دانشگاه شیراز
دانشکده علوم
پایان نامه ی کارشناسی ارشد در رشته ی
زیست شناسی سلولی – مولکولی
بررسی ارتباط چند شکلیهای ژنتیکی GPX1 pro198leu و SOD1 A251G با خطر رد حاد پیوند کلیه
استاد راهنما:
دکتر ایرج سعادت
شهریور1393
(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
چکیده
پیوند کلیه راهکار درمانی برای بیماران مبتلا به مرحله نهایی بیماری کلیوی است. با وجود افزایش و پیشرفت چشمگیر این روند درمانی، هنوز به دلیل پاسخ ایمنی فرد گیرنده در برابر بافت دهنده، رد پیوند شایع و عامل اصلی عدم موفقیت این روش است. کلیه پیوندی مستعد قرار گرفتن در معرض رد حاد به دلایل متفاوت از جمله استرسهای اکسیداتیو است. استرس اکسیداتیو با تاثیر منفی بر عمر و عملکرد بافت پیوندی می تواند نهایتا منجر به رد پیوند گردد. آنزیمهای GPX1 و SOD1 از جمله آنزیمهای آنتیاکسیدان هستند. هدف از این پژوهش بررسی ارتباط چندشکلیهای GPX1 pro198leu (rs1050450) وA251G SOD1(rs2070424) با رد حاد پیوند کلیه است. در این مطالعه 262 بیمار دریافت کننده پیوند کلیه که 46 نفر از آنها دارای رد حاد بودند و 262 فرد سالم به عنوان کنترل مورد بررسی قرار گرفتند. تعیین ژنوتیپها با روش PCR-RFLP انجام و داده ها توسط نرمافراز آماری SPSS تحلیل شدند. پس از بررسی فراوانی آللی و ژنوتیپی در چندشکلی pro198leu GPX1 بین دو گروه بیمار و کنترل و همچنین بیماران دارای رد حاد و فاقد رد حاد پیوند کلیه تفاوت معناداری مشاهده نشد. به عبارت دیگر فراوانی آللی و ژنوتیپی ژن GPX1 در چندشکلی یاد شده در بروز بیماریهای کلیوی منجر به پیوند و همچنین رد حاد پیوند کلیه نقشی ندارد. در بررسی چندشکلی A251G از ژن SOD1 نیز اختلاف معناداری میان دو گروه شاهد و بیمار و دارای رد پیوند و فاقد رد حاد پیوند مشاهده نشد. نتایج نشان می دهند که چندشکلی SOD1 A251G در ابتلا به بیماریهای منجر به پیوند کلیه و همینطور رد حاد پیوند دخیل نیست.
واژگان کلیدی: پیوند کلیه، رد حاد، استرس اکسیداتیو، GPX1، SOD1
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول: مقدمه
| 1-1- پیوندکلیه ………………………………………………………………………………………………………………. | 2 |
| 1-2- رد پیوند ………………………………………………………………………………………………………………… | 3 |
| 1-2-1- رد فوق حاد ……………………………………………………………………………………………………… | 3 |
| 1-2-2- رد حاد …………………………………………………………………………………………………………….. | 4 |
| 1-2-3- رد مزمن …………………………………………………………………………………………………………… | 4 |
| 1-3- پیشگیری از رد آلوگرافت ……………………………………………………………………………………… | 5 |
| 1-4- استرس اکسیداتیو …………………………………………………………………………………………………. | 7 |
| 1-5- گلوتاتیون پراکسیداز 1 (GPX1) ………………………………………………………………………….. | 8 |
| 1-6- سوپراکسیددسموتاز1 (SOD1) ……………………………………………………………………………. | 9 |
| 1-7- هدف ……………………………………………………………………………………………………………………… | 11 |
| 1-8- فرضیه ……………………………………………………………………………………………………………………. | 11 |
فصل دوم: مروری بر تحقیقات انجام شده
| 2-1- مطالعات انجام شده بر روی چند شکلی GPX1 pro198leu و ارتباط آن با بیماریهای گوناگون …………………………………………………………………………………………………………… | 13 |
| 2-2- مطالعات انجام شده بر روی چند شکلی SOD1 A251G و ارتباط آن با بیماری های گوناگون……………………………………………………………………………………………………………………….. | 14 |
| 2-3- مطالعات انجام شده بر روی رد حاد پیوند کلیه ……………………………………………………….. | 15 |
فصل سوم: مواد و روش انجام کار
| 3-1- نمونه گیری ………………………………………………………………………………………………………………… | 18 |
| 3-2- وسایل مورد استفاده …………………………………………………………………………………………………. | 19 |
| 3-3- مواد مورد استفاده …………………………………………………………………………………………………….. | 19 |
| 3-3-1- محلولهای لازم جهت استخراج ……………………………………………………………………… | 19 |
| 3-3-2- مواد استفاده شده جهت انجام PCR ………………………………………………………………. | 20 |
| 3-3-3- مواد استفاده شده جهت انجام الکتروفورز ……………………………………………………….. | 20 |
| 3-3-4- مواد استفاده شده جهت اثر دادن آنزیم محدود کننده ………………………………….. | 20 |
| 3-4- استخراج DNA به روش جوشاندن (Boiling) ………………………………….. ………………. | 21 |
| 3-4-1- ساخت محلولهای مورد نیاز جهت استخراج ………………………………………………….. | 21 |
| 3-4-2- فرآیند استخراج به روش جوشاندن …………………………………………………………………. | 21 |
| 3-5- تعیین ژنوتیپ با روش PCR-RFLP ……………………………………………………………………… | 21 |
| 3-5-1- PCR ………………………………………………………………………………………………………………… | 21 |
| 3-5-2- پرایمرهای مورد استفاده ………………………………………………………………………………….. | 22 |
| 3-6- تعیین ژنوتیپ برای چند شکلی GPX1pro198leu ……………………………………………….. | 23 |
| 3-7- تعیین ژنوتیپ برای چند شکلی SOD1A251G …………………………………………………….. | 24 |
| 3-8- الکتروفورز …………………………………………………………………………………………………………………. | 25 |
| 3-9- رنگآمیزی ژل ………………………………………………………………………………………………………….. | 26 |
| 3-10- تحلیل آماری ………………………………………………………………………………………………………….. | 27 |
فصل چهارم: نتایج
| 4-1- مشخصات افراد شرکت کننده در این پژوهش ………………………………………………………… | 29 |
| 4-2- بررسی عوامل خطر دخیل در رد حاد پیوند کلیه …………………………………………………… | 29 |
| 4-3- بررسی چند شکلی ژن GPX1 pro198leu درافراد سالم و بیماران ………………………. | 31 |
| 4-4- بررسی چند شکلی ژن GPX1 pro198leu در بیماران دارای رد حاد و فاقد رد حاد پیوند کلیه …………………………………………………………………………………………………………………… | 33 |
| 4-5- بررسی چند شکلی ژن SOD1 A251G درافراد سالم و بیماران …………………………….. | 36
|
| 4-6- بررسی چند شکلی ژن SOD1 A252G در بیماران دارای رد حاد و فاقد رد حاد پیوند کلیه …………………………………………………………………………………………………………………………… | 38 |
| 4-7- بررسی همزمان اثر چند شکلیهای GPX1 pro198leu و SOD1 A251G ………….
| 40 |
فصل پنجم: بحث و نتیجهگیری
| 5-1- بحث و نتیجهگیری ……………………………………………………………………………………………………. | 43 |
| 5-2- پیشنهادات …………………………………………………………………………………………………………………. | 47 |
| فهرست منابع ……………………………………………………………………………………………………………………. | 48 |
فهرست جدولها
عنوان صفحه
| جدول3-1: مشخصات افراد مورد مطالعه …………………………………………………………………………….. | 18 |
| جدول 3-2: مواد مورد نیاز برای انجام PCR ………………………………………………………………………. | 22 |
| جدول3-3: برنامه تنظیم شده PCR برای تکثیر ژن GPX1 در 26 سیکل ………………………. | 23 |
| جدول3-4: قطعات حاصل از هضم آنزیمی برای ژنوتیپ های چندشکلی ژنتیکی GPX1pro198leu ……………………………………………………………………………………………………………….. | 24 |
| جدول3-5: برنامه تنظیم شده PCR برای تکثیر ژن SOD1 در 30 سیکل ………………………. | 24 |
| جدول3-6: قطعات حاصل از هضم آنزیمی برای ژنوتیپ های چندشکلی ژنتیکی SOD1A251G …………………………………………………………………………………………………………………….. | 25 |
| جدول 4-1: رابطه جنسیت و رد حاد پیوند ………………………………………………………………………… | 30 |
| جدول 4-2: رابطه گروه خونی، RH و رد حاد پیوند …………………………………………………………… | 30 |
| جدول 4-3: ارتباط سن در رد پیوند کلیه …………………………………………………………………………. | 31 |
| جدول 4-4: فراوانی ژنوتیپی و آللی چند شکلی ژن GPX1 pro198leu درافراد سالم و بیمار ……………………………………………………………………………………………………………………………………… | 32 |
| جدول 4-5: آنالیز توزیع فراوانی های ژنوتیپی و آللی ژن GPX1 بین گروه سالم و بیماران پیوند کلیه ……………………………………………………………………………………………………………….. | 32 |
| جدول 4-6: فراوانی ژنوتیپی و آللی چند شکلی ژن GPX1 pro198leu درافراد فاقد ودارای رد حاد ………………………………………………………………………………………………………………………. | 33 |
| جدول 4-7: آنالیز توزیع فراوانی های ژنوتیپی و آللی ژن GPX1 در بین گروه دارای رد حاد و فاقد رد حاد ………………………………………………………………………………………………………………… | 34 |
| جدول 4-8: رابطه منبع بافتی جسد و رد حاد پیوند برای ژن GPX1 …………………………….. | 35 |
| جدول 4-9: فراوانی ژنوتیپی و آللی چند شکلی ژن SOD1 A252Gدرافراد سالم و بیمار .. | 36
|
| جدول 4- 10: آنالیز توزیع فراوانی های ژنوتیپی و آللی ژن SOD1 در بین گروه سالم و بیماران پیوند کلیه ……………………………………………………………………………………………………………….. | 37 |
| جدول 4-11: فراوانی ژنوتیپی و آللی چند شکلی ژن SOD1 A252Gدرافراد دارای رد حاد و فاقد رد حاد ………………………………………………………………………………………………………………… | 38 |
| جدول 4- 12: آنالیز توزیع فراوانی های ژنوتیپی و آللی ژن SOD1 در بین گروه دارا و فاقد رد حاد ………………………………………………………………………………………………………………………….. | 39 |
| جدول 4-13: رابطه منبع بافتی جسد و رد حاد پیوند برای ژن SOD1 …………………………… | 40 |
| جدول 4-14: اثر همزمان چند شکلیهایGPX1 و SOD1 در افراد سالم و بیمار …………. | 41 |
| جدول 4-15: اثر همزمان چند شکلیهایGPX1 و SOD1 در بیماران دارا و فاقد رد حاد ……………………………………………………………………………………………………………………………………….. | 41 |
| جدول5-1: فراوانی آللT در جمعیتهای متفاوت ………………………………………………………………. | 45 |
| جدول5-2: فراوانی آلل G در جمعیتهای متفاوت ……………………………………………………………. | 46 |
فهرست شکلها
عنوان صفحه
| شکل 1-1- ساختار ژنتیکی گلوتاتیونپراکسیداز یک و چند شکلی ژنتیکی GPX1pro198leu ……………………………………………………………………………………………………………… | 9 |
| شکل 1-2- ساختار ژنتیکی سوپراکسید دسموتاز یک و چندشکلی SOD1 A251G | 10 |
| شکل 3-1:نتایج حاصل از PCR -RFLPچند شکلی ژنتیکی GPX1قابل مشاهده بر روی ژل آگاروز …………………………………………………………………………………………………………………………….. | 26 |
| شکل 3-2:نتایج حاصل از PCR -RFLPچند شکلی ژنتیکی SOD1قابل مشاهده بر روی ژل آگاروز …………………………………………………………………………………………………………………………….. | 27 |
مقدمه
1-1– پیوند کلیه
پیوند به معنی جابهجا کردن سلولها، بافتها یا اندامهای انسانی از یک فرد اهداکننده به یک فرد گیرنده با هدف بازگرداندن عملکرد یا عملکردهایی به بدن است. به مجموع این سلولها، بافتها و اندامها، پیوند یا گرافت[1] گفته میشود، که انواع متفاوتی دارد. پیوند از یک فرد به خودش پیوند اتولوگ[2]، بین افرادی یکسان از نظر ژنتیکی پیوند همژن[3]، بین دو فرد از یک گونه پیوند آلوژن[4] و بین افرادی از گونههای متفاوت پیوند زنوژن[5] گفته میشود (Abbas et al, 2011).
استفاده از روش درمانی پیوند اعضا برای بیماریهای انسانی در نیمقرن گذشته افزایش قابل توجهی داشته است. از میان اندامها قلب، کلیه، کبد، ریه، پانکراس، روده و تیموس و از میان بافتها استخوان، تاندونها، قرنیه، پوست، دریچههای قلبی، اعصاب و عروق قابل پیوند زدن هستند. به ترتیب کلیه، کبد و قلب معمولترین اندامهای پیوندی در جهان به شمار میروند. در حال حاضر پیوند کلیه، قلب، ریه، کبد، پانکراس و مغز استخوان به طور وسیعی در ایران انجام میشود.
پیوند کلیه به عنوان یک استراتژی درمانی موثر برای بیماران مبتلا به مرحله نهایی بیماری کلیوی یا ESRD [6] شناخته میشود. ESRD یکی از مشکلات بهداشت عمومی در سراسر جهان است که شیوع و بروز آن در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه در حال افزایش است. در این بیماری میزان فیلتراسیون گلومرولی کلیه به کمتر از ml/min 15 میرسد ( Mousavi et al, 2014 ).
تا سال 1389 جمعیت بیماران دچار نارسایی کلیه در ایران 320 هزار نفر بوده است که از این میان 49% از روش درمانی پیوند کلیه، 48% از روش دیالیز خونی و 3% از روش دیالیز صفاقی استفاده کردهاند (Aghighi et al, 2008). تا سال 1390، 31949 مورد پیوند کلیه در ایران انجام گرفتهاست. ﻣﻴﺰان ﺑﻘﺎء ﻳﻚ ﺳﺎﻟﻪ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻛﻠﻴﻪ در اﻳﺮان نزدیک ﺑﻪ 7/94 درﺻﺪ ﮔـﺰارش ﺷـﺪهاﺳـﺖ (Almasi Hashiani et al, 2011). اولین پیوند کلیه در ایران در سال 1347 در بیمارستان نمازی شیراز توسط دکتر سنادیزاده انجام شد.
1-2- رد پیوند
اصلیترین علت عدم موفقیت در پیوند، پاسخ سیستم ایمنی فرد گیرنده در برابر بافت اهداشده است. چنانچه گیرنده آلوگرافت کلیه، دارای سیستم ایمنی کاملا سالمی باشد، عمل پیوند تقریبا در تمامی موارد منجر به نوعی از رد میشود. رد پیوند پرسهای با مکانیسمهای متفاوت است. آنتیبادیها، سیستم کمپلمان، سلولهای T و سایر انواع سلولی در رد پیوند دخیل هستند ( et al, 2011 Gavela Martínez). آلوآنتیژنها هر دو دسته پاسخهای ایمنی با واسطه سلولی و همورال را برمیانگیزند. با توجه به پیشینه رد پیوندهای کلیوی، الگوی هیستوپاتولوژیک رد پیوند را به سه دسته فوق حاد، حاد و مزمن طبقه بندی می کنند (Abbas et al, 2011).
[1] – Graft
[2] – Autologous graft
[3] – Syngeneic graft
[4] – Allogeneic graft
[5] – Xenogeneic graft
[6] – End Stage Renal Disease
تعداد صفحه : 72
قیمت :14700 تومان
