دانلود پایان نامه ارشد :تأثیر كاربرد پس از برداشت ژل آلوئه ورا و تیمار آب گرم بر ماندگاری و خواص كیفی میوه انگور

دانشکده کشاورزی

پایان‌نامه برای دریافت درجه‌ کارشناسی ارشد در رشته مهندسی کشاورزی

علوم باغبانی- گرایش میوه کاری

تأثیر كاربرد پس از برداشت ژل آلوئه ورا و تیمار آب گرم بر ماندگاری و خواص كیفی میوه انگور

 رقم بیدانه سفید

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

چکیده

انگور میوه‌ای نافرازگرا با فعالیت فیزیولوژیکی کم بوده و در طول دوره پس از برداشت در انبار و در طی حمل و نقل و همچنین بازاریابی به کاهش آب و آلودگی‌های قارچی به ویژه قارچ عامل کپک خاکستری بسیار حساس است. در پژوهش حاضر تاثیر تیمار آب گرم و ژل آلوئه ورا در سطوح مختلف بر ماندگاری و خواص كیفی میوه انگور رقم بیدانه‌ سفید طی دوره‌ نگهداری مورد مطالعه قرار گرفت. پژوهش به صورت فاكتوریل بر پایه طرح كاملا تصادفی با 12 تیمار (12=4×3)، شامل ژل آلوئه ورا در 3 سطح (صفر، 25% و 33%) و تیمار آب گرم در 4 سطح (متشکل از 3 سطح آب گرم با دمای 45، 50 و 55 درجه سانتیگراد به مدت یک دقیقه و آب معمولی با دمای 22 درجه سانتیگراد به عنوان تیمار شاهد) انجام شد و اندازه‌گیری‌ها در سه نوبت (روز های 1، 15 و 30 (انجام گرفت. صفات مورد بررسی شامل میزان مواد جامد محلول، pH آب میوه، اسیدهای قابل تیتراسیون، ویتامین ث، محتوای فنل کل، آنتی اکسیدان کل، میزان فعالیت آنزیمهای پلی فنل اکسیداز، کاتالاز و گایاکول پراکسیداز، بازارپسندی، پوسیدگی، میزان ریزش حبه‌ها، میزان چروکیدگی حبه‌ها، میزان ترکیدگی، قهوه‌ای شدن حبه‌ها و تغییر رنگ چوب خوشه‌ها، درصد کاهش وزن خوشه‌ها و رنگ میوه بود. نتایج نشان داد که تیمار آب گرم 50 درجه سانتیگراد و ژل آلوئه ورای 33 درصد به طور معنی‌داری باعث حفظ کیفیت میوه انگور در طول نگهداری پس از برداشت گردید. تیمار آب گرم 50 درجه سانتیگراد و ژل آلوئه ورای 33 درصد باعث حفظ ویتامین ث، اسیدیته کل، محتوای فنل کل، بازارپسندی، محتوای آنتی اکسیدان کل و درصد کاهش وزن، میزان پوسیدگی، چروکیدگی، ریزش، ترکیدگی و قهوه‌ای شدن حبه‌های انگور، میزان pH آب میوه و باعث بهبود کیفیت رنگ میوه شد و میزان فعالیت آنزیم پلی فنل اکسیداز را در حد پایینی نگه داشت و میزان فعالیت آنزیمهای کاتالاز و گایاکول پراکسیداز را در حد بالایی حفظ کرد. همچنین نتایج نشان داد که اثرات متقابل تیمار آب گرم، ژل آلوئه ورا و زمان نگهداری، تاثیر معنی‌داری بر میزان TSS عصاره میوه نداشته است و تنها اثرات ساده آنها معنی‌دار بوده است. نتایج این پژوهش نشان داد که استفاده از تیمار آب گرم و پوشش ژل آلوئه ورا می‌تواند به عنوان راهبردی موثر و جایگزینی مناسب برای تیمارهای شیمیایی در تکنولوژی پس از برداشت میوه انگور رقم بیدانه سفید معرفی گردد.

واژه‌های کلیدی: تیمار آب گرم، ژل آلوئه ورا، انگور بیدانه سفید، خواص کیفی، پوشش خوراکی، آنتی اکسیدان کل

فهرست مطالب

عنوان                  صفحه

فصل 1- مقدمه و کلیات 1

1-1-    اهمیت مصرف میوه‌ها در تأمین سلامتی انسان .. 1

1-2-    رده بندی و مشخصات گیاه شناسی انگور 2

1-2-1-     زیر جنس موسکادینه . 3

1-2-2-     زیر جنس اوی ویتیس …. 4

1-2-2-1-  گونه‌های وحشی آمریکایی 4

1-2-2-2-  گونه‌های وحشی آسیایی 4

1-2-2-3-  گونه‌های وحشی اروپایی    5

1-3-    گیاه شناسی میوه انگور 5

1-4-    ارزش غذایی و ترکیبات داخلی میوه انگور 6

1-5-    ارزش اقتصادی انگور 7

1-6-    مشخصات انگور رقم بیدانه سفید 9

1-7-    اثرات پوشش‌های خوراكی در محصول برداشت شده 10

1-8-    مقدمه‌ای بر تیمار گرمایی و کاربرد آن در تکنولوژی پس از برداشت 11

1-9-    اهمیت موضوع . 13

فصل 2-     بررسی منابع 15

2-1-    پوششهای خوراكی 15

2-2-    نقش پوشش‌ها در عمر پس از برداشت میوه‌ها 16

2-3-    ژل آلوئه ورا 17

2-3-1-     مشخصات گیاه شناسی آلوئه ورا 17

2-3-2-     تاریخچه استفاده از آلوئه ورا 19

2-3-3-     خواص داروئی ژل آلوئه ورا 19

2-3-4-     تركیبات ژل آلوئه ورا 20

2-3-4-1-  ویتامین‌ها …………………………………………… 20

2-3-4-2-  آنزیم‌ها …………………………………………….. 20

2-3-4-3-  ترکیبات معدنی و قندها 20

2-3-4-4-  ساپونین‌ها ………………………….. 21

2-3-4-5-  سالیسیلیک اسید ……………………..  21

2-3-4-6-  آمینواسیدها ……………………………………………. 21

2-3-5-     اثرات ژل آلوئه ورا به عنوان پوشش خوراكی میوه‌ها 21

2-3-6-     تأثیر ژل آلوئه ورا بر خواص كیفی محصولات باغی برداشته شده 23

2-3-6-1-  تاثیر بر تنفس و میزان تولید اتیلن میوه 23

2-3-6-2-  تاثیر بر نرم شدگی و سفتی میوه 24

2-3-6-3-  تأثیر بر محتوای مواد جامد محلول و اسیدهای آلی میوه 25

2-3-6-4-  جلوگیری از کاهش وزن میوه 26

2-3-6-5-  تأثیر بر رنگ میوه …………………. 27

2-3-6-6-  تأثیر بر ماندگاری و عمر قفسه ای میوه‌ها 27

2-3-6-7-  فعالیتهای ضد قارچی و میكروب كشی ژل آلوئه ورا 28

2-3-6-8-  اثر بر اسید آسكوربیك و آنتی اكسیدان كل .. 29

2-4-    تیمارهای گرمایی .. 30

2-4-1-     پاسخ میوه‌ها به تاثیر تیمارهای گرمایی 30

2-4-2-     روش های اعمال تیمار گرمایی 31

2-4-3-     تأثیر تیمارهای گرمایی بر خواص كیفی محصولات باغی 31

2-4-3-1-  تأثیر تیمار گرمایی بر کاهش وزن میوه 31

2-4-3-2-  تأثیر تیمار گرمایی در کاهش آسیبهای سرمایی 32

2-4-3-3-  تاثیر تیمارهای گرمایی بر کاهش پوسیدگی .. 35

2-4-3-4-  تاثیر بر تنفس و میزان تولید اتیلن میوه 39

2-4-3-5-  تیمار گرمایی برای کنترل حشرات و آفات انباری .. 40

2-4-3-6-  تاثیر تیمار گرمایی در جلوگیری از آسیب اکسیداتیو در گیاهان .. 41

2-4-3-7-  تاثیر تیمار گرمایی بر رسیدن محصول 42

فصل 3-     مواد و روش‌ها 43

3-1-    تهیه میوه  43

3-2-    طرح آزمایشی 44

3-3-    تهیه ژل آلوئه ورا 44

3-4-    تیمار میوه‌ها با ژل آلوئه ورا 44

3-5-    تیمار میوه‌ها با آب گرم . 45

3-6-    تیمار میوه‌ها با آب گرم و ژل آلوئه ورا 45

3-7-    آزمون‌های كیفی میوه 45

3-7-1-     تعیین وضعیت ظاهری و بازارپسندی .. 46

3-7-2-     اندازه‌گیری pH آب میوه 46

3-7-3-     اندازه‌گیری میزان اسید آسكوربیك (ویتامین ث) 46

3-7-4-     اندازه‌گیری مواد جامد قابل حل كل عصاره میوه (TSS) 47

3-7-5-     اندازه‌گیری اسیدهای قابل تیتراسیون (TA) 47

3-7-6-     اندازه‌گیری درصد کاهش وزن 48

3-7-7-     اندازه‌گیری محتوای فنل كل 49

3-7-7-1-  تهیه محلول كربنات سدیم . 49

3-7-7-2-  رسم منحنی استاندارد اسید گالیك … 49

3-7-7-3-  نحوه تهیه بافر فسفات .. 50

3-7-8-     اندازه‌گیری فعالیت پلی فنل اكسیداز (PPO) 51

3-7-9-     اندازه‌گیری میزان آلودگی قارچی و پوسیدگی 51

3-7-10-  اندازه‌گیری میزان فعالیت آنزیم کاتالاز 52

3-7-10-1-   نحوه تهیه بافر فسفات      53

3-7-11-  تعیین میزان فعالیت آنتی اکسیدان کل عصاره میوه 53

3-7-12-  اندازه‌گیری فعالیت آنزیم گایاکول پراکسیداز (GPX) 54

3-7-13-  اندازه‌گیری میزان ریزش حبه‌ها 55

3-7-14-  اندازه‌گیری میزان چروکیدگی حبه‌ها 55

3-7-15-  اندازه‌گیری میزان ترکیدگی، قهوه‌ای شدن حبه‌ها و تغییر رنگ چوب خوشه‌ها 55

3-7-16-  اندازه‌گیری رنگ میوه 55

3-7-16-1-   نسبت a/b ……………………….  56

3-7-16-2-   مقدار شاخص كروما 56

3-7-16-3-   مقدار شاخص زاویه هیو . 57

3-8-    تجزیه و تحلیل داده‌‌ها 57

فصل 4-     نتایج    58

4-1-    مواد جامد محلول (TSS) 61

4-2-    pH آب میوه 63

4-3-    اسیدهای قابل تیتراسیون 65

4-4-    محتوای فنل کل 68

4-5-    اسید آسکوربیک (ویتامین‌ ث) 70

4-6-    پلی فنل اکسیداز ( (PPO… 73

4-7-    محتوای آنتی اکسیدان کل .. 76

4-8-    فعالیت آنزیم کاتالاز (CAT) 79

4-9-    فعالیت آنزیم گایاکول پراکسیداز (GPX) 82

4-10-  شاخص پوسیدگی 85

4-11-  وضعیت ظاهری و بازارپسندی میوه‌ها 88

4-12-  ریزش حبه‌ها 91

4-13-  چروکیدگی حبه‌ها 94

4-14-  میزان ترکیدگی، قهوه‌ای شدن حبه‌ها و تغییر رنگ چوب خوشه‌ها 97

4-15-  کاهش وزن    100

4-16-  شاخص‌های رنگ میوه 103

فصل 5-     بحث     106

5-1-    مواد جامد محلول،  pHو اسیدهای آلی میوه 106

5-2-    محتوای فنل کل 109

5-3-    اسید آسکوربیک و محتوای آنتی اکسیدان کل 110

5-4-    آنزیمهای کاتالاز و پراکسیداز 114

5-5-    کیفیت ظاهری خوشه و حبه‌ها 116

5-6-    پلی فنل اکسیداز 118

5-7-    کاهش وزن 121

5-8-    نتیجه گیری کلی 123

5-9-    پیشنهادها 124

     منابع مورد استفاده ……….126

1-1-اهمیت مصرف میوه‌ها در تأمین سلامتی انسان

در تغذیه انسان سه مطلب اساسی مورد توجه است: نخست این كه غذا باید از نظر كمی بتواند احتیاجات بدن از نظر كالری (در ارتباط با فعالیت بدنی) را بر طرف نموده و موجب رفع گرسنگی شود. دوم، غذا باید از نظر كیفی متعادل باشد، بدین معنی كه مقادیر كافی از پروتئینها، ویتامینها، مواد معدنی و غیره را، كه بدن ممكن است در اثر كمبود هر یك از آنها مبتلا به سوء تغذیه شود، تأمین كند. سوم: سالم^[1] باشد. میوه‌ها و سبزی‌ها به عنوان گروه مهمی از مواد غذایی، می‌توانند برای رسیدن به هر سه هدف فوق كمك كنند، ولی روشن است كه اهمیت یك سبزی یا میوه خاص بستگی به تركیبات ویژه موجود در آن دارد. میوه‌ها و سبزی‌ها به عنوان بخش مهمی از منابع غذایی انسان از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند و بشر از همان ابتدای خلقت جهت تأمین قسمتی از غذای خود از این محصولات استفاده می‌كرده است. امروزه، استفاده از فرآورده‌های باغبانی در رژیم غذایی به طور گسترده‌ای مورد توجه قرار گرفته است. پژوهش‌های علم نوین تغذیه ثابت كرده است كه مصرف میوه و سبزی سبب پیشگیری از ابتلاء به بسیاری از بیماری‌های رایج می‌شود. بنابراین، در كشورهای توسعه یافته مردم در رژیم غذایی خود از میوه و سبزی بیش از فرآورده‌های دامی استفاده می‌كنند (اثنی عشری و زکایی خسروشاهی، 1387 ب).

در حال حاضر آگاهی عمومی از مصرف میوه‌ها و سبزیجات افزایش پیدا کرده است. میوه‌ها و سبزیجات منبع عمده مواد مغذی ضروری بدن هستند که شامل ویتامین‌های A وC  و اسید فولیک می‌باشد. علاوه بر این، میوه‌ها و سبزیجات غنی از آنتی اکسیدان‌هایی مانند کاروتنوئیدها، پلی فنل‌ها و آنتوسیانین‌ها هستند که به حذف رادیکالهای آزاد تولید شده در بدن که با بیماریهای قلبی عروقی، آلزایمر و سرطان مرتبط هستند کمک می‌کنند (Paliyath et al., 2008). انگور نه تنها منبع خوبی از فیبر غذایی بلکه سرشار از کربوهیدرات‌ها نیز می‌باشد. علاوه بر این، انگور منبع مفید بسیاری از مواد معدنی و ویتامین‌های گروه B₆، C، E و K می‌باشد. همچنین دارای ترکیبات آنتی اکسیدانی به صورت فنولیک در پوست و احتمالا دانه می‌باشد (Yilmaz and Toledo, 2004).

1-2-رده بندی و مشخصات گیاه شناسی انگور

انگور میوه‌ای غیر‌کلیماکتریک با میزان تنفس کم است که در بیشتر مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری کشت می‌شود. ارقام انگور بر اساس رنگ و وجود یا عدم وجود دانه در حبه گروه بندی می‌شوند. عمر نگهداری در میان ارقام مختلف متفاوت است و به شدت تحت تاثیر مدیریت زراعی، مدیریت دما در مرحله پس از برداشت و نیز حساسیت به پوسیدگی قرار می‌گیرد. در حال حاضر انگورهای تامسون بیدانه^[2]، رد‌گلوب² و فلیم سیدلس³ مهم‌ترین ارقام موجود در دنیا هستند (Christensen et al., 1995).

انگور، گیاهی است از راسته عناب[3]، تیره آمپلی داسه² که آن را سارمانتاسه³ و یا ویتاسه⁴ نیز می‌نامند. این تیره شامل 10 جنس مختلف از جمله ویتیس⁵، سیسوس⁶، آمپلوپسیس⁷، پارتنوسیسوس⁸ و غیره می‌باشد که عده ای از آنان، جزو گیاهان زینتی هستند. انگورهای تجاری که از لحاظ تغذیه مورد توجه می‌باشند متعلق به جنس ویتیس هستند که این جنس به نوبه خود شامل دو زیر جنس است که از لحاظ تعداد کروموزوم متفاوت بوده و از یکدیگر تشخیص داده می‌شوند.

این دو زیر جنس عبارتند از:

موسکادینه⁹ (حاوی 40 عدد کروموزوم)

اوی ویتیس¹⁰ (حاوی 38 عدد کروموزوم)

بر اساس آزمایش‌های فراوانی که بین این دو زیر جنس انجام گرفته است، امکان دو رگ گیری در آنان وجود ندارد (جلیلی مرندی، 1389؛ حکمتی و تفضلی، 1391).

1-2-1-          زیر جنس موسکادینه

از مشهورترین گونه‌های وحشی این زیر جنس، که تعداد کروموزوم‌های آنان 40 عدد بوده و در قاره آمریکا (نواحی فلوریدا و مکزیکو) پراکنده هستند، می‌توان ویتیس روتوندی فولیا¹¹ و ویتیس مونسونیانا¹² را نام برد. شاخه‌های این گونه‌های وحشی، بدون انشعاب بوده و در محل گره‌ها، فاقد صفحات عرضی می‌باشد، پوسته آن ها نیز به سختی از شاخه جدا می‌شود. خوشه انگور این گونه‌ها، کم حبه بوده (در حدود 40 حبه) و حبه‌ها پس از رسیدن می‌ریزند، هسته این انگورها بر خلاف گونه‌های وحشی دیگر، دارای شیارهای عرضی است. گل این گونه‌ها، ناقص بوده و روی دو پایه مختلف قرار دارند. آنها خواهان آب و هوای گرم و مرطوب بوده و به سختی از طریق پیوند و قلمه ازدیاد می‌شوند، در صورتی که ازدیاد آن ها از طریق خوابانیدن شاخه، به آسانی انجام پذیر است. از صفات بسیار خوب این گونه‌ها، مقاومت بیش از حد آنها در برابر آفت فیلوکسرا[4]، بیماریهای قارچی و نماتدهاست (حکمتی و تفضلی، 1391).

1-2-2-          زیر جنس اوی ویتیس

این زیر جنس، دارای گونه‌های وحشی بسیار فراوانی است (حدود 35 گونه) تعداد کروموزوم‌های این گونه‌ها 38 عدد بوده و از لحاظ موکاری بسیار جالب می‌باشد. این زیر جنس، بر حسب حوزه پراکندگی آن، به سه دسته زیر تقسیم می‌شود:

1-2-2-1-    گونه‌های وحشی آمریکایی

این گونه‌ها، از لحاظ کیفیت و کمیت دارای اهمیت فوق العاده‌ای هستند و به همین دلیل، در سالهای گذشته تعداد زیادی از این گونه‌های وحشی به کشورهای اروپایی وارد شده و مورد استفاده قرار گرفته است. متاسفانه، ابتلا و حساس بودن مقدار زیادی از این گونه‌ها به آفت فیلوکسرا، باعث بروز خسارات زیادی در تاکستانهای اروپا شده و به همین دلیل، در سالهای اخیر از ورود آنها به اروپا جلوگیری می‌شود (حکمتی و تفضلی، 1391).

1-2-2-2-    گونه‌های وحشی آسیایی

تعداد گونه‌های آسیایی انگورهای وحشی، بسیار زیاد است اما از آنجا که تاکنون به طور دقیق شناسایی نشده‌اند، ‌از نظر پژوهشگران موکاری‌ تا اندازه‌ای ناشناخته و ‌بی اهمیت ‌تلقی می‌شوند                 (حکمتی و تفضلی، 1391).

1-2-2-3-    گونه‌های وحشی اروپایی

در این گروه، فقط یک گونه وحشی بسیار مهم قرار دارد که مو معمولی (ویتیس وینیفرا[5]) نامیده می‌شود. این گونه دو زیر گونه به نامهای سیلوستریکا² و کائوکازیکا³ دارد. ارقام مختلف این گونه وحشی اروپایی که شمار آنها در حدود 5000 رقم بوده و از دو رگ‌گیری ارقام مختلف آن به دست آمده‌اند، با نام های متفاوت در نقاط مختلف دنیا پراکنده می‌باشند. ارقام این گونه، به زمستان‌های نسبتا سرد و تابستان‌های گرم، طولانی و خشک نیازمند می‌باشند. زیر گونه سیلوستریکا، بیشتر در نواحی جنوبی و مرکز اروپا و شمال آفریقا پراکنده بوده و بوته‌های آن، بیشتر خواهان مناطق مرطوب هستند. زیر گونه کائوکازیکا، بیشتر در نواحی جنوبی روسیه، ارمنستان، قفقاز، ترکمنستان، کشمیر و ایران پراکنده بوده و در مناطق خشک و مرطوب قابل کشت می‌باشند (حکمتی و تفضلی، 1391).

1-3-گیاه شناسی میوه انگور

حبه‌های انگور شامل برون بر (پوست)، میان بر (گوشت) و درون بر (بافت اطراف دانه ها) به علاوه کوتیکول محافظ خارجی می‌باشند. برون بر شامل اپیدرم و هیپودرم است. اپیدرم به ضخامت 5/6 تا 10 میکرومتر بوده و شامل 6 تا 10 لایه سلولی کوچک، با دیواره‌های سلولی ضخیم است (Considine, 1982).‌  ضخامت کوتیکول‌ در حدود ‌6-1 تا 8/3 میکرومتر‌ بوده و در ‌طی رسیدن میزان آن ‌کاهش می‌یابد (Rosenquist and Morrison, 1988). کوتیکول مانع اصلی محدود کردن حمل و نقل، تنفس و از دست دادن آب و مقاومت به پوسیدگی‌های قارچی است (Zoffoli et al., 2009).

شکل ‏1-1- اجزای خوشه و حبه انگور رومیزی (Yahia, 2011).

انگور با دست و یا با ماشین برداشت شده و بیشترین غلظت مواد قندی آن (محتوای مواد جامد کل) در موقع رسیدن در ارقام مختلف بین 24-19 درصد می‌باشد (Christensen et al., 1995).

1-4-ارزش غذایی و ترکیبات داخلی میوه انگور

انگور، از نظر ارزش غذایی و خواص بهداشتی دارای سودمندیهای بسیاری است. میزان مواد و عناصر مختلف موجود در میوه انگور، با توجه به نوع رقم، شرایط محل کاشت و درجه رسیدگی حبه انگور کاملا متفاوت است. از مهم‌ترین مواد قندی موجود در حبه انگور تازه ساکارز، گلوکز، دکستروز و از اسیدهای آلی اسید فرمیک، اسید مالیک، اسید سیتریک و اسید تارتاریک را می‌توان نام برد. در آب انگور، علاوه بر آب، قند و اسیدهای مختلف، 5/3 تا 4 گرم بی تارتارات پتاسیم و همچنین نمکهای کانی مانند آهک، منیزیم، آهن، منگنز و سیلیس وجود دارد. مقدار انرژی موجود در هر 100 گرم انگور تازه 67 کیلو کالری و در هر 100 گرم کشمش برابر با 268 کیلو کالری می‌باشد (حکمتی و تفضلی، 1391).

تعداد صفحه : 162

قیمت :14700 تومان

بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد

و در ضمن فایل خریداری شده به ایمیل شما ارسال می شود.

پشتیبانی سایت :        *       asa.goharii@gmail.com

در صورتی که مشکلی با پرداخت آنلاین دارید می توانید مبلغ مورد نظر برای هر فایل را کارت به کارت کرده و فایل درخواستی و اطلاعات واریز را به ایمیل ما ارسال کنید تا فایل را از طریق ایمیل دریافت کنید.