دانشگاه آزاد اسلامی
واحد نراق
دانشکده حقوق
پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد (M.A)
گرایش : حقوق خصوصی
عنوان :
بررسی اسناد اصلاحات ارضی در محاکم قضایی
بهار 1392
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
« فهرست مطالب »
عنوان صفحه
چکیده ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..1
مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..2
الف) اهمیت و ضرورت تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………….4
ب) اهداف تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………………………………………..5
ج) روش تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..5
د) پرسش تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………6
ه) فرضیه تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….6
و) پیشینه تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………6
ز) سازماندهی تحقیق (تعریف و تبیین پلان) ………………………………………………………………………………………………………..6
بخش نخست : بررسی انواع سند و جایگاه آن در نظام حقوقی ایران
فصل اول : تعاریف و مفاهیم ………………………………………………………………………………………………………………………………10
مبحث نخست : تعریف سند ……………………………………………………………………………………………………………………………….10
گفتار اول : تعریف سند در لغت ………………………………………………………………………………………………………………………….10
گفتار دوم : تعریف سند از دیدگاه سازمان اسناد ملی …………………………………………………………………………………………10
گفتار سوم : تعریف سند از دیدگاه حقوق اسلامی …………………………………………………………………………………………….11
گفتار چهارم : تعریف سند از دیدگاه اصول حسابداری ……………………………………………………………………………………….11
گفتار پنجم : تعریف سند از دیدگاه قانون مدنی ………………………………………………………………………………………………..12
مبحث دوم : انواع سند از حیث اعتبار قانونی ……………………………………………………………………………………………………..12
گفتار اول : سند عادی …………………………………………………………………………………………………………………………………………13
گفتار دوم : سند رسمی ………………………………………………………………………………………………………………………………………13
فصل دوم : شرایط اعتبار رسمی در دعاوی مدنی ………………………………………………………………………………………………14
مبحث نخست : شرایط اساسی صحت اسناد رسمی ……………………………………………………………………………………………14
گفتار اول : تنظیم بوسیله مامور رسمی ……………………………………………………………………………………………………………..15
گفتار دوم : صلاحیت مامور در تنظیم سند ……………………………………………………………………………………………………….15
گفتار سوم : رعایت مقررات قانونی ………………………………………………………………………………………………………………………15
مبحث دوم : تشریفات تنظیم اسناد رسمی ………………………………………………………………………………………………………..16
گفتار اول : تشریفاتی که عدم رعایت آن خللی به رسمیت سند وارد نمی سازد ……………………………………………… 16
گفتار دوم : تشریفاتی که عدم رعایت آن سند را از رسمیت خارج می سازد ……………………………………………………17
مبحث سوم : آثار حاکم بر اسناد رسمی ……………………………………………………………………………………………………………..17
گفتار اول : اصل اعتبار قانونی ………………………………………………………………………………………………………………………………17
گفتار دوم : قابلیت اجرا ………………………………………………………………………………………………………………………………………18
گفتار سوم : اعتبار اسناد در جریان دادرسی ……………………………………………………………………………………………………….18
گفتار چهارم : اعتبار اسناد در مقابل ثالث …………………………………………………………………………………………………………..19
مبحث چهارم : دفاع شکلی در برابر اسناد ………………………………………………………………………………………………………….19
گفتار اول : انکار ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………20
گفتار دوم : تردید ………………………………………………………………………………………………………………………………………………..20
گفتار سوم : جعل ………………………………………………………………………………………………………………………………………………..21
بخش دوم : بررسی الگوهای مالکیت و مبانی پیدایش اصلاحات ارضی در ایران
فصل اول : تعاریف و بررسی انواع اراضی ……………………………………………………………………………………………………………..23
مبحث نخست : تعاریف و مفاهیم کاربردی ………………………………………………………………………………………………………..23
گفتار اول : زارع …………………………………………………………………………………………………………………………………………………..23
گفتار دوم : مالک ………………………………………………………………………………………………………………………………………………..24
گفتار سوم : گفتار سوم : گاوبند و برزگر (رعیت ) ………………………………………………………………………………………………24
گفتار چهارم : حقابه …………………………………………………………………………………………………………………………………………..25
گفتار پنجم : زاره صاحب نسق …………………………………………………………………………………………………………………………..25
گفتار ششم : نسق زراعتی ………………………………………………………………………………………………………………………………….26
گفتار هفتم : واحدهای تعیین مساحت ……………………………………………………………………………………………………………..26
مبحث دوم : بررسی انواع اراضی در نظام ملکی ایران …………………………………………………………………………………………27
گفتار اول : اراضی موات ……………………………………………………………………………………………………………………………………..27
گفتار دوم : اراضی جنگلی ……………………………………………………………………………………………………………………………………28
گفتار سوم : املاک مسلوب المنفعه ……………………………………………………………………………………………………………………28
گفتار چهارم : اراضی بایر مجمع تشخیص مصلحت نظام اسلامی مصوب 25/5/1367 ……………………………………..29
گفتار پنجم : اراضی کشت موقت ……………………………………………………………………………………………………………………….29
گفتار ششم : اراضی «بند ج» ………………………………………………………………………………………………………………………………30
فصل دوم : الگوهای مالکیت اراضی در ایران ……………………………………………………………………………………………………..31
مبحث نخست : تحولات ارضی و ا لگوهای مالکیت در قبل از مشروطیت ………………………………………………………..31
مبحث دوم : تحولات ارضی و الگوی مالکیت از مشروطیت تا سال 1339 ………………………………………………………..32
گفتار اول : مالکیت خصوصی ……………………………………………………………………………………………………………………………….32
گفتار دوم : املاک دیوانی (املاک خالصه ) …………………………………………………………………………………………………………33
گفتار سوم : املاک درباری …………………………………………………………………………………………………………………………………..34
گفتار چهارم : مالکیت وقفی ………………………………………………………………………………………………………………………………..34
مبحث سوم : تحولات ارضی و الگوهای مالکیت از سال 1341 تا پیروزی انقلاب اسلامی ………………………………..34
مبحث چهارم : تحولات ارضی و الگوی مالکیت در دوره پس از انقلاب اسلامی………………………………………………….35
فصل سوم : اهداف و مبانی پیدایش اصلاحات ارضی …………………………………………………………………………………………..36
مبحث نخست : تعریف اصلاحات ارضی ………………………………………………………………………………………………………………37
مبحث دوم : چگونگی پیدایش اصلاحات ارضی …………………………………………………………………………………………………..37
گفتار اول : سابقه تقسیم اراضی مزروعی …………………………………………………………………………………………………………….38
گفتار دوم : روند تاریخی ایجاد اصلاحات ارضی ………………………………………………………………………………………………….38
مبحث سوم : اهداف اصلاحات ارضی …………………………………………………………………………………………………………………..39
گفتار اول : اهداف سیاسی ………………………………………………………………………………………………………………………………….40
گفتار دوم : اهداف اجتماعی ……………………………………………………………………………………………………………………………….40
گفتار سوم: اهداف اقتصادی ………………………………………………………………………………………………………………………………..40
مبحث چهارم : لوایح اصلاحات ارضی …………………………………………………………………………………………………………………41
بخش سوم : مراحل اجرایی و نحوه صدور اسناد مالکیت اصلاحات ارضی
فصل اول : مرحله اول اصلاحات ارضی (تحدید مالکیت ها ) ……………………………………………………………………………..44
مبحث نخست : روند اجرایی ………………………………………………………………………………………………………………………………..44
مبحث دوم : نحوه خرید املاک ………………………………………………………………………………………………………………………….45
مبحث سوم : مستثنیات مالکان و حد نصاب مالکیت ……………………………………………………………………………………….. 47
فصل دوم : مرحله دوم اصلاحات ارضی ……………………………………………………………………………………………………………….48
مبحث نخست : روند اجرایی ………………………………………………………………………………………………………………………………..48
گفتار اول : شق اجاره ………………………………………………………………………………………………………………………………………….48
گفتار دوم : شق فروش به تراضی …………………………………………………………………………………………………………………………49
گفتار سوم : شق تقسیم ……………………………………………………………………………………………………………………………………..50
گفتار چهارم : شق تشکیل حق ریشه زارعین ……………………………………………………………………………………………………50
گفتار پنجم : شق تشکیل واحد سهامی زراعی ……………………………………………………………………………………………………51
فصل سوم : مرحله سوم اصلاحات ارضی ……………………………………………………………………………………………………………..52
مبحث نخست : روند اجرایی ………………………………………………………………………………………………………………………………..52
گفتار اول : شق فروش …………………………………………………………………………………………………………………………………………52
گفتار دوم : شق تقسیم ……………………………………………………………………………………………………………………………………….53
فصل چهارم : شورای اصلاحات ارضی ………………………………………………………………………………………………………………..56
مبحث نخست : اهداف و وظایف ………………………………………………………………………………………………………………………….56
مبحث دوم : روند اجرایی ……………………………………………………………………………………………………………………………………58
فصل پنجم : اصلاحات ارضی از دیدگاه فقها ………………………………………………………………………………………………………61
مبحث نخست : علت مخالفت روحانیون با اصلاحات ارضی ………………………………………………………………………………..62
مبحث دوم : فتاوی فقها و مراجع تقلید راجع به اصلاحات ارضی ………………………………………………………………………63
گفتار اول : فتوای آیت الله سید ابوالقاسم خویی …………………………………………………………………………………………………63
گفتار دوم : فتوای آیت الله سید عبدالهادی شیرازی …………………………………………………………………………………………64
گفتار سوم : فتوای حضرت امام خمینی (ره) ………………………………………………………………………………………………………64
مبحث سوم : اصلاحات ارضی بعد از انقلاب اسلامی …………………………………………………………………………………………..65
بخش چهارم : جایگاه اسناد اصلاحات ارضی در حقوق موضوعه
فصل اول : بررسی و تشریح اسناد اصلاحات ارضی …………………………………………………………………………………………….69
مبحث نخست : اعتباد اسناد اصلاحات ارضی ……………………………………………………………………………………………………..69
گفتار اول : ارزش محتویات اسناد اصلاحات ارضی ……………………………………………………………………………………………..69
گفتار دوم : ارزش مندرجات اسناد اصلاحات ارضی …………………………………………………………………………………………….71
مبحث دوم : اوصاف و ویژگی اسناد اصلاحات ارضی …………………………………………………………………………………………..71
گفتار اول : اوصاف شکلی ……………………………………………………………………………………………………………………………………..72
گفتار دوم : اوصاف ماهوی ……………………………………………………………………………………………………………………………………73
فصل دوم : بررسی ماهوی اسناد اصلاحات ارضی ………………………………………………………………………………………………..73
مبحث نخست : ماهیت حقوقی اسناد اصلاحات ارضی ……………………………………………………………………………………….74
مبحث دوم : جایگاه اسناد مشتمل بر رهن در قوانین ……………………………………………………………………………………….75
مبحث سوم : شرح و بررسی ماده 34 قانون ثبت مصوب 1386 ………………………………………………………………………..79
فصل سوم : جایگاه اسناد اصلاحات ارضی در محاکم ………………………………………………………………………………………..84
مبحث نخست : جایگاه اسناد اصلاحات ارضی در محاکم حقوقی و کیفری ……………………………………………………….84
گفتار اول : دلایل عدم پذیرش سند اصلاحات ارضی در محاکم ……………………………………………………………………….86
گفتار دوم : پذیرش سند اصلاحات ارضی در محاکم …………………………………………………………………………………………88
مبحث دوم : جایگاه اصلاحات ارضی در آرای وحدت رویه ………………………………………………………………………………..91
گفتار اول : رای وحدت رویه شماره 702-2/5/1386 …………………………………………………………………………………………91
گفتار دوم : رای وحدت رویه شماره 603-15/12/1374 …………………………………………………………………………………..95
گفتار سوم : نظریه مشورتی شماره 4637-28/9/62 ………………………………………………………………………………………….95
نتیجه گیری ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..97
پیشنهادات ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….98
منابع و ماخذ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………100
چکیده :
با پیشرفت دانش بشری در زمینه بهداشت و علم پزشکی از یک طرف و به دنبال آن افزایش جمعیت کره زمین از طرف دیگر مسئله تامین غذا را به صورت یکی از اساسی ترین نیازهای روزمره کشورها در آورده است با توجه به زیر کشت رفتن زمینهای مناسب کشاورزی در اکثر کشورها از جمله ایران ضرورت تغییر روش های تولید برای افزایش بهره وری در واحد سطح امری اجتناب ناپذیر می باشد . در ایران اصلاحات ارضی برای زمین دار شدن کشاورزان بی زمین و افزایش درآمد زارعین به دنبال تغییر الگوی تولید سنتی به مدرن بوده است اما جنبه سیاسی تقسیم زمین بین زارعین بی زمین از اهمیت اساسی برخوردار بوده بطوریکه شیوه ها و کیفیت تولید تحت تاثیر آن قرار گرفت و با توجه به پیچیدگی های اجرای مراحل سه گانه اصلاحات ارضی در زمان خودش و کمبود نیروهای اداری و تحصیلکرده و ضرورت تعیین تکلیف اراضی واگذار شده برای صدور سند بر اساس نسق زارعانه دارای ابهاماتی می باشد . سند اصلاحات ارضی بواسطه مشاعی صادر شدن و عدم ذکر حدود و ثغور در آن مشکلات فراوانی را برای محاکم موجب گردیده و باعث برخوردهای دوگانه محاکم با آن شده است و این عیب اساسی آن می باشد . و از طرفی چون سند اصلاحات ارضی جزء اسناد رسمی می باشد و اسناد رسمی صراحتاً بوسیله مواد قانونی مورد تایید قرار گرفتند از اعتبار خاصی برخوردار بوده و محاکم با استفاده و کمک گیری از کارشناسان و معتمدین محلی قابلیت انطباق سند بر عرصه را خواهند یافت .
کلید واژگان :
اصلاحات ارضی ، زارع ، مالک ، نسق ، سند
مقدمه :
بیان مسئله :
مسئله اعطای زمین به کشاورزان یکی از اصولی بود که بعد از انقلاب کمونیستی 1917.م در روسیه ، همواره از طریق احزای کمونیست جهان مطرح شده و کوشش می گردید تا از این طریق کشاورزان و دهقانان رنج کشیده کشورهای جهان سوم به ایدئولوژی کمونیستی گرایش یابند . اصلاحات ارضی یکی از مقوله های پیچیده به حساب می آید و جوامع بین المللی هنوز موفق نشده اند تا از آن یک تعریف دقیق و قابل انطباق در تمامی جوامع ارائه دهند . همین امر سبب شده است تا در مقاطع مختلف تاریخ ، شاهد کشمکش های زیادی میان حاکمان و صاحبان قدرت باشیم و متاسفانه در این کشمکش ها ، بیشترین آسیب متوجه مردم بوده است . یکی از عواملی که باعث شکل گیری جنبش ها و انقلاب ها در طول تاریخ شده است ، نارضایتی مردم از قوانین مربوط به زمین و مالکیت آن بوده و آن دسته از نیروی انسانی که تلاش و کوشش زیادی در زمین انجام می دهند ، بهره مناسبی نمی گرفتند و بر عکس ، افرادی که سهم آن ها از این تلاش بسیار اندک بود ، از امتیازهای وافری برخوردار می شدند .
پیش از اصلاحات ارضی در ایران ، 50 درصد از زمین های کشاورزی در دست مالکان بزرگ بود و 20 درصد متعلق به اوقاف و در دست روحانیون بوده و 10 درصد زمین های دولتی نیز در مالکیت محمدرضا شاه قرار داشت و تنها 20 درصد باقی مانده متعلق به کشاورزان بود که این امر علاوه بر اثبات قدرت روز افزون بزرگ مالکان در مقابل دولت ، نارضایتی شدید اقشار ضعیف و محروم جامعه را نیز در پی داشت .
شاه با اطلاع کامل و درک موقعیت متزلزل خود در بین مردم ، در آبان ماه 1328 طی سفری به نیویورک اعلام نمود که جهت برخورداری دهقانان و طبقات محروم جامعه از یک زندگی خوب ، بایستی اراضی واگذاری به شاهنشاهی ، با اقساط طولانی مدت به دهقانان فروخته شود . وی پس از بازگشت به ایران و در جهت اجابت درخواست های استعمارگرانه آمریکا و همچنین کسب رضایت عمومی ، دستورالعمل دیکته شده آمریکا را که در کشورهای دیگر به اجرا در آمده بود به عنوان «انقلاب سفید» طی اصول شش گانه ای به مردم ایران عرضه نمود . این اصول که در راس آن «اصلاحات ارضی یا الغای رژیم ارباب رعیتی » قرار داشت ، چنان درمنظر ملت محروم و زجر کشیده ایران زیبا و سنجیده جلوه می نمود که مخالفت با آن ها ، مخالفت با منافع عمومی و مصالح ملی قلمداد می گردید و علی رغم مخالفت روحانیون و مراجع تقلید با آن ، سرانجام در دی ماه 1340 طی رفراندومی به تصویب رسید .
اصلاحات ارضی در ایران طی سه مرحله به اجرا در آمد . در مرحله نحست تعیین شد هیچ مالکی بیش از یک ده نداشته باشد و مازاد زمین ها و دهات باید به کشاورزانی که در آن زمین ها به بهره برداری مشغول بودند فروخته شود . در مرحله دوم ، صاحبان زمین های استیجاری می بایست یا به تقسیم درآمد حاصل از اجاره پرداخته و یا بر اساس قراردادهای اجاره ، زمین را به کشاورزان بفروشند . و در مرحله سوم نیز مالکانی که ملک خود را اجاره داده بودند بر اساس قانون مکلف شدند که آن را به کشاورزان بفروشند .
هر چند واگذاری و انتقال اراضی به زارعین ، فی النفسه مطلوب و مفید فایده به نظر می رسید ، لکن عدم تعمق و تفکر کافی در نحوه واگذاری اراضی به اشخاص و نیر نواقص و ایرادات وارده نسبت به اسناد اصلاحات ارضی ، لزوم کنکاش و بررسی چگونگی صدور اینگونه اسناد در گذشته و جایگاه آن در زمان کنونی را بیش از پیش آشکار می سازد .
در این تحقیق سعی بر آن گردیده تا بدوا معناو مفهوم سند و انواع آن مورد بررسی قرار گرفته و سپس با بیان مراحل اجرایی قانون اصلاحات ارضی و نیز اعلام مواضع فقها و روحانیون نسبت به آن ، به بررسی اسناد مالکیت اصلاحات ارضی و جایگاه آن در محاکم پرداخته و النهایه راه های اعتبار بخشیدن به اینگونه اسناد با امعان نظر به آرای وحدت رویه و نیز نظریات مشورتی ، تشریح گردد.
الف) اهمیت و ضرورت تحقیق
اسناد اصلاحات ارضی علی رغم آنکه یک سند رسمی محسوب می گردد ، در عمل هیچگاه ارزش و اعتبار اسناد رسمی بر آن بار نشده است . صدور مشاعی و عدم ذکر حدود و ثغور در متن سند و نیز عدم قابلیت پیاده نموده عرصه موضوع سند در طبیعت ، بخشی از مشکلاتی است که موجب گردید دادگاه ها و محاکم در مواجهه با اینگونه اسناد رویه های متفاوتی از خود نشان دهند .
در این تحقیق سعی بر آن شده تا ضمن بررسی مراحل سه گانه اجرای قانون اصلاحات ارضی در ایران ، به چگونگی نحوه صدور و اخذ اینگونه اسناد پرداخته و سپس ضمن بر شمردن ایرادات شکلی و ماهوی وارده به آن و مقایسه تطبیقی با سایر اسناد رسمی مالکیت ، ضعف و ایرادات و ارده به آن که موجب برخورد دوگانه محاکم قضایی نسبت به آن گردیده است تشریح گردد . بدیهی است ارائه راهکار جهت اعتبار بخشی به اسناد اصلاحات ارضی و نیز تعیین جایگاه و اعتبار آن در میان سایر اسناد رسمی ، می تواند علاوه بر کمک شایان توجه به دارندگان اینگونه اسناد جهت حفظ مالکیت ارضی تحت تصرف ، در محاکم قضایی نیز رویه واحدی را ایجاد و از تشتت آراء و اطاله دادرسی جلوگیری نماید .
متاسفانه محاکم قضایی بعضا به معنا و مفهوم نسق زراعی اشخاص نیز توجه چندانی نداشته و صرفا صدور سند اصلاحات ارضی را مبنای مالکیت تجسم می نمایند،حال آنکه نسق زراعی اشخاص لازمه صدور سند بوده و فی الواقع جنبه ثبوتی مالکیت اشخاص را محرز می نماید . در این تحقیق به بررسی نسق و معنا و مفهوم آن نیز پرداخته تا ضمن درک صحیح از فلسفه و مبنای پیدایش آن ، گام مهمی جهت احقاق حق زارعان و کشاورزان برداشته شود.
همچنین با توجه به مخالفت فقها نسبت به تصویب اصلاحات ارضی در زمان محمدرضا شاه ، به بررسی علت مخالفت فقها با آن نیز پرداخته تا تعمق و تفکر و ژرف نگری آنان در مواجهه با مسائل روز جامعه بیش از پیش آشکار گردد.
ب)اهداف تحقیق
هدف این تحقیق ، بدوا بررسی انواع سند و سپس شناخت جایگاه سند اصلاحات ارضی در میان سایر اسناد مالکیت می باشد . آشنایی با نحوه تعیین نسق زراعی اشخاص که عمدتا منجر به صدور سند می گردد و نیز تعیین مرجع صالح جهت بررسی اشکالات و ایرادات وارده نسبت به نسق زراعی افراد و اسناد اصلاحات ارضی ، از دیگر اهداف اساسی این تحقیق می باشد . همچنین در این تحقیق سعی بر آن گردیده تا ضمن بررسی مراحل سه گانه اجرای قانون اصلاحات ارضی ، به بررسی جایگاه و قابلیت استنادی سند اصلاحات ارضی در محاکم پرداخته و نقاط قوت و ضعف آن را به عنوان یکی از دلایل اثبات دعوی مورد کنکاش قرار گیرد .
ج)روش تحقیق :
عمده روش تحقیق در این نوشتار ، روش تحلیلی ، توصیفی و روش گردآوری مطالب کتابخانه ای و استفاده از تجربه اساتید و علمای حقوق بوده و تلاش شده است با مطالعه کتب و مقالات حقوقی و نیز مراجعه با سایت های مختلف اینترنتی ، به جمع آوری اطلاعات پرداخته شود . همچنین در این راه ، از کتابخانه دانشگاه آزاد اسلامی چالوس ، مدیریت محترم امور اراضی جهاد کشاورزی شهرستان نوشهر ، وکلا و همکاران مجرب و همچنین اساتید محترم دانشگاه آزاد چالوس نیز بهره گرفته شده است .
تعداد صفحه:115
قیمت 70 هزار تومان
70,000 تومانافزودن به سبد خرید