دانشگاه آزاد اسلامی
واحد الکتـرونیکی
پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مدیریت فناوری اطلاعات (M.Sc)
موضوع:
پیش‌بینی الگوی پراكنش كفزیان مهم اقتصادی آبهای استان هرمزگان براساس سامانه اطلاعات جغرافیایی GIS با بهره گرفتن از شبكه‌های عصبی
استاد راهنما:
دكتر تورج ولی نسب
استادان مشاور:
دكتر فرهاد كی‌مرام و دكتر محمدعلی افشاركاظمی
(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
فهرست مطالب
چکیده
به منظور بررسی و پیش‌بینی الگوی پراكنش كفزیان مهم اقتصادی، داده‌های صید 10 گونه شامل: 1- حسون معمولی(Saurida tumbil) 2- حلوا سفید (Pampus argenteus) 3- حلوا سیاه (Parastromateus niger) 4- سپر ماهیان[1] (Rays) 5- سنگسر معمولی (Pomadasys kaakan) 6- شوریده (Otolithes ruber) 7- كوسه ماهیان1 (Sharks) 8- گربه ماهی بزرگ (Arius thalassinus) 9- گوازیم دم رشته‌ای (Nemipterus japonicus) و 10- یال اسبی سربزرگ (Trichiurus lepturus) مربوط به سالهای 1387 و 1388 در حوزه آبهای استان هرمزگان مورد تجزیه و تحلیل قرار‌گرفتند.
با بهره گرفتن از نرم‌افزار صفحه گسترده، تجزیه و تحلیل اولیه صورت گرفت و با نرم‌افزارهای سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) نقشه‌های پراكنش مكانی گونه‌های مذکور، براساس میزان صید بر واحد سطح (CPUA) Catch Per Unit of Area تهیه گردید. پس از آن به منظور پیش‌بینی الگوی پراكنش، نقشه‌های پارامترهای فیزیكی وشیمیایی آب منطقه شامل: دما، کدورت، شوری، چگالی، اكسیژن محلول، pH، كلروفیلa، هدایت الکتریکی، عمق، فاصله از ساحل، زمان صید و طول و عرض جغرافیایی تهیه گردید که نقشه‌های فوق‌الذکر پس از تبدیل به داده، به عنوان متغیرهای مستقل و CPUA گونه‌های مورد نظر به عنوان متغیر وابسته در نظر گرفته شدند. نقشه‌ها پس از تبدیل به عنوان ورودی نرم‌افزار شبكه عصبی مصنوعی (ANNs) Artificial Neural Networks مورد استفاده قرار گرفت كه درصدی از اطلاعات به منظور آموزش، درصدی به منظور اعتبارسنجی و درصدی دیگر به منظور آزمایش عملكرد شبكه عصبی مصنوعی مورد استفاده قرار گرفتند و بهترین مدل شبکه عصبی مصنوعی با درصد کارایی بالا، به عنوان الگویی برای پیش‌بینی انتخاب شد. با بکارگیری مدل بر روی اطلاعات محدود آبشناسی و صید در منطقه، می‌توان پیش‌بینی الگوی پراكنش ماهی مورد نظر را انجام داد و با بهره گرفتن از الگوی پراكنش، می‌توان ناوگان صیادی را راهنمایی و دقیقاً مناطق صید را برحسب مختصات جغرافیایی تعیین نمود.
فصل اول- كلیات
- مقدمه
آبزیان از ارزش غذایـی بالایی برخوردارند و امروزه نقش مهمی در تامین جیره غذایی جوامع بشری ایفاء می‌کنند. بهره‌برداری بهینه می‌تواند در حفظ این ذخایر خدادادی کمک نماید. از سویی صید بی‌رویه، عوامل مخرب زیست محیطی، تخریب زیستگاه ها، آسیب پذیـری جوامع آبزیان، قابلیت محدود بازسازی ذخایر و از سوی دیگر نیاز جوامع انسانـی، باعث به خطر افتادن جمعیت آنها می‌شود.
لذا، به منظور بهره‌برداری صحیح و توسعه پایدار لازم است همواره روند تغییرات جمعیت آبزیان را زیر نظر داشت. یكی از راه‌های موجود برای رسیدن به این هدف، انجام تحقیقاتی منظم است تا بتوان هرگونه تغییرات احتمالی در جمعیت‌های مختلف آبزیان را تعیین نمود.
بررسی‌های انجام شده در خلیج‌فارس نشان داد كه شرایط محیطی در این منطقه همواره تحت تاثیر تغییرات شدید سالانه قرار دارد. وجود نوسانات شدید شرایط محیطی از جمله تغییرات درجه حرارت و شوری آب در طول سال در خلیج‌فارس موجب آشفتگی محیط زیست دریایی شده و در خصوصیات بیولوژیك و رفتاری آبزیان تاثیر می گذارد. بنابراین، غلظت زیاد نمك و حرارت زیاد آب دراین منطقه همراه با تغییرات شدید آب و هوایی از جمله عوامل موثر در اكوسیستم این منطقه به‌شمار می‌آید. تعویض و جابجایی آب از طریق تنگه هرمز از سایر عوامل موثر در تغییرات شرایط محیطی این منطقه می‌باشد كه در نتیجه آن آبها با شوری كمتر و اكسیژن و مواد غذایی بیشتر وارد خلیج‌فارس می‌شوند (نیکویان و همکاران، 1384).
گرچه به نظر می‌رسد كه ماهیان خلیج‌فارس قادرند میزان بالای درجه حرارت و شوری را تحمل نمایند ولی تغییرات شدید شرایط محیطی در آبهای سطحی آثار بیشتری بر ذخایر سطحزی خلیج‌فارس در مقایسه با كفزیان دارد، زیرا تغییرات درجه حرارت و شوری اغلب در لایه‌های سطحی آب محسوس‌تر است. این امـر مـوجب نوسانات شدید فصلی در گسترش و پراكندگی گونه‌های سطحزی در مقایسه با گونه‌های كفزی گردیده است. وفور گونه‌های ریز و بزرگ ماهیان سطحزی به‌خصوص در ماه های سرد سال در خلیج‌فارس مؤید همین تغییرات است. ماهی ساردین كه از گونه‌های سطحزی به‌شمار می‌رود، در نواحی ساحلی و در مناطقی یافت می‌شود كه آب دارای درجه حرارت كمتری می‌باشد. ولی زمانی كه درجه حرارت آبهای سطحی به حداكثر خود در تابستان می‌رسد، این ماهیان بیشتر به عمق آب و نزدیك به بستر دریا مهاجرت می كنند كه دارای درجه حرارت كمتری است (نیکویان و همکاران، 1384).
به طوركلی، چرخه حیات گونه‌های مختلف آبزیان تا حد زیادی به شرایط زیست آنها بستگی دارد لذا، می‌توان ادعا نمود كه كاربرد دانش اقیانوس‌شناسی جهت معضلات صید و صیادی در نتیجه درك بهتر ذخائر آبزیان و محیط آنها میسر می‌باشد و با درك این روابط است كه می‌توان سیستم‌های پیش‌بینی وضعیت صیادی را قانونمند نمود (ولی الهی، 1374).
اكوسیستم خلیج‌فارس با دارا بودن شرایط خاص هیدروگرافیك و اكولوژیك یكی از نادرترین اكوسیستمها در سطح بیوسفر می‌باشد. تنوع زیستی انواع ماهیان، حضور جنگل‌های حرا در سواحل ایرانی خلیج‌فارس، وجود جزایر متعدد و استراتژیك در این گستره آبی، استخراج و صدور نفت از این منطقه، تبخیر بالای آب، از مهمترین عواملی هستند كه در تبیین این شرایط خاص و ویژه موثر می‌باشند (غفاری چراتی، 1375).
پیشرفت تكنولوژی دریایی و ساحلی، می تواند فشارهای محیطی زیادی بر خلیج‌فارس وارد نماید. این فشارها می‌تواند ناشی از كشتیرانی، بندرگاه ها، صنایع نفت و پتروشیمی، معادن، نمك گیری، ماهیگیری، نوسازی و كشاورزی بر محیط دریایی باشد (Sheppard et al., 1992 ; Price 1993).
موسسه تحقیقات شیلات ایران به منظور بررسی و پایش جمعیت آبزیان و تعیین فصل و میزان صید هرگونه از آبزیان، هر ساله گشتهای منظم تحقیقاتی را در خلیج‌فارس و دریای عمان انجام می‌دهد. برای انجام این امر مهم، تجهیزات گران‌قیمت و هزینه‌بری مثل شناور مجهز به وسایل و ادوات تحقیقاتی، منابع انسانی ماهر، هزینه زیادی را بر تحقیقات شیلات تحمیل می‌کند که این امر اجتناب ناپذیر است.
با توجه به گستردگی كار و وسعت منطقه مورد بررسی و تنوع گونه‌ای زیاد با انتخاب یك مدیریت واحد، كل آبهای خلیج‌فارس به حوزه‌های آبی سه استان خوزستان، بوشهر و هرمزگان تقسیم بندی شد و آبهای هر استان نیز با توجه به وسعت تحت پوشش آن به تعدادی زیر منطقه تقسیم‌بندی شدند (پارسامنش، 1373 مربوط به آبهای خوزستان؛ نیامیمندی و خورشیدیان، 1373 مربوط به آبهای استان بوشهر؛ ولی نسب و همكاران، 1373 مربوط به آبهای استان هرمزگان). گشتهای تحقیقاتی در هر استان به صورت فصلی به مورد اجرا درآمده و سپس یك گزارش مشترك مـــربوط به كل آبهای خلیج‌فارس تدوین گردید (کامبوزیا و همکاران، 1375).
سپر ماهیان و کوسه ماهیان به طورکلی و با نام عمومی ارائه شده و شناسایی گونه‌ای نمی‌شوند.-[1]
تعداد صفحه :155
قیمت :14700 تومان
