دانلود پایان نامه ارشد : ارزیابی تحمل تنش اسمزی در لاین­های امید بخش گندم دوروم

دانشگاه محقق اردبیلی 

 دانشکده علوم كشاورزی

گروه زراعت و اصلاح نباتات

 پایان نامه برای دریافت درجه­ کارشناسی ارشد

در رشته مهندسی كشاورزی گرایش اصلاح نباتات

 عنوان:

ارزیابی تحمل تنش اسمزی در لاین­های امید بخش گندم دوروم و ارتباط آن با نشانگر­های مولکولی

استاد راهنما:

علی اصغری

 اساتید مشاور:

حمیدرضا محمددوست چمن آباد

رحمت­الله کریمی زاده

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب

عنوان                                         

  فصل اول: مقدمه و مروری بر تحقیقات گذشته                                         صفحه

1-1- مقدمه ………………2

1-2- مروری بر تحقیقات گذشته …………………………………………………3

1-2-1- اهمیت و جایگاه گندم در ابران و جهان …………………………..3

1-2-2- تاریخچه گندم………………………………………………..3

1-2-3- گیاهشناسی گندم …………………………………………4

1-2-3-1- مشخصات مورفولوژیكی…………………………..5

1-2-4- طبقه بندی گندم……………………………………..6

1-2-4-1- طبقه بندی گندم از لحاظ ژنتیكی…………………….6

1-2-4-2- طبقه بندی گندم از لحاظ نوع كشت…………………………6

1-2-5- گندم ………………..7

1-2-6- ژنتیك و اصلاح گندم………….8

1-2-7- مفهوم تنش…………..9

1-2-8- انواع تنش­های محیطی …………………………9

1-2-9- تنش خشكی……………10

1-2-10- واكنش گیاه به تنش خشكی …………………10

1-2-11- مقاومت به خشكی …………………………11

1-2-12- انواع مكانیزم­های مقاومت به خشكی ……………..12

1-2-12-1- مقاومت به خشكی……………………….12

1-2-12-2- فرار از خشكی …………………………………………13

1-2-12-3- اجتناب از خشكی…………………………………13

1-2-12-4- تحمل خشكی………………………………………….13

1-2-12-5- بازیافت (بهبود) ………………………………….13

1-2-13- مكانیزم­های گریز از خشكی …………………………………….13

1-2-13-1- زودرسی یا دوره رشد كوتاه …………………….13

1-2-13-2- حساسیت به طول روز ……………….13

1-2-13-3- كنترل پنجه­دهی ……………………………13

1-2-14- مكانیزم­های اجتناب ………………………………………14

1-2-14-1- سیستم ریشه­ای توسعه یافته ……………………………………..14

1-2-14-2- هدایت روزنه­ای ……………………………………….14

1-2-14-3- اندازه و فراوانی روزنه­ها ……………………………………………14

1-2-14-4- تجمع آبسیزیك اسید ……………………………………………..15

1-2-14-5- ضخامت كوتیكول و قشر مومی روی برگ ………………15

1-2-15- مكانیزم­های تحمل خشكی ……………………………..15

1-2-15-1- تنظیم فشار اسمزی …………………………..15

1-2-15-2- تجمع پرولین  …………………………………..16

1-2-15-3- جابجایی مواد پرورده …………………………………………………16

1-2-16- صفات مورفولوژیك مرتبط با تنش اسمزی ……………….16

1-2-17- شاخص­های مقاومت ……………………………17

1-2-17-1- شاخص میانگین ریاضی تولید  ……………….18

1-2-17-2- شاخص هارمونیك  ……………………………………………18

1-2-17-3- شاخص میانگین هندسی تولید ……………………..19

1-2-17-4- شاخص تحمل به تنش ……………………..19

1-2-17-5- شاخص  TI…………………………………………19

1-2-18- صفات فیزیولوژیك مرتبط با تنش اسمزی …………………20

1-2-18-1- اثر تنش اسمزی بر فلورسانس كلروفیل ……………………20

1-2-18-2- اثر تنش اسمزی بر میزان پرولین  …………………..21

1-2-18-3- اثر تنش اسمزی بر قند محلول …………………….21

1-2-18-4- اثر تنش اسمزی بر میزان كلروفیل  ……………….22

1-2-19- هیدروپونیك ………..22

1-2-19-1- سیستم­های آب­كشتی (بدون محیط كشت جامد) …………………….22

1-2-20- اصلاح مقاومت به خشكی ………………………………………….23

1-2-20-1- استفاده از تنوع ژنتیكی موجود …………………..24

1-2-20-2- تلاقی­های درون و برون گونه­ای …………………..25

1-2-20-3- ایجاد تنوع …………………………………..25

1-2-20-4- انتقال ژن …………………………………..25

1-2-21- اهمیت تنوع ژنتیكی ……………………….26

1-2-22- روش­های براورد تنوع ژنتیكی  …………………..26

1-2-22-1- نشانگرهای مورفولوژیكی  …………………………26

1-2-22-2- نشانگرهای بیوشیمیایی  ………………………..26

1-2-22-3- نشانگرهای مولكولی ………………………27

1-2-22-3-1- نشانگرهای رپید ………………………….27

1-2-22-3-1-1- مزایای نشانگرهای رپید ………………………28

1-2-22-3-1-2- معایب نشانگرهای رپید  ……………………..28

1-3- هدف و ضرورت تحقیق …………..29

فصل دوم: مواد و روش­ها

2-1- مواد گیاهی و نوع طرح آزمایش ………………….31

2-2- كشت هیدروپونیك …………………………………….31

2-2-1- كشت در ماسه  ……………..31

2-2-2- كشت در آب …………..31

2-3- اعمال تیمارها در سیستم هیدروپونیك  ……………………..32

2-3-1- اعمال تنش در سیستم آب­كشت  ………………..32

2-3-2- اعمال تنش در سیستم ماسه­كشت …………………………….32

2-4- اندازه ­گیری صفات………………………………34

2-4-1- اندازه ­گیری صفات مورفولوژیكی …………………..34

2-4-2- اندازه ­گیری صفات فیزیولوژیكی ……………………….34

2-4-2-1- اندازه ­گیری فلورسانس و مقدار كلروفیل ……………….34

2-4-2-2- اندازه ­گیری پرولین  ……………………….34

2-4-2-3- اندازه ­گیری قند محلول …………………………..35

2-4-2-4- اندازه ­گیری رنگیزه­های فتوسنتزی  ……………………..36

2-4-3- اندازه ­گیری شاخص­های تحمل……………………….36

2-5- تجزیه و تحلیل داده­های كمی …………………..36

2-6- صفات مولكولی……………………………….37

فصل سوم: نتایج و بحث

3-1- تنش كم­آبی …………………………..39

3-1-1- تجزیه واریانس داده­های ماسه كشت ……………………….39

3-1-2- مقایسه میانگین صفات در سیستم ماسه كشت ماسه كشت ………………..41

3-1-2-1- مقایسه میانگین صفات مورفولوژی در سیستم ماسه­كشت ………………..41

3-1-2-2- مقایسه میانگین صفات فیزیولوژی در سیستم ماسه­كشت …………………….47

3-1-2-3- مقایسه میانگین شاخص­های مقاومت در سیستم ماسه­كشت ………………54

3-1-2-3-1- تجزیه­ی خوشه ای لاین­های مورد مطالعه بر اساس شاخص­ها در سیستم ماسه­كشت…………..55

3-1-3- تاثیر خشكی روی صفات مورد مطالعه در سیستم ماسه كشت …………57

3-1-4- تجزیه خوشه­ای لاین­های مورد مطالعه بر اساس صفات مورفوفیزیولوژی در سیستم ماسه­كشت…………..58

3-1-5- تجزیه به عامل­ها برای صفات مورفوفیزیولوژی در سیستم ماسه­كشت…………….68

3-1-5-1- تجزیه به عامل­ها برای صفات مورفولوژی در سیستم ماسه­كشت ………………..68

3-1-5-2- تجزیه به عامل­ها برای صفات فیزیولوژی در سیستم ماسه­كشت …………….70

3-1-6- تجزیه واریانس داده­های آبكشت………………………….76

3-1-7- مقایسه میانگین داده­های آبكشت…………………………77

3-1-7-1- مقایسه میانگین صفات مورفولوژی در سیستم آب­كشت………….77

3-1-7-2- مقایسه میانگین صفات فیزیولوژی در سیستم آب­كشت…………………82

3-1-7-3- مقایسه میانگین شاخص­های مقاومت در سیستم آبكشت…………….87

3-1-7-3-1- تجزیه خوشه­ای لاین­های مورد مطالعه بر اساس شاخص­ها در سیستم آب­كشت………………89

3-1-8- تاثیر خشكی روی صفات مورد مطالعه در سیستم آب كشت …………….91

3-1-9 – تجزیه خوشه­ای ارقام مورد مطالعه بر اساس صفات مورفوفیزیولوژی در سیستم آب­كشت ………..92

3-1-10- تجزیه به عامل­ها برای صفات مورفوفیزیولوژی در سیستم آب­كشت …………….98

3-2- تجزیه مولكولی RAPD ………………………………102

3-2-6- رابطه بین داده­های مولكولی و صفات مورفوفیزیولوژی ……………………..102

3-2-6-1- رابطه بین داده­های مولكولی و صفات مورفوفیزیولوژی در سیستم ماسه­كشت  ………..103

3-2-6-2- رابطه بین داده­های مولكولی و صفات مورفوفیزیولوژی در سیستم آب­كشت  …………….105

3-3- نتیجه گیری كلی ………..121

3-4- پیشنهادات………………122

منابع مورد استفاده………….123

1-1-     مقدمه

شرایط اقلیمی خشک و نیمه خشک که اکثر مناطق کشور ما را در بر می­گیرد، سبب محدودیت منابع آبی و امکانات تولید محصولات زراعی شده است. رشد سریع جمعیت از یک طرف و کاهش یا ثابت ماندن منابع از طرف دیگر بررسی راه­های استفاده بهینه از پتانسیل­های تولید مواد غذایی را جهت بهره­وری بیشتر ضروری می­سازد. از آنجا که در بیشتر نقاط دنیا، آب محدود كننده اصلی تولیدات كشاورزی است، بنابراین، استفاده بهینه از آن اهمیت زیادی دارد. این موضوع برای ایران كه حدود دو سوم مساحت آن را اقلیم خشك و نیمه خشك تشکیل داده، جدی­تر می­باشد. توجه به اقتصاد و مدیریت منابع آب نه تنها در مناطق خشک و نیمه خشک، بلکه در مناطق با بارندگی مناسب هم می ­تواند از راه تاثیر بر هزینه­ های تولید مهم بوده و ایجاب می­كند كه از واحد حجم آب بیشترین استفاده به عمل آید. در این راستا، آگاهی از واكنش گیاهان و تعیین میزان حساسیت مراحل مختلف رشد آنها به كم آبی از اهمیت بسزایی برخوردار است (رضایی و همكاران، 1388).

عوامل نامساعد محیطی همانند تنش خشكی كه یكی از رایج­ترین و مهمترین تنش­های محیطی است، تولید محصولات كشاورزی را محدود می­سازد. خشكی روی اكثر مراحل رشد گیاه مانند مرحله جوانه­زنی و استقرار گیاهچه و همچنین ساختار اندام و فعالیت آن­ها آثار مخرب و زیان­آوری وارد می­سازد. از آن جایی كه ایجاد و حفظ یك پتانسیل آب خالص در محیط خاك، كاری تقریباً مشكل است، در این راستا برقراری شرایط تنش خشكی با بهره گرفتن از مواد اسمزی مختلف برای ایجاد پتانسیل­های اسمزی، یكی از مهم­ترین روش­های مطالعه تأثیر تنش خشكی بر روی گیاه تلقی مى­شود (زید و همكاران، 2001).

گندم نان و گندم دوروم از مهم­ترین محصولات زراعی جهان بوده و غذای اصلی مردم را در مناطق خشک و نیمه خشک تشکیل می­ دهند (مانز، 2006). این گیاه از دیر باز به صورت آبی و دیم درغرب ایران کشت می­شده است. مناطق گرمسیر، نیمه گرمسیر و معتدل کشور بیشترین سطح زیر کشت گندم دوروم را به خود اختصاص می­دهند. توسعه صنعت ماکارونی سازی به همراه افزایش تقاضا برای آن و همچنین مساعد بودن شرایط آب و هوایی در بسیاری از نقاط کشور، پژوهش­های بیشتری را، بویژه در زمینه به نژادی گندم دوروم و گزینش ارقام متحمل به تنش­های محیطی از جمله تنش كم­آبی و اسمزی طلب می­نماید (فابریانی و همكاران، 1988). هر اقدامی برای اصلاح ژنتیکی تحمل به خشکی با بهره گرفتن از تنوع ژنتیکی موجود، نیاز به یک روش ارزیابی کارآمد دارد که باید سریع بوده و قادر به انتخاب یک جمعیت بزرگ باشد. مقاومت به خشکی نتیجه صفات مختلف مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی است. بنابراین، می­توان از این اجزای مختلف به عنوان شاخص­های گزینش برای انتخاب تیپ ایده­آل گیاهی استفاده کرد.

1-2-     مروری بر تحقیقات گذشته

1-2-1- اهمیت و جایگاه گندم در ایران و جهان

گندم احتمالا یكی از اولین گیاهانی است كه به وسیله­ی انسان زراعت شده­ است و به همین دلیل مهمترین گیاه زراعی به شمار می­آید. زیرا، زراعت آن از تمام گیاهان ساده­تر، تطابق آن در مناطق مختلف كه دارای شرایط آب و هوایی متفاوتی می­باشند، بیشتر و از طرف دیگر غذای اولیه اغلب مردم جهان را تشكیل می­دهد. گندم گیاهی است كه به مقدار زیاد و در مساحت وسیعی از زمین­های كشاورزی دنیا و حتی در نواحی خشك كشت شده و محصول كافی تولید می­نماید. اهمیت اقتصادی گندم چه از نظر تولید و چه از نظر تغذیه در دنیا بیش از سایر محصولات كشاورزی می­باشد. حتی در مناطقی كه به علت متغیر بودن شرایط اقلیمی و یا خشكی محیط، امكان تولید دیگر گیاهان وجود نداشته باشد، می­توان گندم تولید نمود. بیشترین سطح زیر كشت گندم در قاره­های آسیا و اروپا واقع شده است. ایران یكی از مهمترین كشور­های تولید كننده گندم در جهان می­باشد (خدابنده، 1387). سطح زیر کشت گندم در جهان 61/31132 تن در هکتار است که حدود 63 درصد سطح زیر کشت جهان را ایران به خود اختصاص داده ­است. تولیدات گندم در ایران 05/2 درصد از کل تولیدات گندم در جهان می­باشد (فائو، 2012). نسبت سطح زیر كشت گندم به سایر محصولات عمده كشاورزی نیز رقم بالایی را تشكیل می­دهد. همواره حدود 70-65 درصد از اراضی زیر كشت محصولات عمده زراعی به گندم تعلق دارد (ایران نژاد و شهبازیان، 1384).

اهمیت گندم بیشتر مربوط به خواص فیزیكی و شیمیایی موادی است كه دانه آن را تشكیل می­دهند. پروتئین گندم از لحاظ غذایی فوق­العاده پر انرژی است. بخصوص سبوس آن كه دارای پروتئین زیادی می­باشد. مطابق گزارش سازمان خواروبار كشاورزی جهانی (FAO) در حال حاضر سالانه در جهان حدود 85 میلیون تن پروتئین مصرف می­شود كه حدود 40 میلیون تن یعنی در حقیقت حدود نصف پروتئین مصرفی جهان از غلات و بویژه از گندم تامین می­گردد. لذا، اهمیت و نقش این گروه از گیاهان زراعی در زندگی روزانه انسان و عوامل وابسته به آن كاملا مشهود و مشخص می­باشد (خدابنده، 1387).

1-2-2- تاریخچه گندم

گندم حدود 12 تا 17 هزار سال قبل از میلاد در خاورمیانه كشت می­شده و حدود 10 تا 15 هزار سال قبل از میلاد نیز در آسیا وجود داشته است. واویلوف خاستگاه گندم را تنها یكجا نمی­داند. بلكه، معتقد است كه گندم چند مبدأ دارد (ایران نژاد و شهبازیان، 1384). هیچكس بدرستی نمی­داند كه دقیقا چه موقع و توسط چه شخصی شناخته شده، لیكن به طور دقیق مركز اصلی گندم­های اولیه كه شاملTriticum monococcum  و Triticum dicoccum  می­باشند، از سوریه و فلسطین بوده كه از این دو منطقه به مصر و بین­النهرین و سپس به ایران آمده و از طریق ایران به هندوستان، تركستان، چین و روسیه و سرانجام به اروپا برده شده و از اروپا به سایر نقاط جهان انتقال یافته است. این گیاه حدود 6500 سال قبل از میلاد در مناطقی از آسیا مانند ایران، عراق، هندوستان، قفقاز و همچنین اطراف دریای مدیترانه وجود داشته و حدود 2500 تا 3000 سال قبل از میلاد نیز در چین كشت می­شده است. درصورتی­كه، گندم دوروم در سال 1797 بوسیله­ی دسفونیتنز در ناحیه­ی آتلانتیك در ایالات متحده امریكا شناخته شد (خدابنده، 1387).

1-2-3- گیاهشناسی گندم

گندم از تیره گندمیان، زیر تیره­یPooideae ، طایفه­یTriticeae ، زیر طایفه­ی Triticinae و از جنس Triticum می­باشد. گیاهی است یكساله، روز بلند و سه كربنه. گندم از مهم‌ترین غلات و از گیاهان گلدار تک‌ لپه‌ای‌ یک ساله است. گندم گل آذین سنبله­ای دارد. از هر گره آن یک برگ به وجود می­آید. سنبلچه گندم متشکل از دو گلوم و سه گلچه است. گاهی تعداد گلچه‌ها به 7 تا هم می‌رسد. دانه گندم بین دو پوشش قاشق مانند به نام­های پوشینک بیرونی (لما) و پوشینک درونی (پالئا) قرار گرفته‌ است. برگ­های گندم مانند برگ­های سایر غلات (به جز ذرت و ارزن)، نازک و کم عرض است و زبانه‌های کوچکی دارد (كریمی، 1371). دانه گندم حاوی ۷ تا ۱۸ درصد پروتئین، ۶۰ تا ۷۰ درصد نشاسته، ۲ تا ۲/۵ درصد سلولز، 5/1 تا ۲ درصد چربی و بقیه آن مرکب از رطوبت و مواد معدنی است. ظاهر فیزیکی دانه‌های گندم بسیار متنوع است. طول دانه‌های گندم از ۵ تا ۸ میلیمتر، عرض آن­ها از ۲/۵ تا ۴/۵ میلی­متر و وزن آن­ها از ۲۰ تا ۶۰ میلی‌گرم متغیر است. گستره رنگ گندم از بژ یا نخودی (معروف به گندم سفید)، تا قرمز قهوه‌ای (معروف به گندم سرخ) است. بسته به عوامل مختلف، اجزای تشکیل دهنده آندوسپرم دانه‌ها می‌توانند بافت نرم یا سفتی داشته باشند. میزان گلوتن گندم مرغوبیت آن را تعیین می‌‌کند. گندم­های قرمز سخت بهاره و پاییزه گلوتن بیشتری دارند و به همین دلیل، ارزش تهیه نان از آن­ها بیشتر است. کیفیت پخت نان به طور عمده به دو عامل کیفیت و کمیت گلوتن خمیر نان بستگی دارد. کمیت گلوتن بر تخمیر و افزایش حجم نان موثر است. گندم­هایی که دارای مقدار بیشتری گلوتن هستند، از لحاظ نانوایی نیز کیفیت مطلوبتری دارند. کیفیت گلوتن گیاه به وسیله پیشینه ژنتیکی آن تعیین می‌شود. گلوتن از دو بخش گلوتنین (محلول در باز ضعیف) و گلیادین (محلول در الکل و تا حدودی قوی) تشکیل شده‌ است که گلوتنین عامل چسبندگی خمیر و گلیادین عامل الاستیسیته (کشش) خمیر است (صدقی، 1392).

مرحله جوانه­زنی گندم بستگی بسیاری به آب، دما و تازگی بذر دارد. دانه باید برای جوانه زدن دمای دلخواه خود را نیز داشته باشد كه حداقل این دما برای گندم 1 تا 2 درجه سانتی­گراد می­باشد. همچنین، گیاه هنگام به ساقه رفتن نیاز فراوانی به آب دارد (پور صالح، 1373). گندم دوروم جزء گندم­های سخت­دانه است. بافت متراكم و سخت دانه همراه با درصد پروتئین بالا و قدرت گلوتن آن، گندم دوروم را به پربهاترین گزینه برای تولید اعلاترین پاستا درآورده است. آندوسپرم گندم دوروم پس از آسیاب به صورت دانه­هایی موسوم به سمولینا در می­آید كه مخلوط آن با آب، تولید خمیری چسبنده می­نماید كه تحت فشار به اشكال مختلفی در می­آید. گندم دوروم مصارف غذایی مختلفی دارد، ولی بطور خاص برای تولید ماكارونی و اسپاگتی مصرف می­شود (متقی و همكاران، 1392).

1-2-3-1- مشخصات مورفولوژیكی

ریشه: ریشه ­های گندم افشان و سطحی است. ریشه ­های فرعی و اصلی از محل طوقه خارج شده و همگی هم قطر می­باشند. عمق فعالیت ریشه ­های گندم معمولا در خاك حدود 30 سانتی­متر می­باشد. در خاك­های نرم و معمولی كه مناسب برای رشد گندم باشد، ریشه­ها معمولا تا عمق 80 سانتی­متر نفوذ می­كند. یكی از عوامل اصلی رشد و نمو گندم آب می­باشد كه بوسیله ریشه جذب می­گردد. ریشه گندم نسبت به ریشه جو گسترش كمتری دارد و این دال بر مقاومت كمتر گندم نسبت به جو در شرایط خشكی می­باشد.

ساقه: ساقه گندم مانند تمام گیاهان تیره غلات بندبند و توخالی و استوانه­ای است. به طوری­كه، شكل استوانه­ای و وجود دسته­های فیبر در آن موجب استحكام ساقه شده­است و این ویژگی تاحدودی ساقه را در برابر ورس مقاوم می­نماید. علاوه بر ساقه اصلی اغلب ارقام گندم دارای ساقه­های فرعی نیز می­باشند كه پنجه نامیده می­شوند. محل گره­ها در ساقه توپر و مغز دار می­باشد. ارتفاع، ضخامت و رنگ ساقه در ارقام مختلف متفاوت می­باشد. فرم اكثر واریته­های گندم دوروم ساقه­های راست دارند.

برگ: در روی هر ساقه گندم معمولا تعداد 7 تا 8 برگ كه از محل گره­های ساقه خارج شده و به طور متناوب و یك در میان در طول ساقه قرار گرفته­اند، وجود دارد. هر برگ از دو قسمت نیام و تیغه باریك و بلند كه كه به منزله پهنك برگ می­باشد، تشكیل شده است. نیام كه به منزله دمبرگ است، ساقه را به صورت غلافی در بین دو گره در بر گرفته است و به استحكام ساقه كمك می­نماید. در حد فاصل برگ و دمبرگ زوایدی زبانه مانند به نام زبانك[1] و گوشوارك[2] وجود دارد. زبانك از محل اتصال برگ به دمبرگ خارج شده و حدود 2 تا 3 میلی­متر طول دارد و شفاف و بی­رنگ است. گوشوارك از دو زبانه تشكیل شده و قسمتی از ساقه را احاطه می­كند و دارای كرك­های ریزی است. اهمیت برگ­های ساقه گندم كه جوانتر از سایر برگ­هاست و دیرتر از بقیه بوجود می­آید، فوق­العاده زیاد است. برگ در گندم دوروم سبز مایل به زرد، یا سبز مایل به آبی می­باشد و در بیشتر واریته­های آن بدون كرك است.

آرایش گل: در انتهای هر ساقه گندم یك سنبله وجود دارد كه دارای یك محور اصلی است و در روی محور اصلی، سنبلك­ها یا سنبلچه بوجود می­آید و هریك دارای 3 تا 7 گل می­باشند كه بعد از عمل لقاح معمولا دو گل در هر سنبلچه بارور و تبدیل به دانه می­شود. هر گلچه شامل یك مادگی و 3 پرچم است. سنبلچه توسط دو زایده مقعر بنام پوشه یا گلوم پوشیده شده است. هر گل توسط دو عضو بنام پوشینه از اطراف احاطه گردیده ­است. به­علاوه، در اطراف هر پرچم و مادگی سه زایده كوچك بنام پوشینك وجود دارد. ریشك از نظر كلی اندامی از گندم است كه دیرتر از سایر اندام­ها بوجود می­آید. بنابراین، سازگاری آن با شرایط خشك بیشتر است و نقش فیزولوژیكی مهمی در گندم و سایر غلات به عهده دارد. در گندم دوروم سنبله اغلب ریشك­دار و مقطع آن مربع شكل، یعنی فشردگی جانبی آن كمتر از گندم اِمر است. طول سنبله در گندم دوروم حدود 4 تا 11 سانتیمتر، محور اصلی سنبله معمولا محكم است. در قاعده هر سنبلچه در محل اتصال به محور اصلی، كرك­های ظریفی وجود دارد. هر سنبلچه 5 تا 7 گل دارد كه فقط 2 تا 4 گل بارور می­گردد. یكی از مشخصات این گونه گندم زایده ی بلند و منفرد آن است كه از قاعده گلوم تا انتهای آن امتداد دارد. زایده كوتاه­تر دیگری در راس گلوم وجود دارد كه نسبت به زایده اولی خیلی كوچك­تر است (كریمی، 1371).

دانه: دانه گندم مانند دانه سایر غلات از نوع گندمه می­باشد و پوست دانه، آن را از اطراف احاطه كرده است. در یك طرف شكاف طولی و نسبتا عمیق وجود دارد و طرف دیگر دانه برجسته بوده ودانه به شكل بیضی كشیده می­باشد. دانه گندم لخت و بدون پوشش است و در انتهای دانه قسمتی وجود دارد كه ریشه و ساقه اولیه از آنجا خارج می­شود و در انتهای بعضی از دانه­ها كرك­های ریزی دیده می­شود (خدابنده، 1387). رنگ دانه در گندم دوروم معمولا سفید، كهربایی، زرد، ارغوانی یا قرمز رنگ است (كریمی 1371).

تعداد صفحه :151

قیمت :14700 تومان

بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد

و در ضمن فایل خریداری شده به ایمیل شما ارسال می شود.

پشتیبانی سایت :        *       asa.goharii@gmail.com

در صورتی که مشکلی با پرداخت آنلاین دارید می توانید مبلغ مورد نظر برای هر فایل را کارت به کارت کرده و فایل درخواستی و اطلاعات واریز را به ایمیل ما ارسال کنید تا فایل را از طریق ایمیل دریافت کنید.