عنوان: بررسی بافت اجتماعی-تاریخی پیدایش پاورقی
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود
(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
چکیده
اتفاقات سیاسی-اجتماعی که در تاریخ معاصر ایران بعد از جنگ جهانی دوم رخ داد، سرآغاز فصلی بود که پای تفکرات رمانتیسم و به دنبال آن ادبیات پاورقی را به زندگی روزمرهی ایرانیان باز کرد. قرن 14 یکی از دورانهای پرتحرک ادبیات ایران است، ادبیاتی که بیشتر رویکردش اجتماعی است. اتفاقاتی که در چند دههی نخست آغاز قرن 14 در ایران رخ داد، زمینه گسترش رمان و در کنار آن پاورقینویسی را فراهم آورد.
در یک برههی کوتاه، تقریباً دههی 40 و 50 پاورقینویسی عملاً بر ادبیات ایران تسلط یافت و آن با توسعهی روزنامهها همراه بود.بسیاری از برخوردهای نابههنجار ساواک و فضای پرخفقانِ بعد از کودتای 32 بسیاری را به این سو سوق داد که، خواندن به جای جنگیدن را به عنوان یکی از سرگرمیها بپذیرند. ازاینرو نمیتوان پاورقینویسی را صرفاً، یک سرگرمیِ صرف دانست، بلکه باید آن را محصول شرایط اجتماعی خاصی دانست که یکی از مهمترین ابزار شناخت جامعه است.
از آنجایی که در زمینه پاورقی مطالعات زیادی صورت نگرفته، این پایاننامه بر آن شد تا: موضوع مطالعهی خود را بر روی پاورقینویسی با رویکرد به کتاب پنجرهی فهیمه رحیمی متمرکز کند.
پاورقیها داستانهای جذابی بودند که در حاشیهی روزنامهها به صورت روزانه یا هفتگی و سریالی به چاپ میرسیدند. اما مکتبهای ادبی جدید و ورود دیدگاههای بیرون از ادبیات به داخل ادبیات نشان داد که این آثار قابلیت بررسی روانشناسی، جامعه شناسی، نشانه شناسی و زبانشناسی و… را دارند.مهمترین موضوع پاورقیها مسایل عاشقانه و پلیسی بود.
از میان پاورقی نویسان میتوان به فهیمه رحیمی اشاره کرد. وی متولد 1331 در شهر تهران است و با تقریبأ 30 اثر در این زمینه رکوردار فهرست پاورقی نویسان ایران به لحاظ چاپ و فروش می باشد.
کلید واژه: پنجره، پاورقینویسی، فهیمه رحیمی، داستان، داستان عامهپسند
-1 مقدمه
ادبیات عنصری از فرهنگ عمومی جامعه است و بخشی از دستاوردهای جمعی مردم محسوب میشود. مادهی اصلی ادبیات را کلام تشکیل میدهد. کلمات حامل مفهومی هستند که با آن مردم در جامعه با هم ارتباط برقرار میکنند.
هنگام صحبت از ادبیات نباید فقط به ادبیــات ارزشمند توجه شود زیرا ادبیات عامهپسند نیز در دستهبندیهای انواع ادبی جایگاهی قابل تأمل دارد. ادبیات عامیانه یا شفاهی در شکلگیری ادبیات کلاسیک مؤثر بوده، چون ادبیات عامیانه مرحلهی اولیهی پیدایش ادبیات کلاسیک است.
در کشورهای جهان سوم به خصوص در ایران توجه چندانی به ادبیات عامهپسند نمیشود و چیزی که توجه اکثر محققان و منتقدان را به خود جلب میکند، ادبیات وزین کلاسیک است. در صورتیکه با بررسی و توجه به ادبیات عامهپسند میتوان از منظر جامعهشناختی ادبیات را بررسی کرد.
«هر داستان، افسانه، مثل، اسطوره و دیگر شکلهای ادبیات عامیانه، همواره حامل پیامهای اجتماعی نهفتهای است که رابطهی ذهنیتی مردم در یک برهه زمانی (رابطه افقی) یا نسلهای پیاپی (رابطه عمودی) را حفظ میکند» (ارشاد،1387: 6).
هر داستان و مثلی در دوران تاریخی ویژهای ساخته میشود که بیانگر خصوصیات ویژهی آن دوران است. «از اینرو، هر متن ادبیات عامیانه به پنجرهای میماند که به دنیای اجتماعی گستردهای از معناسازی و فهم کردن باز میشود» (همان: 6).
سیر تاریخی یک ملت پیوسته است و در ادبیات عامیانه اگر پیام متنی با واقعیتهای تاریخی زمان خود عجین شده باشد، همراه با گذر تاریخ به دورههای بعدی نیز انتقال پیدا میکند و به تناسب دوره و زمان بازآفرینی میشود.
یکی از نمودهای ادبیات عامیانه و عامهپسند پاورقی است که این پایاننامه به بررسی آن خواهد پرداخت.
تدوین این پایاننامه در 5 فصل، به شرح زیر است:
فصل اول: با عنوان کلیات تحقیق، شامل: مقدمه، بیان مساله، سوالات تحقیق، اهمیت و ضرورت تحقیق، پیشینه، اهداف و … است؛
فصل دوم: در این فصل مسایل بنیادی این تحقیق، یعنی «پاورقی نویسی» بیان شدهاست؛
فصل سوم: در این فصل شرح حال فهیمه رحیمی، سالشمار آثارش، معرفی کتاب پنجره و همچنین خلاصهی داستان «پنجره» گنجانده شدهاست؛
فصل چهارم: در این فصل ویژگیها و عناصر داستانی کتاب «پنجره» مورد بررسی قرار میگیرد؛
فصل پنجم: نتیجهگیری و پیشنهاد را شامل میشود.
1-2 بیان مساله
اتفاقات سیاسی- اجتماعی که در تاریخ معاصر ایران بعد از جنگ جهانی دوم رخ داد، سرآغاز فصلی بود که پای تفکرات رمانتیسم و به دنبال آن ادبیات پاورقی را به زندگی روزمرهی ایرانیان باز کرد. قرن 14 یکی از دورانهای پرتحرک ادبیات ایران است. ادبیاتی که بیشتر رویکردش اجتماعی است. اتفاقاتی که در چند دههی نخست آغاز قرن 14 در ایران رخ داد زمینه گســــترش رمان و در کنار آن پاورقینویسی را فراهم آورد و این را به راحتی میتوان از عناوین نویسندگان به نامی که زینتدهندهی تاریخ ادبیات معاصر ایران هستند، دریافت.
در یک برهه کوتاه، تقریباً دههی 40 و 50 پاورقینویسی عملاً بر ادبیات ایران تسلط یافت و آن با توسعهی روزنامهها همراه بود.
برخوردهای نابهنجار ساواک و فضای پرخفقانِ بعد از کودتای 32 بسیاری را واداشت تا خواندن را به جای جنگیدن به عنوان یک راه مبارزه بپذیرند. ازاینرو نمیتوان پاورقینویسی را صرفاً، یک سرگرمیِ صرف و یک تافتهی جدابافته از ادبیات ایران دانست، بلکه باید آن را محصول شرایط اجتماعی خاصی دانست که بر اثر یک سرخوردگی پدید آمد و واکنشی به یک جریان بوده است.
از آنجایی که در زمینه پاورقی مطالعات زیادی صورت نگرفته و دایرهی کارهای انجام شده محدود است، این پایاننامه بر آن شد تا: موضوع تحقیق خود را بر روی پاورقینویسی با توجه به اثر فهیمه رحیمی متمرکز کند.
پاورقیها آثار ادبی هستند که به رغم طرح ساده و به ظاهرآبکیشان، یکی از مهمترین ابزار شناخت جامعه هستند. پاورقیها داستانهای جذابی بودند که در آغاز دههی چهل در حاشیهی روزنامهها به صورت روزانه یا هفتگی و سریالی به چاپ میرسیدند و بسیاری از مردم آنها را تنها به منظور سرگرمی و هیجان انگیزبودنشان مطالعه میکردند. اما مکتبهای ادبی جدید و ورود دیدگاههای بیرون از ادبیات به داخل ادبیات نشان داد که این آثار قابلیت بررسی روانشـــناسی، جامعه شناسی، نشانه شناسی و زبانشناسی و… را دارند.
مهمترین موضوع پاورقیها مسایل عاشقانه و پلیسی بود. از میان پاورقی نویسان میتوان به فهیمه رحیمی اشاره کرد، که تاکنون تقریبأ 30 اثر در این زمینه نوشته است. وی متولد 1331 در شهر تهران است و رکوردار فهرست پاورقی نویسان ایران به لحاظ چاپ و فروش است.
ذکر این نکته نیز ضروری است که نباید پاورقی را- اگرچه شاید مورد پسند عامهی مردم قرار بگیرد- با داستانهای عامیانه مانند: سمک عیار، قصههای هزارویک شب، سندبادنامه و… اشتباه گرفت.
1-3 سوالات تحقیق
پرسشهای تحقیق عبارتند از:
1ـ پدیده پاورقینویسی چگونه در ایران پا گرفت؟
2ـ پاورقی چطور میتواند به اوج شهرت و قدرت جذب تودههای مردم برسد؟
3ـ رمان پنجرهی فهیمه رحیمی از چه ساختار و جایگاهی در ادبیات پاورقینویسی برخوردار است؟
1-4 اهمیت و ضرورت تحقیق
این تحقیق از دو جنبه تازه و قابل توجه است: یکی به لحاظ موضوع، یعنی پاورقی که کمتر کار
شده است و دوم به لحاظ نگاه برون ادبیاتی به ادبیات که در سالهای اخیر متداول شده است.
تعداد صفحه : 118
قیمت : 14700تومان
