(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
فهرست مطالب:
فصل اول:
1-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………… 2
1-2- فرضیات………………………………………………………………………………………………………………….. 3
1-3- اهداف تحقیق…………………………………………………………………………………………………………… 4
فصل دوم: بررسی منابع
2-1- گیاهان دارویی………………………………………………………………………………………………………….. 6
2-2- تاریخچه و اهمیت سرخارگل………………………………………………………………………………………. 6
2-3- خصوصیات گیاهشناسی………………………………………………………………………………………………. 7
2-4- خصوصیات اکولوژیکی………………………………………………………………………………………………. 8
2-5- پراکنش جغرافیایی سرخارگل در جهان و ایران……………………………………………………………….. 8
2-6- اثر فارماکولوژیکی و مصرف درمانی سرخارگل………………………………………………………………. 9
2-7- ترکیبات شیمیایی اندامهای مختلف گیاه سرخارگل…………………………………………………………. 10
2-8- ترکیبات فنولی…………………………………………………………………………………………………………. 12
2-9- فلاونوئیدها……………………………………………………………………………………………………………… 14
2-10- بررسی ساختمان شیمیایی اسید کلروژنیک و اسیدکافئیک…………………………………………………. 16
2-10-1- اسید کلروژنیک …………………………………………………………………………………………………. 16
2-10-2- اسیدکافئیک………………………………………………………………………………………………………… 17
2-11- تأثیر عوامل محیطی بر بیوسنتز فلاونوئیدها…………………………………………………………………… 18
2-12- کشت ارگانیک در گیاهان…………………………………………………………………………………………. 19
2-13- کود دامی و تأثیر آن بر گیاه……………………………………………………………………………………….. 20
2-13-1- کود ورمیکمپوست……………………………………………………………………………………………… 21
2-14- تأثیر اسید سالیسیلیک بر عملکرد و مواد مؤثره گیاهان دارویی…………………………………………… 22
فصل سوم: مواد و روشها
3-1- زمان و مکان آزمایش………………………………………………………………………………………………… 25
3-2- مشخصات طرح آزمایشی…………………………………………………………………………………………… 25
3-3- مراحل آزمایش………………………………………………………………………………………………………… 26
3-3-1- مشخصات خاک مزرعه…………………………………………………………………………………………. 27
3-3-2- جمعآوری نمونه خاک………………………………………………………………………………………….. 27
3-3-3- تهیه بستر کشت و اعمال تیمار کودی……………………………………………………………………….. 28
3-3-4- تیمار اسید سالیسیلیک…………………………………………………………………………………………….. 29
3-3-5- تاریخ برداشت………………………………………………………………………………………………………. 29
3-3-6- صفات ظاهری اندازه گیری شده……………………………………………………………………………. 29
3-3-7- اندازه گیری صفات مورفولوژی……………………………………………………………………………….. 29
3-3-8- اندازه گیری صفات بیوشیمیایی…………………………………………………………………………………. 31
3-3-8-1- مشخصات دستگاه HPLC مورد استفاده……………………………………………………………….. 31
3-3-8-2- تزریق نمونه گیاهی…………………………………………………………………………………………… 32
3-3-8-3- تهیه استاندارد…………………………………………………………………………………………………… 34
3-3-8-4- تعیین مقدار اسید کلروژنیک و اسید کافئیک با Hplc……………………………………………….. 34
3-3-9- سنجش فعالیت آنتیاکسیدانی، فلاونوئید و فنل کل……………………………………………………… 35
3-3-9-1- تهیه عصاره……………………………………………………………………………………………………… 35
3-3-9-2- سنجش فعالیت آنتیاکسیدانی………………………………………………………………………………. 36
3-3-9-3- سنجش فلاونوئید کل………………………………………………………………………………………… 37
3-3-9-4- سنجش فنول کل………………………………………………………………………………………………. 38
3-4- تجزیه تحلیل دادهها………………………………………………………………………………………………….. 39
فصل چهارم: نتایج و بحث
4- 1- تجزیه واریانس تأثیر کودهای آلی و اسید سالیسیلیک بر روی صفات مورفولوژیکی……………. 41
4- 2- مقایسه میانگین تأثیر کودهای آلی روی صفات مورفولوژیکی………………………………………… 42
4- 3- مقایسه میانگین تأثیر اسید سالیسیلیک روی صفات مورفولوژیکی…………………………………….. 43
4- 4- تأثیر متقابل کودهای آلی و اسید سالیسیلیک بر روی صفات مورفولویکی………………………… 45
4- 5- مقایسه میانگین تأثیر کودهای آلی ، اسید سالیسیلیک و اندام بر وزنتر و خشک گیاه……………. 45
4- 6- اثر متقابل تأثیر کودهای آلی ، اسید سالیسیلیک و اندام بر وزن تر و خشک گیاه……………………. 47
4- 7- اثر کودهای آلی و اسید سالیسیلیک بر اجزای عملکرد……………………………………………………… 49
4- 7- 1- اثر کودهای آلی و اسیدسالیسیلیک بر طول ساقه……………………………………………………….. 49
4- 7- 2- اثر کودهای آلی و اسیدسالیسیلیک بر طول برگ………………………………………………………… 49
4- 7- 3- اثر کودهای آلی و اسیدسالیسیلیک بر عرض برگ……………………………………………………… 50
4- 7- 4- اثر کودهای آلی و اسیدسالیسیلیک بر نسبت طول یه عرض برگ………………………………….. 51
4- 7- 5- اثر کودهای آلی و اسید سالیسیلیک بر قطر گل…………………………………………………………. 52
4- 7- 6- اثر کودهای آلی و اسیدسالیسیلیک بر تعداد کل برگ در بوته……………………………………….. 53
4- 7- 7- اثر کودهای آلی و اسید سالیسیلیک بر کلروفیل…………………………………………………………. 54
4- 7- 8- اثر کودهای آلی و اسیدسالیسیلیک بر قطر نهنج…………………………………………………………. 56
4- 7- 9- اثر کودهای آلی و اسیدسالیسیلیک بر طول دمبرگ…………………………………………………….. 57
4- 7-10- اثر کودهای آلی و اسیدسالیسیلیک بر ارتفاع گیاه……………………………………………………… 58
4- 7-11- اثر کودهای آلی و اسیدسالیسیلیک بر طول ریشه……………………………………………………… 60
4- 7-12- اثر کودهای آلی و اسیدسالیسیلیک بر قطر ریشه………………………………………………………. 60
4- 8- تجزیه واریانس تأثیر کودهای آلی ، اسید سالیسیلیک و اندام بر روی صفات بیوشیمیایی………… 61
4- 8- 1- میزان فنل کل، فلاونوئید و توانمندی آنتیاکسیدانی……………………………………………………. 61
4- 8- 2- میزان اسیدکلروژنیک و اسیدکافئیک………………………………………………………………………… 62
4- 9- مقایسه میانگین اثر کودهای آلی، اسیدسالیسیلیک و اندام بر روی صفات بیوشیمیایی…………….. 64
4- 10- اثر متقابل کودهای آلی، اسیدسالیسیلیک و اندام بر روی صفات بیوشیمیایی………………………. 66
4- 11- تأثیر غلظتهای متفاوت اسیدسالیسیلیک بر صفات بیوشیمیایی……………………………………….. 66
4- 11- 1- اثر سطوح مختلف اسید سالیسیلیک بر میزان فنل کل………………………………………………… 67
4- 11- 2- تأثیر سطوح مختلف اسید سالیسیلیک بر میزان ترکیبات فلاونوئیدی……………………………. 67
4- 11- 3- تأثیر سطوح مختلف اسید سالیسیلیک بر میزان فعالیت آنتیاکسیدانی…………………………….. 68
4- 11-4- اثر سطوح مختلف اسید سالیسیلیک بر میزان اسیدکلروژنیک و اسیدکافئیک……………………. 69
فصل پنجم: نتیجهگیری و پیشنهادات
5 – 1 نتیجهگیری کلی……………………………………………………………………………………………………….. 79
5 – 2 پیشنهادات………………………………………………………………………………………………………………. 80
منابع……………………………………………………………………………………………………………………………….. 81
«فهرست جدول‌ها»
جدول 3-1- مشخصات هواشناسی شهرستان گرگان………………………………………………………………… 35
جدول 3-2- نتایج تجزیه خاک مزرعه مورد استفاده در آزمایش…………………………………………………. 38
جدول 3-3- مشخصات صفات و نحوه اندازه گیری آنها…………………………………………………………. 40
جدول 4-1- تجزیه واریانس تأثیر کودهای آلی ، اسیدسالیسیلیک بر صفات مورفولوژیکی ……………… 41
جدول 4-2- مقایسه میانگین تأثیر کودهای آلی روی صفات مورفولوژیکی………………………………….. 43
جدول 4-3- مقایسه میانگین تأثیر اسیدسالیسیلیک روی صفات مورفولوژیکی……………………………….. 44
جدول 4-4- تجزیه واریانس وزنتر و خشک اندامهای هوایی و ریشه………………………………………… 44
جدول 4-5- مقایسه میانگین تأثیر کودهای آلی بر وزن تر و خشک گیاه………………………………………. 46
جدول 4-6- مقایسه میانگین تأثیر اسیدسالیسیلیک بر وزن تر و خشک گیاه……………………………………. 46
جدول 4-7- مقایسه میانگین تأثیر نوع اندام بر وزن تر و خشک گیاه…………………………………………… 46
جدول 4- 8- تجزیه واریانس تأثیر کودهای آلی ، اسیدسالیسیلیک و اندام بر میزان صفات بیوشیمیایی… 63
جدول 4-9- مقایسه میانگین اثر کودهای آلی بر روی صفات بیوشیمیایی……………………………………. 65
جدول 4-10- مقایسه میانگین اثر اسیدسالیسیلیک بر روی صفات بیوشیمیایی………………………………… 65
جدول 4-11- مقایسه میانگین اثر نوع اندام بر روی صفات بیوشیمیایی………………………………………… 65
«فهرست شكل‌ها»
شکل 2-1- سایر مشتقات اسیدکافئیک…………………………………………………………………………………… 18
شکل 2-2- ساختمان کلی فلاونوئیدها…………………………………………………………………………………… 25
شکل 2-3- اسیدکافئیک………………………………………………………………………………………………………. 17
شکل 2-4- مسیرهای انتقال پیام به وسیله اسیدسالیسیلیک………………………………………………………….. 33
شکل 3-1- بذور کشت شده سرخارگل…………………………………………………………………………………. 36
شکل 3-2- مراحل کشت سرخارگل……………………………………………………………………………………… 36
شکل 3-3- اندامهای سرخارگل…………………………………………………………………………………………… 41
شکل 3-4- دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC)………………………………………………….. 42
شکل 3-5- کروماتوگرام نمونه اسیدکلروژنیک………………………………………………………………………… 43
شکل 3-6- کروماتوگرام نمونه اسیدکافئیک……………………………………………………………………………. 44
شکل 3-7- منحنی استاندارد اسیدکافئیک………………………………………………………………………………… 45
شکل 3-8- منحنی استاندارد اسیدکلروژنیک……………………………………………………………………………. 46
شکل 3-9- اندازه گیری فعالیت آنتیاکسیدانی………………………………………………………………………….. 47
شکل 3-10- اسپکتروفتومتر…………………………………………………………………………………………………. 48
شکل 3-11- منحنی استاندارد کوئرسیتین……………………………………………………………………………….. 48
شکل 3-12- منحنی استاندارد اسیدگالیک……………………………………………………………………………….. 49
شکل 4- 1- اثر متقابل کودهای آلی، اسیدسالیسیلیک و نوع اندام بر وزن تر گیاه……………………………. 48
شکل 4- 2- اثر متقابل کودهای آلی، اسیدسالیسیلیک و نوع اندام بر وزن خشک گیاه …………………….. 48
شکل4- 3- اثر متقابل کودهای آلی و اسیدسالیسیلیک بر طول ساقه……………………………………………… 49
شکل 4- 4- اثر متقابل کودهای آلی و اسیدسالیسیلیک بر طول برگ…………………………………………….. 50
شکل 4- 5- اثر متقابل کودهای آلی و اسیدسالیسیلیک بر عرض برگ………………………………………….. 51
شکل 4- 6- اثر متقابل کودهای آلی و اسیدسالیسیلیک بر نسبت طول به عرض برگ………………………. 52
شکل 4- 7- اثر متقابل کودهای آلی و اسیدسالیسیلیک بر قطر گل……………………………………………….. 53
شکل 4- 8- اثر متقابل کودهای آلی و اسیدسالیسیلیک بر تعداد کل برگ در بوته……………………………. 54
شکل 4- 9- اثر متقابل کودهای آلی و اسیدسالیسیلیک بر میزان کلروفیل……………………………………….. 55
شکل 4- 10- اثر متقابل کودهای آلی و اسیدسالیسیلیک بر قطر نهنج……………………………………………. 57
شکل4- 11- اثر متقابل کودهای آلی و اسیدسالیسیلیک بر طول دمبرگ…………………………………………. 58
شکل 4- 12- اثر متقابل کودهای آلی و اسیدسالیسیلیک بر ارتفاع گیاه………………………………………….. 59
شکل 4- 13- اثر متقابل کودهای آلی و اسیدسالیسیلیک بر طول ریشه………………………………………… 60
شکل 4- 14- اثر متقابل کودهای آلی و اسیدسالیسیلیک بر قطر ریشه………………………………………….. 61
شکل 4- 15- اثر متقابل کودهای آلی، اسیدسالیسیلیک و اندام بر میزان فعالیت آنتیاکسیدانی……………. 72
شکل4- 16- اثر متقابل کودهای آلی، اسیدسالیسیلیک و اندام بر میزان فلاونوئید کل (mg/gr)………….. 73
شکل 4- 17- اثر متقابل کودهای آلی، اسیدسالیسیلیک و اندام بر میزان فنل کل (mg/gr)…………………. 73
شکل4- 18- اثر متقابل کودهای آلی، اسیدسالیسیلیک و اندام بر میزان اسیدکلروژنیک (mg/gr)…………. 74
شکل 4- 19- اثر متقابل کودهای آلی، اسیدسالیسیلیک و اندام بر میزان اسیدکافئیک (mg/gr)…………….
چکیده
سرخارگل (Echinaceae purpurea)گیاهی علفی، چند ساله بوده و به لحاظ تجاری گونهای بسیار ارزشمند محسوب میشود. ترکیبات فعال دارویی آن عمدتأ شامل اسیدهای فنولیک و آلکامیدها هستند. قسمتهای مختلف گیاه از جمله ریشه و بخشهای هوایی آن دارای خواص درمانی زیادی است. تحقیق حاضر به منظور بررسی تأثیر کودهای آلی و محلول پاشی اسیدسالیسیلیک بر برخی صفات مورفولوژیک و مواد ثانویه در اندامهای هوایی و ریشه سرخارگل، طی سال 92- 1391 در سازمان جهاد کشاورزی گرگان و دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان انجام شد.
آزمایش در قالب طرح آماری فاکتوریل بر پایه کاملأ تصادفی، در سه تکرار با بسترکشت شامل خاک مزرعه، کود گوسفندی، کود ورمیکمپوست، کود گاوی و تیمار اسید سالیسیلیک در چهار غلظت (0 ، 2- 10 ، 4- 10 ، 6-10 مولار ) انجام شد. ارتفاع بوته، وزن تر و خشک اندامهای هوایی و ریشه، قطر نهنج، قطر گل، طول دمبرگ، کلروفیل، قطر ریشه، تعداد برگ، طول ساقه، طول ریشه، طول برگ، عرض برگ، نسبت طول به عرض برگ، صفات بیوشیمایی مانند میزان آنتی اکسیدان، فنول و فلاونوئید و میزان اسیدکلروژنیک، اسیدکافئیک به عنوان صفات رشدی و بیوشیمیایی مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اثر بستر کشت بر وزن تر و خشک اندامهای هوایی و ریشه، طول ساقه، طول برگ، قطرریشه، تعدادبرگ، طول ریشه، ارتفاع گیاه، طول دمبرگ، قطرگل، قطر نهنج و میزان کلروفیل در سطح احتمال 5 درصد معنیدار بود. در حالی که عرض برگ و نسبت طول به عرض برگ تحت تأثیر تیمارهای آزمایشی قرار نداشتند. تیمار اسید سالیسیلیک بر وزن خشک اندام هوایی و ریشه، قطر ریشه، قطر گل در سطح احتمال 1 درصد و بر روی متغیرهای وزن تر، تعداد برگ، طول ساقه، ارتفاع گیاه، طول برگ، عرض برگ، نسبت طول به عرض برگ، قطر نهنج، کلروفیل در سطح احتمال 5 درصد معنی دار بود. در مقابل طول ریشه و طول دمبرگ تحت تأثیر تیمار قرار نداشت. اثرات متقابل بستر کاشت کود گاوی در تیمار (4- 10مولار) اسیدسالسیلیک در اندامهای هوایی حاکی از بیشترین میزان فعالیت آنتی اکسیدانی (99/65 درصد) و در بستر کاشت کود گوسفندی در تیمار (2- 10مولار) اسیدسالسیلیک بیشترین میزان فلاونوئید (mg/gr346/0) در اندامهای هوایی مشاهده شد، و بیشترین میزان فنل ( mg/gr138/0) در بستر کاشت کود گوسفندی در اندام ریشه مشاهده شد. بیشترین میزان اسیدکلروژنیک ( mg/gr52/41) و اسید کافئیک (mg/gr 50/65) نیز در بستر کاشت کود گاوی در تیمار (4- 10مولار) اسید سالسیلیک در اندام ریشه مشاهده شد. کودهایآلی و اسیدسالیسیلیک باعث بهبود صفات رویشی و بیوشیمیایی در گیاه سرخارگل گردید.
1-1- مقدمه
رویکرد روز افزون به استفاده از گیاهان دارویی در سطح جهان، اهمیت کشت و تولید این گیاهان را روشنتر میسازد. در حال حاضر تقاضا برای گیاهان دارویی به عنوان تولیدات قابل مصرف در صنایع بهداشتی و دارویی در حال افزایش است (آقاعلیخانی و همکاران، 1392). گیاهان دارویی از گیاهان مهم اقتصادی به شمار میآیند، که به صورت خام یا فرآری شده در طبسنتی و مدرن صنعتی مورد استفاده و بهره برداری قرار میگیرند (شعبان زاده و همکاران، 1390). استفاده از داروهای طبیعی و گیاهی در اکثر کشورهای جهان مورد توجه و انجام تصاعدی پژوهشهای سمشناسی، فارماکولوژی و بالینی در امر شناسائی خواص درمانی گیاهان مختلف موجب شناخت آثار جدید و بارز درمانی گیاهان و مواد طبیعی شده است (مدرسی و همکاران91). همچنین نقش بارزی در حفظ سلامت و بیماریهای متنوع ایفا می کنند (اسدیسامانی و همکاران91). شناسایی و معرفی گیاهان دارویی یک منطقه، ثبت گیاهان استفاده شده در طب سنتی و ارزیابی دارویی این گیاهان میتوانند منجر به توسعه داروهای گیاهی جدیدی برای درمان برخی بیماریهای کشنده گردد (اسدیسامانی و همکاران، 1391). گیاهان دارویی برخلاف دیگر محصولات زراعی گیاهانی هستند که در آنها کیفیت مواد در مقایسه با کمیت آنها به مراتب مهم تر و ضروریتر میباشد. لذا جهت رسیدن به حداکثر کیفیت، علم و آگاهی از عوامل مؤثر بر رشد و نمو گیاهان دارویی بسیار حائز اهمیت میباشد. شناخت عوامل محیطی، گیاهی و زراعی نقش مهمی در موفقیت کشت گیاهان دارویی دارد (محمدیبابازیدی و همکاران، 1392). استفاده از کودهای شیمیایی مشکلاتی را به همراه دارد که از مهمترین آنها میتوان به کمبود کودهای حاوی عناصر کممصرف، هزینه بالا و آلودگی محیط زیست اشاره نمود. با توجه به استفاده غیرقابل اجتناب از سموم دفع آفات و انواع کودهای شیمیایی، سالانه حجم قابل توجهی پساب کشاورزی حاوی مقادیر زیاد باقیمانده این مواد شیمیایی وارد منابع مهم آب شرب در نقاط مختلف کشور میشود که می تواند مشکلات زیست محیطی فراوانی را در منابع آبی ایجاد نموده و همچنین سلامتی موجودات زنده از جمله انسان را تهدید کند (شریفی و همکاران، 1390). اهمیت گیاهان دارویی، وجود ماده مؤثره در آنهاست. کاربرد صحیح و مناسب عناصر و مواد غذایی در طول مراحل کاشت، داشت و برداشت گیاهان دارویی، نه تنها نقش عمدهای در افزایش عملکرد دارد بلکه در کمیت و کیفیت مواد مؤثره آنها نیز بسیار مؤثر است. کاربرد کود مناسب یک عامل اصلی در کشت موفقیتآمیز گیاهان دارویی میباشد. استفاده از کود دامی در سیستم ارگانیک و مدیریت پایدار خاک مرسوم می باشد (نیکنژاد و همکاران، 1392). همچنین مطالعات نشان می‌دهد؛ مسیرهای انتقال پیام متعددی در القای تجمع متابولیت‌های ثانویه بر اثر محرک‌ها دخالت دارند و در میان آنها اسیدسالیسیلیک[1] به عنوان یکی از سیگنال‌های حدواسط مشخص شده است. این مولکول‌های علامت‌رسان در برخی از سیستم‌های انتقال علامت درگیرند و منجر به القای فعالیت آنزیم‌های ویژه‌ای می‌شوند که واکنش‌های بیوسنتزی مربوط به تولید ترکیبات دفاعی از قبیل پلی‌فنل‌ها، فلاونوئیدها و… را کاتالیز می‌کنند؛ که نتیجه آن القاء طیف وسیعی از واکنش‌های دفاعی است (راوایا و میکائیل،2004).
سرخارگل[2] یکی از گیاهان تیره میناسانان است که به منظور درمان بیماریهای گوناگون از قبیل آنفولانزا، التهاب و ناهنجاریهای سیستم ایمنی میباشد (کینگ لینگ، 2013). ریشهها و بخشهای هوایی این گیاه استفاده تجاری داشته و برای افزایش سیستم ایمنی و درمان سرماخوردگی استفاده میشود (سلیمان و همکاران، 2013). برای تحقیق بخشیدن به افزایش تقاضا برای این گیاه دارویی مهم، راهکارها و روشهای مختلفی ابداع شده است (زبرجدی و همکاران، 1392).
در این پژوهش با بهره گرفتن از کودهای آلی و یکی از القاء کننده‌های مکانیسم‌های دفاعی مثل اسید سالیسیلیک سعی میشود، روند تغییرات ترکیبات موثره گیاه سرخارگل مورد مطالعه قرار گیرد.
تعداد صفحه : 112
قیمت :14700 تومان
