پایان نامه ارشد گروه الهیات رشته فقه: مقایسه و بررسی شباهت ها و تفاوت های دیدگاه علامه معرفت و سیّد قطب در تفسیر علمی

متن کامل پایان نامه با فرمت ورد

پایان نامه مقطع کارشناسی ارشد رشته فقه و الهیات

تکه هایی از متن به عنوان نمونه :

چکیده

سؤال اصلی این پایان‌نامه مقایسه و بررسی شباهت­ها و تفاوت­های دیدگاه­ علامه معرفت و سیّد قطب در تفسیر علمی بود. روشن شد که تفسیر بیان رفع ابهام از آیات و علم شامل علوم تجربی و انسانی است و تفسیر علمی بیان بهره­ گیری از علم در رفع ابهام از آیات دربردارنده این علوم است. علامه معرفت در بحث اعجاز، قرآن را حاوی اشارات گذرا به طبیعت می­داند که عالمان با تفسیر علمی پی به اسرار آن می‌برند. سیّد قطب تفسیر علمی را برای توسعه در مفاهیم قرآنی می­پذیرد. هر دو بزرگوار علوم را به استخدام تفسیر در آوردند و هر دو از منابع نسبتاً خوبی استفاده نمودند. بعضی دیدگاه‌های ایشان در علوم طبیعی و انسانی با یکدیگر موافق و برخی مخالف است. ایشان در بحث بهداشت و رشد جنینی انسان با اندکی اختلاف با یکدیگر موافق هستند. در بحث گسترش آسمان، علامه ادامه‌دار بودن گسترش را مطرح می­ کند و سیّد قطب تنها گسترده بودن جهان خلقت را مطرح می­ کند. در بحث ستون‌های آسمان، علامه به وجود نیروی جاذبه اشاره می­ کند و سیّد قطب افراشته بودن اجرام آسمانی بدون ستون دیدنی را مطرح می­نماید. در بحث هماهنگی موجودات نیز هر دو بزرگوار به گوشه ­ای از هماهنگی­ها اشاره می­نمایند. در بحث زوجیّت عام هر دو بزرگوار به زوجیّت در اتم، عالم حیوانات و گیاهان با اندکی اختلاف پرداخته­اند. علامه درمان با عسل را به مواد آن و سیّد قطب به یقین داشتن به سخن خداوند مرتبط می­دانند. علامه تنگی نفس در ارتفاع را حالتی مادّی و سیّد قطب حالتی معنوی می­داند. در بحث لقاح بادها، هر دو مفسّر  آیه را با اندکی اختلاف به نزول باران مرتبط می‌دانند. در علوم انسانی در بحث تربیّت هر دو بزرگوار، تربیّت را هدف بعثت دانستند. علامه آیه امر به معروف را به ارائه راه صلاح به مردم و سیّد قطب در برپایی حکومت خیر محور، مرتبط می‌دانند. هر دو ریشه آزادی حقوقی را، آزادی در اصل آفرینش می­دانند. هر دو بزرگوار اساس قانون‌گذاری را با اندکی اختلاف شریعت الهی می­دانند. علامه شیوه مشورت حاکم با مردم را تنفیذ رأی اکثریّت می­داند و سیّد اساس کار مسلمانان را شوری می­داند. در بحث ربا، علامه معرفت و سیّد قطب با بهره گرفتن از تشبیه­های آیه به آثار و علل تحریم ربا پرداختند.

کلید واژه­ها: محمدهادی معرفت، سیّد قطب، تفسیر علمی و قرآن.

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                                                                  صفحه

مقدمه……………………………………………………………………………………. 1

1- بیان مسئله………………………………………………………………………….. 1

الف) تعریف عنوان……………………………………………………………………………………………… 1

ب) طرح مسئله……………………………………………………………………………………………….. 1

2- اهمیّت و فایده موضوع……………………………………………………………… 2

3- سؤال اصلی پژوهش………………………………………………………………… 2

4- سؤالات فرعی پژوهش……………………………………………………………… 2

5- فرضیه های پژوهش………………………………………………………………… 3

6- پیش‌فرض‌های پژوهش……………………………………………………………… 3

7- اهداف پژوهش……………………………………………………………………… 3

8- روش کلی پژوهش و روش گردآوری اطلاعات…………………………………….. 3

9- نوآوری پژوهش……………………………………………………………………… 3

10- نتایج علمی و عملی پژوهش………………………………………………………. 4

11- سازماندهی پژوهش………………………………………………………………… 4

بخش اول……………………………………………………………………………………………………. 1

کلیات………………………………………………………………………………………. 1

مقدمه……………………………………………………………………………………. 6

1-1- مفهوم شناسی……………………………………………………………………. 7

1-1-1- مفهوم شناسی علم…………………………………………………………………………………… 7

1-1-1-1-  علم در لغت…………………………………………………………………………………… 7

1-1-1-2- علم در اصطلاح………………………………………………………………………………… 8

1-1-2- مفهوم شناسی تفسیر………………………………………………………………………………… 9

1-1-2-1. تفسیر در لغت…………………………………………………………………………………. 10

1-1-2-2- تفسیر در اصطلاح……………………………………………………………………………. 11

1-1-2-3. جمعبندی معنای لغوی و اصطلاحی تفسیر……………………………………………………. 12

1-1-3- مفهوم شناسی تفسیر علمی………………………………………………………………………… 13

1-1-3-1. جمعبندی تعاریف اصطلاحی تفسیر علمی…………………………………………………….. 16

1-2- پیشینه عام تفسیر علمی……………………………………………………… 18

1-3- پیشینه پژوهش………………………………………………………………… 19

1-4- اقسام تفسیر علمی از نظر شیوه………………………………………………. 20

1-4-1- استخراج همه علوم از قرآن كریم…………………………………………………………………… 21

1-4-2- تطبیق و تحمیل نظریات علمى بر قرآن كریم………………………………………………………. 21

1-4-3- استخدام علوم براى فهم بهتر قرآن…………………………………………………………………. 21

1-5- نظر علامه معرفت در مورد اقسام تفسیر علمی………………………………. 22

1-6- نظر سیّد قطب در مورد اقسام تفسیر علمی………………………………….. 22

1-7- دلایل تفسیر علمی…………………………………………………………….. 23

1-7-1. دلایل موافقان تفسیر علمی………………………………………………………………………….. 23

1-7-2. دلایل مخالفان تفسیر علمی…………………………………………………………………………. 24

1-7-3. دلایل قائلان به تفصیل………………………………………………………………………………. 26

1-8- زندگینامه اجمالی علامه معرفت………………………………………………. 28

1-9- زندگینامه اجمالی سیّد قطب………………………………………………….. 34

1-10. آثار سیّد قطب…………………………………………………………………. 37

1-11- شیوه علامه معرفت در تفسیر……………………………………………….. 38

1-12- مبانی تفسیر علمی علامه معرفت…………………………………………… 38

1-13- منابع علامه معرفت در تفسیر علمی…………………………………………. 40

1-14- شیوه سیّد قطب در تفسیر علمی…………………………………………….. 41

1-15- منابع سیّد قطب در تفسیر علمی……………………………………………. 46

1-16- مهم‌ترین مباحث علمی علامه و سیّد قطب در تفسیر……………………… 47

1-17- نتیجه‌گیری کلّی بخش اول…………………………………………………… 49

بخش دوّم……………………………………………………………………………………………….. 58

نمونه‌های تفسیر علمی در علوم طبیعی……………………………………………….. 58

مقدّمه…………………………………………………………………………………. 53

2-1. قرآن و کیهان‌شناسی…………………………………………………………… 54

2-1-1. گسترش آسمان………………………………………………………………. 54

2-1-1-1. آیه……………………………………………………………………………………………….. 54

2-1-1-2. مفهوم شناسی……………………………………………………………………………………. 55

2-1-1-2-1- سماء………………………………………………………………………………………. 55

2-1-1-2-2-  اید………………………………………………………………………………………… 56

2-1-1-2-3- موسعون…………………………………………………………………………………… 56

2-1-1-3- نکات تفسیری…………………………………………………………………………………… 57

2-1-1-4. نکات علمی……………………………………………………………………………………….. 58

2-1-1-5- دیدگاه‌ها………………………………………………………………………………………… 59

2-1-1-5-1- دیدگاه علامه معرفت………………………………………………………………………. 59

2-1-1-5-2-  دیدگاه سیّد قطب………………………………………………………………………… 60

2-1-1-6- مقایسه و بررسی و نتیجه‌گیری………………………………………………………………….. 60

2-1-2- ستون‌های آسمان‌ها…………………………………………………………. 61

2-1-2-1- آیات…………………………………………………………………………………………….. 61

2-1-2-2- مفهوم شناسی…………………………………………………………………………………… 62

2-1-2-2-1-عمد………………………………………………………………………………………… 62

2-1-2-3- نکات تفسیری…………………………………………………………………………………… 62

2-1-2-4-  نکات علمی……………………………………………………………………………………… 64

2-1-2-5- دیدگاه‌ها………………………………………………………………………………………… 65

2-1-2-5-1- دیدگاه علامه معرفت………………………………………………………………………. 65

2-1-2-5-2- دیدگاه سیّد قطب…………………………………………………………………………. 66

2-1-2-6-  مقایسه، بررسی و نتیجه‌گیری…………………………………………………………………… 66

2-2- قرآن و زیست‌شناسی…………………………………………………………. 68

2-2-1- بدن انسان از نظر رشد جنینی…………………………………………….. 68

2-2-1-1- آیه………………………………………………………………………………………………. 69

2-2-1-2- مفهوم شناسی…………………………………………………………………………………… 69

2-2-1-2-1- نطفه………………………………………………………………………………………. 69

2-2-1-2-1- علقه……………………………………………………………………………………….. 70

2-3-1-2-1- مضغه……………………………………………………………………………………… 70

2-2-1-3. نکات تفسیری……………………………………………………………………………………. 71

2-2-1-4. نکات علمی……………………………………………………………………………………….. 71

2-2-1-5. دیدگاه‌ها…………………………………………………………………………………………. 73

2-2-1-5-1- دیدگاه علامه معرفت………………………………………………………………………. 73

2-2-1-5-1-  دیدگاه سیّد قطب………………………………………………………………………… 76

2-2-1-6-  مقایسه، بررسی و نتیجه‌گیری…………………………………………………………………… 77

2-2-2- زوجیّت عمومی موجودات………………………………………………….. 78

2-2-2-1- آیه………………………………………………………………………………………………. 78

2-2-2-2- مفهوم شناسی…………………………………………………………………………………… 78

2-2-2-2-1- زوج……………………………………………………………………………………….. 79

2-2-2-3- نکات تفسیری…………………………………………………………………………………… 79

2-2-2-4-  نکات علمی……………………………………………………………………………………… 80

2-2-2-5- دیدگاه‌ها………………………………………………………………………………………… 83

2-2-2-5-1- دیدگاه علامه معرفت………………………………………………………………………. 83

2-2-2-5-2-  دیدگاه سیّد قطب………………………………………………………………………… 84

2-2-2-6- مقایسه، بررسی و نتیجه‌گیری……………………………………………………………………. 85

2-2-3- اندازه زنی و هماهنگی موجودات………………………………………….. 87

2-2-3-1- آیه………………………………………………………………………………………………. 87

2-2-3-2- مفهوم شناسی…………………………………………………………………………………… 87

2-2-3-2-1- قدر………………………………………………………………………………………… 87

2-2-3-2-2-  شیء……………………………………………………………………………………… 87

2-2-3-3. نکات تفسیری……………………………………………………………………………………. 88

2-2-3-4. نکات علمی……………………………………………………………………………………….. 88

2-2-3-5. دیدگاه‌ها…………………………………………………………………………………………. 89

2-2-3-5-1- دیدگاه علامه معرفت………………………………………………………………………. 89

2-2-3-5-2-  دیدگاه سیّد قطب………………………………………………………………………… 90

2-2-3-6. مقایسه و بررسی و نتیجه‌گیری…………………………………………………………………… 91

2-2-4- لقاح (زایا کردن ابرها و گیاهان)……………………………………………. 92

2-2-4-1- آیه………………………………………………………………………………………………. 93

2-9-2- مفهوم‌شناسی………………………………………………………………………………………. 93

2-2-4-2-1- لواقح………………………………………………………………………………………. 93

2-2-4-2-2- تثیر……………………………………………………………………………………….. 94

2-2-4-3- نکات تفسیری…………………………………………………………………………………… 95

2-2-4-4- نکات علمی………………………………………………………………………………………. 96

2-2-4-5- دیدگاه‌ها………………………………………………………………………………………… 97

2-2-4-5-1- دیدگاه علامه معرفت………………………………………………………………………. 97

2-2-4-5-2- دیدگاه سیّد قطب…………………………………………………………………………. 98

2-2-4-6- مقایسه، بررسی و نتیجه‌گیری……………………………………………………………………. 98

2-3- قرآن و علوم پزشکی………………………………………………………….. 100

2-3-1- بهداشت…………………………………………………………………….. 100

2-3-1-1- بهداشت پوششی و بدنی………………………………………………………………………… 100

2-3-1-1-1. آیات………………………………………………………………………………………. 101

2-3-1-1-2- مفهوم شناسی…………………………………………………………………………… 101

2-3-1-1-2-1-  طهر………………………………………………………………………………. 101

2-3-1-1-3. نکات تفسیری…………………………………………………………………………….. 102

2-3-1-1-4- نکات علمی………………………………………………………………………………. 102

2-3-1-1-5- دیدگاه‌ها…………………………………………………………………………………. 104

2-3-1-1-5-1-  دیدگاه علامه معرفت……………………………………………………………… 104

2-3-1-1-5-2- دیدگاه سیّد قطب…………………………………………………………………. 104

2-3-1-1-6- مقایسه، بررسی و نتیجه‌گیری……………………………………………………………. 105

2-3-1-2. بهداشت غذایی………………………………………………………………………………….. 106

2-3-1-2-1- خوراکی‌های پاک………………………………………………………………………… 106

2-3-1-2-1-1- آیات……………………………………………………………………………….. 106

2-3-1-2-1-2- مفهوم شناسی…………………………………………………………………….. 107

2-3-1-2-1-2-1- طیّب……………………………………………………………………………. 107

2-3-1-2-1-2-2- حلال…………………………………………………………………………… 107

2-3-1-2-3. نکات تفسیری…………………………………………………………………………….. 108

2-3-1-2- 4. نکات علمی………………………………………………………………………………. 108

2-3-1-2-5. دیدگاه‌ها………………………………………………………………………………….. 108

2-3-1-2-5-1- دیدگاه علامه معرفت………………………………………………………………. 108

2-3-1-2-5-2- دیدگاه سیّد قطب…………………………………………………………………. 109

2-3-1-2-6- مقایسه، بررسی و نتیجه‌گیری……………………………………………………………. 109

2-3-1-2-2- خوراکی‌های ناپاک……………………………………………………………………….. 109

2-3-1-2-2-1. آیه………………………………………………………………………………….. 109

2-3-1-2-2-2- مفهوم شناسی…………………………………………………………………….. 110

2-3-1-2-2-2-1-اهل……………………………………………………………………………… 110

2-3-1-2-2-3- نکات تفسیری……………………………………………………………………… 110

2-3-1-2-2-4- نکات علمی………………………………………………………………………… 111

2-3-1-2-2-5. دیدگاه‌ها……………………………………………………………………………. 112

2-3-1-2-2-5-1- دیدگاه علامه معرفت……………………………………………………………. 112

2-3-1-2-2-5-2- دیدگاه سیّد قطب………………………………………………………………. 112

2-3-1-2-2-6. مقایسه، بررسی و نتیجه‌گیری………………………………………………………. 113

2-3-2- نقش عسل در درمان بیمارى‏ها……………………………………………. 114

2-3-2-1. آیه……………………………………………………………………………………………… 114

2-3-2-2. مفهوم شناسی………………………………………………………………………………….. 114

2-3-2-2-1- شفاء…………………………………………………………………………………….. 114

2-3-2-3-  نکات تفسیری…………………………………………………………………………………. 115

2-3-2-4- نکات علمی…………………………………………………………………………………….. 116

2-3-2-5- دیدگاه‌ها………………………………………………………………………………………. 117

2-3-2-5-1- دیدگاه علامه معرفت…………………………………………………………………….. 117

2-3-2-5-2- دیدگاه سیّد قطب……………………………………………………………………….. 118

2-3-2-6. مقایسه، بررسی و نتیجه‌گیری…………………………………………………………………… 119

2-3-3. تنگی نفس در ارتفاع……………………………………………………….. 119

2-3-3-1. آیه……………………………………………………………………………………………… 120

2-3-3-2. مفهوم شناسی………………………………………………………………………………….. 120

2-3-3-2-1- یصَّعَّد…………………………………………………………………………………….. 120

2-3-3-3. نکات تفسیری…………………………………………………………………………………… 120

2-3-3-4. نکات علمی……………………………………………………………………………………… 121

2-3-3-5. دیدگاه‌ها……………………………………………………………………………………….. 122

2-3-3-5-1- دیدگاه علامه معرفت…………………………………………………………………….. 122

2-3-3-5-2- دیدگاه سیّد قطب……………………………………………………………………….. 123

2-3-3-6-  مقایسه، بررسی و نتیجه‌گیری…………………………………………………………………. 124

2-4- نتیجه‌گیری کلّی بخش دوّم…………………………………………………… 125

بخش سوّم……………………………………………………………………………………………… 130

نمونه‌های تفسیر علمی در علوم انسانی……………………………………………….. 130

مقدمه………………………………………………………………………………… 129

3-1- قرآن و تربیّت…………………………………………………………………. 130

3-1-1- تربیّت، هدف بعثت………………………………………………………………………………… 132

3-1-1-1- آیات………………………………………………………………………………………… 132

3-1-1-2. مفهوم‌شناسی………………………………………………………………………………… 134

3-1-1-2-1- تزکیه…………………………………………………………………………………. 134

3-1-1-2-2- تعلیم…………………………………………………………………………………. 134

3-1-1-3. نکات تفسیری……………………………………………………………………………….. 134

3-1-1-4. نکات علمی…………………………………………………………………………………… 135

3-1-1-5. دیدگاه‌ها…………………………………………………………………………………….. 135

3-1-1-5-1- دیدگاه علامه معرفت…………………………………………………………………. 135

3-1-1-5-2- دیدگاه سیّد قطب…………………………………………………………………….. 136

3-1-1-6. مقایسه، بررسی و نتیجه‌گیری……………………………………………………………….. 137

3-2. قرآن و مسائل اجتماعی………………………………………………………. 138

3-2-1. امر به معروف و نهی از منکر، اصلاح عمومی و فرمانروایی…………………………………………… 139

3-2-1-1. آیات…………………………………………………………………………………………. 139

3-2-1-2. مفهوم‌شناسی………………………………………………………………………………… 140

3-2-1-2-1- امر……………………………………………………………………………………. 140

3-2-1-2-2-  معروف………………………………………………………………………………. 141

3-2-1-3. نکات تفسیری……………………………………………………………………………….. 141

3-2-1-4. نکات علمی…………………………………………………………………………………… 142

3-2-1-5. دیدگاه‌ها…………………………………………………………………………………….. 143

3-2-1-5-1- دیدگاه علامه معرفت…………………………………………………………………. 143

3-2-1-5-2- دیدگاه سیّد قطب…………………………………………………………………….. 144

3-2-1-6. مقایسه، بررسی و نتیجه‌گیری……………………………………………………………….. 146

3-3. قرآن و حقوق…………………………………………………………………. 148

3-3-1. آزادی انسان‌ها…………………………………………………………………………………….. 148

3-3-1-1. آیه…………………………………………………………………………………………… 149

3-3-1-2. مفهوم‌شناسی………………………………………………………………………………… 149

3-3-1-3. نکات تفسیری……………………………………………………………………………….. 149

3-3-1-4. نکات علمی…………………………………………………………………………………… 150

3-3-1-5. دیدگاه‌ها…………………………………………………………………………………….. 151

3-3-1-5-1- دیدگاه علامه معرفت…………………………………………………………………. 151

3-3-1-5-2- دیدگاه سیّد قطب…………………………………………………………………….. 153

3-3-1-6. مقایسه، بررسی و نتیجه‌گیری……………………………………………………………….. 154

3-3-2. قانون‌گذاری در حکومت……………………………………………………………………………. 155

3-3-2-1. آیات…………………………………………………………………………………………. 155

3-3-2-2. مفهوم‌شناسی………………………………………………………………………………… 156

3-3-2-2-1- حکمت……………………………………………………………………………….. 156

3-3-2-2-2- اولی الامر……………………………………………………………………………… 156

3-3-2-3. نکات تفسیری……………………………………………………………………………….. 157

3-3-2-4. نکات علمی…………………………………………………………………………………… 159

3-3-2-5. دیدگاه‌ها…………………………………………………………………………………….. 161

3-3-2-5-1-  دیدگاه علامه معرفت………………………………………………………………… 161

3-3-2-5-2-  دیدگاه سیّد قطب……………………………………………………………………. 163

3-3-2-6. مقایسه، بررسی و نتیجه‌گیری……………………………………………………………….. 164

3-4. قرآن و سیاست……………………………………………………………….. 165

3-4-1. اصل مشورت در حکومت…………………………………………………………………………… 166

3-4-1-1. آیات…………………………………………………………………………………………. 166

3-4-1-2. مفهوم شناسی……………………………………………………………………………….. 166

3-4-1-2-1- شوری………………………………………………………………………………… 166

3-4-1-3. نکات تفسیری……………………………………………………………………………….. 167

3-4-1-4. نکات علمی…………………………………………………………………………………… 167

3-4-1-5. دیدگاه‌ها…………………………………………………………………………………….. 169

3-4-1-5-1- دیدگاه علامه معرفت…………………………………………………………………. 169

3-4-1-5-2-  دیدگاه سیّد قطب……………………………………………………………………. 171

3-4-1-6. مقایسه، بررسی و نتیجه‌گیری……………………………………………………………….. 172

3-5. قرآن و اقتصاد………………………………………………………………… 174

3-5-1. ربا…………………………………………………………………………………………………. 174

3-5-1-1. آیات…………………………………………………………………………………………. 175

3-5-1-2. مفهوم‌شناسی………………………………………………………………………………… 175

3-5-1-2-1- الربا………………………………………………………………………………………. 175

3-5-1-2-2- یتخبط……………………………………………………………………………….. 176

3-5-1-3. نکات تفسیری……………………………………………………………………………….. 176

3-5-1-4. نکات علمی…………………………………………………………………………………… 178

3-5-1-5. دیدگاه‌ها…………………………………………………………………………………….. 179

3-5-1-5-1- دیدگاه علامه معرفت…………………………………………………………………. 179

3-5-1-5-2- دیدگاه سیّد قطب…………………………………………………………………….. 180

3-5-1-6. مقایسه، بررسی و نتیجه‌گیری……………………………………………………………….. 181

3-6- نتیجه‌گیری کلّی بخش سوّم…………………………………………………. 182

نتیجه کلّی پایان‌نامه…………………………………………………………………. 184

پیشنهادات………………………………………………………………………….. 185

فهرست منابع………………………………………………………………………… 186

الف) کتب فارسی…………………………………………………………………………………………… 186

ب) کتب عربی……………………………………………………………………………………………… 190

ج) مقالات………………………………………………………………………………………………….. 192

Abstract…………………………………………………………………………………………… 130

ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است

متن کامل را می توانید دانلود نمائید

چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)

ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه

 با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند

موجود است

تعداد صفحه : 208

قیمت : 14700 تومان

—-

پشتیبانی سایت :               asa.goharii@gmail.com

در صورتی که مشکلی با پرداخت آنلاین دارید می توانید مبلغ مورد نظر برای هر فایل را کارت به کارت کرده و فایل درخواستی و اطلاعات واریز را به ایمیل ما ارسال کنید تا فایل را از طریق ایمیل دریافت کنید.

  *