دانشکده کشاورزی

گروه گیاهپزشکی

شناسایی گونه‌های جنسLarinus spp.  (Col.: Curculionidae) و مطالعه برخی از ویژگی­های زیستی گونه غالب در منطقه كرمان

استاد راهنما:

دکتر سید علی اصغر فتحی

استاد مشاور:

دکتر مهدیه اسدی

بهمن 1390

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

چکیده:

گونه­های سرخرطومی­های جنسLarinus spp.  (Col.: Curculionidae) از دانه­های طبق گل علف­های هرز تیره Asteraceae تغذیه کرده و در كنترل علف­های هرز متعلق به این تیره موثر می­باشند. در این تحقیق گونه­های جنس Larinus با نمونه­برداری­های منظم در طی مراحل مختلف رشدی علف­های هرز تیره Asteraceae طی سال­های 1389 و 1390 جمع­آوری شدند. در این مطالعه، هفت گونه لارینوس به نام­های علمی Larinus affinis Fremuth،L. nidificans Guibourt ،
L. onopordi (Fabricius)، L. syriacus Gyllenhal، L. grisescens Gyllenhal، L. liliputanus Faust و Larinus sp. شناسایی شدند. تمامی گونه­ها برای برای اولین بار از کرمان گزارش می­شوند. درصد فراوانی گونه­های لارینوس روی شش گونه علف هرز تیره Asteraceae محاسبه شد. نتایج نشان داد که L. affinis بیشترین فراوانی نسبی (89 تا 91 درصد) را روی گیاه میزبان Echinops aucheri Boiss، L. nidificans بیشترین فـراوانی نسبی (51 تا 61 درصد) را روی گیاه میزبان Echinops longipenicillatus Mozaff. & Ghahr و Larinus sp. بیشترین فراوانی نسبی (5/87 تا 88 درصد) را روی گیاه میزبان Cousinis stocksii Winkler داشت. شاخص تنوع و یکنواختی شانون روی شش گونه علف هرز تیره Asteraceae محاسبه شد. نتایج نشان داد که شاخص تنوع و یکنواختی شانون در هر دو سال مورد مطالعه برای گونه­های لارینوس روی E. aucheri و C. stocksii در مقایسه با سایر علف­های هرز  به طور معنی­داری کمتر بود. همچنین شاخص تنوع و یکنواختی شانون به ترتیب در طی مراحل رشدی جوانه­دهی، رشدونمو جوانه­ها، گلدهی و رسیدگی طبق­های E. aucheri و
C. stocksii در دو سال مورد مطالعه کاهش یافت. شاخص شباهت تنوع گونه­ای موریسیتا- هورن روی شش گونه علف هرز تیره Asteraceae محاسبه شد. نتایج نشان داد که شاخص شباهت تنوع گونه­ای موریسیتا- هورن برای گونه­های لارینوس بین (1)
E. aucheri و پنج گونه بعدی علف هرز (کمتر از 1/0)، (2) C. stocksii و پنج گونه بعدی علف هرز (کمتر از 1/0) و (3)
E. longipenicillatus و پنج گونه بعدی علف هرز (024/0 تا 310/0 بسته به گونه علف هرز) پایین­تر بود. درصورتی­که شاخص شباهت تنوع گونه­ای موریسیتا- هورن بین E. lalesarensis – C. oxyachantha ، E. lalesarensis – O. leptolepis و C. oxyachantha – O. leptolepis بیشتر از 5/0 بود.

در این تحقیق ویژگی­های چرخه زندگی سرخرطومی L. affinis روی علف هرز E. aucheri در منطقه کرمان در سال­های 1389 و 1390 مطالعه شد. این سرخرطومی دارای یک نسل در سال بود و به صورت حشرات کامل در زیر بقایای گیاهی
زمستان­گذارنی می­کرد. طول دوره مراحل نابالغ به ترتیب 4/66 تا 2/67 روز در دو سال مورد مطالعه تعیین شد. میانگین زادآوری این سرخرطومی 3/40 تا 6/60 تخم به ازای یک فرد ماده به ترتیب در دو سال مورد مطالعه تعیین شد. ماده­ها تخم­ها را به صورت انفرادی درون طبق گل گیاه میزبان قرار می­دادند. همچنین، طول عمر حشرات کامل ماده خارج شده از پناهگاه زمستانی 9/45 تا 6/48 روز در دو سال مورد مطالعه تعیین شد. تراکم جمعیت سرخرطومی L. affinis در طی دو سال 1389 و 1390 مطالعه شد. نتایج نشان داد که تراکم حشرات کامل زمستان­گذران در هر دو سال مورد مطالعه در مرحله جوانه­دهی و رشد و نمو جوانه­های کل به طور معنی­داری بیشتر بود. جمعیت تخم­ها در سال 1389 در مرحله جوانه­دهی و در سال 1390 در مرحله جوانه­دهی و رشد و نمو جوانه­های کل به طور معنی­داری بیشتر از سایر مراحل رشدی بود. جمعیت لاروها در سال 1389 در مرحله گل­دهی و در سال 1390 در مرحله رشد و نمو جوانه­ها و گل­دهی بیشتر از سایر مراحل رشدی بود. اوج جمعیت شفیره­ها و حشرات کامل تازه ظاهر شده به ترتیب در اوایل و اواخر رسیدگی طبق­های گل مشاهده گردید. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که سرخرطومی L. affinis به طور اختصاصی آفت علف هرز E. aucheri است. بنابراین، این سرخرطومی می ­تواند به عنوان عامل بیوکنترل در مدیریت تلفیقی این علف هرز در منطقه کرمان مفید باشد.

فهرست مطالب

فصل اول   1

1- مقدمه و مروری بر تحقیقات گذشته   2

1-1- مقدمه   2

1-2- جایگاه سرخرطومی‌های جنس Larinus Dejean, 1821 در رده­بندی جانوری   4

1-3- ریخت شناسی سرخرطومی‌های خانواده (Curculionidae)   4

1-4- سرخرطومی­های زیرخانواده Lixinae  6

1-4-1- ویژگی‌های ریخت شناسی سرخرطومی­های زیرخانواده Lixinae  7

1-5- سرخرطومی­های Larinus در مناطق مختلف ایران و جهان   9

1-6- سرخرطومی‌های Larinus Dejean, 1821   16

1-7- بیواکولوژی سرخرطومی­های جنس Larinus  17

1-8- نقش سرخرطومی­های جنس Larinus در کنترل بیولوژیک علف‌های هرز   18

1-9- نقش سرخرطومی­های جنس Larinus در تولید مان   20

1-10- تلفیق استفاده از سرخرطومی­های Larinus با سایر عوامل بیوکنترل در کنترل علف­های هرز   22

1-11- گیاهان میزبان سرخرطومی‌های جنس Larinus  23

1-12- پارازیتوییدهای سرخرطومی Larinus  24

1-13-اهداف و ضرورت تحقیق   25

فصل دوم   26

2- مواد و روش تحقیق   27

2-1- جمع‌آوری و شناسایی گونه‌های جنس Larinus  27

2-2- تعیین درصد فراوانی گونه‌های لارینوس و شاخص تنوع گونه­ای   30

2-2-1- تعیین درصد فراوانی هر كدام از گونه‌های لارینوس   31

2-2-2- شاخص تنوع و یکنواختی شانون برای هر کدام از گیاهان میزبان و مراحل رشدی آنها   32

2-2-3- شاخص تنوع شانون کل برای هر کدام از گیاهان میزبان   33

2-2-4- شاخص شباهت تنوع گونه­ای موریسیتا- هورن در بین گیاهان میزبان   33

2-3- تراکم جمعیت L. affinis در مراحل مختلف رشدی گیاه E. aucheri 33

2-3-1- تعیین تعداد نمونه   33

2-3-2- مطالعه­ تراکم جمعیت سرخرطومی L. affinis  34

2-4- ویژگی­های چرخه زندگی سرخرطومی  L. affinisروی گیاه میزبان E. aucheri 35

2-5- شناسایی پارازیتوییدهای سرخرطومی‌ L. affinis  38

2-6- تجزیه آماری   39

فصل سوم   40

3- نتایج   41

3-1- شناسایی گونه‌های سرخرطومی جنس Larinus از مراتع و مزارع استان کرمان   41

3- 2- کلید شناسایی برای گونه­های جنس Larinus در منطقه کرمان   41

3-3- توصیف مختصر ویژگی‌های ریخت‌شناسی و پراكنش گونه‌های جمع‌آوری شده   42

3-4- درصد فراوانی گونه‌های جنس Larinus روی گیاهان میزبان مختلف   52

3-5- شاخص تنوع و یکنواختی شانون برای گونه­های Larinus در مراحل مختلف رشدی گیاهان میزبان   56

3-6- شاخص تنوع شانون کل برای گونه­های Larinus روی شش گونه گیاه میزبان   60

3-7- شاخص یکنواختی شانون کل برای گونه­های Larinus روی شش گونه گیاه میزبان   60

3-8- شاخص شباهت تنوع گونه­ای موریسیتا-هورن برای گونه­های Larinus در بین گیاهان میزبان   61

3-9- پارامترهای زیستی سرخرطومی L. affinis روی گونه گیاهی E. aucheri در منطقه كرمان   63

3-10- تراکم جمعیت سرخرطومی L. affinis روی گیاه میزبان E. aucheri 67

3-11- شکارگرها و پارازیتوییدهای سرخرطومی L. affinis  70

4- بحث   71

4-1- گونه­های سرخرطومی جنس Larinus در منطقه کرمان   71

4-2- فراوانی نسبی و تنوع گونه­ای جنس Larinus روی گیاهان میزبان مختلف   72

4-3- پارامترهای زیستی سرخرطومی L. affinis روی علف هرز E. aucheri در منطقه كرمان   77

4-4- تراکم جمعیت سرخرطومی L. affinis روی علف هرز E. aucheri 80

5- پیشنهادات   83

منابع مورد استفاده   84

فهرست شکل­ها

فهرست جدول­ها

مقدمه و مروری بر تحقیقات گذشته

1-1- مقدمه

گیاهان متعلق به تیره آفتاب‌گردان‌ها[1]، دارای گونه‌های متنوعی هستند که تعدادی از آن­هابه عنوان علف‌های هرز مزارع و مراتع، تعدادی به عنوان گیاهان دارویی و تعدادی نیز جزو محصولات زراعی هستند (نصیرزاده و همکاران، 1384). یکی از جنس­های مهم این تیره که به عنوان علف هرز مطرح
می­باشد، جنس Onopordun یا خارپنبه است که حدود 50 گونه از گیاهان این تیره را دربرمی­گیرد (برایس و همکاران[2]، 1990). گونه‌های جنسOnopordun  و Centaurea (سوبحین و فورناصری[3]، 1994) فقط توسط بذر تکثیر می­یابند. از جنس Centaurea گونه Centaurea solstitialis L. یا گل ستاره­ای زرد از علف­های هرز مهم در مزارع و مراتع می‌باشد (گروپ و همکاران[4]، 1990؛ شلی و همکاران[5]، 1998؛ دی توماسو[6]، 2005). گونه‌های مختلف علف‌های هرز از جنس Onopordun مثل خارپنبه اغلب در اراضی بایر، حاشیه نهرها و رودخانه‌ها، کنار جاده‌ها، مراتع، چراگاه‌ها و اراضی کشاورزی مختلف به ویژه مزارع غلات می‌رویند (دوی[7]، 1991). رشد این علف‌های هرز در مراتع سبب کاهش تولید علوفه در این اراضی شده و نیز بهره‌برداری از آنها را جهت پرورش دام محدود می‌کند. تراکم زیاد علف‌های هرز خاردار در مراتع مانند یک سد طبیعی مانع از جابجایی احشام شده و دسترسی آنها به منابع غذایی جدید و آب را با مشکل مواجه می‌كند. همچنین كشاورزان به دلیل خاردار بودن برگ و ساقه‌های این گیاهان با مشکلات زیادی در کشاورزی و دامپروری مواجه می‌شوند (سیندل[8]، 1991).

جنس‌های دیگری از گیاهان تیره Asteraceae مانندEchinops  دارای گونه‌هایی هستند كه به عنوان گیاه دارویی مطرح بوده و در درمان بسیاری از بیماری‌های تنفسی و تشنج‌ها كاربرد دارند (زرگری، 1370).

برخی از گونه­های این جنس به عنوان گیاه تزئینی در باغبانی نیز كاربرد دارند اما، بیشتر به جنبه‌های دارویی آنها توجه می‌شود (دالیا و همکاران[9]، 2006).

به طور کلی علف‌های هرز گیاهان ناخواسته و نامطلوبی هستند که با رقابت در بهره‌برداری انسان از منابع آب و خاک تاثیر منفی روی رفاه و آسایش انسان می‌گذارند. اگرچه علف‌کش‌ها نقش مهم و موثری در كاهش تراكم علف‌های هرز و جلوگیری از خسارت آنها در کشاورزی و مرتعداری دارند، با این حال كاربرد علف‌کش‌ها نگرانی‌ها در مورد ایمن بودن مواد غذایی تولید شده و آلودگی محیط زیست را افزایش داده است و همچنین سبب شده است که کارشناسان کنترل علف‌های هرز به کاربرد روش‌های جایگزین برای كنترل علف‌های هرز روی آورند. به عنوان مثال علف‌هرزC. solstitialis  با تراكم بالا در چراگاه‌ها و مراتع، تاکستان‌ها و سایر زیستگاه‌ها بخصوص در غرب ایالت متحده آمریکا مشاهده می‌شود؛ به طوری‌که در کالیفرنیا سطح آلودگی به این علف هرز از 48/0 میلیون هکتار در سال 1958 به 2/3 میلیون هکتار در سال 1985 رسید (مدوکس و همکاران[10]، 1985). از آنجا که کنترل شیمیایی در سطوح وسیع باعث آلودگی محیط زیست می‌شود، لذا برای کنترل این علف هرز در سطح وسیع از عوامل بیوكنترل استفاده می‌شود (سوبحین و فورناصری، 1994). با توجه به اینكه این علف هرز فقط توسط بذر تکثیر می‌شود، لذا حشرات بذرخوار از عوامل بیوكنترل مطلوب این علف هرز هستند (سوبحین و فورناصری، 1994).

استفاده از عوامل بیوكنترل برای کنترل علف‌های هرز به عنوان یک روش جایگزین و مطلوب در مدیریت علف‌های هرز نقش بسیار مهمی دارد. حشرات تک‌خواری[11] که از گونه‌های خاصی از علف‌های هرز به عنوان منبع غذایی تغذیه می‌کنند جزو عوامل بیوكنترل مناسب برای کنترل علف‌های هرز محسوب می‌شوند. شدت تاثیر عوامل بیوکنترل روی علف­های هرز به شرایط اقلیمی منطقه، زادآوری، اندازه و نحوه‌ی تغذیه حشره بستگی دارد (راوو[12]، 2000). گونه­های سرخرطومی‌ متعلق به جنس Larinus Dejean, 1821 در کنترل اغلب علف‌های هرز تیره Asteraceae نقش مهمی دارند (زولفر[13] و همکاران، 1971 و کومبس[14] و همکاران، 2004). این سرخرطومی‌ها با تغذیه از بذر علف‌های هرز متعلق به جنسOnopordun  باعث کنترل آنها می‌شوند (کریم­پور، 1387). این سرخرطومی‌ها از نواحی شرقی حوضه‌ی مدیترانه تا نواحی مرکزی آسیا انتشار دارند (کریم­پور، 1387). تعدادی از گونه‌های این سرخرطومی روی گونه‌های جنسEchinops  فعالیت تغذیه‌ای داشته و باعث تولید مان[15] روی آنها می‌شوند (نصیرزاده و همکاران، 1384). مان­ها فرآورده‌های دارویی هستند که در اثر فعالیت این سرخرطومی‌ها روی ساقه گیاه میزبان تولید می‌شوند و از روزگاران قدیم استفاده دارویی دارند (نصیرزاده و همکاران، 1384).

از آنجا که اکثر گونه­های سرخرطومی‌ جنس Larinus در کنترل علف‌های هرز و نیز تولید مان (به عنوان فرآورده دارویی) نقش دارند، لذا این تحقیق با هدف شناسایی گونه‌های سرخرطومی جنسLarinus  و مطالعه‌ی برخی از ویژگی‌های زیستی گونه غالب در منطقه کرمان انجام گرفت.

تعداد صفحه : 114

قیمت :14700 تومان

بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد

و در ضمن فایل خریداری شده به ایمیل شما ارسال می شود.

پشتیبانی سایت :        *       asa.goharii@gmail.com

در صورتی که مشکلی با پرداخت آنلاین دارید می توانید مبلغ مورد نظر برای هر فایل را کارت به کارت کرده و فایل درخواستی و اطلاعات واریز را به ایمیل ما ارسال کنید تا فایل را از طریق ایمیل دریافت کنید.