پایان نامه بررسی جامعه شناختی الگوهای غذایی خانواده در شهر کرمان

 متن کامل پایان نامه مقطع کارشناسی ارشد رشته جامعه شناسی

دانشکده ادبیات و علوم انسانی

بخش علوم اجتماعی

پایان نامه تحصیلی برای دریافت درجه کارشناسی ارشد

 رشته جامعه شناسی گرایش محض

بررسی جامعه شناختی الگوهای غذایی خانواده در شهر کرمان (مورد مطالعه: مقایسه زنان شاغل و خانه دار)

استاد مشاور :

دکتر سعیده گروسی

 بهمن ماه1392

(در فایل دانلودی نام نویسنده و استاد راهنما موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

چکیده:

مقدمه و هدف: توجه جامعه شناسان به امر غذا و تغذیه بازتابی از اهمیت فزاینده ی اجتماعی و فرهنگی غذا در جوامع نوین است. در جوامع امروزی زمینه های مختلفی از نظر  فرهنگی با امر رژیم غذایی و بدن مرتبط گشته است. تحقیق حاضر با هدف بررسی جامعه شناختی الگوهای غذایی خانواده های شهر کرمان و عوامل موثر بر آن از دیدگاه زنان شاغل و خانه دار شهر کرمان انجام شده است.

مواد و روش ها: پژوهش با رویکردی کمّی به صورت پیمایشی و با بهره گرفتن از روش نمونه گیری سهمیه­ای طبقه­ای در بین200 زن خانه دار در5منطقه مسکونی شهر و200 زن شاغل در ادارات دولتی شهر کرمان انجام شده است. چارچوب نظری این تحقیق تلفیقی از نظریات وبر، بوردیو،بیکر و گربنر می­باشد که بر این اساس16 فرضیه ساخته شده و رابطه ی آنها با الگوی غذایی مورد سنجش قرار گرفته است. در تجزیه و تحلیل فرضیات از آزمون کای دو استفاده شده است.

یافته ها: یافته­ های تحقیق نشان داد در بین زنان خانه­دار بین سرمایه فرهنگی زنان،تبلیغات تلویزیونی، سن زنان، تحصیلات زنان،ابعاد خانواده و میزان درآمد خانواده  با الگوی غذایی خانواده رابطه وجود دارد. اما در بین طبقه اجتماعی و الگوی غذایی رابطه­ای مشاهده نشد.

در بین زنان شاغل بین سرمایه فرهنگی زنان، حمایت اجتماعی ابزاری، تعارض کار-خانواده بطور کلی، تعارض فشاری، تعارض رفتاری، تعارض زمانی، تحصیلات زنان، ابعاد خانواده،درآمد مرد، و سن زنان با الگوی غذایی  خانواده رابطه وجود دارد. همچنین رابطه بین درآمد زنان و الگوی غذایی خانواده مورد تأیید قرار نگرفت.

واژگان کلیدی:الگوهای غذایی، زنان شاغل،زنان خانه دار،شهر کرمان

 فهرست مطالب

عنوان                                               صفحه

فصل اول: کلیات تحقق

1-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………..1

1-2- بیان  مسأله……………………………………………………………………………………………………………….2

1-3-موضوع تحقیق………………………………………………………………………………………………………….7

1-4- اهداف تحقیق………………………………………………………………………………………………………….7

1-5- اهمیت و ضرورت تحقیق…………………………………………………………………………………………..8

1-6-پرسشهای اساسی تحقیق……………………………………………………………………………………………..9

1-7-تعریف اصطلاحات و مفاهیم اساسی تحقیق…………………………………………………………………..9

فصل دوم: مبانی نظری تحقیق

2-1-مروری بر پژوهشهای انجام شده داخلی و خارجی………………………………………………………..11

2-1-1-مقدمه………………………………………………………………………………………………………………11

2-1- 2-مروری بر تحقیقات داخلی………………………………………………………………………………….11

2-1-3-ارزیابی مطالعات داخلی………………………………………………………………………………………18

2-1-4-مروری بر تحقیقات خارجی…………………………………………………………………………………19

2-2-ادبیات تحقیق………………………………………………………………………………………………………..25

2-2-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………………………….25

2-2-2-نظریه های سبک زندگی…………………………………………………………………………………….25

2-2-2-1-نظریه­ی ماکس وبر……………………………………………………………………………………………30

2-2-2- 2-نظریه­ی آنتونی گیدنز……………………………………………………………………………………….31

2-2-2- 3-نظریه­ی پی یر بوردیو……………………………………………………………………………………….32

2-2-3- نظریه­ی کاکرهام…………………………………………………………………………………………………35

2-2-4-نظریه­ی بیکر………………………………………………………………………………………………………..38

2-2-5-نظریه­ی جاکانوکسی……………………………………………………………………………………………..38

2-2-6-نظریه­ی سرمایه فرهنگی………………………………………………………………………………………….39

2-2-6-1-نظریه­ی سرمایه فرهنگی بوردیو……………………………………………………………………………39

2-2-6-2- ابعاد سرمایه فرهنگی………………………………………………………………………………………….40

2-2-7-نظریه­ی یادگیری اجتماعی………………………………………………………………………………………42

2-2-8-نظریه­ی رفتار برنامه ریزی شده………………………………………………………………………………..42

2-2-9-نظریه­ی جورج ریتزر……………………………………………………………………………………………..45

2-2-10-اثرپذیری از رسنه(تبلیغات تلویزیونی)……………………………………………………………………..46

2-2-10-1-نظریه­ی کاشت…………………………………………………………………………………………………47

2-2-11-اشتغال زنان و تعارض کار با خانواده…………………………………………………………………………49

2-2-12-نظریه­ی حمایت اجتماعی………………………………………………………………………………………52

2-2-13-چارچوب نظری منتخب………………………………………………………………………………………..54

2-2-14-جدول متغیرهای تحقیق…………………………………………………………………………………………58

2-2-15-مدل تحلیلی تحقیق……………………………………………………………………………………………….60

2-2-16-فرضیه ­ها…………………………………………………………………………………………………….61

فصل سوم: روش تحقیق

3-1- مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………63

3-2- پارادایم تحقیق………………………………………………………………………………………………..63

3-3-روش تحقیق……………………………………………………………………………………………………64

3-4- ابزار جمع آوری……………………………………………………………………………………………..64

3-5- جامعه­ آماری……………………………………………………………………………………………….67

3-6-نمونه­ آماری…………………………………………………………………………………………………67

3-7-اعتبار……………………………………………………………………………………………………………..68

3-8-پایایی……………………………………………………………………………………………………………..68

3-9-جدول میزان آلفای کرونباخ متغیرهای پرسشنامه……………………………………………………..70

3-10-تعریف نظری و عملیاتی متغیرها………………………………………………………………………….70

3-10-1-متغیرهای مستقل…………………………………………………………………………………………..70

3-10-2-متغیرهای زمینه­ای………………………………………………………………………………………….75

3-10-3-متغیر وابسته…………………………………………………………………………………………………..75

فصل چهارم : یافته های پژوهش

4-1-مقدمه………………………………………………………………………………………………………………..76

4-2-جداولدرصد فراوانی گویه ­های متغیرهای تحقیق……………………………………………………….77

الف:جداول درصد فراوانی زنان خانه­دار بر حسب پاسخ به گویه ­های متغیرها…………………………77

 4-2-1- جدول درصد فراوانی زنان خانه­دار بر حسب پاسخ به گویه ­های الگوی غذایی…………………………77

4-2-2- جدول درصد فراوانی زنان خانه­دار بر حسب پاسخ به گویه ­های سرمایه فرهنگی………………………..79

 4-2-3-جدول درصد فراوانی زنان خانه­دار بر حسب پاسخ به گویه ­های حمایت اجتماعی……………………..80

4-2-4-جدول درصد فراوانی زنان خانه­دار بر حسب پاسخ به گویه ­های اثرپذیری از تبلیغات تلویزیونی…….80

ب:جداول درصد فراوانی زنان شاغل بر حسب پاسخ به گویه ­های متغیرها…………………………………………….81

4-2-5-جدول درصد فراوانی زنان شاغل بر حسب پاسخ به گویه ­های الگوی غذایی……………………………..81

4-2-6-جدول درصد فراوانی زنان شاغل بر حسب پاسخ به گویه ­های سرمایه فرهنگی…………………………..83

4-2-7-جدول درصد فراوانی زنان شاغل بر حسب پاسخ به گویه ­های تعارض کار با خانواده………………….84

4-2-8-جدول درصد فراوانی زنان شاغل بر حسب پاسخ به گویه ­های حمایت اجتماعی………………………..85

4-2-9-جدول درصد فراوانی زنان شاغل بر حسب پاسخ به گویه ­های اثرپذیری از تبلیغات تلویزیونی……..85

4-3-جدول یک بعدی توزیع فراوانی متغیر وابسته(زنان خانه دار)…………………………………………………….86

4-3-1-جدول توزیع فراوانی زنان خانه دار بر حسب الگوی غذایی…………………………………………………..86

4-4-جداول یک بعدی توزیع فراوانی متغیرهای مستقل(زنان خانه دار)……………………………………………..86

4-4-1-جدول توزیع فراوانی زنان خانه دار بر حسب سرمایه فرهنگی……………………………………………….86

4-4-2-جدول توزیع فراوانی زنان خانه دار بر حسب سرمایه اقتصادی………………………………………………87

4-4-3-جدول توزیع فراوانی زنان خانه دار بر خسب طبقه اجتماعی…………………………………………………87

4-4-4-جدول توزیع فراوانی زنان خانه دار بر حسب میزان اثرپذیری از تبلیغات تلویزیونی…………………..88

4-5-جداول یک بعدی توزیع فراوانی متغیرهای زمینه­ای زنان خانه دار…………………………………………….88

4-5-1-جدول توزیع فراوانی زنان خانه­دار بر حسب میزان تحصیلات……………………………………………….88

 

4-5-2-جدول توزیع فراوانی زنان خانه­دار بر حسب ابعاد خانواده…………………………………………………89

4-5-3-جدول توزیع فراوانی زنان خانه­دار بر حسب میزان درآمد خانواده………………………………………90

4-5-4-جدول توزیع فراوانی زنان خانه­دار بر حسب سن…………………………………………………………….90

4-6-جداول دو بعدی متغیر وابسته با متغیرهای مستقل(زنان خانه­دار)…………………………………………….91

4-6-1-توزیع فراوانی الگوی غذایی بر سرمایه فرهنگی………………………………………………………………91

4-6-2-جدول دوبعدی الگوی غذایی بر حسب اثرپذیری از تبلیغات تلویزیونی……………………………….92

4-6-3-جدول دوبعدی الگوی غذایی بر حسب طبقه اجتماعی……………………………………………………..93

4-6-4-جدول دوبعدی الگوی غذایی بر حسب سن……………………………………………………………………94

4-6-5-جدول دوبعدی الگوی غذایی بر حسب تحصیلات…………………………………………………………..95

4-6-6-جدول دوبعدی الگوی غذایی بر حسب ابعاد خانواده………………………………………………………..96

4-6-7-جدول دوبعدی الگوی غذایی بر حسب میزان درآمد خانواده…………………………………………….97

4-7-جدول یک بعدی توزیع فراوانی متغیر وابسته(زنان شاغل)……………………………………………………..98

4-7-1-جدول توزیع فراوانی زنان شاغل بر حسب الگوی غذایی………………………………………………….98

4-8-جداول یک بعدی متغیرهای مستقل(زنان شاغل)…………………………………………………………………98

4-8-1-جدول توزیع فراوانی زنان شاغل بر حسب سرمایه فرهنگی………………………………………………..98

4-8-2-جدول توزیع فراوانی زنان شاغل بر حسب سرمایه اقتصادی……………………………………………….99

4-8-3-جدول توزیع فراوانی زنان شاغل بر حسب نوع شغل………………………………………………………..100

4-8-4-جدول توزیع فراوانی زنان شاغل برحسب تعارض کار-خانواده…………………………………………100

4-8-5-جدول توزیع فراوانی زنان شاغل بر حسب تعارض فشاری…………………………………………………..101

4-8-6-جدول توزیع فراوانی زنان شاغل بر حسب تعارض رفتاری………………………………………………….101

4-8-7-جدول توزیع فراوانی زنان شاغل بر حسب تعارض زمانی……………………………………………………102

4-8-8-جدول توزیع فراوانی زنان شاغل بر حسب حمایت اجتماعی……………………………………………….102

4-8-9-جدول توزیع فراوانی زنان شاغل بر حسب طبقه اجتماعی…………………………………………………..103

4-9-جداول دوبعدی متغیر وابسته بر حسب متغیرهای مستقل………………………………………………………..104

4-9-1-جدول دوبعدی الگوی غذایی بر حسب سرمایه فرهنگی……………………………………………………104

4-9-2-جدول دوبعدی الگوی غذایی بر حسب سرمایه اقتصادی…………………………………………………..105

4-9-3-جدول دوبعدی الگوی غذایی بر حسب تعارض کار-خانواده……………………………………………106

4-9-4-جدول دوبعدی الگی غذایی بر حسب تعارض فشاری……………………………………………………..107

4-9-5-جدول دوبعدی الگوی غذایی بر حسب تعارض رفتاری…………………………………………………..108

4-9-6-جدول دوبعدی الگوی غذایی بر حسب تعارض زمانی…………………………………………………….109

4-9-7-جدول دوبعدی الگوی غذایی بر حسب حمایت اجتماعی………………………………………………..110

4-9-8-جدول دوبعدی الگوی غذایی بر حسب اثرپذیری از تبلیغات تلویزیونی………………………………111

4-9-9-جدول دوبعدی الگوی غذایی بر حسب میزان تحصیلات………………………………………………….112

4-9-10-جدول دوبعدی الگوی غذایی بر حسب ابعاد خانواده…………………………………………………….113

4-9-11-جدول دوبعدی الگوی غذایی بر حسب میزان درآمد زنان شاغل……………………………………..114

4-9-12-جدول دوبعدی الگوی غذایی بر حسب میزان درآمد همسر……………………………………………115

4-9-13-جدول دوبعدی الگوی غذایی بر حسب سن………………………………………………………………..116

4-10-آمار استنباطی زنان خانه دار…………………………………………………………………………………………117

جدول4-10-1-رابطه بین سرمایه فرهنگی زنان با الگوی غذایی خانواده………………………………………..117

جدول 4-10-2-رابطه بین سرمایه اقتصادی با الگوی غذایی خانواده………………………………………………117

جدول4-10-3-رابطه بین حمایت اجتماعی با الگوی غذایی خانواده………………………………………………118

جدول4-104-رابطه بین اثرپذیری از تبلیغات تلویزیونی با الگوی غذایی خانواده……………………………..118

جدول4-10-5-رابطه طبقه اجتماعی زنان با الگوی غذایی خانواده…………………………………………………119

جدول4-10-6-رابطه سن زنان با الگوی غذایی خانواده………………………………………………………………119

جدول4-10-7-رابطه میزان تحصیلات زنان با الگوی غذایی خانواده…………………………………………….120

جدول 4-10-8-رابطه ابعاد خانواده با الگوی غذایی خانواده………………………………………………………..120

جدول 4-10-9-رابطه میزان درآمد خانواده با الگوی غذایی خانواده…………………………………………….121

4-11-آمار استنباطی زنان شاغل……………………………………………………………………………………………..122

جدول4-11-1-رابطه سرمایه فرهنگی زنان با الگوی غذایی خانواده………………………………………………122

جدول4-11-2-رابطه بین سرمایه اقتصادی با الگوی غذایی خانواده……………………………………………….122

جدول4-11-3-رابطه تعارض کار-خانواده با الگوی غذایی خانواده………………………………………………123

جدول4-11-4-رابطه تعارض فشاری با الگوی غذایی خانواده……………………………………………………..123

جدول5-11-5-رابطه تعارض رفتاری با الگوی غذایی خانواده…………………………………………………….124

جدول4-11-6-رابطه تعارض زمانی با الگوی غذایی خانواده………………………………………………………124

جدول4-11-7-رابطه حمایت اجتماعی(ابزاری)زنان با الگوی غذایی خانواده…………………………………125

جدول4-11-8-رابطه اثرپذیری زنان از تبلیغات تلویزیونی با الگوی غذایی خانواده………………………….125

جدول4-11-9-رابطه نوع شغل زنان شاغل با الگوی غذایی خانواده………………………………………………126

جدول4-11-10-رابطه میزان تحصیلات زنان با الگوی غذایی خانواده…………………………………………..126

جدول4-11-11-رابطه ابعاد خانواده با الگوی غذایی خانواده………………………………………………………127

جدول4-11-12-رابطه درآمد زنان با الگوی غذایی خانواده……………………………………………………..127

جدول4-11-13-رابطه درآمد مرد با الگوی غذایی خانواده……………………………………………………..128

جدول4-11-14-رابطه سن زنان با الگوی غذایی خانواده………………………………………………………..128

جدل4-12-بررسی میزان تاثیر همزمان متغیرهای مستقل بر الگوهای غذایی خانواده­ها از دید

زنان شاغل……………………………………………………………………………………………………………………..129

جدول4-13-بررسی میزان پیش بینی متغیر وابسته(ضریب تعیین)………………………………………………130

4-14-تحلیل مسیر زنان شاغل……………………………………………………………………………………………131

جدول4-15-بررسی میزان تاثیر همزمان متغیرهای مستقل بر الگوهای غذایی خانواده-ها از دید زنان خانه­دار……………………………………………………………………………………………………………………………….132

4-16-تحلیل مسیر زنان خانه­دار………………………………………………………………………………………..133

فصل پنجم:بحث و نتیجه گیری

5-1-مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………134

5-2-یافته­ ها……………………………………………………………………………………………………………………134

5-3-بحث و نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………..136

5-4-راهکارهای تحقیق…………………………………………………………………………………………………….138

5-5-محدودیت­های تحقیق……………………………………………………………………………………………….138

منابع………………………………………………………………………………………………………………………………140

مقدمه:

سلامتی یکی از بنیادی ترین نیازهای  زندگی انسان است. سلامتی شالوده­ای بنیادی برای بالندگی و پیشرفت انسان­ها بوده، که فقدان آن عاملی مهم و موثر در سستی و فروپاشی ملّی شمرده میشود. آنچه که برای جامعه شناسان در زمینه­ سلامتی و بیماری اهمیّت می­یابد بررسی تاثیر عوامل اجتماعی-فرهنگی، و روانی-اجتماعی بر فرایند پدیدآوری، نگهداری،افزایش،توزیع و پی آمدهای سلامتی و بیماری در جامعه است.با درنظر گرفتن سلامتی،به عنوان مفهومی متأثر از مجموعه ­ای پیچیده از عوامل زیستی،روانی-اجتماعی،فرهنگی،اقتصادی،مذهبی و محیطی باید گفت که در این معنا سلامتی دیگر تنها دغدغه­ی دست اندرکاران علوم پزشکی نیست، دانشمندان علوم اجتماعی به ویژه جامعه شناسان و روان شناسان نیز به بررسی آن علاقمند می­شوند(ریاحی،98:1384).

یکی از مهمترین عوامل تشکیل دهنده الگوی غذایی جامعه مجموعه عادات و فرهنگ غذا و تغذیه افراد آن جامعه است. این عادات از بدو تولد در درون خانواده شکل می­گیرد که خود وابسته به بستری است که جامعه فراهم می­ کند. بنابراین عادات غذایی از یک­طرف پاسخگویی به نیاز غریزی و خواسته ای فیزیولوژیک و از سوی دیگر یک رفتار فرهنگی است. امروزه با پیشرفت علم و فن آوری و صنعت، شیوه­ زندگی تغییر کرده است و شاهد کمرنگ شدن سنتها و آداب فرهنگهای بومی در زمینه و آداب و رفتارهای غذایی هستیم. امروزه انگیزه و تمایل افراد به غذا بر اساس نیاز واقعیبدن نیست بلکه معیار انتخاب غذا را خوشمزه بودن آن می­دانند (فاضل پور و همکاران،26:1390). غذا یکی از نیازهای اساسی انسان و برای ادامه ی حیات آن لازم و ضروری است و بدون آن تداوم زندگی برای انسان میسر نمی ­باشد. غذا سوخت انسانی برای هرگونه تحرک و حیات است. دسترسی به غذای کافی و مطلوب و سلامت تغذیه­ای از محورهای اصلی توسعه و سلامت جامعه است. نقش تغذیه در سلامت،افزایش کارایی،یادگیری انسانها و ارتباط آن با توسعه اقتصادی طی تحقیقات وسیع جهانی به اثبات رسیده است(هزارجریبی و علیزاده اقدم،196:1391).

جامعه شناسی غذا و تغذیه یکی از شاخه­های جدید جامعه شناسی است. امروزه توجه به ابعاد تغذیه­ی انسانی از دیدگاه اجتماعی ذهن پژوهشگران عرصه­ سلامت و تغذیه را به خود مشغول کرده است.جامعه شناسی غذا عوامل بی­شمار اجتماعی،فرهنگی،اقتصادی،سیاسی و فلسفی که روی عادتهای غذایی  تاثیر می­گذارد و این که چه چیزی بخوریم،کی بخوریم،چگونه بخوریم را مطالعه می­ کند.مطالعات جامعه شناختی عادتهای غذایی و نقشی که محیط اجتماعی در تولید و مصرف موادغذایی  ایفا می­ کنند را بررسی می­ کنند. در اینجا مفهوم این گفته به منزله­ی این نیست که انتخابهای فردی و ذائقه­های شخصی هیچ اهمیتی ندارد  بلکه به خاطر این است که تبیین جامعه شناختی الگوهای غذایی، تعیین ­کننده­ های اجتماعی،چگونگی غذا خوردن و سبکهای انجام این کار را  مشخص می­سازند. در کل این گونه رفتارها اشتهای اجتماعی را مشخص می سازند.غذا فقط غذای آماده نیست، انتخاب نوع غذا و مصرف آن در شبکه پیچیده­ای از فرهنگ،عوامل فردی و اجتماعی اتفاق می­افتد.بنابراین برای برنامه ریزی صحیح و درست در زمینه­ رفتار سالم تغذیه­ای توجه به ابعاد فرهنگی و اجتماعی از اهمیت فراوانی برخوردار است(علی زاده اقدم،286:1390).

توجه جامعه شناسان به امر غذا و تغذیه بازتابی از اهمیت فزاینده­ی اجتماعی و فرهنگی غذا در جوامع نوین صنعتی است. در جوامع امروزی زمینه های مختلفی از نظر فرهنگی با امر رژیم غذایی و بدن مرتبط گشته است(محسنی،1379:372).

1-2- بیان مسئله:

در طول دهه های اخیر روش بسیاری از مردم دنیا بخصوص در کشورهای توسعه یافته تغییر کرده است و افزایش اخیر در بیماریهای مزمن در دنیا مربوط به محیطی است که سبب کم تحرکی،افزایش دریافت کالری و شیوه های نامناسب زندگی شده است. این تغییرات در شیوه ی زندگی دامن­گیر کشورهای ­در ­­حال توسعه از جمله ایران نیز می­باشد. نوع روغن مصرفی، نمک، انواع ترشی­ها، نوع روش پخت و پز،مصرف چای، استفاده از غذاهای آماده و غیره از جمله عادات غذایی روزانه هستند که در صورت شیوه­ مصرف نادرست زمینه ساز بسیاری از بیماریهای مزمن و غیرواگیردار می­ شود. با گسترش زندگی صنعتی مصرف غذاهای آماده، غذاهای پرچرب و سرخ کردنی افزایش چشمگیری یافته است و میزان اسیدهای چرب ترانس موجود در این محصولات غذایی موجب افزایش شیوع بیماریهای مزمن گردیده است (برزویی و همکاران،158:1389).

در کشورهای در حال توسعه به علت ورود به زندگی ماشینی و صنعتی و توسعه اقتصادی-اجتماعی بسیاری از بیماریهای مزمن – غیرعفونی به ویژه در میان لایه ­های اجتماعی متوسط و مرفه اندک اندک افزایش یافته است. شاید بنیادی­ترین گام در جهت کاهش این­گونه بیماریهای مزمن تلاش برای پدیدآوری الگوهای رفتاری مناسب یا دگرگونی سازی الگوهای رفتاری نامناسبی است که مستقیم و غیرمستقیم بر سلامتی و بیماری افراد تاثیر می­گذارد(ریاحی،2003:165).

محققان6 دسته از عوامل خطرآفرین رفتاری را ریشه­ بیماریهای مزمن و غیرعفونی (بیماریهای زندگی ماشینی) در بزرگسالان و عامل مرگ ومیر زودهنگام آنها می­دانند1- دودکشیدن به ویژه سیگار کشیدن 2- آشامیدن بیش از اندازه­ نوشابه های مضر 3- بهره نگرفتن یا بهره­ گیری اندک از خدمات بهداشتی پیش­گیرانه مانند کنترل فشارخون، بازدیدهای پزشکی منظم و دوره­ای-شناسایی به موقع سرطان- مهار بیماریهای قند 4- پیگیری شیوه ­های نامناسب زندگی مانند: عادتهای غذایی نامناسب و پویایی اندک بدن 5- عوامل خطرآفرین محیطی مانند: خطرهای محیطی-آلودگی هوا،صدا و آب 6- تنش و فشارهای روانی(Park,2000,27).

امروزه در کشورهای توسعه یافته و نیز در میان لایه های بالا و متوسط کشورهای در حال توسعه، الگوی تغذیه به سوی افزایش مصرف شکر، چربی حیوانی، و پروتئین ها، همراه با کاهش مصرف الیاف گیاهی(میوه وسبزی و دانه های گیاهی) پیش می رود. بیشتر افراد ،سبزی و میوه های تازه و دانه­ های گیاهی کمی مصرف می­ کنند و در همان حال مقدار فراوانی گوشت به شکل غذاهای آماده و کنسرو شده و شکر به شکل نوشابه­ها و شیرینی­ها در خوراک خود می­گنجانند. این روند بر اثر به کارگیری فن آوری های نوین تغذیه شتاب بیشتری به خود گرفته است. فن­آوری هایی که بر فرایند تولید،پخش، فرآوری و مصرف مواد غذایی -که نمودهای بنیادین نقش اجتماعی غذاها است تاثیر می­گذارد(ریاحی،102:1384).

اگر چه نقش ژنتیک به عنوان عامل خطر در ابتلا به سرطان موثر می­باشد امّا مطالعات مختلف نشان می دهند که فاکتور محیطی اصلی در ارتباط با سرطان تغذیه است. مطالعات انجام شده ثابت کرده است که تغذیه در بروز 30 تا 40 درصد انواع سرطانها موثر می باشد. بسیاری از رفتارهای تغذیه ای مانند: نوع غذا،روش آماده کردن غذا،میزان تعادل در کالری دریافتی و تنوع غذایی می­توانند به عنوان عامل خطر در ابتلا به سرطان تاثیر گذار باشند.شواهد نشان می­ دهند که مصرف غذاهای پرچرب،کم فیبر و مصرف نکردن روزانه میوه و سبزی منبع غنی از ویتامینها هستند که با افزایش بروز سرطان های مختلف در ارتباط می­باشند(میربازغ و همکاران،109:1391).

بشر امروزی بر خلاف گذشته با خوردن انواع مواد لازم و غیر لازم و حتی گاهی اوقات مضرو زیان آور موجب ناکارآمدی بدن خود شده است.در حالی که در گذشته عامل بسیاری از بیماریها و مرگ و میرها و عفونت بوده است ، در اواخر قرن 19 با تغییراتی که در سبک زندگی سلامت محور با تاکید بر تغذیه به طور خاص اتفاق افتاد، این نوع بیماریها کاهش یافته و جای خود را به بیماریهای مزمن داده است. بر اساس آمار منتشر شده انستیتیو تحقیقات 20 درصد افراد در ایران دچار سوء تغذیه­اند و علی رغم  داشتن درآمد کافی به سبب عدم آگاهی تغذیه­ای ناصحیح از تغذیه خوب برخوردار نمی­باشند.بدن آدمی یک مجموعه پیچیده و متنوعی از کارکردهاست و توانایی این را دارد که بدون کمک خارجی خود را از ارزیابی کند اما شرط بازسازی آن است که نیازهای آن به درستی مرتفع گردد و این فرایند پیچیده تحت عنوان تغذیه نام دارد. گرچه طبقه­ی اجتماعی، درآمد و میزان دستیابی افراد به کالاها وخدمات اهمیت فراوانی در تعیین کیفیت زندگی آنها دارد اما سرانجام وضع سلامتی شان عامل بنیادی برای بالندگی وپیشرفت انسانهاست و فقدان آن عامل مهم و موثری در سستی و فروپاشی ملّی شمرده میشود(قاسمی،1388 :183)

جداول مربوط به میزان هدر دادن منابع در ایران به خوبی یکی از علل عدم توسعه واقعی و کیفی کشور را نشان می­دهد. عاملی که اتفاقا بر عهده دولتمردان یا سیاست های آنان نیست، بلکه زاییده نگرش مردم در زندگی فردی و اجتماعی خود است. رویکرد مردم به استفاده از منابع که بتدریج در خلال سالیان شکل گرفته، به آسانی هم از بین نخواهد رفت اما بررسی و یادآوری آن، همواره تلنگری است بر این که حرکتی برای اصلاح آن از سوی مردم انجام گیرد.

تصویر زیر مصرف سالانه چند ماده غذایی برای هر نفر و رتبه هر ماده را در هرم غذایی را نشان می­دهد. در واقع نگاهی است اجمالی به فرهنگ و رویه مصرفی مردم ایران.

 

بررسیهای مختلف نشان می­ دهند که در بخشهایی از جمعیت کشور  ما سوءتغذیه وجود دارد .کمی وزن کودکان زیر5 سال،کمبود پروتئین،کم خونی ، فقرآهن واختلالات ناشی از کمبود ید و …بسیاری از افراد کشور را دچار مشکل کرده است. بر اساس آمارهای منتشر شده توسط انستیتو تحقیقات تغذیه­ای و صنایع غذایی کشور حدود 20 درصد از جمعیت ایران دچار سوءتغذیه هستند و 20 درصد دیگر علی رغم داشتن درآمد کافی به سبب عدم آگاهی و سواد تغذیه­ای از تغذیه­ی مطلوب برخوردار نمی­باشند(جهانگیری و رجبی،76:1380). بررسی رشید خانی و همکارانش بر روی زنان شمال شهر تهران نشان داد که ویژگی­های اقتصادی، اجتماعی چون: تحصیلات دانشگاهی، شاغل بودن، میزان درآمد زن در ماه، میزان درآمد کل خانواده و ویژگی­های جمعیتی نظیر:سن، تأهل، داشتن فرزند، تعداد فرزندان و ابعاد خانواده و قومیت بر روی الگوهای غذایی زنان موثراست(رشید خانی و همکاران،1387). هچنین بررسی علیزاده اقدم بر روی شهروندان تبریزی نشان داد که بین سرمایه فرهنگی، سرمایه اجتماعی و سرمایه اقتصادی، جنس و تأهل و سبک غذایی رابطه وجود دارد(علیزاده اقدم،1390).

پدیده­ سوءتغذیه تمام افراد جامعه را به شکلی همگون متأثر نمی­سازد. پیش بینی­ها و مطالعات در این زمینه نشان می­دهندکه اقشار فقیر،زنان و سالمندان بیشتر از گروه های دیگر در معرض سوءتغذیه خود وخانواده هایشان قرار دارند.

 عاملی که تاکنون در امر سوءتغذیه بدان توجه چندانی مبذول نگردیده است عدم آگاهی از شیوه­ مناسب غذایی و وجود باورهایی در زمینه ی شیوه تغذیه است که موجب نابسامانی در امر تغذیه مناسب وکافی می­گردد. بنابراین شناخت عوامل نشأت گرفته از فرهنگ مانند: آداب و رسوم، ارزشها و عادات نادرست غذایی امکان شناسایی و رفع کاستیهایی را که در فرهنگ عمومی تغذیه وجود دارد به ما می­دهد(همان:77).

بنابراین تحقیق حاضر الگوهای غذایی زنان شاغل و خانه دار شهر کرمان را مورد بررسی قرار می­دهد. هدف پژوهش حاضر بررسی الگوهای غذایی شهر کرمان است اما از آنجا که اکثر زنانالگوهای غذایی خانواده را اجرا می­ کنند، لذا این پژوهش زنان شهر کرمان را هدف قرار داده تا بتوانند الگوهای موردنظر خانواده هایشان را انعکاس دهند. همچنین از آنجا که شاغل و خانه دار بودن زنان ممکن است بر الگوهای غذایی خانواده هایشان موثر واقع شود سعی شده نمونه موردنظر از بین این دو گروه انتخاب گردد. همچنین تلاش شده با توجه به چارچوب نظری تعارضات شغل و تفاوتهای نقش زنان شاغل و تاثیر آن بر الگوهای غذایی خانواده هایشان مورتوجه قرار گیرد.

1-3-موضوع تحقیق:

بررسی جامعه شناختی الگوهای غذایی خانواده­های شهر کرمان و عوامل موثر بر آن.

1-4- اهداف تحقیق

اهداف پژوهش حاضر را می توان به دو قسمت اهداف کلی و جزئی تقسیم کرد.

هدف کلی:

شناسایی الگوهای خانواده های شهر کرمان و عوامل موثر بر آن.

اهداف جزئی:

1-تعیین رابطه سرمایه­ فرهنگی زنانو الگوهای غذایی خانواده.

2-تعیین رابطه سرمایه­ اقتصادی و الگوهای غذایی خانواده.

3-تعیین رابطه تعارض کار-خانواده زنانشاغل و الگوهای غذایی خانواده.

4-تعیین رابطه تعارض زمانی زنان شاغل و الگوهای غذایی خانواده.

5-تعیین رابطه تعارض فشاریزنان شاغلو الگوهای غذایی خانواده.

6-تعیین رابطه بین تعارض فشاری زنان شاغلو الگوهای غذایی خانواده.

7-تعیین رابطه ی بین حمایت اجتماعی زنان شاغل و الگوهای غذایی خانواده.

8-تعیین رابطه­ بین اثرپذیری ازتبلیغات تلویزیونی و الگوهای غذایی خانواده.

9-تعیین رابطه بین نوع شغل زنان شاغلو الگوهای غذایی خانواده.

10-تعیین رابطه بین طبقه­ی اجتماعی خانوادهو الگوهای غذایی خانواده

11-تعیین رابطه سن زنان و الگوهای غذایی خانواده.

12-تعیین رابطه بین سطح تحصیلات زنان و الگوهای غذایی خانواده.

13-تعیین رابطه بین میزان درآمد خانواده زنان خانه­دار و الگوهای غذایی خانواده.

14-تعیین رابطه بین درآمد زنان شاغل و الگوهای غذایی خانواده.

15-تعیین رابطه بین درآمد همسر زنان شاغل و الگوهای غذایی خانواده.

16-تعیین رابطه بین ابعاد خانواده و الگوهای غذایی خانواده.

1-5-اهمیت وضرورت تحقیق

عادات غذایی نامطلوب در شیوه­ زندگی مردم کشورهای در حال توسعه و همچنین جامعه ما علاوه بر این که تهدیدی برای سلامتی کودکان و نوجوانان محسوب می شود سایر افراد را نیز در معرض خطر ابتلا به بیماریهای غیرواگیردار قرار داده است. مشکل تغذیه از یک طرف ناشی از تقلید ناآگاهانه از فرهنگ غذایی غرب و از طرف دیگر حاکی از پیشرفت صنعت تهیه ی غذاهای فرآوری شده است. در دنیای امروز که کار و تحصیل بیش از پیش مورد توجه اقشار مختلف جامعه به ویژه زنان و جوانان قرار گرفته است فرصت آشپزی سنتی را محدود کرده و مصرف غذاهای آماده را بیش از پیش در جامعه افزایش داده است(صادقی،18:1391).

امروزه متخصصان، به طور فزاینده­ای لزوم تحقیق روی الگوهای غذایی را بیان می­ کنند تا با شناسایی عوامل خطر قابل تغییر بی­شمار بیماریها راه را برای ابداع شیوه ­های مبتکرانه جهت پیشگیری از بیماریها هموار نمایند.(علی زاده و همکاران،63:1388).

تجزیه و تحلیل الگوهای غذایی به ما کمک می­ کند تا برای مردم توصیه­های غذایی داشته باشیم تا آنها  برای مردم آسان­تر باشد. ارزیابی الگوهای غذایی که بیانگر مصرف واقعی افراد است می تواند راه را برای شناسایی تغییرات در دریافتهای غذایی در طی زمان هموار ساخته و انتقال یافته های تحقیقات را به عموم جامعه در قالب توصیه­های غذایی تسهیل نماید(همان:64).

توجه به الگوهای غذایی که پیچیدگی­های دریافت های غذایی را دربرمی­گیرد تصویر مناسبی از رژیم غذایی و عادات تغذیه­ای افراد جامعه را به ما می­دهد و به ما کمک می­ کند تا افرا در معرض خطر در با بیماری های مزمن وابسته به تغذیه را شناسایی کرده وسپس برای آنها توصیه­های تغذیه ای داشته باشیم، چرا که مردم در انتخاب غذاهایشان کمتر به محتوای موادغذایی توجه می­ کنند. در واقع با توجه به آنکه درنظر گرفتن ترکیب غذاهای مختلف که مردم غالبا با یکدیگر مصرف می­ کنند برای توصیه­ها و راهنمای رژیمی ضروری است. توجه به الگوهای غذایی به ما کمک می کند تا پیامدها و مفهوم راهنماهای رژیمی را به راحتی در قالب الگوهای غذایی برای جامعه بیان کنیم(حسینی اصفهانی و همکاران،24:1387).

1-6-پرسشهای اساسی تحقیق:

سوال اصلی در تحقیق حاضر:

چه عواملی بر الگوهای غذایی خانواده های شهر کرمان تاثیر می گذارند؟

آیا بین متغیرهایی مانند سرمایه فرهنگی، سرمایه اقتصادی، تعارض کار-خانواده و میزان درآمد زنان و الگوهای غذایی خانواده هایشان رابطه وجود دارد؟

همچنین آیا بین متغیرهایی مانند طبقه اجتماعی، تبلیغات تلویزیونی، ابعاد خانواده، سن و تحصیلات زنان ، میزان درآمد و الگوهای غذایی خانواده هایشان همبستگی مشاهده می شود؟

1-7 -تعریف اصطلاحات و مفاهیم اساسی تحقیق

الگوهای غذایی: الگوی غذایی به این معنی که چه غذایی،چگونه و چه وقت خورده شود(قنادی اصل و ایران پرور،257:1388).

زنان شاغل:زنی که در خارج از محیط خانه در یکی از ارگانها و نهادهای دولتی و غیر دولتی مشغول به کار است و در قبال میزان کار خود ماهیانه حقوق دریافت می­ کند.

زنان خانه دار:خانه داری در لغت به معنای تدبیر زمان، مواظبت زن در کارهای خانه است. از نظر لغوی زنی که امور خانه را با نظم و اقتصاد اداره میکند خانه دار نامیده میشود.

شهر کرمان: کرمان یکی از شهرهای بزرگ ایران و مرکز استان کرمان در جنوب شرق ایران است. در مدارک تاریخی و جغرافیایی از کرمان با نام های دیگری چون: کارمانیا، گواشیر، ژرمانیا و کریمان نام برده شده است. دارای آب و هوای خشک وکویری با مساحت 546 کیلوتر مربع می باشد وجمعیتی بالغ بر 515114 نفر دارا می باشد.

تعداد صفحه :208

قیمت :37500 تومان

بلافاصله پس از پرداخت ، لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد

و در ضمن فایل خریداری شده به ایمیل شما ارسال می شود.

پشتیبانی سایت  serderehi@gmail.com

37,500 تومانافزودن به سبد خرید

—-

پشتیبانی سایت :       

*         parsavahedi.t@gmail.com