دانشگاه صنعتی اصفهان
دانشکده کشاورزی
اثر فعالیت مورچهها و آهوان بر ویژگیهای بیولوژیکی و آنزیمی خاک در پارک ملی کلاه قاضی
پایان نامه کارشناسی ارشد خاکشناسی
عطیه عطائی
اساتید راهنما
دکتر فرشید نوربخش
دکتر مجید ایروانی
(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فهرست مطالب… هشت
فهرست شکل ها یازده
فهرست جدول ها دوازده
چکیده. 1
فصل اول: مقدمه و بررسی منابع
1-1-تأثیر فعالیت مورچهها بر رشد گیاهان و خصوصیات خاکی.. 3
1-2-تأثیر علفخواران بر اکوسیستمهای خاکی و مرتع. 6
1-3- تأثیر علف خواران بر میکروارگانیسمهای خاک…. 6
1- 4- برهمکنش فعالیت علفخواران و جانوران ریزجثه. 7
1-5-مورچههای برداشت کننده بذر. 9
1-11- عوامل مؤثر بر معدنی شدن نیتروژن 13
1-13-1-آنزیم ال -آسپاراجیناز. 16
1-13-2- آنزیم ال -گلوتامیناز. 17
1-14- عوامل مؤثر بر فعالیت آنزیمها 17
هشت |
2-1- معرفی منطقه مورد مطالعه 20
2-4- تعیین برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک 23
2-4-1-pHخاک 23
2-4-2- قابلیت هدایت الکتریکی خاک (EC). 23
2-4-3- کربنات کلسیم معادل (آهک) خاک 23
2-5-اندازه گیری نیتروژن آلی محلول(SON). 24
2-6-اندازه گیری معدنی شدن نیتروژن در شرایط بیهوازی (شاخص بیهوازی معدنی شدن نیتروژن ) 24
2-7-اندازه گیری معدنی شدن نیتروژن در شرایط هوازی 24
2-8-اندازه گیری نیتروژن توده زنده میکروبی 25
2-9-اندازه گیری فعالیت آنزیم ال-آسپاراجیناز 26
2-10- اندازه گیری فعالیت آنزیم ال-گلوتامیناز. 26
2-11- اندازه گیری فعالیت آنزیم اورهآز. 27
2-12- طرح آزمایش و تجزیه و تحلیل آماری.. 27
فصل سوم: نتایج و بحث
3-1-خصوصیات خاکهای مورد مطالعه 29
3-2-دامنه مقادیر خصوصیات شیمیایی و بیوشیمیایی حوزه ها 29
3-3- پاسخ هدایت الکتریکی(EC) خاک به فعالیت آهوان و مورچهها 32
3-4-پاسخpHخاک به فعالیت آهوان و مورچهها 32
3-5- پاسخ کربنات کلسیم معادل خاک به فعالیت آهوان و مورچهها 34
3-6- پاسخ کربن آلی خاک به فعالیت آهوان و مورچهها 37
3-7- پاسخ نیتروژن کل خاک به فعالیت آهوان و مورچهها 39
3-8- پاسخ نیتروژن آلی محلول خاک به فعالیت آهوان و مورچهها 41
3-9- پاسخ نیتروژن معدنی خاک به فعالیت آهوان و مورچهها 43
نه |
3-10- پاسخ نسبت کربن به نیتروژن خاک به فعالیت آهوان و مورچهها 43
3-11- پاسخ نسبت نیتروژن معدنی به نیتروژن کل خاک به فعالیت آهوان و مورچهها 46
3-12- پاسخ معدنی شدن نیتروژن در شرایط هوازی به فعالیت آهوان و مورچهها 48
3-13- پاسخ شاخص بی هوازی معدنی شدن نیتروژن به فعالیت آهوان و مورچهها 48
3-14- پاسخ نیتروژن توده زنده میکروبی به فعالیت آهوان و مورچهها 50
3-15- پاسخ فعالیت آنزیم اورهآز به فعالیت آهوان و مورچهها 52
3-16- پاسخ فعالیت آنزیم ال-آسپاراجیناز به فعالیت آهوان و مورچهها 54
3-17- پاسخ فعالیت آنزیم ال-گلوتامیناز به فعالیت آهوان و مورچهها 57
3-18-1- همبستگی بین ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی خاکها 59
3-18-2- همبستگی بین ویژگیهای فیزیکی و شیمایی خاکها با صفات بیولوژیکی اندازه گیری شده 60
3-18-3- همبستگی بین صفات بیولوژیکی اندازه گیری شده. 63
3-19- آنالیز مسیر(تحلیل علیت). 65
3-19-1-آنالیز مسیر برای متغیر وابسته معدنی شدن نیتروژن در شرایط هوازی 65
3-19-2- آنالیز مسیر برای متغیر وابسته شاخص بیهوازی معدنی شدن نیتروژن 66
3-20-1- رگرسیون چند متغیره جهت تخمین معدنی شدن نیتروژن در شطرایط هوازی 69
3-20-2-رگرسیون چند متغیره جهت تخمین شاخص بیهوازی معدنی شدن نیتروژن.. 70
3-21- تحلیل تأثیر حوزه ها بر ویژگیهای مورد بررسی با بهره گرفتن از روش تجزیههای تبعیضی.. 70
3-22-تحلیل اطلاعات به کمک روش تجزیه به عاملها بر اساس مؤلفه های اصلی.. 71
فصل چهارم: نتیجهگیری و پیشنهادها
پیوستها 75
فهرست منابع. 78
چکیده
پارک ملی کلاهقاضی یکی از بهترین زیستگاههای حیاتوحش در ایران است که در جنوب شرقی اصفهان واقع شده است. یکی از گونه های فعال علفخوار در این منطقه آهوی ایرانی(Gazelle subguturosa) میباشد. مورچه جمع کننده بذر از گونه Messor. sp نیز یکی دیگر از گونه های فعال این منطقه است. فعالیت این دوگونه (لانهسازی مورچهها و تجمع سرگین آهوان) به دلیل وقوع برهمکنش بین آنها می تواند باعث تغیرات موضعی در خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیک خاک در طول زمان شود. از آنجایی که شاخص های بیولوژیک نسبت به تغییرات خاکی به سرعت عکسالعمل نشان می دهند، اندازه گیری این شاخص ها کمک زیادی به شناخت تغییراتی که تحت تأثیر فعالیت آهوان و مورچهها در خاک این منطقه بوجود آمده است، می کند. به همین منظور در منطقه کلاه قاضی 4 سایت مشخص شد که در هر سایت 5 حوزه فعالیت وجود داشت [حوزه شاهد (غیاب آهو- غیاب مورچه)C ، حوزه لانه مورچه (حضور مورچه- غیاب آهو)A ، حوزه تجمع سرگین آهوان (حضور آهو- غیاب مورچه) G، حوزه تجمع سرگین آهو در کنار لانه مورچه و نمونه برداری از لانههای مورچه A/A+G، حوزه تجمع سرگین آهو در کنار لانه مورچه و نمونه برداری از تجمع سرگینهای آهوG/A+G ]. سپس از هر کدام از حوزه ها نمونه گیری شد، به طوری کلی 20 نمونه خاک تهیه گردید. بافت خاک، pH، هدایت الکتریکی، آهک، کربن آلی و نیتروژن کل خاکها تعیین گردید. بافت کلیه خاکها لومی شنی بوده و جزو خاکهای آهکی قرار گرفتند. نیتروژن آلی محلول، نیتروژن معدنی اولیه، معدنی شدن نیتروژن در شرایط هوازی و بیهوازی، نیتروژن توده زنده میکروبی، فعالیت آنزیم های ال- آسپاراجیناز، ال گلوتامیناز و اوره آز به عنوان شاخص های بیولوژیک اندازه گیری شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که فعالیت آهوان و مورچهها باعث تغییرات معنیداری بر خصوصیات مورد مطالعه شد. کمترین میزان ECخاک، کربن آلی، نیتروژن کل، نیتروژن آلی محلول، شاخص بی هوازی معدنی شدن نیتروژن، فعالیت آنزیماوره آز، فعالیت آنزیمال -آسپاراژیناز و فعالیت آنزیمال –گلوتامیناز در تمام سایتها درحوزه شاهد مشاهده شد. در حوزه G/A+Gیکی از سایتها به جای معدنی شدن نیتروژن در شرایط هوازی، ایموبیلیزاسیون مشاهده شد. با توجه به همبستگیهای ساده مشخص شد که معدنی شدن نیتروژن در شرایط هوازی و بیهوازی با تعدادی پارامترهای بیوشیمیایی و آنزیمی خاک همبستگی نشان دادند، لذا برای ارائه بهترین مدل برای تخمین پتانسیل معدنی شدن نیتروژن در شرایط هوازی و بیهوازی در خاکهای مورد مطالعه در منطقه کلاه قاضی، رگرسیون چند متغیره گام به گام انجام شد، تا سهم هر یک از این پارامترها در توجیه تغییرات مدل مشخص شود. نتایج رگرسیون گام به گام بین معدنی شدن نیتروژن در شرایط بیهوازی و پارامترهای بیولوژیک نشان داد که مهمترین پارامترهای ورودی به مدل نیتروژن آلی محلول و نسبت نیتروژن معدنی اولیه به نیتروژن کل بودند. نتایج رگرسیون گام به گام برای معدنی شدن نیتروژن در شرایط هوازی نشان دادکه ازبین ویژگیهای بیولوژیک ارائه شده به مدل فعالیت آنزیم ال -گلوتامیناز، نیتروژن معدنی اولیه، نیتروژن توده زنده میکروبی، فعالیت آنزیم ال -آسپاراژینازو نسبت کربن به نیتروژن به ترتیب وارد مدل شدند. به منظور تفکیک اثر ویژگیهای اندازه گیری شده بر معدنی شدن نیتروژن در شرایط هوازی و بیهوازی با بهره گرفتن از نرم افزار Path2آنالیز مسیر صورت گرفت. نتایج نشان داد که همبستگی بین شاخص بیهوازی معدنی شدن نیتروژن و نیتروژن آلی محلول بیشتر به خاطر اثر مستقیم SONبر این فرایند است و در درجه بعدی کربن آلی و بعد از آن نیتروژن کل خاک در این همبستگی سهیم بوده اند. همچنین همبستگی بین معدنی شدن نیتروژن در شرایط هوازی با نیتروژن کل، نیتروژن توده زنده میکروبی، نیتروژن معدنی و آنزیم ال -گلوتامیناز بیشتر به صورت مستقیم و همبستگی بین معدنی شدن نیتروژن در شرایط هوازی با آنزیم های اوره آز و ال-آسپاراجیناز به صورت غیر مستقیم و از طریق اثر نیتروژن معدنی بود. تجزیههای تبعیضی نشان داد که حوزه های مختلف در ارتباط با صفات مورد بررسی تأثیرات یکسانی برجای نگذاشتهاند. به عبارت دیگر فعالیت دو گونه آهو و مورچه در حوزه ها به خوبی توانسته اند تمایز قابل توجهی در ویژگیهای اندازه گیری شده بوجود آورند، چرا که محدوده پراکنش حوزه ها همپوشانی با یکدیگر نداشتند. نتایج تجزیه به مؤلفه های اصلی نشان داد که بردارهای مربوط به متغیرهای کربن آلی، نیتروژن کل، فعالیت آمیدوهیدرولازها دارای راستا و جهت یکسانی بوده که نشاندهنده ارتباط قوی بین این متغیرهاست. بین کربنات کلسیم خاک و دیگر متغیرها ارتباط بسیار کم و از نوع منفی وجود داشت. همبستگی معنیدار منفی بین نیتروژن توده زنده میکروبی با هدایت الکتریکی خاک و pH خاک مشاهده شد. به طورکلی نتیجه گیری می شود که مجموع فعالیت آهوان و مورچههای جمع کننده بذر در این مناطق بر سرعت بازچرخ نیتروژن در خاک از طریق عوامل مستقیم یا غیر مستقیم موثر بوده و حداقل بخشی از رشد سریعتر گیاهان و تنوع زیستی غنی گیاهان در این مناطق موضعی را باید به نیتروژن قابل جذب بیشتری که از طریق فرایند معدنی شدن نیتروژن بوسیله واکنشهای آنزیمی حاصل می شود، معطوف نمود.
کلمات کلیدی: آهوایرانی ( Gazelle subguturosa)، مورچه جمعکننده بذر از گونه Messor. sp، منطقه کلاه قاضی، آمیدوهیدرولازها، معدنی شدن نیتروژن
1- کلیات و بررسی منابع
مجموعه وسیعی از میکروارگانیسمها در خاک زندگی می کنندکه به عنوان حیاتیترین عضو اکوسیستم خاک میتوانند هرگونه تغییر در عملکرد اکولوژیکی خاک را انعکاس دهند؛ بنابراین به دلیل عکسالعمل سریع موجودات زنده خاک در برابر تغییرات محیطی وهمچنین نقش آن ها در تجزیه و اثر آنها بر فرایندهای میکروبی (چرخه عناصر، پایداری خاکدانه و ظرفیت غذایی)، بررسی وضعیت زیستی خاک در سنجش پیامدهای تغییرات بوجود آمده در اکوسیستم، اهمیت فزایندهای یافته است. البته تغییر وضعیت فیزیکی، شیمیایی، دسترسی به عناصرغذایی و کیفیت بقایای گیاهی در خاک میتواند بر فعالیتهای میکروبی و درنتیجه فعالیتهای آنزیمی خاک موثر باشد و در نهایت سبب افزایش یا کاهش فعالیتهای میکروبی شود. ازجمله شاخص های بیولوژیکی حساس به تغییرات محیطی خاک میتوان به تنفس میکروبی، توده زنده میکروبی، معدنی شدن نیتروژن و فعالیتهای آنزیمی اشاره کرد. میکروارگانیسمها در وقوع چرخههای عناصر غذایی و جریان انرژی در اکوسیستمهای خاکی نقش اساسی دارند. تجزیه مواد آلی به وسیله میکروارگانیسمها باعث آزاد شدن مواد معدنی برای جذب گیاهان و سایر میکروارگانیسمهای خاک می شود. همچنین میکروارگانیسمها باعث حفاظت مواد معدنی خاک نیز میشوند. رشد میکروارگانیسمها معمولاً وابسته به کربن و نیتروژن سیستم خاک است،
بخش بزرگی از کربن آلی مورد استفاده میکروبها از مواد گیاهی افزوده شده به خاک تأمین می شود [82].
فعالیت آنزیمها به عنوان شاخص های حیاتی کیفیت خاک مطرح میباشند؛ زیرا آنزیمها تسهیلکننده فرایندهای مهمی مانند تجزیه موادآلی، چرخه عناصر غذایی، تثبیت نیتروژن و تشکیل ساختمان خاک میباشند. فرانکنبرگر و طباطبایی (۱۹۹۱) گزارش کردند که رابطه مستقیمی بین کربنآلی و نیتروژن کل با فعالیت آنزیم ال-آسپاراجیناز وجود دارد همچنین نتایج مشابهی نیز برای فعالیت آنزیم اورهآز و ال-گلوتامیناز مشاهده شده است [43و 45].آنزیم ال-گلوتامیناز بر پیوند کربن-نیتروژن غیرپپتیدی در آمینواسیدهای خطی عمل می کند و نقش مهمی در معدنی کردن نیتروژن ایفا می کند. بنابراین، اندازه گیری صفات بیولوژیکی، شاخص های مناسبی جهت تعیین تغییرات به وجود آمده در اکوسیستمهای خاکی میباشند [3].
منطقه کلاهقاضی یکی از بهترین زیستگاههای حیاتوحش در کشور میباشد که از قدیم مورد توجه بوده است. پارک ملیکلاهقاضی در جنوب شرقی اصفهان واقع شده است و اتوبان اصفهان-شهرضا از کنار آن میگذرد. یکی از گونه های علفخوار فعال و فراوان در این منطقه، آهوی ایرانی(Gazelle subguturosa) میباشد، همچنین مورچههای جمعکننده بذراز گونه Messor. sp نیز یکی دیگر از این گونه های وابسته به پوشش گیاهی میباشد. فعالیت این دوگونه (لانه سازی مورچهها و تجمع سرگین آهوان) و همچنین برهمکنش آنها می تواند باعث تغییرات موضعی در خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک در طول زمان شده باشد [62]. همانطور که گفته شد پارامترهای بیولوژیکی نسبت به تغییرات خاکی به سرعت عکس العمل نشان می دهند، بنابراین میتوان با اندازه گیری این پارامترها تاحدودی تأثیر فعالیت مورچهها و آهوان و همچنین برهمکنش آنها را بر خصوصیات بیولوژیکی خاک تعیین کرد.
1-1- تأثیر فعالیت مورچهها بر رشد گیاهان و خصوصیات خاک
مورچهها و کرمهای خاکی و موریانهها متعلق به گروه های اصلی بیمهرگان هستند که بر روی فرایندهای اکوسیستم خاک اثرگذارند[34]. در اکوسیستمهایی که کرمها و موریانهها غالب نباشند، به خصوص در مناطق مرطوب و نیمه خشک، فعالیت مورچهها بسیار اهمیت پیدا می کند [25]. مورچهها حشرات زیرزمینی اجتماعی هستند كه به طور محلی با حفر خاک و ایجاد تپههای كم ارتفاع (حداكثر 10 سانتیمتر) تا گاهی بلند (تا حدود 2 متر) باعث تغییر خواص فیزیكی، شیمیایی و بیولوژیک خاک و در نهایت تركیب و ساختار پوشش گیاهی میشوند [87]. مورچه ها به دلیل جابه جا کردن ذرات خاک از اعماق متفاوت، انبار کردن مواد غذایی، فعالیتهای زیستی و تولید مواد مختلف موجب تغییرات
اساسی در ویژگی های فیزیکی، شیمیایی و زیستی خاک میشوند. توزیع مواد توسط مورچهها و تأثیر فعالیت آنها بر خصوصیات خاک ممکن است باعث حاصلخیزی موضعی خاکهای اکوسیستمهای نیمه خشک شود [26]. از جمله تغییراتی که فعالیت مورچه می تواند در یک اکوسیستم ایجاد کند میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- مورچهها از طریق تجمع مواد آلی باعث تغییرات خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک میشوند.
- فعالیت لانهسازی مورچهها مانع از تشکیل لایه های سخت خاک و افزایش تخلخل و زهکشی و هوادهی و کاهش چگالی ظاهری و در نهایت اصلاح ساختمان خاک می شود.
- تغییراتی که مورچهها در بخش زنده و غیر زنده خاک ایجاد می کنند بر عملکرد و تنوع گیاهان آوندی موثر است.
- لانه مورچهها باعث افزایش جوانهزنی و بقایای گیاهچه و تولید دانه و رشد گیاه می شود.
- گیاهانی که در ارتباط با لانه مورچهها رشد می کنند با گونه هایی که در مناطق مجاور میرویند متفاوت است [34].
به طورکلی خصوصیات فیزیکی، شیمیایی، بیولوژیکی (میکروبیولوژیکی) خاک توسط فعالیت مورچهها مانند جمع آوری بذر و سایر اندام های گیاهی و حفر سوراخهای زیر زمینی تغییر می کند و باعث تغییرات بافت، کاهش وزن مخصوص ظاهری و افزایش نفوذپذیری و موادغذایی در این خاکها می شود [25]. همچنین مورچهها با جابه جا کردن بذر گیاهان موجب تغییر در پوشش گیاهی اطراف لانههای خود میشوند. علاوه بر این، غنی تر بودن خاک لانههای مورچه نسبت به نواحی اطراف عامل اصلی در رویش گیاهان متفاوت در اطراف لانه مورچهها نسبت به سایر نقاط میباشد [41]. اثر فعالیت مورچهها بر روی خواص شیمیایی خاک ازجمله کربن آلی، pH، نیتروژن، فسفر و سایر عناصر بر اساس فعالیت مورچهها، سن کلونیها، رطوبت خاک، مقدار بارندگی و آبشویی در محیطهای مختلف متفاوت است [25]. دابر و ولترز (1999) در رابطه با فعالیت میكروبی وتنوع عملكرد در تپه مورچهها دریافتند که اختلافات بین گونه های مورچه در تاثیر بر روی خاک بیشتر مربوط به استراتژی غذایابی و ساختار یا معماری لانه میباشد [31].کامرات و ریچ (2008) با بررسی مطالعات انجام شده در مناطق مختلف دنیا در مورد اثر فعالیت مورچهها بر ویژگیهای خاک عنوان کردند که این تغییرات ایجاد شده براساس گونه مورد مطالعه و ویژگیهای زیستگاه متفاوت میباشد [25]. دوستال و همکاران (2004)، تأثیر فعالیت مورچه بر توده زنده زیرزمینی گیاهان را بررسی و مشاهده کردند که میزان مواد آلی و غلظت عناصرP، N، Kدر لانه مورچهها افزایش یافته است و دلیل این موضوع، ذخیرهسازی غذا و تجمع فضولات و بقایای مورچهها و شتهها میباشد، این محققین اشاره کردند که ویژگی و خصوصیات اولیه خاکها در این تغییرات بسیار اثرگذار است. علاوه بر آن، عوامل محیطی مثل رطوبت، عمق خاک، نوع پوشش گیاهی و مدیریت،کلونیهای مورچهها را کنترل می کند. همچنین این محققین با مقایسه لانههای ترک شده و لانههای فعال نشان دادند که تغییرات رخ داده به خاطر فعالیت مورچهها در لانه است و نه به خاطر تفاوتهای خاکی، و تغییرات C،N، K کل بعد از ترک لانهها شبیه خاکهای شاهد بود. از جمله این تغییرات میتوان به افزایش میزان پتاسیم و فسفر در این خاکها اشاره کرد و این محققین علت افزایش پتاسیم را شیره گیاهان دانستند که توسط شتهها خارج میشوند و یکی از منابع غذایی مورچهها میباشد و افزایش فسفر در این خاکها را به خاطر تجمع مواد غذایی و افزایش تجزیه بیان کردند [34].کامرات و همکاران (2002) با بررسی خاکهای برخی مناطق نیمه خشک اسپانیا مشاهده کردند که خاکهایی که لانه مورچه در آنها وجود دارد، دارای pH کمتر و غلظت کربنآلی و عناصر غذایی بیشتر بوده و پایداری ساختمان خاک نیز بیشتر از خاک شاهد میباشد. همچنین آنها بیان کردند به این دلیل که لانه مورچهها اغلب در مناطقی با پوشش گیاهی کم ساخته می شود، مورچهها به جمع کردن دانهها میپردازند و همین امر باعث افزایش حاصلخیزی خاک ورودی لانه می شود و زمانی که مورچهها لانه را ترک می کنند این مکان برای استقرار گیاهان بسیار مناسب میباشد [26]. کامرات و ریچ (2002) به مطالعه اثر فعالیت مورچهها بر خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک پرداختند. آنها اظهار کردند که فعالیت مورچهها باعث افزایش تخلخل،کاهش چگالی ظاهری، افزایش نفوذپذیری و پایداری ساختمان خاک می شود و همچنین مشاهده کردند که در لانه مورچهها مقادیر بیشتری از گیاهان و میکروبها وجود دارد. از تغییرات خصوصیات شیمیایی به افزایشN، P، K و C، کاهش pH در خاکهای قلیایی و افزایش pH در خاکهای اسیدی اشاره کردند. این محققین اضافه کردند که تغییرات میزان عناصر Na، Mgو Caبستگی به نمکهای محلول در خاک دارد و تأثیر فعالیت مورچهها بر خصوصیات خاک، زمانی که لانه آنها پایین شیب قرار داشته باشد، به علت سیل و رسوبگذاری کمتر میباشد [25].کینگ (1981) با بررسی تپههای مورچه گونه Lasius flavus و علفزارهای گچی ویلتشایر انگلستان گزارش داد که اندازه قطر بیشتر خاکدانه های خاک در محدوده 02/0 تا 1/0 میلیمتر در خاک تپه مورچهها مشاهده می شود. ساختار سست خاک تپه مورچهها، تونل و اتاقکهای آن دلیلی بر کاهش وزن مخصوص ظاهری خاک تپه مورچههاست [52]. لسیکا و کانوسکی (1997) پس از بررسی فعالیت مورچهها در پیت لندهای وسیع مرکز ایالت مونتانا در آمریکا گزارش کردند که لانه مورچهها با ایجاد محیط گرمتر، هوادهی بهتر و تأمین مواد غذایی غنی، محیط را برای رشد گیاهان فراهم می کنند. همچنین اندازه تپه مورچههای فعال و رها شده معمولاً مشابه بودند و مقادیر قابل توجهی از سدیم، پتاسیم و منیزیم را در سطح اکوسیستم نشان دادند [56].
تعداد صفحه :98
قیمت :14700 تومان
بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد
و در ضمن فایل خریداری شده به ایمیل شما ارسال می شود.
پشتیبانی سایت : * parsavahedi.t@gmail.com
در صورتی که مشکلی با پرداخت آنلاین دارید می توانید مبلغ مورد نظر برای هر فایل را کارت به کارت کرده و فایل درخواستی و اطلاعات واریز را به ایمیل ما ارسال کنید تا فایل را از طریق ایمیل دریافت کنید.
14,700 تومانافزودن به سبد خرید