دانشگاه صنعتی اصفهان
دانشکده کشاورزی
پایان نامه کارشناسی ارشد علوم باغبانی
عنوان:
تاثیر تیمار کلسیم بر عمر پس از برداشت میوه گوجه فرنگی رقم “دافنیس”
استاد راهنما:
دکتر علی اکبر رامین
(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
چکیده:
گوجه فرنگی یکی از سبزیجاتی است که به صورت تازه در جهان امروز مصرف میگردد. گوجه فرنگی یک منبع غنی از فیبر، ویتامین آ، ث و لیکوپن میباشد و مطالعات انجام گرفته نشان میدهد که نقش بسیار مهمی در تغذیه انسان دارد. بدلیل فسادپذیری بالای گوجه فرنگی، نمیتوان آن را برای مدت طولانی نگهداری کرد ولی با بهره گرفتن از تکنولوژی پس از برداشت میتوان تاحدودی این فسادپذیری را کنترل نمود. کلسیم یک ماده غذایی مهم و ضروری گیاه است که نقش فعالی در دیواره سلولی ایفا می کند همچنین یک پیغام بر ثانویه است که نقش محوری را در تنظیم عملکرد فیزیولوژیکی در میوه ها، سبزیها وگلها در دوره پس از برداشت دارد. به نظر میرسد کلسیم ماده مناسبی برای حفظ کیفیت محصولات باشد. آزمایش حاضر به منظور مطالعه تاثیر تیمارهای کلسیم بر عمر پس از برداشت میوه گوجه فرنگی رقم دافنیس انجام گرفت. آزمایش اول جهت بررسی عمر انبارمانی میوه گوجه فرنگی با بهره گرفتن از تیمارهای کلسیم کلرید (1%، 5/1% و 2%)، کلسیم آسکوربات(25/0%، 5/0% و 1%) ونانو کلات کلسیم (2%، 4% و 6%) انجام شد. پس از تیمار با ترکیبات ذکر شده، میوه ها به مدت 35 روز در انكوباتور با دمای °C 10 و رطوبت نسبی 90% نگهداری شدند. هر 7 روز یكبار شاخص های اسید آلی، pH، مواد جامد محلول، ویتامین ث، سفتی، کاهش وزن و لیکوپن مورد بررسی قرارگرفتند. آزمایش دوم جهت بررسی عمر قفسهای، مشابه آزمایش اول انجام شد با این تفاوت که میوه ها پس از تیمار، به مدت 20 روز در انكوباتور با دمای °C 18 نگهداری شده و هر 4 روز یكبار ارزیابی شدند. هر دو آزمایش به صورت طرح کرتهای خرد شده در زمان و در قالب طرح كاملاً تصادفی در3 تكرار انجام شد. نتایج آزمایش اول نشان دادکه تیمارهای کلسیم، اثر معنیداری بر شاخص های اندازه گیری شده داشت. كمترین pH، مواد جامد محلول، لیکوپن و بیشترین اسیدآلی و ویتامین ث در تیمار کلسیم آسکوربات 1% بدست آمد كه با سایر تیمارها از نظر آماری تفاوت معنیداری نشان داد. بیشترین میزان سفتی مربوط به تیمارهای کلسیم آسکوربات 1% و کلسیم کلرید 2% بود که تفاوت معنیداری با یكدیگر نداشتند. كمترین درصدكاهش وزن در تیمار کلسیم آسکوربات 1% بدست آمد كه به جز با تیمار کلسیم کلرید 2% با سایر تیمارها تفاوت معنیداری داشت. نتایج حاصل از آزمایش دوم نیز نشان داد تیمارهای کلسیم، اثر معنیداری بر شاخص های اندازه گیری شده نشان دادند. كمترین میزان لیکوپن در تیمار کلسیم آسکوربات 1% بدست آمد كه به جز با تیمار کلسیم کلرید 2% با سایر تیمارها تفاوت معنیداری داشت. همچنین بیشترین میزان ویتامین ث در تیمار کلسیم آسکوربات 1% بدست آمد كه با سایر تیمارها تفاوت معنیداری داشت. كمترین pH، مواد جامد محلول و بیشترین اسیدآلی و ویتامین ث در تیمار کلسیم آسکوربات 1% بدست آمد كه با سایر تیمارها از نظر آماری تفاوت معنیداری نشان داد.اثر زمان نیز بر تمامی صفات اندازه گیری شده در هر دو آزمایش معنیدار بود. اثر متقابل تیمار و زمان نیز در مورد تمام صفات معنیدار بود.بدین معنی که اثر تیمارها تابع زمان بودبرای نمونه سفتی در طول مدت زمان نگهداری کاهش یافته است. بر اساس نتایج بدست آمده به نظر میرسد تیمار میوه ها با کلسیم آسکوربات 1% و کلسیم کلرید2% موجب حفظ بیشتر خصوصیات کیفی میوه طی مدت نگهداری در انبار گشته است.
فصل اول: مقدمه و بررسی منابع
1-1- مقدمه
در دنیای امروز، مدیریت پس از برداشت محصولات کشاورزی به موضوعی مهم تبدیل شده است.از یک طرف افزایش جمعیت و تغییر الگوی مصرف و از طرف دیگر منابع محدود، موجب شده است که هزینه های موادغذایی، بخش عمدهای از بودجه خانوار و نیز بخش عظیمی از هزینه های کلان کشور را به خود اختصاص دهد. بنابراین همه کشورها در طول مراحل پس از برداشت محصولات کشاورزی ،سرمایه گذاری لازم را انجام می دهند تا به طور چشمگیری ضایعات حاصل را کاهش دهند ]1.[
میوه ها و سبزیها بخش مهمی از رژیم غذایی انسانها را تشکیل میدهند. این محصولات منبع عمده انواع ویتامینث هستند و سهم قابلتوجهی در تامین کاروتن، تیامین، ریبوفلاوین، نیاسین، اسیدفولیک و ویتامینهای دیگر گروه ب دارند. همچنین میوه و سبزیهای تازه دارای مقادیر قابلتوجهی از موادمعدنی مانند کلسیم و آهن هستند که نقش مهمی در نیاز غذایی و سلامت جامعه ایفا می کند [12، 22]. یکی از مشکلات تجاری میوه وسبزیها عمر کوتاه پس از برداشت آنها است. میوه ها و سبزیها موجودات زندهای هستند که پس از برداشت نیز به تنفس خود ادامه داده که این امر می تواند موجب فساد محصولات شده و ضایعات پس از برداشت آنها را افزایش دهد [85]. دلایل اصلی فساد میوه ها، چروکیدگی به دلیل از دستدهی آب و تجزیه موادغذایی میباشد [93].
گوجه فرنگی یکی از بیشترین سبزیجاتی است که به صورت تازه در جهان امروز مصرف میگردد [11،111]. گوجه فرنگی با دارا بودن مقدار قابل توجهی از قندها، ویتامینها، موادمعدنی، لیکوپن و دیگر کارتنوئیدها، سهم قابلتوجهی از تغذیه انسان را به خود اختصاص داده است [59، 63، 105،113]، که به صورت گستردهای در سراسر جهان مصرف می شودو دارای مزایای زیادی برای سلامتی انسان میباشد [59، 75 [. میوه گوجه فرنگی به علت بافت نرم و آبکی، در زمان بعد از برداشت از فسادپذیری بالایی برخوردار میباشد، به خصوص در شرایطی که میوه نرم است، فاصله محل تولید تا مصرف زیاد است وشرایط حمل ونقل و نگهداری مناسب نیست، درصد ضایعات میوه خیلی بالا میرود [8]. گوجه فرنگی طولعمر بسیار کوتاهی دارد، که معمولا حدود 2 تا 3 هفته به طول میانجامد. هر اندازه سفتی بافت میوه زیاد باشد، میوه از نگهداری بهتر و کاهش ضایعات کمتری برخوردار خواهد بود. اگر تحت شرایط خاصی بتوان از نرم شدن سریع میوه جلوگیری نمود و کیفیت میوه را حتی برای مدت کوتاهی حفظ کرد، در آن صورت میتوان از درصد بالای ضایعات این محصول جلوگیری به عمل آورد. این موضوع مخصوصا در مواقعی از فصل، که تولید و عرضه بیش از تقاضا میباشد از اهمیت زیادتری برخوردار است [8، 61].
کلسیم که یکی از عناصر غذایی ماکرو و ضروری برای گیاهان محسوب میگردد، نقش اساسی را در پایداری غشا و تثبیت دیواره سلولی در گیاه ایفا می کند [73]. شاید مهمترین کمبود شناخته شده کلسیم در گیاهان پوسیدگی گلگاه باشد [101].
2-1- تاریخچه گوجه فرنگی
گوجه فرنگی، با نام علمی Lycopersicon esculentum یکی از مهمترین سبزی های تیره بادمجانیان[1] میباشد که ازدشتهای ساحلی غرب آمریکای جنوبی منشأ گرفته و اهلی کردن آن در مکزیک انجام گرفته است. گوجه فرنگی برای اولین بار در اواسط قرن شانزدهم وارد اروپا شد. سالهای زیادی این گیاه به صورت زینتی در اروپا کشت میشد و تا حدود سال 1820 میلادی در اروپا تنها برای گیاهشناسان و داروسازان جالب توجه بود ]3 ، 10، 18[. این گیاه در مکزیک توماتل[2] نام داشت که بعدا در اسپانیا و پرتقال آن را توماته[3] نامیدند. گوجه فرنگی نخستین بار در اواسط قرن 18 به صورت سبزی کشت شد اما به علت متعلق بودن این گیاه به تیره تاج ریزی و سمی دانستن میوه هایش، روند رونق کشت و پذیرش آن در بازار به کندی صورت گرفت. امروزه گوجه فرنگی از پرطرفدارترین سبزیهای میوهای می باشد ]16[. گوجه فرنگی یکی از محصولات ارزشمند سبزی و صیفی در خاورمیانه به شمار میآیدکه به صورت خام و یا فرآوری شده مصرف میگردد و در بین سبزیها، پس از سیب زمینی از نظر اقتصادی در مقام دوم جهان قرار دارد ]25[.
3-1- گیاهشناسی گوجه فرنگی
گوجه فرنگی گیاهی است علفی و یکساله با برگهای مرکب و متناوب، ، دارای 7 تا 9 عدد برگچه نامساوی، برگها و ساقه پوشیده از کرکهای ریز هستند. کرکها در واریته های مختلف متفاوت بوده و غدد ترشحی آن از سلولهای منفرد و یا چند سلولی وجود دارد ]3[. گلهای زرد رنگ گوجه فرنگی روی گلآذینهای خوشهای مرکب در فاصله بین دو گره ساقه ظاهر میشوند. هر گل دارای 5 کاسبرگ است که ابتدا کوتاهتر از گلبرگها ولی در موقع رسیدن میوه بلندتر میشوند. تعداد گلبرگها 5 عدد که به هم پیوستهاند و تعداد پرچمها نیز 5 عدد که بساک آنها بزرگ و میله آنها کوتاه است و تخمدان معمولا دارای 4 تا 8 برچه میباشد. بذور گوجه فرنگی کوچک، سبک، پهن و به رنگ زرد مایل به قهوهای میباشند و سطح بذور آن از کرکهای ریزی پوشیده شده است. در هر گرم بذر حدود 300 دانه بذر یافت می شود، در بهترین شرایط قوه نامیه خود را 4 تا 5 سال می تواند حفظ نماید و یک هفته پس از کشت معمولا بذرها سبز میشوند ]25[.
دو فرم اصلی گوجه فرنگی که امروزه پرورش مییابند شامل:
1) گوجه فرنگیهای با رشد محدود یا گوجه فرنگیهای بوتهای[1] که عمدتا به منظور فرآوری و در تولید مزرعه ای کشت میشوند. این گیاهان دارای یک دوره محدود گلدهی بوده که در پی آن رشد میوه در یک دوره زمانی خاص صورت میگیرد.
2) گوجه فرنگیهای با رشد نامحدود یا پیچان[2] که عمدتا برای تولید میوه تازه در گلخانه ها به کار میروند. این گیاهان به صورت مداوم در طول زندگی خود گل آذین تولید می کنند]16،30[.
تعداد صفحه : 67
قیمت :14700 تومان
