دانشگاه الزهرا (س)
دانشکده علوم اجتماعی و اقتصاد
پایاننامه جهت اخذ درجه کارشناسی ارشد
رشته مطالعات زنان (گرایش زن و خانواده)
عنوان
مطالعه ی كیفی ابعاد سیطره ی جنسیت بر زندگی تبدیل خواهان جنسی
استاد راهنما
دكتر افسانه توسلی
استاد مشاور
دكتر شیرین احمدنیا
(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
چکیده:
این پایان نامه به « بررسی ابعاد سیطرهی جنسیت بر زندگی تبدیلخواهان جنسی» می پردازد. برای این منظور، دوازده نفر از تبدیلخواهان(شش نفر FtM و شش نفرMtF) مورد مصاحبهی عمیق ساختاریافته قرار گرفتند. نتایج با روش زمینهای و از طریق جداول کدگذاری داده ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های این تحقیق شامل شانزده تم اصلی و 196 تم فرعی میباشد. عبارتهای معناییِ تمهای اصلی بهدستآمده بر اساس 16 جدول كدگذاری اولیه شامل موضوعات زیر بوده است: دوران کودکی، تجاوز، تجربهی عاشقی، واکنش خانواده، شغل، دوران تحصیل، تجربهی رابطه جنسی، هزینه عمل، خودکشی، انگ، واکنش اجتماعی، رابطه با ترنس گروه مقابل، نیروی انتظامی، نحوهی آشنایی با پدیده ترنسکشوال، هویت دوگانه و ازدواج. سپس به مقایسه نتایج دو گروه از تبدیلخواهان مبتنی بر سیطرهی جنسیت پرداخته است. یافته های تحقیق بر اساس نظریهی داغ ننگ گافمن، ساخت اجتماعی واقعیت برگر و لاكمن، جنسیت و قدرت فوكو، و میدان بوردیو مورد تحلیل قرار گرفته و نهایتا شش مرحله در ساختار زندگی روزمره تبدیل خواهان صورتبندی گردید. تولد تا دوران پیش از مدرسه، دوران مدرسه تا پیش از بلوغ، بلوغ تا مواجهه با پدیده ترنسبودگیِ خود، پس از مواجهه تا عمل تغییر جنسیت، فرآیند تغییر جنسیت و دورهی آخر بازهی زمانی پس از تطبیق جنسیت است. همچنین نتایج تحقیق، وجود «رجحان مردانگی» در تجربهی تبدیلخواهان را نشان میدهد.
واژگان کلیدی: تبدیلخواهی جنسی، تغییر جنسیت، روش زمینهای، سیطرهی جنسیت
فصل اول:کلیات تحقیق
1-1مقدمه……………………………………………………………………2
1-2بیان مساله………………………………………………………………………………………..7
1- 3 ضرورت و اهمیت موضوع تحقیق………………………………………..9
1- 4سوالات تحقیق……………………………………………………………………………….10
1-5 مروری بر تاریخچهی تغییر جنسیت……………………………………..11
فصل دوم:مبانی نظری و تجربی پژوهش
2-1 مقدمه………………………………………………………15
2-2تعریف واژگان و مفاهیم کلیدی………………………………………………………..17
2-2-1 جنس و جنسیت……………………………………………………17
2-2-2 هویت جنسی…………………………………………………………..18
2-2-3 هویت جنسیتی……………………………………..……………19
2-2-5 تغییر جنسیت……………………………………………………………..20
2-2-6 تبدیلخواهان جنسی FtM…………………………………………….21
2-2-8 مبدلپوشی…………………………………………………………………………..21
2-2-9 مرد زننما……………………………………………………………….22
2-2-10 زن مردنما………………………………………………………22
2-2-11 ویریلیسم…………………………………………………………….22
2-3 مروری بر پیشینهی پژوهشها……………………………………………………..23
2-3-1 پژوهشهای پیشین داخلی……………………………………….23
2-3-2 پژوهشهای پیشین خارجی………………………………41
2-4 رهیافتهای نظری………………………………………………………….…………….52
2-4-2 جامعهشناسی بدن………………………………………………….54
2-4-3 داغ ننگ: اروینگ گافمن……………………………………………….59
2-4-3-1: چیستی استیگما………………………………………………………………..59
2-4-3-2 کنش متقابل در مواجهه با استیگما …………………………………61
2-4-3-3 استیگما و ومسالهی وضعیت دوگانهی هویت……………………..62
2-4-4 نظریهی میدان: پیر بوردیو………………………………………………63
2-4-5 میشل فوکو و جنسیت………………………………………75
2-4-5-1 میشل فوکو: تکنولوژیهای انضباطی و مداخلات پزشکی…………………………………….79
2-5 چارچوب مفهومی……………………………………………………………………85
فصل سوم:روش تحقیق پژوهش
3-1 مقدمه……………………………………………………………….93
3-2 روش انجام پژوهش……………………………………………………………….94
3-2-1 پژوهش کیفی………………………………………………………………………94
3-2-2 تحقیق توصیفی………………………..……………………….95
3-4 شیوه گردآوری اطلاعات (دادهیابی)……………………………….95
3-4-1 تعریف داده در پژوهش کیفی…………………………………….95
3-4-2: شیوه گردآوری دادهها……………………………………….95
3-5 روش انتخاب مشارکتکنندگان…………………………………………………….97
3-5-1 نمونه گیری غیراحتمالی…………………………………….97
3-5-2 نمونه گیری گلوله برفی…………………………………….97
3-5-3 نمونه گیری هدفمند………………………………………………………….98
3-5-4 اندازه نمونه………………………………………………….98
3-6 نظریهی زمینهای…………………………………………………………………101
3-7 واحد تحلیل…………………………………………………………………..103
3-8 تحلیل داده ها در روش گرندد تئوری……………………………………………103
3-9 گامهای عملی تحلیل در این پژوهش………………………………….105
فصل چهارم:تجزیه و تحلیل
4-1 مقدمه : نحوهی كدگذاری جدول دادهها……………108
4-2 تحلیل تم اصلی نخست: برساخت دوگانگی جنس و جنسیت تجربه شده در دوران کودکی فرد تبدیلخواه…..109
4-3 تم اصلی دوم: تجربهی آزار جنسی و تجاوز………………….122
4-5 تم اصلی چهارم: واكنش خانواده در برابر تبدیلخواهی جنسی………………143
4-9 تم اصلی هشتم: راههای پیشِروی تبدیلخواه جنسی برای تامین هزینه های عمل تغییر جنسیت………………….206
4-10 تم اصلی نهم: «خودكشی» به مثابهی راه حلی برای تغییر وضعیت كنونی…………………………………………………….216
4-12تم اصلی یازدهم: نمود بیرونی تبدیلخواهی در آینهی كنش متقابل اجتماعی……………………………………………….237
4-14 تم اصلی سیزدهم: قرارگیری در چاچوب «نظم»: مواجهی توجیهشدهی پلیس با تبدیلخواهان جنسی………253
4-15 تم اصلی چهاردهم: نحوهی مواجهی تبدیلخواه با ترنسبودگیِ خود……………………………………………………………..258
4- 16 تم اصلی شانزدهم: برساخت هویت دوگانه مبتنی بر تعارض بدن با ذهن(روح) …………………………………………..268
4-17 تم اصلی هفدهم: «ازدواج» به مثابهی چالش فرارروی تبدیلخواهان جنسی ……………………………………………….286
فصل پنجم: بحث و نتیجهگیری
5-1 مقدمه………………………………………………. ………………… …………… 295
5-2 جداول خلاصه یافته های تحقیق: تمهای اصلی و فرعی………………………………………296
5-3 گامی به سوی یک نظریهی عام در خصوص تبدیلخواهی جنسی…………………………………………312
5-4 نتیجهگیری پژوهش…………………………………………………………………………..321
5-4-1 پاسخ به پرسشهای پژوهش……………………………………………………………….321
5-4-2 تجزیه و تحلیل و نتیجهگیری……………………………………………………………325
5-5 محدودیتهای پژوهش…………………………………………………………………………………….328
5-6 پیشنهادهای پژوهش…………………………………………………………………………..331
فهرست منابع فارسی……………………………………………………………………………….332
فهرست منابع انگلیسی…………………………………………………………………………….337
- مقدمه
«جامعهشناسان از اصطلاح جنس[1] برای اشاره به آن دسته از تفاوتهای کالبدی و فیزیولوژیک استفاده می کنند که بدن زن و مرد را تعریف و مشخص می کنند. در مقابل، جنسیت[2] به تفاوتهای روانشناختی، اجتماعی و فرهنگیِ مذکرها و مونثها مربوط میشود. جنسیت به افکار و مفاهیمی دربارهی مردانگی و زنانگی مربوط میشود که به صورت اجتماعی برساخته میشوند؛ و ضرورتا محصول مستقیم جنس زیستشناختی فرد نیست»(گیدنز، 1389: 156). بهطور معمول مختصات جنسی و جنسیتی افراد با یکدیگر هماهنگ است اما گاهی مختصات جنسی و جنسیتی افراد با یکدیگر ناسازگار است. در ادبیات علمی برای این شرایط از اصطلاح ترنسکشوالیتی[3] استفاده میشود که ما در این نوشتار آن را تبدیلخواهی جنسی ترجمه خواهیم کرد.
هویت جنسی برای بیان احساس مردانگی و زنانگی فرد به کار میرود. مفهوم هویت جنسی بیان کننده آن است که فرد به طور معین خود را مرد یا زن بداند. در واقع، هویت جنسی بخش قابل ملاحظهای از هویت هر انسان را تشکیل میدهد دربردارندهی تصویری است که هر فرد به عنوان یک مرد یا زن از خود دارد. فرد میآموزد از آن حیث که مرد یا زن آفریده شده باید به شیوهای خاص بیندیشد، رفتار کند و احساس نماید (یوربرگ[4]:1974– اوحدی: 1384). «اختلال هویت جنسیتی[5] یکی از گروههای اصلی اختلالات جنسی محسوب میشود که مشخصه اصلی آن همانندسازی قوی و مستمر با جنس مخالف و ناراحت بودن از جنس خود یا احساس عدم تناسب با نقش جنسیتی خود است»(کاپلان[6] و سادوک[7]، 1392: 322).
«اختلال هویت جنستی دو مولفه دارد، ملاک الف: باید شواهدی مبتنی بر اتخاذ پایدار و مستمر هویت جنس مخالف که مایل به داشتن آن است یا اصرار به این که از جنس مخالف است وجود داشته باشد. ملاک ب: اتخاذ هویت جنس مخالف نباید فقط به دلیل تمایل به برخورداری از امتیازهای فرهنگی متعلق به جنس دیگر باشد. بهعلاوه باید شواهدی درباره نارضایتی مستمر از جنسیت تعیین شدهی خود یا احساس عدم تناسب با نقش جنسی تعیین شده وجود داشته باشد»(شعاعکاظمی، 1392). در واقع هویت انسان تحت تاثیر دو مولفه اکتسابی و غیراکتسابی تدوین مییابد.
«این اختلال موجب بهوجود آمدن نارضایتی جنسی در افراد میگردد. در واقع نارضایتی جنسی شرایطی است که در آن فرد از نظر جنسی و جنسیتی با ابهام خاصی مواجه نیست اما جنس او با جنسیتش ناهمخوان است»(رولند[8] و اینکروسی[9]، 2008). «این اختلال موجب پریشانی یا اختلال اساسی در کارکرد اجتماعی، شغلی و یا سایر زمینه های مهم میشود و می تواند زمینهساز رفتارهای پرخطر جنسی باشند»(گرین[10]، 2009). «به خاطر شکل ظاهر و رفتارهای تا حدی نامتعارف که افراد تغییرجنسخواه دارند و به دلیل فقدان آگاهیهای عمومی، بسیاری از مردم، تغییرجنسخواهی را نوعی انحراف جنسی میدانند و به این دلیل تغییرجنسخواهان را در شبکه روابط اجتماعی نمیپذیرند»(جواهری، 1390). برخوردهایی مانند مجرم دانستن، گناهکار دانستن، ابراز تنفر، اغلب از این دلیل سرچشمه میگیرد که اکثر مردم نمیتوانند بین تغییرجنسخواهی، همجنسگرایی یا دوجنسگرایی تفاوت قایل شوند. بنابراین منفی بودن قضاوت مردم و ارزیابی آنان می تواند بر خودپنداره، حرمت نفس و هویت مبتلایان به نارضایتی جنسی تاثیر بگذارد و آنها را به سوی انحراف سوق دهد. بنابراین میتوان گفت ناراضیان جنسی قربانیان شرایطی هستند که ناخواسته در آن قرار گرفتهاند، قربانی فردی است که از شرایط آسیب خاصی میبیند در حالی که مسئول بهوجود آمدن آن شرایط نبوده بلکه مستحق همدردی است (لوزیک[11]، 1388 :121-120).
تبدیلخواهیجنسی یک اختلال در هویتِ جنسی است. افراد مبتلا به این اختلال خود را متعلق به گروه جنس مخالف میدانند، از وضعیت جنسی- بدنی خود ناراحت هستند و میکوشند با بهره گرفتن از هورمونها و اعمال جراحی وضعیت خود را به وضعیت دلخواه نزدیک کنند (سازمان بهداشت جهانی[12]، 1992). تبدیلخواهیجنسی با نارضایتی جنسی همراه است. نارضایتی جنسی به عنوان یک گرایش جنسی محسوب میشود. گرایش جنسی شیوهای است که براساس آن افراد، امیال جنسی و نقشهای اجتماعی مربوط به جنس خود را تجربه می کنند. این تجربه برای برخی از افرد به شیوهای خوشایند و برای برخی دیگر به صورت یک تضاد پایدار تجربه میشود (برگاتا[13] و مونتگمری[14]:2000 به نقل از جواهری).
نارضایتی جنسی تا چندی پیش یک بیماری روانی محسوب میشد اما امروزه این پدیده از فهرست بیماریهای روانی انجمن پزشکی آمریکا[15]کنار گذاشته شده است و در عوض در شمار یکی از انواع اختلالات هویت جنسیتی قلمداد میشود.
سببشناسی این اختلال بهطور کامل شناخته نشده است و عوامل مختلفی از جمله عوامل ارثی، اثرات هورمونی و درگیری مغز به عنوان عوامل دخیل بررسی شدهاند. یافته های اخیر تفاوتهایی را در مغز افراد دچار اختلال هویت جنسی نشان داده است و مناطقی از مغز که مسئول تفاوتهای جنسیتی هستند در این افراد با افراد طبیعی تفاوت دارد (گرین: 2005).
در این مورد به نقش عوامل زیستی و روانی مانند توارث، استرس بیش از تولد، روابط جنسی والدین، اختلالات ژنتیکی، ساختار هورمونی، مشکلات عصبی و سیستم عصبی مرکزی اشاره شده است (کاهانی، 1381: 40).
بهطور کلی گروهی، علل زیستشناختی عضوی و گروه دیگر عوامل روانشناختی اجتماعی را در بروز این اختلال موثر میدانند. گروه اول بیشتر اشکال در آندروژنهای جنینی را مطرح می کنند (نلسون،161:1391). بررسیهای جنینشناسی نشان می دهند که کلیه PESTAN(به خاطر محدودیت سایت در درج بعضی کلمات ، این کلمه به صورت فینگیلیش درج شده ولی در فایل اصلی پایان نامه کلمه به صورت فارسی نوشته شده است)داران چه مرد و چه زن در نخستین مرحله رشد جنینی ساختمان تشریحی زنانه دارند و در صورت ترشح آندروژن در جنین در فاصله هفته ششم تا پایان ماه سوم، تغییرات منجر به مرد شدن کامل میشود و در غیر اینصورت همچنان زن باقی میماند. مطابق این نظریه اِشکال در ترشح آندروژن در فاصله زمانی یاد شده موجب بوجود آمدن تبدلخواهی جنسی است. اما برخی زمینه های اجتماعی نیز وجود دارد که احتمال نارضایتی جنسی را افزایش میدهد. از نظر فروید این قبیل اختلالها از تعارضهایی که کودک در مثلث ادیپال تجربه می کند، سرچشمه میگیرد. این تعارض را رخدادهای طبیعی خانواده و تخیلات کوک تقویت می کند، هر چیز که در محبت طفل نسبت به والد جنس مخالف و همانندسازی با والد همجنس تداخل نماید با رشد طبیعی هویت جنسی تداخل خواهد کرد. در خلال سالهای اول زندگی، مادر احساس غرور کودک را به جنسیت خود بیدار می کند. به همان نسبت مادر خشن نیز می تواند در رشد هویت جنسی کودک اختلال ایجاد کند. زمانی که این مسایل با مشکل جدایی تفرد همراه گردد، ممکن است نتیجه این باشد که از تمایلات جنسی برای حفظ و بقای رابطه استفاده شود. برخی از کودکان با این پیام مواجه میگردند که اگر هویت جنس مقابل را بپذیرند، مطلوبتر خواهند بود. کودکان آزاردیده و مطرود ممکن است طبق این باور رفتار کنند که اگر متعلق به جنس مخالف باشند بیشتر با آنان مدارا خواهد شد.
«اختلال هویت جنسی می تواند در نتیجه مرگ، غیبت طولانی یا افسردگی مادر، که پسربچه ممکن است با همانندسازی کامل به او واکنش نشان دهد، پدید آید. وجود پدر نیز به فرآیند جدایی تفرد کمک می کند. فقدان پدر، سبب ایجاد مخاطره در روابط مادر و کودک میشود. برای پسر، پدر الگویی برای همانندسازی مردانه است. علاوه بر این در شرایطی که مادر در اثر بیماری، مرگ یا طلاق در خانواده حضور ندارد یا قادر به ایفای نقش مادری خود نیست در این صورت دختربچه برای پر کردن خلا حاصل از وجود مادر، پدر را جایگزین آن میسازد. در این شرایط او زمان زیادی را با پدرش صرف می کند، پدر او را تشویق می کند رفتاری مردانه داشته باشد، او نیز مانند یک پسر بهتدریج میآموزد که فعالیتهای ورزشی، شکار، ماهیگیری و مکانیکی را با موفقیت انجام دهد (كاپلان، سادوك و فردمن : به نقل از جواهری). همچنین، نزدیکی بیش از حد والد جنس مخالف با فرزند در حد تماس بسیار نزدیک پوستی، که سبب روابط عاطفی زیاد و و همانندسازی شدید با جنس مخالف گردد، حتی تجربهی مشاهده صحنههای آمیزشی می تواند عامل تعارضات روانی در همانندسازی کودک با مادر گردد»(کاهانی، 41:1381).
تعداد صفحه : 361
قیمت :14700 تومان