسی با زمینه­ های مختلف، از جمله پژوهش­های روان­شناسی اجتماعی، خانواده و ناسازگاری تأمل پذیر است (ویلسون و دان[5]، 2004). با توجه به مطالب ارائه شده و از آن جایی که در شرایط حاضر نوجوانان و کودکان با مشکلات بسیاری در زندگی خویش مواجه هستند و این مشکلات موجب مسائل روان – تنی بسیاری چون اضطراب، تنش، ناکامی و آشفتگی عاطفی در زندگی روزمره می­شوند و نیز، با توجه به این ­که بخش عظیمی از جمعیت کشورمان را نوجوانان و دانش ­آموزان به خود اختصاص داده ­اند و این افراد در آینده عهده­دار وظایف و مسئولیت ­های مختلف جامعه خواهند بود؛ بی­توجهی به نیازهای ضروری این قشر، صدمات جبران ناپذیری به پیکره­ی اجتماع وارد خواهد ساخت. بنابراین، این مطالعه با هدف بررسی رابطه بین بلوغ عاطفی و خودشناسی در دانش ­آموزان انجام گرفت.

12 بیان مسئله

     مبحث بلوغ و بلوغ عاطفی از جمله مفاهیمی است که توجه روان­شناسان و متخصصان علوم تربیتی را به خود جلب کرده است. به اعتقاد بسیاری از متخصصان، بلوغ عاطفی از جمله متغیرهایی است که روی عملکرد تحصیلی دانش ­آموزان تأثیر می­ گذارد.

محققان مختلف، بلوغ عاطفی را این گونه تعریف کرده ­اند: بلوغ عاطفی عبارت است از خروج کودک از انگیزه­ های کودکانه، و نشان دادن عواطف خود به شکل بزرگ­ترها، آن­ چنان که عاطفه­اش جهت­دار و در­ خط تعدیل و کنترل باشد. بلوغ نقطه عطف و دوره بحرانی انتقال از کودکی به بزرگسالی و زمان اکتساب قدرت باروری است. به عبارت دیگر، بلوغ دوره­ای از رشد روانی، جسمی، ذهنی، عاطفی و اجتماعی فرد است که ثبات و تکوین شخصیت در آن صورت می­گیرد (نجفی و همکاران، 1390). مورگان (1934؛ به نقل از سینک و بهار­گاوا) «می­گوید یک نظریه­ کارآمد درباره بلوغ عاطفی باید تمام حیطه­ فردیت، نیرو­ها و توانایی لذت بردن از این نیروها را در نظر بگیرد.» از نظر والتری، دی و اسمیت سون (1974؛ به نقل از سینک و بهار­گاوا) «بلوغ عاطفی جریانی است که طی آن شخصیت فرد مداوماً برای احراز بیش از پیش سلامت عاطفی، از لحاظ روانی و فردی می­ کوشد».

مطالعات نشان داده ­اند افرادی که از بلوغ عاطفی پایین برخوردار هستند، نمی ­توانند در شرایط مختلف واکنش مناسبی نشان دهند و هم­چنین آن­ها نمی ­توانند خود را به جای دیگران بگذارند، اما افرادی که از بلوغ عاطفی بالایی برخوردارند، قادر هستند که در شرایط دشوار هم، کنترل هیجانی و عاطفی خود را حفظ کنند (مهین­ترابی و همکاران، 1390). در تعدادی از تحقیقات دیگر، این نتیجه به دست آمد که عدم بلوغ عاطفی می ­تواند باعث ایجاد مشکلاتی در زندگی زناشویی شود. زوج­هایی که از بلوغ عاطفی پایینی برخوردارند، نمی ­توانند در شرایط مختلف واکنش مناسب نشان دهند، هم­چنین، نمی­ تواند خود را به جای طرف مقابل بگذارند. از این رو اختلافات در زندگی مشترک افزایش می­یابد. اما در صورتی که زوج­ها از بلوغ عاطفی بالایی برخوردار باشند، قادر خواهند بود در شرایط دشوار زندگی هم کنترل هیجانی و عاطفی خود را حفظ نمایند. آن­ها هم­چنین، ضمن شناسایی نیازهای خود و طرف مقابل، برای برآورده سازی این نیازها در جریان زندگی مشترک تلاش می­ کنند. هم­چنین نشان داده شد، که بلوغ عاطفی بالا موجب افزایش رضایت­مندی زندگی زناشویی و کاهش نارضایتی زناشویی می­ شود (مهین­ترابی و همکاران، 1390).

هم­چنین تحقیقات نشان داده ­اند که بین بلوغ عاطفی و سلامت روانی و عمومی ارتباط معناداری وجود دارد. به این ترتیب، افرادی که از بلوغ عاطفی بالایی برخوردار بودند از سلامت روانی و عمومی خوبی نیز برخوردار بودند و به هر میزان که آگاهی آن­ها از دوران بلوغ بیشتر بود، سلامت روانی و عمومی آن­ها نیز در سطح­ مطلوب­تری قرار داشت (آقا یوسفی و همکاران، 1388).

از میان تمامی پیشرفت­ها و پژوهش­های علمی هیچ یک به اندازه­ شناخت انسان توجه او را به خود جلب نکرده است. آدمی از دیرباز کوشیده است تا افکار، عواطف، و احساسات خود و هم نوعان خود را دریابد. علاقه­ همیشگی اکثر مردم به افسانه­ها، داستان­ها، سرگذشت­ها و شرح حال­ها گویای این نظر است­ (پارسا،1377).
نقش خود­شناسی به عنوان سازه­ای شخصیتی که واجد ملاک­های رفتاری معین است، در تبیین و پیش ­بینی فرایندها و سازه­ های مختلف روان­شناختی، در پژوهش­های پیشین به تأیید رسیده است (قربانی و همکاران، 2005). در دو دهه­ اخیر بیش از پیش به نقش خود­آگاهی در بهداشت روانی توجه شده است.

برخی از محققان بر آنند که خود­آگاهی پیامد­های منفی برای بهداشت روانی فرد دارد. نتایج مطالعات آنان نشان داده است که اشتغال فکری با شکست­ها و محرومیت­ها، به­ ویژه هنگامی که توأم با احساس نگرانی از حضور در کنار دیگران باشد، منجر به استمرار و تشدید افسردگی می­گردد (نالن – هاکسما[6]، 1990؛ هاکسما و گروگاس[7]، 1994؛ پیزنسکی و گرینبرک[8]، 1987).

هم­چنین نتایج پژوهش نشان داده است که خود­آگاهی و اجزای آن با اختلالات روابط بین­ ­فردی رابطه دارد (لطیفیان و سیف، 1386). گنجاندن مفهوم خود­شناسی در میان هر چیز، به ویژه درباره مسائل مرتبط با زندگی زناشویی پیامدهای مهمی دارد. مکاتب و روش­های مشاوره­ای و روان­درمانی و حتی آموزه‌های دینی، افراد را به تدبر در خویشتن فراخوانده­اند (برن[9]، 2007). از این منظر، خودشناسی مقدمه ارتباط مؤثر با دیگران تلقی می­ شود (باتلر و وامپلر[10]، 1999). باتلر وامپلر (1999) طی پژوهشی به این نتیجه دست یافتند که آموزش مهارت­ های ارتباط به پیشرفت­های چشمگیری در ارتباط افراد با یکدیگر می­ شود و هم­چنین میزان خود­شناسی را نیز افزایش می­دهد.

موسوی و قربانی (1385) طی پژوهشی که روی 151 نفر از دانشجویان دانشگاه تهران انجام دادند به این نتیجه رسیدند که بین خود­شناسی و آسیب­های روان­شناختی همبستگی منفی وجود دارد. با توجه به نقش تسهیل­گر فرایند خودشناسی در همسانی درونی، ویژگی خود نظم­دهنده آن (هیگنز[11]، 1996)، و تأثیر آن در بهزیستی روانی (قربانی و همکاران، 2003)، می­توان پیش ­بینی کرد، هر چه میزان خود­شناسی بالاتر باشد، همسانی درونی بیشتر و مشکلات روان­شناختی کم­تر است. نتایج پژوهش­های اخیر حاکی از آن است که شدت و وضوح خودآگاهی در تعامل با ماهیت افکار، عواطف و باورها به ویژه احساس نومیدی و نیز ارزشی که فرد برای خود به عنوان یکی از اعضای اجتماع قائل است، می ­تواند به انحای مختلف بر بهداشت روانی فرد تأثیر بگذارد (سیمون و هارتر[12]، 1998).

فهم ذهن دیگران و خودآگاهی (آگاهی بر حالات ذهنی خود) به موازات یکدیگر پیش می­رود، دانش در مورد ذهن خود به دانش در مورد ذهن دیگران مربوط است (گوپنیک[13]، 1993). از این رو، آنان که شناخت گسترده ­تر و عمیق­تری از خود دارند، دیگران را نیز بهتر می­توانند درک کنند و پیش ­بینی دقیق­تری از افکار خود و سایرین خواهند داشت و بدین ترتیب مشکلات کم­تری را در ر­ابط بین فردی با دیگران تجربه خواهند کرد.

با توجه به این که متغیرهای بلوغ عاطفی و خود­شناسی در زندگی فرد از اهمیت به سزایی برخوردار است اما در ادبیات پژوهشی به این متغیرها و رابطه­ آن­ها با هم توجه زیادی نشده و تحقیقاتی که در این زمینه، چه در داخل و چه در خارج صورت گرفته محدود می­باشد. بنابراین، در این پژو­هش مسئله اصلی بررسی رابطه بین بلوغ عاطفی و خود­شناسی در دانش ­آموزان مدارس دولتی و نمونه ­دولتی می­باشد؛ و ما می­خواهیم بدانیم که آیا بین متغیرهای بلوغ عاطفی و خود­شناسی در بین دانش ­آموزان رابطه وجود دارد یا نه؟

13 دلایل توجیهی و ضرورت انجام تحقیق

دوران بلوغ یکی از مهم­ترین دوران­های زندگی است. در این دوره بزرگ­ترین تغییرات فیزیولوژی و روانی در فرد ایجاد می­ شود و شناخت این تحولات و تغییرات در رفتار و کردار نوجوانان بسیار ارزشمند است.

دانش ­آموزان از مهم­ترین اقشار جامعه و جزء روشن­فکران آن محسوب می­شوند که نگرش و عملکرد آن­ها در کل جامعه تأثیر دارد. هر چه این قشر از نظر رفتاری، عملکردی و شناختی پویاتر و انعطاف پذیرتر باشند، به همان اندازه جامعه در دست­یابی به اهداف و پیشرفت موفق­تر خواهد بود. با وجود آن که همواره پرسش­هایی بنیادین در باب ماهیت ذهن انسان و توانایی وی در شناخت خود مطرح بوده است، اما مفهوم خودشناسی تا­کنون جایگاه اصلی خود را در روان­شناسی به عنوان موضو­عی عمده و اساسی به دست نیاورده است.

ارتباط خود­شناسی با زمینه­ های پژوهشی مختلف از جمله سنت روان پویشی، پژوهش­های شخصیت که در آن صفات شخصیتی به واسطه پرسشنامه­ های خود سنجی ارزیابی می­شوند و پژوهش­های روان­شناسی اجتماعی در زمینه ماهیت خود پنداشت قابل تأمل است (ویلسون و دان،2004). هم­چنین بلوغ عاطفی با بسیاری از جنبه­ های زندگی فرد ارتباط دارد. پس با توجه به اهمیت بلوغ عاطفی و خود­شناسی در زندگی انسان، نتایج این پژوهش می ­تواند در زمینه­ های بهداشت و سلامت روان مورد استفاده قرار گیرد و از اهمیت به سزایی برخوردار است. هم­چنین، نتایج این پژوهش در زمینه­ های برنامه­ ریزی تحصیلی در مدارس نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. از جمله ضرورت­های دیگر این پژوهش انجام تحقیقات کم در زمینه موضوع پژوهش می‌باشد؛ و انجام این تحقیق از بُعد افزایشی در ارتقای پژوهش­های مربوط به سلامت روان دانش ­آموزان اهمیت به سزایی دارد.

1-4 اهداف تحقیق

141 اهداف کلی

  • بررسی رابطه­ بلوغ عاطفی و خود­شناسی در دانش ­آموزان مدارس دولتی و نمونه دولتی.
  • مقایسه بلوغ عاطفی و خودشناسی در دانش ­آموزان مدارس دولتی و نمونه دولتی.
  • پیش بینی میزان خودشناسی دانش ­آموزان براساس مؤلفه­ های بلوغ عاطفی.

142 اهداف جزئی

تعیین رابطه بین بلوغ عاطفی و خود­شناسی در دانش ­آموزان.
تعیین رابطه بین مؤلفه­ های بلوغ عاطفی و خود­شناسی در دانش ­آموزان.
تعیین رابطه بین بلوغ عاطفی و مؤلفه­ های خود­شناسی در دانش ­آموزان.
تعیین تفاوت بین بلوغ عاطفی و خود­شناسی در دانش ­آموزان مدارس دولتی و نمونه دولتی.
تعیین تفاوت بین بلوغ عاطفی و خود­شناسی در دانش ­آموزان دختر و پسر.
تعیین تفاوت بین مؤلفه­ های بلوغ عاطفی در دانش ­آموزان دختر و پسر.
تعیین تفاوت بین مؤلفه­ های خود­شناسی در دانش ­آموزان دختر و پسر.
تعیین تفاوت بین بلوغ عاطفی و خود­شناسی در دانش ­آموزان پایه دوم و سوم تحصیلی.
تعیین توان مؤلفه­ های بلوغ عاطفی در پیش بینی میزان خود­شناسی دانش ­آموزان.
تعیین توان مؤلفه­ های بلوغ عاطفی در پیش بینی میزان هر یک از مؤلفه­ های خود­شناسی در دانش ­آموزان.

15 فرضیه ­های تحقیق

بین بلوغ عاطفی و خود­شناسی دانش ­آموزان رابطه معنی­داری وجود دارد.
بین مؤلفه­ های بلوغ عاطفی و خود­شناسی دانش ­آموزان رابطه معنی­داری وجود دارد.
بین بلوغ عاطفی و مؤلفه­ های خود­شناسی دانش ­آموزان رابطه معنی­داری وجود دارد.

بین بلوغ عاطفی و خود­شناسی دانش ­آموزان مدارس دولتی و نمونه ­دولتی تفاوت وجود دارد.
بین بلوغ عاطفی و خود­شناسی دانش ­آموزان دختر و پسر تفاوت وجود دارد.
بین مؤلفه­ های بلوغ عاطفی در دانش ­آموزان دختر و پسر تفاوت وجود دارد.
بین مؤلفه­ های خود­شناسی در دانش ­آموزان دختر و پسر تفاوت وجود دارد.
بین بلوغ عاطفی و خود­شناسی در دانش ­آموزان پایه دوم و سوم تحصیلی تفاوت وجود دارد.
مؤلفه­ های بلوغ عاطفی میزان خودشناسی دانش ­آموزان را پیش ­بینی می­ کند.
مؤلفه­ های بلوغ عاطفی میزان هر یک از مؤلفه­ های خود­شناسی در دانش ­آموزان را پیش ­بینی می­ کند.

16 متغیرهای تحقیق

بلوغ عاطفی

خودشناسی

17 تعریف مفهومی متغیرها

– بلوغ عاطفی: بلوغ عاطفی جریانی است که طی آن شخصیت فرد دایماً برای احراز بیش از پیش سلامت عاطفی، از لحاظ روانی و فردی می­ کوشد. مفهوم رفتار عاطفی در هر سطحی، حاصل رشد طبیعی عاطفی است (والتری، دی و اسمیت سون، 1974).

– خودشناسی: خود­شناسی عبارت است از آگاهی لحظه به لحظه فرد نسبت به حالات روان­شناختی و توان تمایز نهادن و تحلیل محتوای تجارب کنونی و نیز پردازش شناختی فعال درباره خود و معطوف به رویدادهای گذشته است که نتیجه آن ایجاد دید وسیع­تر برای هدایت رفتار و تشکیل طرحواره­های فردی پیچیده­تر و کامل­تر است (طهماسب، 1384).

1-8 تعریف عملیاتی متغیرها

     بلوغ عاطفی: در این مطالعه میزان بلوغ عاطفی افراد مورد مطالعه نمره­ای است که در پرسش­نامه مقیاس بلوغ عاطفی سینک و بهارگاوا، به دست آورده­اند.

خود­شناسی: در این مطالعه میزان خود­شناسی افراد مورد مطالعه نمره­ای است که در پرسش­نامه خود­شناسی رضاخانی، به دست آورده­اند.

     در دهه­های اخیر پژوهشگران متعدد به خصوص در خارج از کشور به متغیر بلوغ عاطفی و متغیرهای مرتبط با آن پرداخته­اند و ضرورت افزایش این متغیر را مطرح کرده ­اند. از آن جایی که این متغیر، یک متغیر مهم در روان­شناسی است و می ­تواند با بسیاری از متغیرهای دیگر مرتبط باشد، ما در این پژوهش تلاش خواهیم کرد که ضمن اشاره به مبانی نظری متغیر بلوغ عاطفی و متغیرهای مرتبط با آن (خود­شناسی) به سوابق پژوهشی انجام شده در داخل و خارج از کشور نیز اشاره کنیم تا بتوانیم در پایان راه­کارهای نظری و عملی مؤثری برای افزایش آن ارائه دهیم.

تعداد صفحه :135

قیمت 70 هزار تومان

70,000 تومانافزودن به سبد خرید

 
سایت سبز فایل بزرگترین و جامع ترین سایت مرجع فروش و دانلود پایان نامه های مقطع کارشناسی ارشد می باشد. با امکان دانلود رایگان دمو (فهرست و فصل اول همه پایان نامه ها در سایت به صورت رایگان در دسترس است تا کاملا با محتویات آن آشنا شوید) سایت سبز فایل امکان خرید پایان نامه را برای دانشجویان و محققان محترم برای استفاده در تحقیقات فراهم نموده است. برای پیدا کردن پایان نامه مورد نظرتان عبارت مورد نظر خودتان را در کادر زیر جستجو کنید:
در ضمن برای راحتی دسترسی ، عناوین همه فایل های مربوط به هر رشته را در یک صفحه گردآوری کره ایم. برای دسترسی به رشته مورد نظرتان از منوی بالای سایت وارد شوید.