دانلود پایان نامه حسن و قبح ذاتی و نسبت آن با وظیفه­ گرایی و غایت­گرایی اخلاقی

متن کامل پایان نامه با فرمت ورد

پایان نامه مقطع کارشناسی ارشد رشته الهیات، فقه و فلسفه 

  دانشگاه قم

دانشکده الهیات و معارف اسلامی

پایان­نامه کارشناسی ارشد رشته فلسفه اخلاق

عنوان پایان­ نامه:

حسن و قبح ذاتی و نسبت آن با وظیفه­ گرایی و غایت­گرایی اخلاقی

تکه هایی از متن به عنوان نمونه :

ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است

چکیده

علمای شیعه از همان ابتدای مباحثِ کلامی اشاعره و معتزله، ذاتی/عقلی بودن حسن و قبح را اختیار کردند و نظریه علمای معتزله را برگزیدند. قائل شدن متکلمین معتزلی به حسن و قبح ذاتی/عقلی و قرار گرفتن اشاعره در مقابل آنها با اختیار کردن نظریه الهی/شرعی بودن حسن و قبح (نظریه ای که امروزه در علم اخلاق به نظریه امر الهی معروف شده است) صفحه ای جدید را در تاریخ تفکر اسلامی باز کرد که همچنان ساری و جاری است. هرچند قائل شدن به ذاتی/عقلی یا الهی/شرعی بودن حسن و قبح، اساسا ریشه در یک دغدغه کلامی داشته، در ساحت اخلاق اگر چه جای کار بسیار دارد، اما هیچ گاه مجال نیافت تا در بنیان اخلاق مورد بحث و بررسی واقع شود. از طرف دیگر، در فلسفه اخلاق در غرب دو رویکرد مهم اخلاقی مطرح است: یکی غایت گروی اخلاقی است که احکام اخلاقی را وابسته به غایت و هدف فعل اخلاقی می­داند و دیگری وظیفه گروی اخلاقی است که احکام اخلاقی را تابع غایات و پیامدهای افعال اخلاقی نمی­داند. مسئله­ای که در این پایان نامه مورد بحث واقع می­شود، این است که حسن و قبح ذاتی/عقلی با کدام یک از این دو نظریه­ی مطرح شده در فلسفه­ی اخلاق سازگاری دارد. به عبارت دیگر سوال این است که از آنجایی که حسن و قبح ذاتی/عقلی نظریه­ی مختار علمای شیعه بوده است و به مرور زمان پشتوانه بسیاری از اعتقادات شیعه شده است، با کدام نظریه­ی اخلاقی غایت گرایانه و یا وظیفه گرایانه سازگار است.

کلمات کلیدی: خوبی و بدی- ذاتی/عقلی- الهی/شرعی – وظیفه­گرایی – غایت­گرایی

فهرست

مقدمه……………………………………………………………………………………………………………….

فصل اول : مفهوم شناسی حسن وقبح……………………………………………………………………

بخش اول: معنای حسن و قبح……………………………………………………………………………………..

ناشناخت­گرایی………………………………………………………………………………………………

شهود گرایی………………………………………………………………………………………………….

تعریف گرایی………………………………………………………………………………………………..

بخش دوم: واقعیت اخلاقی…………………………………………………………………………………………

سطوح واقع گرایی………………………………………………………………………………………..

بخش سوم: حسن و قبح ذاتی…………………………………………………………………………………….

معانی حسن وقبح از دیدگاه اشاعره و عدلیه…………………………………………………….

معانی ذاتی و عقلی………………………………………………………………………………………

فصل دوم: نظریات وظیفه­گرا…………………………………………………………………….

بخش اول: نظریه اخلاقی کانت……………………………………………………………………….

امور پیشینی در عقل عملی………………………………………………………………………………

اراده­ی خیر به عنوان خیرمطلق………………………………………………………………………..

اراده و وظیفه……………………………………………………………………………………………..

امر مطلق ……………………………………………………………………………………………………..

غایت در اخلاق کانت……………………………………………………………………………………

ارزیابی نظریه­ی اخلاقی کانت…………………………………………………………………………

بخش دوم: شهودگرائی………………………………………………………………………………………………

عینی بودن اخلاق …………………………………………………………………………………………

وظیفه در اخلاق شهودگرا……………………………………………………………………………….

شهودگرایی دیوید راس………………………………………………………………………………….

مبانی شهودگرایی راس …………………………………………………………………………………

ارزیابی نهایی شهودگرایی……………………………………………………………………………….

بخش سوم: نظریه امر الهی…………………………………………………………………………………………

ادله اشاعره……………………………………………………………………………………………………..

ارزیابی حسن و قبح شرعی……………………………………………………………………………..

فصل سوم: نظریه­ های غایت گرا………………………………………………………………………..

بخش اول: خودگرائی…………………………………………………………………………………….

خودگروی روان­شناختی ………………………………………………………………………………..

بخش دوم: سودگرائی ……………………………………………………………………………………..

سودگرایی جرمی بنتام………………………………………………………………………………………

سودگرایی جی.ای. میل ……………………………………………………………………………………

تعریف خوبی از نظر میل…………………………………………………………………………………..

ارزیابی سودگرائی…………………………………………………………………………………………….

غایت­گروی و حسن و قبح ذاتی ……………………………………………………………………….

بخش سوم: غایت­گرایان مسلمان ………………………………………………………………………

تعریف مفاهیم اخلاقی ……………………………………………………………………………………

معیار فعل اخلاقی ………………………………………………………………………………………….

حسن و قبح ذاتی ………………………………………………………………………………………….

غایت اخلاق ………………………………………………………………………………………………….

نقش نیت و حسن فاعلی …………………………………………………………………………………

حسن و قبح عقلی …………………………………………………………………………………………..

ارزیابی غایت­گرایی اخلاقی آیت الله مصباح ………………………………………………………

نتیجه ­گیری ……………………………………………………………………………………………………..

اخلاق اسلامی؛ وظیفه­گرا یا غایت­گرا؟ ………………………………………………………………

منابع …………………………………………………………………………………………………………….

مقدمه

• موضوع تحقیق:

بررسی حسن و قبح ذاتی به عنوان نظریه پذیرفته شده­ی علمای شیعه و ربط و نسبط آن با نظریات وظیفه گرا و غایات گرا موضوع اصلی پژوهش پیش رو است. در واقع در این پایان نامه این مسئله مورد مداقه قرار خواهد گرفت که حسن و قبح ذاتی با کدام یک از دو نظریه­ی غایت گرایی و یا وظیفه گرایی ارتباط بیشتری دارا است.

• اهمیت موضوع:

حسن و قبح ذاتی و عقلی از درون مجادلات و مباحثات طولانی و قدیمی بین دو گروه «معتزله» و «اشاعره» درآمده است. این نظریه یکی از قدیمی­ترین مباحث کلامی است، مسائل مربوط به بحث حسن وقبح به حوزه­های مختلف علوم اسلامی از فلسفه، کلام و تفسیر گرفته تا فقه و اصول کشیده می­شود. حسن و قبح ذاتی فقط مورد قبول معتزله نبود بلکه گروه­های مختلفی بودند که در این زمینه با معتزله هم­عقیده بودند، از جمله علمای امامیه نیز حسن و قبح را ذاتی و عقلی دانسته ­اند و در مقابل اشاعره موضع­گیری کردند. گروه­های قائل به حسن و قبح ذاتی را «عدلیه» نامیده­اند. اگر بخواهیم به صورت خلاصه نظریه عدلیه را توضیح دهیم باید اینطور گفت که «حسن و قبح ذاتی» که مربوط به مرحله­ی ثبوتی نظریه است، به این معنی است که؛ خوبی و بدی کارهایِ اختیاریِ انسان و همچنین صفات و ملکات برآمده از آنها در ذات و نهاد آن کارها نهفته است. در «حسن وقبح عقلی» که مربوط به مرحله­ی اثباتی نظریه است، آنها معتقد به این هستند که عقل در مورد تحسین و تقبیح افعال اختیاری، انسان مستقل است و برای چنین کاری نیاز به شرع به عنوان عامل تعیین کننده ندارد. چنین مسئله­ای در تاریخ فلسفه نیز دارای سابقه طولانی است. چنان چه ارسطو نیز یگانه محک برای شناخت افعال انسان را داوری عقل و خرد می­داند، یا در جایی سقراط این مسئله را مطرح می­ کند که آیا کار «خوب» چون «خوب» است خداوند به آن دستور می­دهد و یا چون خداوند به آن دستور می­دهد خوب است[1].

دغدغه­ی دانشمندان مسلمان در مسئله حسن و قبح اولاً مسائل کلامی بوده است. می­توان گفت دو اصل مهم در کلام عدلیه یعنی «توحید و مراتب آن» و «عدل خداوند» کاملا متأثر از این مباحث بوده است و تحت لوای آن رشد یافته­اند، به شکلی که قائلین به حسن و قبح ذاتی و عقلی را به خاطر نوع اعتقاد آنها به عدالت خداوند عدلیه نامیده­اند.

از طرفی موضع گیری درباره­ی مسئله­ یاد شده دارای ابعاد فلسفی و کلامی است. لذا نمی­توان صرفا به ابعاد کلامی حسن و قبح ذاتی ملتزم بود و الزامات فلسفی و اخلاقی آن را فراموش کرد. بر همین اساس باید گفت نظریه حسن و قبح ذاتی وعقلی که پایه­ای اعتقادی در کلام شیعه دارد، می­بایست پایه­ای برای نظام اخلاقی اسلام نیز باشد. هر نظریه­ای که به نام نظریه اخلاقی در چارچوب اسلام معرفی می­شود و سعی در معرفی نظریه­اخلاق اسلامی دارد، بدون لحاظ حسن و قبح ذاتی و عقلی و الزامات برامده از آن، قطعا ناتمام است. چرا که به صراحت می­توان گفت چنین نظریه­ای در یک پارچگی نظام معرفتی اسلام خلل وارد می­ کند.

یکی از مباحث مطرح شده در فلسفه­ی اخلاق، مسئله­ وظیفه­گرائی یا غایت­گرائی در اخلاق است. شاید بتوان یکی از اولین و مهمترین رویارویی­های این دو نظریه در فلسفه اخلاق را در مجادلات بین شهود گرایانی مانند مور و سودگرایانی مانند جان استوارت میل یافت. کاری که ما در این پایان نامه در صدد انجام آن هستیم این است که اگر بخواهیم نظامی اخلاقی بر اساس آموزه­های دینی مطرح کنیم درباره­ی وظیفه و غایت نیز مجبور به اتخاذ موضع مناسب هستیم. بر این اساس سوال این است که با توجه به حسن و قبح ذاتی/عقلی، نظام اخلاقی اسلام با کدام یک از دو نظریه وظیفه­گرایی و غایت گرایی مطابقت بیشتری دارد.

متن کامل را می توانید دانلود نمائید

چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)

ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه

 با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند

موجود است

تعداد صفحه : 133

قیمت : 14700 تومان

—-

پشتیبانی سایت :        *       [email protected]

در صورتی که مشکلی با پرداخت آنلاین دارید می توانید مبلغ مورد نظر برای هر فایل را کارت به کارت کرده و فایل درخواستی و اطلاعات واریز را به ایمیل ما ارسال کنید تا فایل را از طریق ایمیل دریافت کنید.