دانلود پایان نامه ارشد : تجزیه و تحلیل اقتصادی کشاورزی برنج در استان مازندران

مؤسسه آموزش عالی غیردولتی غیرانتفاعی ایوانکی

گروه مهندسی صنایع

 پایان‌نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد

در رشته مهندسی صنایع  گرایش صنایع

 عنوان پایان‌نامه:

تجزیه و تحلیل اقتصادی کشاورزی برنج در استان مازندران و راهکارهایی در جهت دستیابی به حداکثر سودآوری

 استاد راهنما :

جناب آقای دکتر علی اسدی

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

چکیده :

بسیاری از اقتصاد‌دانان کشاورزی را به عنوان نیروی محرکه رشد اقتصادی در مراحل اولیه توسعه دانسته اند. نقش بخش کشاورزی از لحاظ تأمین درآمد، اشتغال، ارز آوری، بازار و به ویژه تأمین غذا در میان سایر بخش‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. از وظایف اصلی کشاورزی در هرکشوری تامین نیازهای غذایی آن جامعه است. اهمیت تأمین غذا به تنهایی می‌تواند مبنای استراتژی توسعه اقتصادی باشد. استان مازندران با توجه به موقعیت خاص اقلیمی از دیر‌‌باز به عنوان یکی از پایه های اصلی کشاورزی و تأمین مواد غذایی در ایران مطرح می‌باشد و رتبه‌ی اول تولید برنج را در کشور دارا است. به طور کلی اقتصاد مازندران قطع نظر از برخی فعالیت‌های محدود صنعتی و اقتصادی متکی بر کشاورزی است، اما این فعالیت مهم در سال‌های اخیر رو به کاهش نهاده است. اکثر کشاورزان از میزان سودآوری کشاورزی برنج رضایت نداشته و از آینده شغلی خود نا‌‌ امید هستند و به دنبال تغییر کاربری اراضی بخصوص در اراضی نزدیک به دریا می‌باشند. این کاهش علاقه به کشت با کاهش زمین‌های کشاورزی همراه بوده و در پی آن میزان بیکاری نیز در این استان افزایش می‌یابد. پس باید به دنبال راهکارهایی بود تا این فعالیت مهم دوباره زنده شود و این امید به آینده‌ی شغلی دوباره برای کشاورز برنج‌کار فراهم شود. بررسی تحقیقات پیشین نشان داد که اکثر مطالعات انجام شده در زمینه‌ی بهبود میزان برداشت (بازده بیشتر در تولید)،کاهش میزان ضایعات در مراحل مختلف تولید و تبدیل، بررسی سیستم دستگاه‌ها و ماشین‌آلات کشاورزی و همچنین بررسی و تحلیل بهره‌وری و عوامل تولید می‌باشد که مطالعات انجام شده به دنبال افزایش تولید و کاهش ضایعات به منظور تحصیل محصول بیشتر می‌باشند. امّا اهداف اصلی در این پایان‌نامه با دیدی اقتصادی و مهندسی به دنبال مشخص کردن تصویری گویا و روشن از وضعیت موجود بخش کشاورزی در اقتصاد استان مازندران و تعیین نسبت درآمد به هزینه یک کشاورز برنج کار در طول دوره 10 ساله (1382 الی 1391) است تا فرضیه اول اثبات شود که کشاورزی برنج در استان مازندران با روش‌های موجود توجیه اقتصادی ندارد. سپس با شناساسی عوامل هزینه‌زا به عنوان متغیرهای مستقل و تعیین هزینه‌ی مراحل مختلف کشت برنج، به دنبال  تغییر در شیوه‌ی مراحل مختلف کشت (که در ابتدا روش سنتی می‌باشد) با روش‌های جدید (مکانیزاسیون) و سپس تحلیل آثار و پی آمدهای اقتصادی اجرای گزینه‌های مختلف و انتخاب پیشنهاد گزینه برتر، به دنبال کاهش هزینه‌ها و افزایش سودآوری می‌باشد، تا فرضیه دوم بررسی شود که امکان بهبود ظرفیت و روش های تولید در این بخش وجود دارد. این پژوهش از نظر هدف از نوع کاربردی و از منظر گردآوری داده‌ها روشی علی– مقایسه‌ای محسوب می‌شود. روش گردآوری اطلاعات نیز میدانی است. متغیرهای مستقل این تحقیق شامل پارامترهای هزینه در مراحل مختلف تولید و تبدیل شامل هزینه‌‌ی کارگر، هزینه‌ی بذر، هزینه‌ی سم، هزینه‌ی حمل و نقل، هزینه‌ی خرمنکوبی، تبدیل، آبیاری و … می‌باشد. این پارامترها به طور کامل در پرسشنامه‌‌ی پیوست این پایانامه موجود است. متغیرهای وابسته‌ عبارتند از: میزان کشت برنج در استان مازندران، میزان هزینه‌ی کل، میزان درآمد کل، میزان سود خالص و نسبت درآمد به هزینه. جامعه آماری شامل کلیه‌ی زمین‌های زیر کشت محصول برنج در 15 شهرستان مهم تولید این محصول و حجم نمونه 50 نفر، شامل کشاورزان برنجکار در 15 شهر ذکر شده استان مازندران، از سال 1382 الی 1391 می‌باشد. ابزار جمع آوری اطلاعات در تحقیق حاضر مصاحبه، پرسشنامه و اطلاعات مستند در سازمان جهاد کشاورزی استان مازندران است. جهت پاسخگویی سوالات و بررسی هر یک از فرضیه ها از تکنیک های اصلی اقتصاد مهندسی (ارزش فعلی^[1] و نسبت درآمد به هزینه^[2]) استفاده شده است. با تجزیه وتحلیل صورت گرفته در فصل چهارم مشخص شد که اگرچه هزینه حاصل از کشاورزی برنج در استان مازندران هر ساله افزایش یافته است به طوری که پس از گذشت 10 سال این درآمد به بیش از 3برابر رشد پیدا کرده است، اما در مقابل این افزایش هزینه درآمد حاصل نیز به همان نسبت رشد داشته است به طوری که وقتی با بهره گرفتن از نرخ تورم و نرخ ترجیح زمانی (نرخ سود یک ساله بانکی) تبدیل و به سال مبناء (سال 1382) انتقال می‌یابد و با سال مبناء مقایسه می‌شود، تفاوت قابل ملاحظه‌ای وجود ندارد و علی‌رغم نگرانی کشاورزان به سودآور نبودن کشت برنج در استان مازندران این فعالیت هنوز ‌‌می‌تواند سودآور باشد. اما این پایان کار نیست و نشان داده شده است که امکان بهبود در شرایط و سودآورتر کردن کشت برنج وجود دارد و می‌توان به این فعالیت مهم در استان رونق بیشتری بخشید. بدین صورت که با شناسایی پارامترهای هزینه‌زا در مراحل مختلف تولید و تبدیل و با تغییر در شیوه‌ی کشت برنج از جمله مکانیزاسیون، عوامل هزینه‌زا تا حد ممکن کم و در صورت امکان حذف گردد تا هزینه‌ی کل کاهش یافته و کسر سودآوری که نسبت درآمد به هزینه را نشان می‌دهد، افزایش یابد تا انگیزه‌ی بیشتری برای کشاورزان برنجکار استان مازندران برای ادامه‌ی این فعالیت به وجود آید.

واژگان کلیدی : استان مازندران, کشاورزی برنج،  هزینه, درآمد, سودآوری, مکانیزاسیون, ارزیابی اقتصادی

فهرست مطالب

عنوان              صفحه 

چکیده. 2

مقدمه. 15

فصل 1: کلیات پژوهش.. 17

1-1- مقدمه. 18

1-2- بیان مسأله. 19

1-3- اهمّیت و ضرورت تحقیق.. 21

1-4- اهداف تحقیق.. 23

1-5- سوال‌ها و فرضیه‌های تحقیق.. 23

1-5-1-سوال‌های تحقیق.. 23

1-5-2- فرضیه‌های تحقیق.. 24

1-6- روش شناسی تحقیق.. 24

1-7- قلمرو تحقیق.. 24

1-7-1- قلمرو مکانی نمونه‌گیری.. 24

1-7-2- قلمرو زمانی نمونه‌گیری.. 25

1-8- جنبه‌ی جدید بودن و نوآوری تحقیق.. 25

1-9- تعاریف و اصطلاحات پایه. 26

1-9-1- کشاورزی.. 26

1-9-2- زمین.. 27

1-9-3- سطح زیرکشت… 27

1-9-4- خودکفایی.. 27

1-9-5- درآمد. 28

1-9-6- سودآوری.. 28

1-9-7- امنیت غذایی.. 29

1-9-8- تورم. 29

1-9-9- بیکاری.. 29

1-9-10- مکانیزاسیون.. 29

1-9-11- شالی.. 30

1-10- خلاصه. 30

فصل 2  : پیشینه نظری پژوهش.. 31

2-1- مقدمه. 32

2-2- برنج.. 32

2-2-1- تاریخچه جهانی  برنج.. 33

2-2-2- سابقه کشت برنج در ایران.. 33

2-2-3- میزان کشت برنج در ایران.. 34

2-2-4- نمونه‌هایی از مصارف برنج.. 34

2-2-5- تقسیم بندی واریته‌های برنج.. 35

2-3- تولید و تبدیل برنج.. 37

2-3-1- مرحله آماده سازی زمین اصلی.. 38

2-3-2) مرحله کاشت خزانه. 39

2-3-3- مرحله کشت زمین اصلی.. 41

2-3-4- مراحل داشت برنج.. 42

2-3-5- مرحله برداشت برنج.. 45

2-3-6- مرحله پس از برداشت… 47

2-4- بررسی پژوهش‌های انجام شده پیرامون موضوع : 48

2-5- خلاصه. 76

فصل 3 : متدلوژی تحقیق.. 78

3-1- مقدمه. 79

3-2- نوع تحقیق.. 80

3-3- جامعه‌ی آماری تحقیق.. 81

3-3-1- جامعه‌ی آماری.. 81

3-3-2- حجم نمونه و شیوه نمونه‌گیری.. 81

3-4- قلمرو آماری تحقیق.. 81

3-4-1- قلمرو مکانی نمونه‌گیری.. 81

3-4-2- قلمرو زمانی نمونه‌گیری.. 82

3-5- روش گرداوری آوری اطلاعات.. 83

3-5-1- مصاحبه حضوری.. 83

3-5-2- پرسشنامه. 83

3-6- متغیرهای تحقیق.. 84

3-6-1- متغیرهای مستقل.. 84

3-6-2- متغیرهای وابسته. 85

3-7- روش تجزیه و تحلیل داده‌ها 85

3-7-1- محاسبه‌ی درآمدها و هزینه‌ها 86

3-7-2- ارزش فعلی.. 86

2-7-3- نسبت درآمد به هزینه(B/C) 91

3-7-4- شاخص‌ها و راه‌های اندازه‌گیری سودآوری (بهره‌وری) 92

3-8- خلاصه. 94

فصل 4 : پیاده‌سازی متدلوژی تحقیق.. 96

4-1- مقدمه. 97

4-2- محاسبه‌ی هزینه‌ی تولید برنج  به ازای یک هکتار (در سال 82 ) 98

4-2-1- مرحله آماده نمودن زمین قبل از کاشت… 98

4-2-2- کاشت… 100

4-2-3- داشت… 105

4-2-4- برداشت و پس از برداشت… 108

4-2-5- تبدیل شلتوک به برنج.. 113

4-3- هزینه‌های تولید کشاورزی برنج در استان مازندران.. 114

4-3-1- سطح زیركشت… 116

4-3-2- هزینه‌ی کل تولید کشاورزی برنج در استان مازندران.. 118

4-4- درآمد حاصل از کشاورزی برنج در استان مازندران.. 121

4-4-1- میزان تولید. 121

4-4-2- کل درآمد حاصل از کشاورزی برنج در استان مازندران در سال مبناء (سال زراعی 82) 124

4-4-3- درآمد حاصل از کشاورزی برنج در استان مازندران (از سال 82 الی 91) 127

4-5- تجزیه و تحلیل اقتصادی.. 130

4-5-1- ارزش فعلی(سال مبناء 1382) درآمد حاصل از کشاورزی برنج در استان مازندران از سال 1382 الی 1391  130

4-5-2- ارزش فعلی (سال مبناء 1382) هزینه‌ی کشاورزی برنج در استان مازندران از سال 1382 الی 1391. 131

4-5-3- نسبت درآمد به هزینه (B/C) 132

4-5-4- میزان سود حاصل از کشاورزی برنج (با کسر هزینه از درآمد) 134

4-5-5- ارزش فعلی سود حاصل از کشاورزی.. 136

4-6- بررسی و تعیین سهم هر یک از بخش‌های تولید در هزینه‌ی کل تولید برنج.. 138

4-7- راهکارهایی جهت رسیدن به سودآوری و بهره‌‌وری بالاتر در کشاورزی برنج.. 139

4-7-1- استفاده از تراکتور به جای تیلر در آماده سازی زمین کشاورزی قبل از کاشت… 141

4-7-2- استفاده از ماشین‌ نشاء به جای نشاء به روش سنتی( ایجاد خزانه و نشاء توسط کارگران ) 143

4-7-3- ایجاد تغییر در روش داشت… 145

4-7-4- استفاده از روش مستقیم برداشت یا برداشت شالی با بهره گرفتن از خرمنکوب پشت‌تراکتوری.. 155

4-7-5- روش جدید تبدیل شلتوک به محصولات نهائی برنج در شالیکوبی‌ها 158

4-8- مقایسه‌ی درآمد وهزینه‌ی روش سنتی کشت برنج با روش های جدید (بهبود یافته) 159

4-9- خلاصه. 161

فصل 5 : نتیجه‌ گیری و پیشنهادها.. 163

5-1- مقدمه. 164

5-2- جمع‌بندی و نتیجه‌گیری.. 164

5-3- محدودیت‌های تحقیق.. 168

5-4- پیشنهادها 168

5-4-1- پیشنهاد برای کاربران.. 168

5-4-2- پیشنهادها برای تحقیقات آینده 169

مراجع 171

پیوست‌ها 178

مقدمه:

نقش کشاورزی در رشد و شکوفایی کشور بر کسی پوشیده نیست. بخش کشاورزی با تأمین غذای جامعه از اهمیت زیادی برخوردار است. برنج یکی از محصولات غذایی پیشرو در جهان است[Sheka;Bangura] و بعد از گندم بعنوان مهمترین ماده‌ غذایی در جهان محسوب می‌شود[Sachchamarga,K;W.Williams,G ,2004]. سطح زیر کشت برنج کشور حدود ۵۶۴ هزار هکتار با متوسط تولید ۲۴۰۰ کیلوگرم (برنج سفید) درهکتارمی‌باشد[بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، 1393]. با توجه به مصرف سرانه سالانه برنج،کمبود برنج موردنیاز مصرفی وجود دارد که از خارج کشور تأمین می‌شود. در این میان استان مازندران بعنوان بزرگترین تولید کننده برنج کشور شناخته می‌شود. جهت تولید برنج برای جمعیت بالای هفتاد میلیون ایران، نیاز به حجم گسترده‌ای از فعالیت‌ها و صرف هزینه‌های زیادی است، اما ماحصل این همه تلاش‌ها و صرف هزینه‌های زیاد، نارضایتی کشاورزان، ضایعات فراوان، بیکاری بیش از پیش شالیکاران و مهاجرت آنها به شهر و تبدیل شدن زمین‌های آنها به ویلاها و شهرک‌های صنعتی است که دلایل این مشکلات ریشه در اقتصاد و مسائل اجتماعی و نبود اطلاعات کافی در مورد شیوه کشت اقتصادی این محصول می‌باشد. برآیند این عوامل، کاهش تولید برنج و نیاز به واردات بیشتر است که وابستگی کشور را در پی خواهد داشت. تولید برنج در کشور محصول رنج و مشقّت است و به گفته‌ی کشاورزان دارای هزینه‌ی بالایی است، رنجی که سبب شده قشر جوان دیگر تمایلی به ادامه شغل آبا و اجدادی خود نداشته باشند. درسال‌های گذشته اراضی کشاورزی این استان و به خصوص شالیزارها با خطر جدی تغییر کاربری رو به ‌رو شده‌اند و در نتیجه این تغییر کاربری، سطح زیر کشت برنج در این استان بسیار کاهش یافته است. به تبع کاهش سطح زیر کشت برنج، تولید این محصول نیز کاهش یافته است[فاضل ساعتچی، 1389]. باید ریشه‌های این نارضایتی بررسی شود چرا که به گفته کشاورزان هزینه‌ها سهم عمده‌ای از درآمدها را به خود اختصاص می‌دهند و میزان رفاه کشاورزان نسبت به سال‌های دورتر به نحو چشمگیری کاهش یافته است. این شرایط به گونه‌ای در حال رغم خوردن است که استان مازندران با دارا بودن شرایط آب‌ و‌ هوایی مناسب، می‌تواند با تولید هرچه بیشتر این محصول در جهت شکوفایی و خودکفایی بخش کشاورزی قدم بردارد و نقش بسزای در بالا بردن صادارت غیر نفتی و کاهش خروج ارز از کشور بازی کند. دراینجا پرسشی که سالیانی است در ذهن محقق وجود داشته این است که چرا نارضایتی کشاورزان هر‌ساله بیشتر می‌شود؟، دآرمد حاصل از کشاورزی برای یک کشاورز سودآور می‌باشد یا خیر؟ .بررسی تحقیقات پیشین نشان داد که اکثر مطالعات انجام شده از جمله مقاله پیشگار و همکاران( Rafiee ,2011) در زمینه انرژی و تحلیل اقتصادی سطوح مختلف محصولات برنج در استان گیلان و مقاله‌ی دکتر مرتضی نصیری و مقاله خانم کبری تجددی طلب در زمینه‌ی بهبود میزان برداشت (بازده بیشتر در تولید)، کاهش میزان ضایعات در مراحل مختلف تولید و تبدیل، بررسی سیستم دستگاه‌ها و ماشین‌آلات کشاورزی می‌باشد. در این پایان‌نامه ابتدا میزان اقتصادی بودن کشاورزی برنج بررسی و پس از مشخص شدن جایگاه برنج در اقتصاد مازندران و کشاورزان برنجکار، راهکارهایی در جهت سودآورتر کردن این فعالیت مهم ارائه می‌شود. در این راستا، معضلات و هزینه‌های غیر‌ضروری حذف و راهکارهایی در جهت دستیابی به حداکثر میزان سود‌آوری ارائه شده است، تا در ابتدا رضایت کشاورزان را به همراه داشته باشد و سپس با افزایش تولید باعث افزایش اشتغال شود و در ادامه جایگاه مازندران را به عنوان یک قطب مهم تولید برنج در ایران و حتی در خاورمیانه بالا برده و در نهایت خودكفایی در تولید برنج و قطع واردات این كالا حاصل شود و حتی گامی در جهت صادرات برداشته شود.

1-1- مقدمه

شاید بتوان گفت اولین امنیتی که باید به صورت زیربنایی برای هر کشوری توسط دولتمردان آن بوجود آید یا حفظ شود امنیت غذایی است که همین موضوع بر اهمّیت و جایگاه کشاورزی و تولیدکنندگان این بخش در سایر کشورها و از جمله کشور ما تاکید می‌کند. به عبارت دیگر، از قدیم‌الایام به علت اقلیم متنوع، بخش کشاورزی بخش پایه‌ای و اساسی در کشورمان بوده، چرا که علاوه بر تولید پاک، ضرورت تأمین امنیت غذایی نیز در این بخش وجود داشته است. استان مازندران با توجه به موقعیت خاص اقلیمی تنوع آب و هوایی و برخورداری از باران سالانه و پراکندگی مناسب در محصولات مختلف و دشت‌های وسیع از مناطق حاصلخیز و کشاورزی مرغوب برخوردار بوده و از دیرباز به عنوان یکی از پایه‌های اصلی کشاورزی و تأمین مواد غذایی در ایران مطرح می‌باشد و همواره یکی از قطب‌های مهم در تولید برنج ایران بوده است، ولی در سال‌های اخیر این فعالیت در استان مازندران به صورت مطلوبی رضایت کشاورزان را در پی نداشته است. عوامل مختلفی طی سال‌های اخیر باعث شده که بخش کشاورزی مازندران رونق خود را از دست داده و سرمایه‌ها غالبا از این بخش خارج شده و به سمت بخش‌های خدمات و واسطه‌گری انتقال یابد. در حدود 250 هزار هکتار از سطح کل مساحت استان مازندران به کشت برنج اختصاص داشته[3] و شاغلان بسیاری در استان، در بخش کشاورزی مشغول به کار هستند. به طور کلی اقتصاد مازندران قطع نظر از برخی فعالیت‌های محدود صنعتی و اقتصادی متّکی بر کشاورزی است و هنوز درصد زیادی از جمعیت این استان زرخیز را کشاورزان ساکن در مناطق روستایی تشکیل می‌دهند که به امر زراعت و تولید فرآورده‌های کشاورزی اشتغال دارند. هنوز مازندران در تولید برنج رتبه اول کشور را دارا است و با این وجود کشاورزی مازندران از تولید گرفته تا فروش آنها سیری پیچیده و پر نوسان دارد. به اعتقاد کارشناسان،‌ با توجه به زیرساخت اقتصاد مازندران که متّکی به کشاورزی است و با توجه به جمعیت کثیری که در این عرصه فعالیت دارند به نظر می‌رسد کمتر به ظرفیت‌ها و نارسایی‌های این بخش و همچنین ضرورت تحول آن در یک نگرش سیستمی توجه شده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد عوامل مختلفی طی سال‌های اخیر باعث شده که بخش کشاورزی مازندران رونق خود را از دست داده و سرمایه‌ها غالبا از این بخش خارج شوند و به سمت سایر بخش‌ها از جمله بخش خدمات و واسطه‌گری انتقال یابند. دلیل عمده‌ای که کشاورزان از فعالیت خود رضایت کامل ندارند این است که، درآمد حاصل از کشاورزی برنج در سال‌های اخیر رو به کاهش نهاد و این روند هر ساله بیشتر نمود پیدا می‌کند، به طوری که اکثر کشاورزان از آینده شغلی خود نا امید هستند و به دنبال تغییر کاربری اراضی بخصوص در اراضی نزدیک به دریا می‌باشند. توسعه کشاورزی فرآیندی است که عوامل تغییرپذیری مانند شرایط محیطی و عوامل اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و …  بر آن تأثیر می‌گذارند. با توجه به این موضوع اگر به این مشکل به طور جدی رسیدگی نشود کشاورزی برنج در استان مازندران با خطری جدی رو برو می‌شود، چرا که با کاهش زمین‌های کشاورزی میزان بیکاری نیز در این استان افزایش می‌یابد. متأسفانه در حالی‌که همه مسئولان شعار زیبا و فریبای “کشاورزی محور استقلال” را زمزمه می‌کنند و علی‌رغم برنامه‌های موجود و کوشش‌هایی که برای توسعه کشاورزی مازندران انجام می‌گیرد، باید گفت کشاورزی در این استان محور بودن خود را از دست داده است. نمونه بارز این مدعا اپیدمی تغییر کاربری غیرمنطقی و فروش گسترده بهترین اراضی زراعی توسط کشاورزان است. پس باید به دنبال راهکارهایی در جهت افزایش سودآوری بود. در این فصل پس از بیان مسأله پژوهش، به اهمیت و ضرورت موضوع تحقیق پرداخته شده است. با مشخص کردن هدف پایان‌نامه و با ارائه سؤال‌ها و فرضیه‌ها، تلاش شده تا با پاسخ‌های قانع کننده، اولاً جایگاه کشاورزی برنج در اقتصاد مازندران تعیین شود و دوماًً روند سودآوری حاصل از کشاورزی برنج در یک دوره‌ی 10 ساله (1382 الی 1391) بررسی شود. سپس با شناسایی عوامل هزینه‌زا در کشت برنج، به دنبال کاهش هزینه‌ها بوده تا میزان سود کل حاصل از کشاورزی برنج افزایش یابد، و این امید برای یک کشاورز برنجکار به وجود آید که نسبت به آینده شغلی خود امیدوار باشد و احساس امنیت کند.

1-2- بیان مسأله

نقش کشاورزی در رشد و شکوفایی کشور بر کسی پوشیده نیست. بخش کشاورزی با تأمین غذای جامعه از اهمیت زیادی برخوردار است. برنج یکی از محصولات غذایی پیشرو در جهان است  و بعد از گندم بعنوان مهمترین ماده‌ غذایی محسوب می‌شود(Bangura, 2011). سطح زیر کشت برنج کشور حدود ۵۶۴ هزار هکتار با متوسط تولید ۲۴۰۰ کیلوگرم(برنج سفید) درهکتارمی باشد(آمارنامه‌های محصولات كشاورزی و دامی، 182 الی 1391). با توجه به مصرف سرانه سالانه برنج، کمبود برنج موردنیاز مصرفی وجود دارد که از خارج کشور تأمین می‌شود. در این میان استان مازندران به عنوان بزرگترین تولید کننده برنج کشور شناخته می‌شود. جهت تولید برنج برای جمعیت بالای هفتاد میلیون ایران، نیاز به حجم گسترده ای از فعالیت‌ها و صرف هزینه‌های زیادی است. اما ماحصل این همه تلاش و صرف هزینه‌های زیاد، نارضایتی کشاورزان، ضایعات فراوان، بیکاری بیش از پیش شالیکاران و مهاجرت آنها به شهر و تبدیل شدن زمین‌های آنها به ویلاها و شهرک‌های صنعتی است که دلایل این مشکلات ریشه در اقتصاد و مسائل اجتماعی و نبود اطلاعات کافی در مورد کشت اقتصادی این محصول می‌باشد. برآیند این عوامل کاهش تولید برنج و نیاز به واردات بیشتر است که وابستگی کشور را در پی خواهد داشت. تولید برنج در کشور محصول رنج و مشقّت است و به گفته‌ی کشاورزان دارای هزینه‌ی بالایی است. رنجی که سبب شده قشر جوان دیگر تمایلی به ادامه شغل آبا و اجدادی خود نداشته باشند. درسال‌های گذشته اراضی کشاورزی این استان و به خصوص شالیزارها با خطر جدی تغییر کاربری رو به‌رو شده‌اند و در نتیجه این تغییر کاربری، سطح زیر کشت برنج در این استان بسیار کاهش یافته است، به تبع کاهش سطح زیر کشت برنج، تولید این محصول نیز کاهش یافته است(فاضل ساعتچی، 1389). باید ریشه‌های این نارضایتی بررسی شود، چرا که به گفته کشاورزان هزینه‌ها سهم عمده‌ای از درآمدها را به خود اختصاص می‌دهند و میزان رفاه کشاورزان نسبت به سال‌های دورتر به نحو چشمگیری کاهش یافته است. این شرایط به گونه‌ای در حال رغم خوردن است که استان مازندران با دارا بودن شرایط آب‌ و ‌هوایی مناسب می‌تواند با تولید هرچه بیشتر این محصول در جهت شکوفایی و خودکفایی بخش کشاورزی قدم بردارد و نقش بسزای در بالا بردن صادارت غیر نفتی و کاهش خروج ارز از کشور بازی کند. به علل مختلف مثل  فقدان روش‌های گزارش‌دهی مناسب و مسائل خاص مربوط به فعالیت‌های کشاورزی بخصوص محصول برنج، وجود یک سیستم مناسب بهاء تمام شده جهت پاسخگویی به نیازهای اطلاعاتی مدیران این بخش لازم و ضروری است. در اینجا پرسشی که سالیانی است در ذهن محقق وجود داشته این است که چرا نارضایتی کشاورزان هر‌ساله بیشتر می‌شود؟. دآرمد حاصل از کشاورزی برای یک کشاورز سودآور می‌باشد یا خیر؟. پس باید ابتدا به تعیین میزان اقتصادی بودن کشاورزی برنج پرداخته شود و پس از مشخص شدن جایگاه برنج در اقتصاد مازندران و کشاورزان برنجکار به دنبال راهکارهایی در جهت سودآورتر کردن این فعالیت مهم بود. معضلات و هزینه‌های غیر‌ضروری حذف شده و راهکارهایی در جهت دستیابی به حداکثر میزان سود‌آوری ارائه شود تا در ابتدا رضایت کشاورزان را به همراه داشته باشد و سپس با افزایش تولید، باعث افزایش اشتغال شود و در ادامه جایگاه مازندران را به عنوان یک قطب مهم در تولید برنج در ایران و حتی در خاورمیانه بالا برده و در نهایت خود كفایی در تولید برنج و قطع واردات این كالا حاصل شود و حتی گامی در جهت صادرات برداشته شود(فاضل ساعتچی، 1389)..

تعداد صفحه : 190

قیمت :14700 تومان

بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد

و در ضمن فایل خریداری شده به ایمیل شما ارسال می شود.

پشتیبانی سایت :        *       tez.21@chmail.ir

در صورتی که مشکلی با پرداخت آنلاین دارید می توانید مبلغ مورد نظر برای هر فایل را کارت به کارت کرده و فایل درخواستی و اطلاعات واریز را به ایمیل ما ارسال کنید تا فایل را از طریق ایمیل دریافت کنید.