(در فایل دانلودی نام نویسنده و استاد راهنما موجود است)
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
چکیده:
مقدمه و هدف: توجه جامعه شناسان به امر غذا و تغذیه بازتابی از اهمیت فزاینده ی اجتماعی و فرهنگی غذا در جوامع نوین است. در جوامع امروزی زمینه های مختلفی از نظر فرهنگی با امر رژیم غذایی و بدن مرتبط گشته است. تحقیق حاضر با هدف بررسی جامعه شناختی الگوهای غذایی خانواده های شهر کرمان و عوامل موثر بر آن از دیدگاه زنان شاغل و خانه دار شهر کرمان انجام شده است.
مواد و روش ها: پژوهش با رویکردی کمّی به صورت پیمایشی و با بهره گرفتن از روش نمونه گیری سهمیهای طبقهای در بین200 زن خانه دار در5منطقه مسکونی شهر و200 زن شاغل در ادارات دولتی شهر کرمان انجام شده است. چارچوب نظری این تحقیق تلفیقی از نظریات وبر، بوردیو،بیکر و گربنر میباشد که بر این اساس16 فرضیه ساخته شده و رابطه ی آنها با الگوی غذایی مورد سنجش قرار گرفته است. در تجزیه و تحلیل فرضیات از آزمون کای دو استفاده شده است.
یافته ها: یافته های تحقیق نشان داد در بین زنان خانهدار بین سرمایه فرهنگی زنان،تبلیغات تلویزیونی، سن زنان، تحصیلات زنان،ابعاد خانواده و میزان درآمد خانواده با الگوی غذایی خانواده رابطه وجود دارد. اما در بین طبقه اجتماعی و الگوی غذایی رابطهای مشاهده نشد.
در بین زنان شاغل بین سرمایه فرهنگی زنان، حمایت اجتماعی ابزاری، تعارض کار-خانواده بطور کلی، تعارض فشاری، تعارض رفتاری، تعارض زمانی، تحصیلات زنان، ابعاد خانواده،درآمد مرد، و سن زنان با الگوی غذایی خانواده رابطه وجود دارد. همچنین رابطه بین درآمد زنان و الگوی غذایی خانواده مورد تأیید قرار نگرفت.
واژگان کلیدی:الگوهای غذایی، زنان شاغل،زنان خانه دار،شهر کرمان
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول: کلیات تحقق
1-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………..1
1-2- بیان مسأله……………………………………………………………………………………………………………….2
1-3-موضوع تحقیق………………………………………………………………………………………………………….7
1-4- اهداف تحقیق………………………………………………………………………………………………………….7
1-5- اهمیت و ضرورت تحقیق…………………………………………………………………………………………..8
1-6-پرسشهای اساسی تحقیق……………………………………………………………………………………………..9
1-7-تعریف اصطلاحات و مفاهیم اساسی تحقیق…………………………………………………………………..9
فصل دوم: مبانی نظری تحقیق
2-1-مروری بر پژوهشهای انجام شده داخلی و خارجی………………………………………………………..11
2-1-1-مقدمه………………………………………………………………………………………………………………11
2-1- 2-مروری بر تحقیقات داخلی………………………………………………………………………………….11
2-1-3-ارزیابی مطالعات داخلی………………………………………………………………………………………18
2-1-4-مروری بر تحقیقات خارجی…………………………………………………………………………………19
2-2-ادبیات تحقیق………………………………………………………………………………………………………..25
2-2-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………………………….25
2-2-2-نظریه های سبک زندگی…………………………………………………………………………………….25
2-2-2-1-نظریهی ماکس وبر……………………………………………………………………………………………30
2-2-2- 2-نظریهی آنتونی گیدنز……………………………………………………………………………………….31
2-2-2- 3-نظریهی پی یر بوردیو……………………………………………………………………………………….32
2-2-3- نظریهی کاکرهام…………………………………………………………………………………………………35
2-2-4-نظریهی بیکر………………………………………………………………………………………………………..38
2-2-5-نظریهی جاکانوکسی……………………………………………………………………………………………..38
2-2-6-نظریهی سرمایه فرهنگی………………………………………………………………………………………….39
2-2-6-1-نظریهی سرمایه فرهنگی بوردیو……………………………………………………………………………39
2-2-6-2- ابعاد سرمایه فرهنگی………………………………………………………………………………………….40
2-2-7-نظریهی یادگیری اجتماعی………………………………………………………………………………………42
2-2-8-نظریهی رفتار برنامه ریزی شده………………………………………………………………………………..42
2-2-9-نظریهی جورج ریتزر……………………………………………………………………………………………..45
2-2-10-اثرپذیری از رسنه(تبلیغات تلویزیونی)……………………………………………………………………..46
2-2-10-1-نظریهی کاشت…………………………………………………………………………………………………47
2-2-11-اشتغال زنان و تعارض کار با خانواده…………………………………………………………………………49
2-2-12-نظریهی حمایت اجتماعی………………………………………………………………………………………52
2-2-13-چارچوب نظری منتخب………………………………………………………………………………………..54
2-2-14-جدول متغیرهای تحقیق…………………………………………………………………………………………58
2-2-15-مدل تحلیلی تحقیق……………………………………………………………………………………………….60
2-2-16-فرضیه ها…………………………………………………………………………………………………….61
فصل سوم: روش تحقیق
3-1- مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………63
3-2- پارادایم تحقیق………………………………………………………………………………………………..63
3-3-روش تحقیق……………………………………………………………………………………………………64
3-4- ابزار جمع آوری……………………………………………………………………………………………..64
3-5- جامعه آماری……………………………………………………………………………………………….67
3-6-نمونهی آماری…………………………………………………………………………………………………67
3-7-اعتبار……………………………………………………………………………………………………………..68
3-8-پایایی……………………………………………………………………………………………………………..68
3-9-جدول میزان آلفای کرونباخ متغیرهای پرسشنامه……………………………………………………..70
3-10-تعریف نظری و عملیاتی متغیرها………………………………………………………………………….70
3-10-1-متغیرهای مستقل…………………………………………………………………………………………..70
3-10-2-متغیرهای زمینهای………………………………………………………………………………………….75
3-10-3-متغیر وابسته…………………………………………………………………………………………………..75
فصل چهارم : یافته های پژوهش
4-1-مقدمه………………………………………………………………………………………………………………..76
4-2-جداولدرصد فراوانی گویههای متغیرهای تحقیق……………………………………………………….77
الف:جداول درصد فراوانی زنان خانهدار بر حسب پاسخ به گویههای متغیرها…………………………77
4-2-1- جدول درصد فراوانی زنان خانهدار بر حسب پاسخ به گویههای الگوی غذایی…………………………77
4-2-2- جدول درصد فراوانی زنان خانهدار بر حسب پاسخ به گویههای سرمایه فرهنگی………………………..79
4-2-3-جدول درصد فراوانی زنان خانهدار بر حسب پاسخ به گویههای حمایت اجتماعی……………………..80
4-2-4-جدول درصد فراوانی زنان خانهدار بر حسب پاسخ به گویههای اثرپذیری از تبلیغات تلویزیونی…….80
ب:جداول درصد فراوانی زنان شاغل بر حسب پاسخ به گویههای متغیرها…………………………………………….81
4-2-5-جدول درصد فراوانی زنان شاغل بر حسب پاسخ به گویههای الگوی غذایی……………………………..81
4-2-6-جدول درصد فراوانی زنان شاغل بر حسب پاسخ به گویههای سرمایه فرهنگی…………………………..83
4-2-7-جدول درصد فراوانی زنان شاغل بر حسب پاسخ به گویههای تعارض کار با خانواده………………….84
4-2-8-جدول درصد فراوانی زنان شاغل بر حسب پاسخ به گویههای حمایت اجتماعی………………………..85
4-2-9-جدول درصد فراوانی زنان شاغل بر حسب پاسخ به گویههای اثرپذیری از تبلیغات تلویزیونی……..85
4-3-جدول یک بعدی توزیع فراوانی متغیر وابسته(زنان خانه دار)…………………………………………………….86
4-3-1-جدول توزیع فراوانی زنان خانه دار بر حسب الگوی غذایی…………………………………………………..86
4-4-جداول یک بعدی توزیع فراوانی متغیرهای مستقل(زنان خانه دار)……………………………………………..86
4-4-1-جدول توزیع فراوانی زنان خانه دار بر حسب سرمایه فرهنگی……………………………………………….86
4-4-2-جدول توزیع فراوانی زنان خانه دار بر حسب سرمایه اقتصادی………………………………………………87
4-4-3-جدول توزیع فراوانی زنان خانه دار بر خسب طبقه اجتماعی…………………………………………………87
4-4-4-جدول توزیع فراوانی زنان خانه دار بر حسب میزان اثرپذیری از تبلیغات تلویزیونی…………………..88
4-5-جداول یک بعدی توزیع فراوانی متغیرهای زمینهای زنان خانه دار…………………………………………….88
4-5-1-جدول توزیع فراوانی زنان خانهدار بر حسب میزان تحصیلات……………………………………………….88
4-5-2-جدول توزیع فراوانی زنان خانهدار بر حسب ابعاد خانواده…………………………………………………89
4-5-3-جدول توزیع فراوانی زنان خانهدار بر حسب میزان درآمد خانواده………………………………………90
4-5-4-جدول توزیع فراوانی زنان خانهدار بر حسب سن…………………………………………………………….90
4-6-جداول دو بعدی متغیر وابسته با متغیرهای مستقل(زنان خانهدار)…………………………………………….91
4-6-1-توزیع فراوانی الگوی غذایی بر سرمایه فرهنگی………………………………………………………………91
4-6-2-جدول دوبعدی الگوی غذایی بر حسب اثرپذیری از تبلیغات تلویزیونی……………………………….92
4-6-3-جدول دوبعدی الگوی غذایی بر حسب طبقه اجتماعی……………………………………………………..93
4-6-4-جدول دوبعدی الگوی غذایی بر حسب سن……………………………………………………………………94
4-6-5-جدول دوبعدی الگوی غذایی بر حسب تحصیلات…………………………………………………………..95
4-6-6-جدول دوبعدی الگوی غذایی بر حسب ابعاد خانواده………………………………………………………..96
4-6-7-جدول دوبعدی الگوی غذایی بر حسب میزان درآمد خانواده…………………………………………….97
4-7-جدول یک بعدی توزیع فراوانی متغیر وابسته(زنان شاغل)……………………………………………………..98
4-7-1-جدول توزیع فراوانی زنان شاغل بر حسب الگوی غذایی………………………………………………….98
4-8-جداول یک بعدی متغیرهای مستقل(زنان شاغل)…………………………………………………………………98
4-8-1-جدول توزیع فراوانی زنان شاغل بر حسب سرمایه فرهنگی………………………………………………..98
4-8-2-جدول توزیع فراوانی زنان شاغل بر حسب سرمایه اقتصادی……………………………………………….99
4-8-3-جدول توزیع فراوانی زنان شاغل بر حسب نوع شغل………………………………………………………..100
4-8-4-جدول توزیع فراوانی زنان شاغل برحسب تعارض کار-خانواده…………………………………………100
4-8-5-جدول توزیع فراوانی زنان شاغل بر حسب تعارض فشاری…………………………………………………..101
4-8-6-جدول توزیع فراوانی زنان شاغل بر حسب تعارض رفتاری………………………………………………….101
4-8-7-جدول توزیع فراوانی زنان شاغل بر حسب تعارض زمانی……………………………………………………102
4-8-8-جدول توزیع فراوانی زنان شاغل بر حسب حمایت اجتماعی……………………………………………….102
4-8-9-جدول توزیع فراوانی زنان شاغل بر حسب طبقه اجتماعی…………………………………………………..103
4-9-جداول دوبعدی متغیر وابسته بر حسب متغیرهای مستقل………………………………………………………..104
4-9-1-جدول دوبعدی الگوی غذایی بر حسب سرمایه فرهنگی……………………………………………………104
4-9-2-جدول دوبعدی الگوی غذایی بر حسب سرمایه اقتصادی…………………………………………………..105
4-9-3-جدول دوبعدی الگوی غذایی بر حسب تعارض کار-خانواده……………………………………………106
4-9-4-جدول دوبعدی الگی غذایی بر حسب تعارض فشاری……………………………………………………..107
4-9-5-جدول دوبعدی الگوی غذایی بر حسب تعارض رفتاری…………………………………………………..108
4-9-6-جدول دوبعدی الگوی غذایی بر حسب تعارض زمانی…………………………………………………….109
4-9-7-جدول دوبعدی الگوی غذایی بر حسب حمایت اجتماعی………………………………………………..110
4-9-8-جدول دوبعدی الگوی غذایی بر حسب اثرپذیری از تبلیغات تلویزیونی………………………………111
4-9-9-جدول دوبعدی الگوی غذایی بر حسب میزان تحصیلات………………………………………………….112
4-9-10-جدول دوبعدی الگوی غذایی بر حسب ابعاد خانواده…………………………………………………….113
4-9-11-جدول دوبعدی الگوی غذایی بر حسب میزان درآمد زنان شاغل……………………………………..114
4-9-12-جدول دوبعدی الگوی غذایی بر حسب میزان درآمد همسر……………………………………………115
4-9-13-جدول دوبعدی الگوی غذایی بر حسب سن………………………………………………………………..116
4-10-آمار استنباطی زنان خانه دار…………………………………………………………………………………………117
جدول4-10-1-رابطه بین سرمایه فرهنگی زنان با الگوی غذایی خانواده………………………………………..117
جدول 4-10-2-رابطه بین سرمایه اقتصادی با الگوی غذایی خانواده………………………………………………117
جدول4-10-3-رابطه بین حمایت اجتماعی با الگوی غذایی خانواده………………………………………………118
جدول4-104-رابطه بین اثرپذیری از تبلیغات تلویزیونی با الگوی غذایی خانواده……………………………..118
جدول4-10-5-رابطه طبقه اجتماعی زنان با الگوی غذایی خانواده…………………………………………………119
جدول4-10-6-رابطه سن زنان با الگوی غذایی خانواده………………………………………………………………119
جدول4-10-7-رابطه میزان تحصیلات زنان با الگوی غذایی خانواده…………………………………………….120
جدول 4-10-8-رابطه ابعاد خانواده با الگوی غذایی خانواده………………………………………………………..120
جدول 4-10-9-رابطه میزان درآمد خانواده با الگوی غذایی خانواده…………………………………………….121
4-11-آمار استنباطی زنان شاغل……………………………………………………………………………………………..122
جدول4-11-1-رابطه سرمایه فرهنگی زنان با الگوی غذایی خانواده………………………………………………122
جدول4-11-2-رابطه بین سرمایه اقتصادی با الگوی غذایی خانواده……………………………………………….122
جدول4-11-3-رابطه تعارض کار-خانواده با الگوی غذایی خانواده………………………………………………123
جدول4-11-4-رابطه تعارض فشاری با الگوی غذایی خانواده……………………………………………………..123
جدول5-11-5-رابطه تعارض رفتاری با الگوی غذایی خانواده…………………………………………………….124
جدول4-11-6-رابطه تعارض زمانی با الگوی غذایی خانواده………………………………………………………124
جدول4-11-7-رابطه حمایت اجتماعی(ابزاری)زنان با الگوی غذایی خانواده…………………………………125
جدول4-11-8-رابطه اثرپذیری زنان از تبلیغات تلویزیونی با الگوی غذایی خانواده………………………….125
جدول4-11-9-رابطه نوع شغل زنان شاغل با الگوی غذایی خانواده………………………………………………126
جدول4-11-10-رابطه میزان تحصیلات زنان با الگوی غذایی خانواده…………………………………………..126
جدول4-11-11-رابطه ابعاد خانواده با الگوی غذایی خانواده………………………………………………………127
جدول4-11-12-رابطه درآمد زنان با الگوی غذایی خانواده……………………………………………………..127
جدول4-11-13-رابطه درآمد مرد با الگوی غذایی خانواده……………………………………………………..128
جدول4-11-14-رابطه سن زنان با الگوی غذایی خانواده………………………………………………………..128
جدل4-12-بررسی میزان تاثیر همزمان متغیرهای مستقل بر الگوهای غذایی خانوادهها از دید
زنان شاغل……………………………………………………………………………………………………………………..129
جدول4-13-بررسی میزان پیش بینی متغیر وابسته(ضریب تعیین)………………………………………………130
4-14-تحلیل مسیر زنان شاغل……………………………………………………………………………………………131
جدول4-15-بررسی میزان تاثیر همزمان متغیرهای مستقل بر الگوهای غذایی خانواده-ها از دید زنان خانهدار……………………………………………………………………………………………………………………………….132
4-16-تحلیل مسیر زنان خانهدار………………………………………………………………………………………..133
فصل پنجم:بحث و نتیجه گیری
5-1-مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………134
5-2-یافته ها……………………………………………………………………………………………………………………134
5-3-بحث و نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………..136
5-4-راهکارهای تحقیق…………………………………………………………………………………………………….138
5-5-محدودیتهای تحقیق……………………………………………………………………………………………….138
منابع………………………………………………………………………………………………………………………………140
مقدمه:
سلامتی یکی از بنیادی ترین نیازهای زندگی انسان است. سلامتی شالودهای بنیادی برای بالندگی و پیشرفت انسانها بوده، که فقدان آن عاملی مهم و موثر در سستی و فروپاشی ملّی شمرده میشود. آنچه که برای جامعه شناسان در زمینه سلامتی و بیماری اهمیّت مییابد بررسی تاثیر عوامل اجتماعی-فرهنگی، و روانی-اجتماعی بر فرآیند پدیدآوری، نگهداری،افزایش،توزیع و پی آمدهای سلامتی و بیماری در جامعه است.با درنظر گرفتن سلامتی،به عنوان مفهومی متأثر از مجموعه ای پیچیده از عوامل زیستی،روانی-اجتماعی،فرهنگی،اقتصادی،مذهبی و محیطی باید گفت که در این معنا سلامتی دیگر تنها دغدغهی دست اندرکاران علوم پزشکی نیست، دانشمندان علوم اجتماعی به ویژه جامعه شناسان و روان شناسان نیز به بررسی آن علاقمند میشوند(ریاحی،98:1384).
یکی از مهمترین عوامل تشکیل دهندهی الگوی غذایی جامعه مجموعه عادات و فرهنگ غذا و تغذیه افراد آن جامعه است. این عادات از بدو تولد در درون خانواده شکل میگیرد که خود وابسته به بستری است که جامعه فراهم می کند. بنابراین عادات غذایی از یکطرف پاسخگویی به نیاز غریزی و خواسته ای فیزیولوژیک و از سوی دیگر یک رفتار فرهنگی است. امروزه با پیشرفت علم و فن آوری و صنعت، شیوهی زندگی تغییر کرده است و شاهد کمرنگ شدن سنتها و آداب فرهنگهای بومی در زمینه و آداب و رفتارهای غذایی هستیم. امروزه انگیزه و تمایل افراد به غذا بر اساس نیاز واقعیبدن نیست بلکه معیار انتخاب غذا را خوشمزه بودن آن میدانند (فاضل پور و همکاران،26:1390). غذا یکی از نیازهای اساسی انسان و برای ادامه ی حیات آن لازم و ضروری است و بدون آن تداوم زندگی برای انسان میسر نمیباشد. غذا سوخت انسانی برای هرگونه تحرک و حیات است. دسترسی به غذای کافی و مطلوب و سلامت تغذیهای از محورهای اصلی توسعه و سلامت جامعه است. نقش تغذیه در سلامت،افزایش کارایی،یادگیری انسانها و ارتباط آن با توسعه اقتصادی طی تحقیقات وسیع جهانی به اثبات رسیده است(هزارجریبی و علیزاده اقدم،196:1391).
جامعه شناسی غذا و تغذیه یکی از شاخههای جدید جامعه شناسی است. امروزه توجه به ابعاد تغذیهی انسانی از دیدگاه اجتماعی ذهن پژوهشگران عرصه سلامت و تغذیه را به خود مشغول کرده است.جامعه شناسی غذا عوامل بیشمار اجتماعی،فرهنگی،اقتصادی،سیاسی و فلسفی که روی عادتهای غذایی تاثیر میگذارد و این که چه چیزی بخوریم،کی بخوریم،چگونه بخوریم را مطالعه می کند.مطالعات جامعه شناختی عادتهای غذایی و نقشی که محیط اجتماعی در تولید و مصرف موادغذایی ایفا می کنند را بررسی می کنند. در اینجا مفهوم این گفته به منزلهی این نیست که انتخابهای فردی و ذائقههای شخصی هیچ اهمیتی ندارد بلکه به خاطر این است که تبیین جامعه شناختی الگوهای غذایی، تعیینکننده های اجتماعی،چگونگی غذا خوردن و سبکهای انجام این کار را مشخص میسازند. در کل این گونه رفتارها اشتهای اجتماعی را مشخص می سازند.غذا فقط غذای آماده نیست، انتخاب نوع غذا و مصرف آن در شبکه پیچیدهای از فرهنگ،عوامل فردی و اجتماعی اتفاق میافتد.بنابراین برای برنامه ریزی صحیح و درست در زمینه رفتار سالم تغذیهای توجه به ابعاد فرهنگی و اجتماعی از اهمیت فراوانی برخوردار است(علی زاده اقدم،286:1390).
توجه جامعه شناسان به امر غذا و تغذیه بازتابی از اهمیت فزایندهی اجتماعی و فرهنگی غذا در جوامع نوین صنعتی است. در جوامع امروزی زمینه های مختلفی از نظر فرهنگی با امر رژیم غذایی و بدن مرتبط گشته است(محسنی،1379:372).
در طول دهه های اخیر روش بسیاری از مردم دنیا بخصوص در کشورهای توسعه یافته تغییر کرده است و افزایش اخیر در بیماریهای مزمن در دنیا مربوط به محیطی است که سبب کم تحرکی،افزایش دریافت کالری و شیوه های نامناسب زندگی شده است. این تغییرات در شیوه ی زندگی دامنگیر کشورهای در حال توسعه از جمله ایران نیز میباشد. نوع روغن مصرفی، نمک، انواع ترشیها، نوع روش پخت و پز،مصرف چای، استفاده از غذاهای آماده و غیره از جمله عادات غذایی روزانه هستند که در صورت شیوهی مصرف نادرست زمینه ساز بسیاری از بیماریهای مزمن و غیرواگیردار میشود. با گسترش زندگی صنعتی مصرف غذاهای آماده، غذاهای پرچرب و سرخ کردنی افزایش چشمگیری یافته است و میزان اسیدهای چرب ترانس موجود در این محصولات غذایی موجب افزایش شیوع بیماریهای مزمن گردیده است (برزویی و همکاران،158:1389).
در کشورهای در حال توسعه به علت ورود به زندگی ماشینی و صنعتی و توسعه اقتصادی-اجتماعی بسیاری از بیماریهای مزمن – غیرعفونی به ویژه در میان لایههای اجتماعی متوسط و مرفه اندک اندک افزایش یافته است. شاید بنیادیترین گام در جهت کاهش اینگونه بیماریهای مزمن تلاش برای پدیدآوری الگوهای رفتاری مناسب یا دگرگونی سازی الگوهای رفتاری نامناسبی است که مستقیم و غیرمستقیم بر سلامتی و بیماری افراد تاثیر میگذارد(ریاحی،2003:165).
محققان6 دسته از عوامل خطرآفرین رفتاری را ریشه بیماریهای مزمن و غیرعفونی (بیماریهای زندگی ماشینی) در بزرگسالان و عامل مرگ ومیر زودهنگام آنها میدانند1- دودکشیدن به ویژه سیگار کشیدن 2- آشامیدن بیش از اندازه نوشابه های مضر 3- بهره نگرفتن یا بهره گیری اندک از خدمات بهداشتی پیشگیرانه مانند کنترل فشارخون، بازدیدهای پزشکی منظم و دورهای-شناسایی به موقع سرطان- مهار بیماریهای قند 4- پیگیری شیوه های نامناسب زندگی مانند: عادتهای غذایی نامناسب و پویایی اندک بدن 5- عوامل خطرآفرین محیطی مانند: خطرهای محیطی-آلودگی هوا،صدا و آب 6- تنش و فشارهای روانی(Park,2000,27).
امروزه در کشورهای توسعه یافته و نیز در میان لایه های بالا و متوسط کشورهای در حال توسعه، الگوی تغذیه به سوی افزایش مصرف شکر، چربی حیوانی، و پروتئین ها، همراه با کاهش مصرف الیاف گیاهی(میوه وسبزی و دانه های گیاهی) پیش می رود. بیشتر افراد ،سبزی و میوه های تازه و دانههای گیاهی کمی مصرف می کنند و در همان حال مقدار فراوانی گوشت به شکل غذاهای آماده و کنسرو شده و شکر به شکل نوشابهها و شیرینیها در خوراک خود میگنجانند. این روند بر اثر به کارگیری فن آوری های نوین تغذیه شتاب بیشتری به خود گرفته است. فنآوری هایی که بر فرآیند تولید،پخش، فرآوری و مصرف مواد غذایی -که نمودهای بنیادین نقش اجتماعی غذاها است تاثیر میگذارد(ریاحی،102:1384).
اگر چه نقش ژنتیک به عنوان عامل خطر در ابتلا به سرطان موثر میباشد امّا مطالعات مختلف نشان می دهند که فاکتور محیطی اصلی در ارتباط با سرطان تغذیه است. مطالعات انجام شده ثابت کرده است که تغذیه در بروز 30 تا 40 درصد انواع سرطانها موثر می باشد. بسیاری از رفتارهای تغذیه ای مانند: نوع غذا،روش آماده کردن غذا،میزان تعادل در کالری دریافتی و تنوع غذایی میتوانند به عنوان عامل خطر در ابتلا به سرطان تاثیر گذار باشند.شواهد نشان می دهند که مصرف غذاهای پرچرب،کم فیبر و مصرف نکردن روزانه میوه و سبزی منبع غنی از ویتامینها هستند که با افزایش بروز سرطان های مختلف در ارتباط میباشند(میربازغ و همکاران،109:1391).
بشر امروزی بر خلاف گذشته با خوردن انواع مواد لازم و غیر لازم و حتی گاهی اوقات مضرو زیان آور موجب ناکارآمدی بدن خود شده است.در حالی که در گذشته عامل بسیاری از بیماریها و مرگ و میرها و عفونت بوده است ، در اواخر قرن 19 با تغییراتی که در سبک زندگی سلامت محور با تاکید بر تغذیه به طور خاص اتفاق افتاد، این نوع بیماریها کاهش یافته و جای خود را به بیماریهای مزمن داده است. بر اساس آمار منتشر شده انستیتیو تحقیقات 20 درصد افراد در ایران دچار سوء تغذیهاند و علی رغم داشتن درآمد کافی به سبب عدم آگاهی تغذیهای ناصحیح از تغذیه خوب برخوردار نمیباشند.بدن آدمی یک مجموعه پیچیده و متنوعی از کارکردهاست و توانایی این را دارد که بدون کمک خارجی خود را از ارزیابی کند اما شرط بازسازی آن است که نیازهای آن به درستی مرتفع گردد و این فرآیند پیچیده تحت عنوان تغذیه نام دارد. گرچه طبقهی اجتماعی، درآمد و میزان دستیابی افراد به کالاها وخدمات اهمیت فراوانی در تعیین کیفیت زندگی آنها دارد اما سرانجام وضع سلامتی شان عامل بنیادی برای بالندگی وپیشرفت انسانهاست و فقدان آن عامل مهم و موثری در سستی و فروپاشی ملّی شمرده میشود(قاسمی،1388 :183)
جداول مربوط به میزان هدر دادن منابع در ایران به خوبی یکی از علل عدم توسعه واقعی و کیفی کشور را نشان میدهد. عاملی که اتفاقا بر عهده دولتمردان یا سیاست های آنان نیست، بلکه زاییده نگرش مردم در زندگی فردی و اجتماعی خود است. رویکرد مردم به استفاده از منابع که بتدریج در خلال سالیان شکل گرفته، به آسانی هم از بین نخواهد رفت اما بررسی و یادآوری آن، همواره تلنگری است بر این که حرکتی برای اصلاح آن از سوی مردم انجام گیرد.
تصویر زیر مصرف سالانه چند ماده غذایی برای هر نفر و رتبه هر ماده را در هرم غذایی را نشان میدهد. در واقع نگاهی است اجمالی به فرهنگ و رویه مصرفی مردم ایران.
بررسیهای مختلف نشان می دهند که در بخشهایی از جمعیت کشور ما سوءتغذیه وجود دارد .کمی وزن کودکان زیر5 سال،کمبود پروتئین،کم خونی ، فقرآهن واختلالات ناشی از کمبود ید و …بسیاری از افراد کشور را دچار مشکل کرده است. بر اساس آمارهای منتشر شده توسط انستیتو تحقیقات تغذیهای و صنایع غذایی کشور حدود 20 درصد از جمعیت ایران دچار سوءتغذیه هستند و 20 درصد دیگر علی رغم داشتن درآمد کافی به سبب عدم آگاهی و سواد تغذیهای از تغذیهی مطلوب برخوردار نمیباشند(جهانگیری و رجبی،76:1380). بررسی رشید خانی و همکارانش بر روی زنان شمال شهر تهران نشان داد که ویژگیهای اقتصادی، اجتماعی چون: تحصیلات دانشگاهی، شاغل بودن، میزان درآمد زن در ماه، میزان درآمد کل خانواده و ویژگیهای جمعیتی نظیر:سن، تأهل، داشتن فرزند، تعداد فرزندان و ابعاد خانواده و قومیت بر روی الگوهای غذایی زنان موثراست(رشید خانی و همکاران،1387). هچنین بررسی علیزاده اقدم بر روی شهروندان تبریزی نشان داد که بین سرمایه فرهنگی، سرمایه اجتماعی و سرمایه اقتصادی، جنس و تأهل و سبک غذایی رابطه وجود دارد(علیزاده اقدم،1390).
پدیده سوءتغذیه تمام افراد جامعه را به شکلی همگون متأثر نمیسازد. پیش بینیها و مطالعات در این زمینه نشان میدهندکه اقشار فقیر،زنان و سالمندان بیشتر از گروه های دیگر در معرض سوءتغذیه خود وخانواده هایشان قرار دارند.
عاملی که تاکنون در امر سوءتغذیه بدان توجه چندانی مبذول نگردیده است عدم آگاهی از شیوهی مناسب غذایی و وجود باورهایی در زمینه ی شیوه تغذیه است که موجب نابسامانی در امر تغذیه مناسب وکافی میگردد. بنابراین شناخت عوامل نشأت گرفته از فرهنگ مانند: آداب و رسوم، ارزشها و عادات نادرست غذایی امکان شناسایی و رفع کاستیهایی را که در فرهنگ عمومی تغذیه وجود دارد به ما میدهد(همان:77).
بنابراین تحقیق حاضر الگوهای غذایی زنان شاغل و خانه دار شهر کرمان را مورد بررسی قرار میدهد. هدف پژوهش حاضر بررسی الگوهای غذایی شهر کرمان است اما از آنجا که اکثر زنانالگوهای غذایی خانواده را اجرا می کنند، لذا این پژوهش زنان شهر کرمان را هدف قرار داده تا بتوانند الگوهای موردنظر خانواده هایشان را انعکاس دهند. همچنین از آنجا که شاغل و خانه دار بودن زنان ممکن است بر الگوهای غذایی خانواده هایشان موثر واقع شود سعی شده نمونه موردنظر از بین این دو گروه انتخاب گردد. همچنین تلاش شده با توجه به چارچوب نظری تعارضات شغل و تفاوتهای نقش زنان شاغل و تاثیر آن بر الگوهای غذایی خانواده هایشان مورتوجه قرار گیرد.
بررسی جامعه شناختی الگوهای غذایی خانوادههای شهر کرمان و عوامل موثر بر آن.
اهداف پژوهش حاضر را می توان به دو قسمت اهداف کلی و جزئی تقسیم کرد.
هدف کلی:
شناسایی الگوهای خانواده های شهر کرمان و عوامل موثر بر آن.
اهداف جزئی:
1-تعیین رابطه سرمایهی فرهنگی زنانو الگوهای غذایی خانواده.
2-تعیین رابطه سرمایهی اقتصادی و الگوهای غذایی خانواده.
3-تعیین رابطه تعارض کار-خانواده زنانشاغل و الگوهای غذایی خانواده.
4-تعیین رابطه تعارض زمانی زنان شاغل و الگوهای غذایی خانواده.
5-تعیین رابطه تعارض فشاریزنان شاغلو الگوهای غذایی خانواده.
6-تعیین رابطه بین تعارض فشاری زنان شاغلو الگوهای غذایی خانواده.
7-تعیین رابطه ی بین حمایت اجتماعی زنان شاغل و الگوهای غذایی خانواده.
8-تعیین رابطه بین اثرپذیری ازتبلیغات تلویزیونی و الگوهای غذایی خانواده.
9-تعیین رابطه بین نوع شغل زنان شاغلو الگوهای غذایی خانواده.
10-تعیین رابطه بین طبقهی اجتماعی خانوادهو الگوهای غذایی خانواده
11-تعیین رابطه سن زنان و الگوهای غذایی خانواده.
12-تعیین رابطه بین سطح تحصیلات زنان و الگوهای غذایی خانواده.
13-تعیین رابطه بین میزان درآمد خانواده زنان خانهدار و الگوهای غذایی خانواده.
14-تعیین رابطه بین درآمد زنان شاغل و الگوهای غذایی خانواده.
15-تعیین رابطه بین درآمد همسر زنان شاغل و الگوهای غذایی خانواده.
16-تعیین رابطه بین ابعاد خانواده و الگوهای غذایی خانواده.
عادات غذایی نامطلوب در شیوهی زندگی مردم کشورهای در حال توسعه و همچنین جامعه ما علاوه بر این که تهدیدی برای سلامتی کودکان و نوجوانان محسوب می شود سایر افراد را نیز در معرض خطر ابتلا به بیماریهای غیرواگیردار قرار داده است. مشکل تغذیه از یک طرف ناشی از تقلید ناآگاهانه از فرهنگ غذایی غرب و از طرف دیگر حاکی از پیشرفت صنعت تهیه ی غذاهای فرآوری شده است. در دنیای امروز که کار و تحصیل بیش از پیش مورد توجه اقشار مختلف جامعه به ویژه زنان و جوانان قرار گرفته است فرصت آشپزی سنتی را محدود کرده و مصرف غذاهای آماده را بیش از پیش در جامعه افزایش داده است(صادقی،18:1391).
امروزه متخصصان، به طور فزایندهای لزوم تحقیق روی الگوهای غذایی را بیان می کنند تا با شناسایی عوامل خطر قابل تغییر بیشمار بیماریها راه را برای ابداع شیوه های مبتکرانه جهت پیشگیری از بیماریها هموار نمایند.(علی زاده و همکاران،63:1388).
تجزیه و تحلیل الگوهای غذایی به ما کمک می کند تا برای مردم توصیههای غذایی داشته باشیم تا آنها برای مردم آسانتر باشد. ارزیابی الگوهای غذایی که بیانگر مصرف واقعی افراد است می تواند راه را برای شناسایی تغییرات در دریافتهای غذایی در طی زمان هموار ساخته و انتقال یافته های تحقیقات را به عموم جامعه در قالب توصیههای غذایی تسهیل نماید(همان:64).
توجه به الگوهای غذایی که پیچیدگیهای دریافت های غذایی را دربرمیگیرد تصویر مناسبی از رژیم غذایی و عادات تغذیهای افراد جامعه را به ما میدهد و به ما کمک می کند تا افرا در معرض خطر در با بیماری های مزمن وابسته به تغذیه را شناسایی کرده وسپس برای آنها توصیههای تغذیه ای داشته باشیم، چرا که مردم در انتخاب غذاهایشان کمتر به محتوای موادغذایی توجه می کنند. در واقع با توجه به آنکه درنظر گرفتن ترکیب غذاهای مختلف که مردم غالبا با یکدیگر مصرف می کنند برای توصیهها و راهنمای رژیمی ضروری است. توجه به الگوهای غذایی به ما کمک می کند تا پیامدها و مفهوم راهنماهای رژیمی را به راحتی در قالب الگوهای غذایی برای جامعه بیان کنیم(حسینی اصفهانی و همکاران،24:1387).
سوال اصلی در تحقیق حاضر:
چه عواملی بر الگوهای غذایی خانواده های شهر کرمان تاثیر می گذارند؟
آیا بین متغیرهایی مانند سرمایه فرهنگی، سرمایه اقتصادی، تعارض کار-خانواده و میزان درآمد زنان و الگوهای غذایی خانواده هایشان رابطه وجود دارد؟
همچنین آیا بین متغیرهایی مانند طبقه اجتماعی، تبلیغات تلویزیونی، ابعاد خانواده، سن و تحصیلات زنان ، میزان درآمد و الگوهای غذایی خانواده هایشان همبستگی مشاهده می شود؟
1-7 -تعریف اصطلاحات و مفاهیم اساسی تحقیق
الگوهای غذایی: الگوی غذایی به این معنی که چه غذایی،چگونه و چه وقت خورده شود(قنادی اصل و ایران پرور،257:1388).
زنان شاغل:زنی که در خارج از محیط خانه در یکی از ارگانها و نهادهای دولتی و غیر دولتی مشغول به کار است و در قبال میزان کار خود ماهیانه حقوق دریافت می کند.
زنان خانه دار:خانه داری در لغت به معنای تدبیر زمان، مواظبت زن در کارهای خانه است. از نظر لغوی زنی که امور خانه را با نظم و اقتصاد اداره میکند خانه دار نامیده میشود.
شهر کرمان: کرمان یکی از شهرهای بزرگ ایران و مرکز استان کرمان در جنوب شرق ایران است. در مدارک تاریخی و جغرافیایی از کرمان با نام های دیگری چون: کارمانیا، گواشیر، ژرمانیا و کریمان نام برده شده است. دارای آب و هوای خشک وکویری با مساحت 546 کیلوتر مربع می باشد وجمعیتی بالغ بر 515114 نفر دارا می باشد.
قیمت :37500 تومان
