دانشگاه آزاد اسلامی
واحد اراک
دانشکده فنی و مهندسی ، گروه مهندسی شیمی
پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد (M.Sc.)
رشته: مهندسی فرآوری و انتقال گاز
عنوان:
مدلسازی و بررسی شرایط فیزیکی تشکیل هیدرات در لولههای انتقال گاز
استاد راهنما:
جناب آقای دکتر مجید تاجداری
استاد مشاور:
جناب آقای دکتر بهنام کوهستانی
شهریور 1393
شهریور 1393
(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
فهرست مطالب
ردیف صفحه
1……….. فصل اول : هیدرات گازی و عوامل مؤثر در آن
1-4 فاکتورهای مؤثر در تشکیل هیدرات… 5
1-7 ضرورت و اهمیت انجام پژوهش… 9
1-7-1 اهمیت هیدراتهای گازی.. 10
1-7-2 زمینههای تحقیقاتی هیدرات… 11
1-8 وجه تمایز پژوهش با سایر پژوهشها 11
1-12 انواع و ساختار هیدرات… 13
1-12-2 ساختار هیدرات نوع II 15
1-12-3 ساختار هیدرات نوع H. 16
1-14 سایر تشکیل دهندههای هیدرات… 19
1-15-1 کریستال هیدرات در فرایندهای جداسازی.. 20
1-15-2 غنی سازی اکسیژن با بهره گرفتن از تشکیل هیدرات گازی.. 21
1-15-3 تغلیظ به کمک تشکیل هیدرات… 21
1-15-4 هیدرات گازی و شیرین سازی آب دریا 21
1-15-5 جدا سازی دی اکسید کربن دریایی.. 22
1-15-6 ذخیره و انتقال گاز طبیعی.. 22
1-16 کریستال هیدرات در محیط زیست… 23
1-17 راههای جلوگیری از تشکیل هیدرات… 23
1-18 اثر افزودنیها بر تشکیل هیدرات… 24
1-19 عوامل بازدارنده تشکیل هیدراتها 26
1-19-1 بازدارندههای ترمودینامیکی.. 27
1-19-2 بازدارندههای سینتیکی.. 28
1-19-3 بازدارندههای ضدتجمی یا ضد کلوخه ای.. 29
1-19-4 مواد افزودنی که هیدراتها را در یکی از ساختارهای I، II یا H پایدار میکند. 30
2……….. فصل دوم : تاریخچه و تحقیقات انجام شده در مورد هیدرات گازی
2-2-1-2 سینتیک تشكیل و تجزیه هیدرات… 36
2-2-1-3 مطالعه ساختارهای مولکولی.. 37
2-2-1-4 خواص فیزیكی – حرارتی.. 38
2-2-2 مباحث زیست محیطی هیدرات… 38
2-2-2-1 اثرات گاز متان بر محیط زیست… 38
2-2-2-2 ذخیره سازی گاز دی اكسید كربن به شكل هیدرات… 39
2-2-3 توسعه هیدرات و كاربردهای نوین.. 39
2-2-3-1 جداسازی مخلوط های گازی.. 39
2-2-3-3 ذخیره سازی و انتقال گاز طبیعی به صورت هیدرات… 40
2-2-3-4 ذخیره سازی انرژی گرمایی.. 41
2-2-4 اكتشاف و بهره برداری منابع طبیعی هیدرات گازی.. 41
2-3 پیشینه تحقیق در خارج از ایران. 42
2-4 نمودارهای فازی برای طبقه بندی هیدراتها 44
2-5 روشهای محاسباتی دستی برای پیشبینی تشکیل هیدرات… 44
2-5-4-2 کوبایاشی و همکاران. 48
2-5-4-4 کسترگارد و همکاران. 48
2-6 روشهای رایانهای برای پیشبینی تشکیل هیدرات… 49
3……….. فصل سوم : بررسی روشهای بازدارنده در تشکیل هیدرات
3-2 مرحله قبل از پیدایش هیدرات… 54
3-2-1 نمزدایی از گاز طبیعی.. 54
3-2-1-1 نمزدایی از طریق گلایکول. 55
3-2-1-2 غربالهای مولکولی.. 57
3-3 تشکیل هیدرات حین شروع پدیده 60
3-4 تشکیل هیدرات با پیدایش مستمر پدیده 65
3-4-1 دینامیک سیالات عددی پژوهش… 66
3-4-1-1 مراحل آنالیز جریان به کمک نرم افزار کامسول. 67
3-4-1-3 حل عددی میدان جریان. 68
3-4-1-5 نکات مهم در شبیه سازی عددی جریان. 70
3-4-1-6 چگونگی شبیه سازی عددی جریان. 71
3-4-2-1 معادلات Mixture Model, Laminar Flow.. 73
3-4-2-2 معادلات Laminar Flow.. 76
3-4-2-3 معادلات Heat Transfer in Fluid. 76
3-4-2-4 معادلات Transport of Diluted Species 77
3-4-3 محاسبات تبخیر ناگهانی.. 77
3-4-4 مدل سازی و شرح مسئله. 78
3-5 مرحله بعد از پیدایش هیدرات… 84
3-5-1 انتخاب بازدارنده برتر. 88
4……….. فصل چهارم : تجزیه و تحلیل دادهها (یافتهها)
4-1 مبارزه با هیدرات با بهره گرفتن از گرما و فشار. 92
4-1-3 اتلاف گرما از یک خط لولۀ مدفون. 94
4-1-3-4 ضریب کلی انتقال حرارت… 96
4-2 مبارزه با هیدرات با بهره گرفتن از مقاومت های انتقال حرارت و انتقال جرم. 97
4-4 نتایج شبیه سازی شبکه انتقال گاز. 111
4-5 انتخاب بازدارنده برتر. 117
5……….. فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات
5-2 مقاومتهای انتقال جرم و حرارت هیدرات… 122
5-3 مدل سازی قطاعی از لوله دارای هیدرات… 123
5-5 انتخاب بازدارنده برتر. 126
پیشنهادات ……………………………………………………………………………………………………….128
منابع و مأخذ …………………………………………………………………………………………………..129
فهرست جدولها
عنوان صفحه
جدول 3‑1 : محاسبات تبخیر ناگهانی سیستم متان- آب در دمای 274 کلوین.. 77
جدول 3‑2 : محاسبات تبخیر ناگهانی سیستم اتان- آب در دمای 274 کلوین.. 77
جدول 3‑3 : محاسبات تبخیر ناگهانی سیستم پروپان- آب در دمای 274 کلوین.. 78
جدول 3‑4 : خواص گوشت لوله از جنس Stainless Steel 79
جدول 3‑5 : خواص آب درون لوله به صورت پراکنده 79
جدول 3‑6 : خواص گاز درون لوله به صورت پیوسته (گاز متان) 79
جدول 3‑7 : شرایط مرزی برای جریان سیال. 79
جدول 3‑8 : شرایط مرزی برای فاز پراكنده 79
جدول 3‑9 : مشخصات جریان مخلوط در درون لوله. 79
جدول 3‑10 : ورودی خواص سیال و ذرات جامد پراكنده به نرم افزار. 80
جدول 3‑11 : شرایط مرزی برای جریان سیال. 80
جدول 3‑12 : ورودی شرایط سیال آرام داخل لوله به نرم افزار. 80
جدول 3‑13 : دادههای ورودی انتقال حرارت به نرم افزار. 81
جدول 3‑14 : شرایط مرزی برای انتقال حرارت داخل لوله. 81
جدول 3‑15 : دادههای ورودی مومنتوم به نرم افزار. 81
جدول 3‑16 : شرایط مرزی برای غلظت گونه گازی (متان CA) داخل لوله. 81
جدول 3‑17 : مشخصات مش بندی شبکه لوله. 82
جدول 3‑18 : مشخصات حل کننده شبیه سازی.. 82
جدول 3‑19 : تفکیک کنندههای مسئله برای اعتبار سنجی حل کننده 82
جدول 3‑20 : دادههای ورودی خط ایستگاه S003. 84
جدول 3‑21 : دادههای ورودی خط ایستگاه S001. 84
جدول 3‑22 : دادههای خروجی خط ایستگاه D001. 84
جدول 3‑23 : ترکیبات ورودی خط S003 به همراه ترکیب درصدهای مولی.. 84
جدول 3‑24 : ترکیبات ورودی خط S001 به همراه ترکیب درصدهای مولی.. 85
جدول 3‑25 : شرایط فیزیکی و محیطی لولههای انتقال گاز شبکه. 86
جدول 3‑26 : ترکیبات گازی لاوان. 88
جدول 3‑27 : تزریق مواد بازدارنده شیمیایی در ابتدای خط انتقال گاز (حالت 1) 90
جدول 3‑28 : تزریق مواد بازدارنده شیمیایی در انتهای خط انتقال گاز (حالت 1) 91
جدول 3‑29 : تزریق مواد بازدارنده شیمیایی در ابتدای خط انتقال گاز (حالت 2) 91
جدول 3‑30 : تزریق مواد بازدارنده شیمیایی در انتهای خط انتقال گاز (حالت 2) 91
فهرست نمودارها
عنوان صفحه
نمودار 2‑1 : نمودار نیمه لگاریتمی رشد انتشارات هیدرات در قرن بیستم. 32
نمودار 2‑2 : تعداد مقالات چاپ شده در سالهای مختلف… 42
نمودار 3‑1 : تغییرات ارتفاع در خط L005. 85
نمودار 3‑2 : تغییرات ارتفاع در خط L006. 85
نمودار 3‑3 : تغییرات ارتفاع در خط L008. 86
نمودار 3‑4 : منحنی تشکیل هیدرات برای بازدارنده MeOH با درصد وزنی مختلف… 88
نمودار 3‑5 : منحنی تشکیل هیدرات برای بازدارنده NaCL با درصد وزنی مختلف… 88
نمودار 3‑6 : منحنی تشکیل هیدرات برای بازدارنده KBr با درصد وزنی مختلف… 89
نمودار 3‑7 : منحنی تشکیل هیدرات برای بازدارنده Na2SO4 با درصد وزنی مختلف… 89
نمودار 3‑8 : منحنی تشکیل هیدرات برای بازدارنده NaF با درصد وزنی مختلف… 89
نمودار 3‑9 : منحنی تشکیل هیدرات برای بازدارنده KCL با درصد وزنی مختلف… 90
نمودار 4‑1 : مقایسه نتایج تجربی و مدلسازی غلظت فاز پراکنده برای مقطع 5/1 متری ورودی.. 100
نمودار 4‑2 : مقایسه غلظت فاز جامد حاصل از مدلسازی، در مقطعی ثابت در زمانهای مختلف… 101
نمودار 4‑3 : توزیع سرعت محوری در زمانهای 01/0 ،1/0 و 1 ثانیه پس از برقراری جریان. 101
نمودار 4‑4 : توزیع غلظت فاز جامد مدلسازی در دو سرعت ورودی 0.061 m/s و 0.029 m/s 102
نمودار 4‑5 : مقایسه نتایج تجربی و مدلسازی کسرحجمی فاز پراکنده در مقطع پایین لوله. 103
نمودار 4‑6 : مقایسه نتایج تجربی و مدلسازی غلظت فاز پیوسته در مقطع پایین لوله. 103
نمودار 4‑7 : مقایسه نتایج تجربی و مدلسازی غلظت فاز پراکنده در مقطع پایین لوله. 104
نمودار 4‑8 : تغییرات دما در طول لوله در سه مقطع اصلی.. 108
نمودار 4‑9 : تغییرات فشار در طول لوله در سه مقطع اصلی.. 108
نمودار 4‑10 : تغییرات کسر حجمی فاز پراکنده در طول لوله در سه مقطع اصلی.. 109
نمودار 4‑11 : تغییرات سرعت مخلوط در طول لوله در سه مقطع اصلی.. 109
نمودار 4‑12 : تغییرات دما در قطر لوله در دو مقطع میانی.. 109
نمودار 4‑13: تغییرات فشار در قطر لوله در دو مقطع میانی.. 110
نمودار 4‑14: تغییرات کسر حجمی فاز پیوسته و پراکنده در قطر لوله در دو مقطع میانی.. 110
نمودار 4‑15 : تغییرات غلظت فاز پیوسته و پراکنده در قطر لوله در دو مقطع میانی.. 110
نمودار 4‑16 : منحنیهای تشکیل هیدرات برای هر سه خط شبکه انتقال. 111
نمودار 4‑17: تغییرات فشار در طول لوله برای هر سه خط شبکه انتقال. 112
نمودار 4‑18: تغییرات دما در طول لوله برای هر سه خط شبکه انتقال. 112
نمودار 4‑19 : تغییرات آنتالپی در طول لوله برای هر سه خط شبکه انتقال. 113
نمودار 4‑20: تغییرات دانسیته در طول لوله برای هر سه خط شبکه انتقال. 113
نمودار 4‑21 : تغییرات ویسکوزیته گاز در طول لوله برای هر سه خط شبکه انتقال. 114
نمودار 4‑22 : تغییرات سرعت مخلوط در طول لوله برای هر سه خط شبکه انتقال. 115
نمودار 4‑23 : phase Envelope و منحنی هیدرات و بدون تزریق بازدارنده 116
نمودار 4‑24 : phase Envelope و منحنی هیدرات و بازدارنده متانول با 20 درصد غلظت… 116
نمودار 4‑25 : phase Envelope و منحنی هیدرات و بازدارنده متانول با 30 درصد غلظت… 116
نمودار 4‑26 : مقایسه بازدارندههای نمکی تشکیل هیدراتگازی میدان لاوان با 10 درصد وزنی.. 119
نمودار 4‑27 : مقایسه بازدارندههای نمکی تشکیل هیدراتگازی میدان لاوان با 20 درصد وزنی.. 119
نمودار 4‑28 : مقایسه بازدارندههای نمکی تشکیل هیدراتگازی میدان لاوان با 30 درصد وزنی.. 119
نمودار 4‑29 : مقایسه بازدارندههای نمکی تشکیل هیدراتگازی میدان لاوان با 40 درصد وزنی.. 120
نمودار 4‑30 : مقایسه بازدارندههای نمکی تشکیل هیدراتگازی میدان لاوان با 50 درصد وزنی.. 120
نمودار 4‑31 : مقایسه بازدارندههای نمکی تشکیل هیدراتگازی میدان لاوان با 60 درصد وزنی.. 120
فهرست شکلها
عنوان صفحه
شکل 1‑1 : شماتیکی از تشکیل هیدرات در جداره لوله. 9
شکل 1‑2 : ساختار کریستال پایه برای یخ 4I 13
شکل 1‑3 : پیوند هیدروژنی میان پنج مولکول آب و تشکیل یک حلقه 5 مولکولی.. 14
شکل 1‑4 : تشکیل پیوند هیدروژنی میان دو مولکول آب… 14
شکل 1‑8 : ساختارهای مختلف هیدرات گازی.. 17
شکل 1‑9 : مقایسه اندازه مولکولهای مهمان، نوع هیدرات و حفرههای اشغال شده 18
شکل 1‑10: دستگاههای تولید هیدرات گاز طبیعی.. 22
شکل 1‑11: دستگاههای تجزیه هیدرات… 22
شکل 1‑12 : منحنی وابستگی هیدرات به دما و فشار. 24
شکل 1‑13 : انواع افزودنیهای هیدرات… 27
شکل 1‑14 : مکانسیم بازدارندگی از تشکیل هیدرات… 30
شکل 1‑15 : ساختار هیدرات به وجود آمده با تترا هیدرو فوران. 30
شکل 2‑1 : هزینه انتقال گاز در فواصل مختلف با روشهای مختلف… 41
شکل 2‑2: نمودار فازی برای برخی از هیدروکربن گاز طبیعی ساده که هیدرات تشکیل می دهند. 44
شکل 2‑3 : نمودار هیدرات برای سه مخلوط مورد بررسی ویلکاکس و همکاران. 46
شکل 3‑1 : فرایند ساده شده یک واحد نمزدایی از طریق گلایکول. 57
شکل 3‑2 : فرایند ساده شده یک واحد خشک کن جامد به همراه دو برج.. 58
شکل 3‑3 : فرایند جریان ساده شده برای یک واحد تبرید به همراه تزریق گلایکول. 60
شکل 3‑4 : شمای کلی تغییرات دما در فاز مایع و کریستال هیدرات… 61
شکل 3‑5 : پروفایل غلظت در مسیر نفوذ گاز تا رسیدن به سطح هیدرات… 62
شکل 3‑6 : شماتیک مدل ارائه شده در حال تشکیل هیدرات… 66
شکل 3‑7 : شماتیک مکانیزم پیشنهادی تشکیل هیدرات از یک قطره آب… 66
شکل 3‑8 : شماتیكی از مدل لوله به همراه شرایط مرزی.. 78
شکل 3‑9 : شماتیکی از مش بندی شبکه لوله. 82
شکل 3‑10 : همگرایی شبیه سازی توسط حل کننده خطی.. 83
شکل 3‑11 : همگرایی شبیه سازی توسط حل کننده غیر خطی.. 83
شکل 3‑12 : گرافیک جریانهای عبوری و ته نشین شدن ذرات هیدرات… 83
چکیده :
امروزه یکی از معضلات در خطوط انتقال گاز، پدیده هیدرات گازی است که ترکیبی از گازهای سبک مثل متان، اتان یا دی اکسید کربن با مولکولهای آب تحت شرایط خاص دمایی و فشاری مادهای شبیه به یخ را تشکیل میدهد که حجم زیادی از گاز را در خود جای داده است. هیدارت های گازی عموماً ته نشین شده و در نهایت توان عملیاتی خط را کاهش داده یا حتی به انسداد کلی خط لوله منجر می شود. بررسی پارامترها، متغییرها و عوامل تأثیر گذار تشکیل و حذف پدیده بسیار حائز اهمیت می باشد که در این پژوهش ابتدا مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و سپسس سه وضعیت قبل، بعد و حین تشکیل هیدرات بررسی شده است. در قبل، نگاهی به روشها، فرایندها، مزایا و معایب واحدهای نمزدایی گاز شده است. مقاومتهای انتقال جرم و حرارت در حین پیدایش نیز بررسی کامل شد و نشان داد که نرخ تشکیل هیدرات توسط مکانیسم انتقال جرم کنترل شده و هرچه انتقال حرارت سریعتر انجام گیرد هیدرات تشکیل شده پایدارتر است. سپس با یک مدلسازی میدان توزیع سرعت، فشار، دما، کسرحجمی برای سیال و همچنین توزیع غلظت ذرات جامد در یک جریان آرام دو فاز گاز- جامد در داخل یک لوله افقی، توسط بسته نرمافزاری كامسول(COMSOL Multiphysics) شبیه سازی شده است. نتایج حاصل از شبیه سازی نشان میدهد که كاهش سرعت متوسط منجر به كاهش نیروهای پراكنده كننده شده و نهایتاً غلظت بیشتر ذرات جامد در كف لوله را سبب میشود.
واژههای كلیدی: هیدرات گازی، نمزدایی گاز، مدلسازی و شبیه سازی هیدرات
پیشگفتار
گاز طبیعی منبع انرژی تقریباً پاکیزه، فراوان و ارزان قیمتی است که هم اکنون نیز به مقیاس وسیع برای مصارف صنعتی و خانگی به کار رفته و در طی دهه های آینده بهرهبرداری از آن گسترش خواهد یافت. در توسعه اقتصادی جهان، مناطق و کشورهای مختلف، به دلیل منابع و ذخایر عظیم در دسترس و توسعه تکنولوژیهای خلاق، باعث کاهش هزینهها و زمان اجرای پروژهها و در نتیجه بهبود اقتصاد پروژههای توسعه و انتقال گاز شده است. همچنین تلاش جهانی برای کاهش گازهای گلخانهای و گاز CO2 مزیت استفاده از گاز طبیعی در مقایسه با سایر سوختها را نشان میدهد.
امروزه در خطوط انتقال گاز پدیده هیدرات گازی که ترکیبی از گازهای سبک مثل متان، اتان یا دیاکسیدکربن است که تحت یک شرایط خاص دمایی و فشاری با مولکولهای آب ترکیب شده و مادهای شبیه به یخ را تشکیل میدهد، که حجم زیادی از گاز را در خود جای داده است. هیدرات های گازی ته نشین شده در نهایت توان عملیاتی ممکن را کاهش داده یا حتی به انسداد کلی خط لوله منجر می شود. بررسی پارامترها، متغییرها و عوامل تأثیر گذار تشکیل و حذف پدیده بسیار حائز اهمیت می باشید. این پژوهش در سه بخش قبل، هنگام تشکیل و بعد از تشکیل هیدرات تقسیم شده است تا بتواند همه پارامترها را بررسی کند. هنگام پیدایش به دو بخش: مقاومت های حین شروع پدیده و پیدایش مستمر پدیده نگاهی جامع داشته است. بررسی مقاومت های انتقال حرارت و جرم حین شروع، مدلسازی قطاعی از لوله درحال تشکیل هیدرات و شبیه سازی یک شبکه گازرسانی توانست نتایجی کاملی از پدیده هنگام تشکیل به ما ارائه کند. انتخاب بازدارنده مناسب با ساختارهای نمک و گلایکولی نیز بررسی گردیده است.
فصل اول
هیدرات گازی و عوامل مؤثر در آن
هیدراتهای گازی ترکیبات جامد کریستالی هستند که جزء خانواده اندرون گیرها یا کلاترات[1] به حساب میآیند. اندرون گیر یک ترکیب ساده است که یک مولکول از مادهای (مولکول مهمان[2]) در شبکه ساخته شده از مولکول مادهای دیگر (مولکول میزبان[3]) به دام میافتد. اندرون گیر مربوط به آب، هیدرات نامیده میشود. در ساختمان آنها مولکولهای آب به علت داشتن پیوند هیدروژنی با به وجود آوردن حفرههایی تشکیل ساختار شبه شبکهای میدهند. این شبکه که ناپایدار است به عنوان شبکه خالی هیدرات شناخته میشود که در دما و فشار خاص (در دمای پایین و فشار بالا) با حضور اجزاء گازی مختلف با اندازه و شکل مناسب، میتواند به یک ساختار پایدار تبدیل شود. در این نوع از کریستالها، هیچ نوع پیوند شیمیایی بین مولکولهای آب و مولکولهای گاز محبوس شده تشکیل نمیشود و تنها عامل پایداری کریستالها به وجود آمدن پیوند هیدروژنی بین مولکولهای میزبان (مولکولهای آب) و نیروی واندروالسی است که بین مولکولهای میزبان و مولکولهای مهمان (مولکولهای گاز) به وجود میآید]1-3[.
ساختار هیدرات شبیه به یخ است با این تفاوت که کریستال هیدرات میتواند در دمای بالاتری نسبت به نقطه ذوب یخ، در شرایطی که فشار بالاتر از فشار محیط باشد پایدار بماند و ذوب نشود. از موارد دیگری که باعث شباهت بین کریستال هیدرات و یخ میشود افزایش حجم و آزاد شدن گرما به هنگام تشکیل میباشد.
تعداد صفحه : 157
قیمت :14700 تومان
بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد
و در ضمن فایل خریداری شده به ایمیل شما ارسال می شود.
پشتیبانی سایت : * parsavahedi.t@gmail.com
در صورتی که مشکلی با پرداخت آنلاین دارید می توانید مبلغ مورد نظر برای هر فایل را کارت به کارت کرده و فایل درخواستی و اطلاعات واریز را به ایمیل ما ارسال کنید تا فایل را از طریق ایمیل دریافت کنید.
14,700 تومانافزودن به سبد خرید