دانشگاه قرآن و حدیث
پایان نامه کارشناسی ارشد
رشته علوم حدیث
گرایش علوم و معارف نهج البلاغه
روش مواجهه با هنجارها و ناهنجارهای اجتماعی
با تأکید بر نهج البلاغه
استاد راهنما
حجت الاسلام و المسلمین دکتر ناصر رفیعی
استاد مشاور
حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمدرضا ضمیری
زمستان 1393
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود
(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
چکیده
یکی از نیازهای مهم جوامع بشری، دستیابی به راهکارهایی جهت رفع مشکلات اجتماعی و اصلاح روابط بین انسان ها است . لازمه تحقق این مهم، شناخت هنجارها و ناهنجارهای موجود در جامعه، علل پیدایش و روش مواجهه با آنها می باشد، تا با کمک آن، مسائل و مشکلات پیچیده زندگی اجتماعی با راه حلی منطقی، ریشه یابی و برطرف گردد. در این تحقیق بر آنیم با بررسی رفتار و عملکرد امیرالمؤمنین7 در مواجهه با هنجارها و ناهنجارهای اجتماعی، الگویی علوی در این خصوص ارائه دهیم. آن حضرت پس از تلاش های شبانه روزی جهت اصلاح جامعه و ارتقاء سطح آگاهی و ایجاد نظم پایدار و اجرای همه جانبه عدالت و همزمان با آن، مسدود ساختن زمینه بروز ناهنجاریها، در ساختن جامعه سالم گام برداشتند. سپس به وسیله تشویق و تقدیر، به تقویت هنجارها پرداخته و با ابزارهای درونی مانند؛ تربیت دینی و تقویت روحیه تقوی، تشویق به تعقل و تقویت گوهر حیا، زمینه درونی بروز ناهنجار ها را از بین برده و با تدابیری به مقابله با رفتارهای هنجارشکنانه می پردازد و به تناسب خطایی که شخص نابهنجار مرتکب شده است، یا بصورت موعظه و نصیحت یا امر به معروف و نهی از منکر یا سرزنش و توبیخ و تنبیه و عزل از مسئولیت با هنجار شکنان جامعه برخورد می نمودند .
کلید واژه : هنجار ، ناهنجار ، روابط اجتماعی ، امام علی 7، نهج البلاغه
فهرست مطالب
3-1-1- راهکارهای ایجاد نظم اجتماعی. 14
3ـ1ـ1ـ3ـ پرهیز از شتابزدگى. 15
4ـ عوامل ایجاد ناهنجاریها در جامعه 29
4ـ1ـ1ـ3ـ انزوای اجتماعی وسیاسی و حقوقی. 32
4ـ1ـ2ـ راهکارهای فقر زدایی. 32
4ـ1ـ2ـ1ـ افزایش حداقل دستمزد 33
4ـ1ـ2ـ2ـ اخذ مالیات و وجوه شرعی. 33
4ـ1ـ2ـ4ـ ایجاد فرهنگ دستگیری از فقرا 35
4ـ1ـ2ـ7ـ عدالت اقتصادی و ایجاد فرصتهای برابر. 38
فصل دوم : روش مواجهه با هنجارهای اجتماعی. 44
2ـ1ـ1ـ دعا برای عبد العزیز بن حارث جعفى. 47
2ـ1ـ 2ـ دعا برای عمار یاسر. 47
2ـ1ـ3ـ دعا برای عمرو بن حمق. 48
2ـ1ـ4ـ دعا برای مَعقِل بن قیس.. 48
2ـ1ـ5ـ دعا برای هاشم بن عُتبه مِرقال. 48
2ـ1ـ7ـ دعا برای سعیدبن قیس.. 49
2ـ2ـ1ـ شیوه های تشویق امیرالمؤمنین. 56
2ـ2ـ1ـ2ـ2ـ فرماندار مدائن (سعدبنمسعود ثقفی) 61
2ـ3ـ1ـ عمربن ابی سلمه مخزومی. 62
فصل سوم: روش برخورد با ناهنجاریهای اجتماعی. 64
3ـ1ـ1ـ2ـ آثار تقوی در زندگی. 73
3ـ1ـ2ـ2ـ تأثیر بی حیایی در زندگی اجتماعی. 78
3ـ 1ـ3ـ1ـ آثار خرد ورزی در زندگی اجتماعی. 86
3ـ2ـ کنترل بیرونی (اجتماعی) 88
3ـ3ـ رفتار آن حضرت با هنجار شکنان. 95
3ـ3ـ2ـ1ـ شرایط عفو و گذشت.. 100
3ـ3ـ2ـ2ـ نمونههایى از عفو و گذشت.. 100
3ـ3ـ4ـ امر به معروف و نهی از منکر. 108
3ـ3ـ4ـ1ـ آثار اجتماعی امر به معروف و نهی از منکر. 109
3ـ3ـ4ـ2ـ عواقب اجتماعی ترک امربه معروف و نهی از منکر. 110
3ـ رشد باطل و منزوی شدن حق. 112
1ـ سرزنش مَصقَلة بنهُبَیْرَه شیبانی. 123
3ـ سرزنش منذر بنجارود عبدی. 124
2ـ تهدید قُدامة بن عَجْلان ازْدى 131
6ـ تهدید یکی دیگر از کارگزاران. 134
مفاهیم وکلیات
مقدمه
امروزه بحث شیوه های برخورد با هنجارها و خصوصا ناهنجاریهای اجتماعی ، از مباحث مطرح و البته مورد نیاز جامعه فعلی ما می باشد . همان گونه که در سطح اجتماع ملاحظه می گردد، جامعه در مسیر تغییر ارزش ها و حرکت به سوی ناهنجاریها در حال حرکت است . در این میان هر صاحب نظری به تناسب ایدئولوژی خود و از منظر خویش، به نظریه پردازی و ارائه راهکاری مناسب در برابر نابهنجاریها می پردازد .
به عنوان نمونه از ناهنجاریهای فعلی، می توان به معضل بی حجابی و اباهه گری و … اشاره کرد .عده ای تنها راه علاج بی حجابی را برخورد جدی و قانون مند، که از شئونات حکومت اسلامی است، می دانند. عده ای دیگر آن را حق الله مانند نماز می دانند، که هیچ گونه حد و تعزیری ندارد، بلکه از مسائل تربیتی می باشد و تنها با فرهنگ سازی و تربیت دینی افراد، قابل پیشگیری است و گروهی با عوام فریبی و سفسطه آن را ترک اولائی کوچک و مسئله ای جزئی می نمایانند و با قیاس (مع الفارق)با عفو و گذشت بی دریغ امیرالمؤمنین 7، که حتی از قاتل خویش گذشتند، با القای امید کاذب، تلاش بر جزئی بودن این نابهنجاری در قبال عفو و رحمت بیکران الهی وشفاعت و بخشش ائمه اطهار :دارند.
با در نظر گرفتن این مثال ساده، می توان به اهمیت بحث شیوه های مواجهه امیرالمؤمنین7با هنجارها و ناهنجاریها پی برد. این که از میان راهکارهای پیشنهادی که به چند مورد آن اشاره شد، کدام راهکار، صحیح و مورد تأیید اسلام است . از آنجا که در بین ائمه معصومین :تنها امام علی 7زمامداری کوتاه مدتی داشتند، شیوه ها و عملکردهای ایشان، الگوی عملی بسیار خوبی برای همه بشریت، خصوصا پیروان و شیعیان آن حضرت می باشد .
دستورات و اقدامات ایشان چراغ راهی روشن برای انسانهاست، حتی می تواند، به عنوان مبنا و اصول در علم جامعه شناسی و سیاست و علوم تربیتی قرار بگیرد. فیلسوفان مسلمانی که با بهرگیری از آموزه های اسلامی به مطالعه مباحث اجتماعی پرداخته اند، بسیار پیشرفته و موفق در این وادی عمل کردند . مانند فارابی، ابن سینا، خواجه نصیرالدین طوسی، ابن خلدون ، ملا صدرا که بر پایه اسلام مباحث جامعه شناسی را استخراج کرده و بابی نو در این زمینه برای دانشمندان این رشته گشوده اند .
ولی متأسفانه تحقیقات در حیطه این موضوع، هم از دیدگاه جامعه شناسی به وفور یافت می شود و هم از منظر دینی، ولی تا کنون با رویکرد میان رشته ای با مفاهیم جامعه شناسی و دینی، کمتر مورد بررسی قرار گرفته است .
1ـ کلیات
1ـ1ـ بیان مسئله تحقیق :
انسان موجودیست که فطرتا بصورت اجتماعی زندگی می کند؛ در این زندگی اجتماعی ، هر گروهی آداب و رسوم خاصی را برای ایجاد روابط با یکدیگر و انجام امور فردی و اجتماعی خود برگزیده اند و طبق آن رفتار می کنند، که به آن هنجار می گویند. مانند سلام و احوال پرسی ، آداب مهمان داری ، رسومات ازدواج و … . به بیانی دیگر هنجار یعنی «رفتار ، قاعده ، معیار یا میزانی که با آن عملکرد اجتماعی اشخاص در جامعه سنجیده می شود. هر رفتاری که با آن تطبیق داشته باشته باشد؛ بهنجار است و اگر نسبت به آن انحراف داشته باشد، نابهنجار نامیده می شود».از آن جا که هنجارها و ناهنجارهای اجتماعی بطور مستقیم با مصالح و مفاسد اجتماعی در ارتباط است ، آشنائی و روشهای برخورد با آنها می تواند، در ترویج فرهنگ دینی و اسلامی در جامعه مؤثر باشد . با توجه به این که کتاب نهج البلاغه بیانات امیرالمؤمنین 7در زمانی است که آن حضرت به عنوان حاکم جامعه اسلامی زمام امور را به دست داشته اند و با هنجارها و ناهنجارهای جامعه ارتباط مستقیم داشته اند، نحوه مواجهه ایشان با این دو پدیده، می تواند به عنوان اصلی ترین و بهترین منبع در این باره مورد مطالعه و بررسی قرار گیرد و به عنوان نظریه اسلامی- علوی، مطرح گردد .
تعداد صفحه : 152
قیمت : 14700تومان
