دانشگاه آزاد اسلامی
واحد ایلام
پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد در رشته روانشناسی (M.A)
گرایش: عمومی
عنوان :
بررسی مقایسهای تدریس اثربخش از دیدگاه معلمان و دانش آموزان مقطع متوسطه شهر ایلام
استاد راهنما:
دکتر جهانشا محمدزاده
استاد مشاور:
دکتر زینب طولابی
تابستان 1394
(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چكیده 1
فصل اول: کلیات تحقیق
1-1- مقدمه. 3
1-2 – بیان مسأله. 5
1-3 – اهمیت و ضرورت تحقیق.. 7
1-4- اهداف تحقیق.. 10
1-4-1- هدف کلی.. 10
1-4-2- اهداف فرعی تحقیق.. 10
1-5- سؤالات تحقیق.. 11
1-6- تعریف واژه ها و اصطلاحات… 11
1-6-1-تعاریف مفهومی.. 11
1-6-2- تعاریف عملیاتی.. 12
فصل دوم: مروری بر ادبیات و پیشینه تحقیق
2-1- مقدمه. 14
2-2- تعریف اثربخشی.. 15
2-3- روشهای تفکر در تدریس اثربخش… 16
2-4- تعاریف تدریس… 17
2-5- تدریس بهعنوان یک علم. 18
2-6- تدریس چگونه فعالیتی است؟. 19
2-7- ویژگیهای تدریس مؤثر. 20
2-8- استفاده از روشهای تدریس خلاق.. 21
2-9- ویژگیهای معلم. 21
2-10- تدریس، بهعنوان یک هنر. 22
2-11- آیزنر تدریس را به چهار دلیل، واجد خصیصه هنری دانسته است… 23
2-12- نقل قول جالبی از لئوتولستوی در وصف بهترین معلم. 25
2-13- روشهای نوین تدریس… 25
2-13-1- تعریف روش… 25
2-14-تقسیمبندی روش تدریس… 26
2-15- روشهای نوین تدریس… 28
2-15-1- روش كنفرانس (گــــرد همآیی) 28
2-15-2- روش شاگرد ـ استادی.. 28
2-15-3- روش چند حسـی (مختلط) 28
2-15-4- روش حل مسئلـه. 29
2-15-5- روش پروژهای.. 29
2-15-6- شیوه سخنرانی.. 30
2-15-7- شیوه بازگویی.. 31
2-15-8 – شیوه پرسش و پاسخ.. 31
2-15-9- شیوه تمرینی.. 31
2-15-10- شیوه بحثی.. 32
2-15-11- شیوه نمایشی.. 32
2-15-12- شیـوه آزمایشـی (روش اجرا كردن یا یادگیری بهوسیله عمل) 32
2-15-13- شیوه گردش علمی.. 33
2-15-14- استفاده از منابع دیداری و شنیداری 33
2-15-15- الگوی كاوشگری به شیوه حقوقی.. 33
2-15-16- الگوی آموختن كنترل خود. 34
2-15-17- الگوی ایفای نقش… 34
2-16- روش كارگاهی.. 35
2-16-1- سمینار. 35
2-16-2- كنفرانس… 35
2-16-3- سمپوزیوم. 35
2-17- روش تدریس كارگاهی.. 35
2-17-1- مرحله ارائه درس کوتاه 35
2-17-2- مرحله فعالیت و كار. 35
2-17-3- مرحله مشاركت: 36
2-17-3-1- مرحله درسی كوتاه و فشرده 36
2-17-3-2- مرحله فعالیت گروهی و انجام وظایف انفرادی.. 36
2-17-3-3- مرحله مشاركت و جمعبندی.. 37
2-18- الگوی دریافت مفهوم. 37
2-19- الگوی تفكر استقرایی.. 38
2-19-1- مراحل تدریس الگوی تفكر استقرایی عبارتاند از. 38
2-20- الگوی آموزش كاوشگری.. 38
2-20-1- مراحل تدریس این الگو عبارت است از. 38
2-21- الگوی پیش سازمان دهنـــده 39
2-21-1- مراحل پیش سازمان دهنده: 39
2-22- الگوی یادسپاری.. 39
2-22-1- مراحل تدریس این الگو عبارت است از. 39
2-23- الگوی رشد عقلی.. 40
2-23-1- مـراحل تدریس این الگو عبارتاند از. 40
2-24- الگوی كاوشگری علمی.. 40
2-24-1- مـراحل این الگو عبارتاند از. 40
2-25- الگوی تدریس غیرمستقیم. 41
2-25-1- مراحل تدریس این الگو عبارتاند از. 41
2-26- الگوی بدایع پردازی (افزایش تفكر خلاق) 41
2-26-1- مراحل تدریس این الگو عبارتنداز. 42
2-27- الگوی آگاهی یابی.. 42
2-27-1- مـراحل این الگو عبارتاند از. 42
2-28- الگوی دیدار در كلاس درس… 43
2-28-1- مــــراحل این الگو عبارتاند از. 43
2-29- الگوی پژوهش گروهی (تفحص گروهی) 43
2-30- الگوی آموزش آزمایشگاهی.. 44
2-31- الگوی كاوشگری علوم اجتماعی.. 44
2-32- الگوی یادگیری در حد تسلط آموزش مستقیـــم. 44
2-32-1- (نظریه اجتماعی یادگیری) 44
2-33- الگوی آموزش برای رشد مفهوم و مهارت… 45
2-33-1- این الگو معمولاً به دو صورت زیر است: 45
2-34-روش ایفای نقش… 45
2-35-تعریف آموزش… 46
2-36- ادغام روشها، بهترین الگوی آموزش… 47
2-36-1- گفتوگوی درونی.. 47
2-36-2- گفتوگو با دیگر دانش آموزان. 47
2-36-3- مشاهده 47
2-36-4- تجربه عملی.. 47
2-36-5- استفاده از الگوی تجربه و گفتوگو. 47
2-37- توسعه روشهای تدریس… 48
2-38- یادگیری استدلالی.. 48
2-39- تعریف یادگیری.. 50
2-39-1- یادگیری چیست؟. 50
2-40- انواع یادگیری.. 52
2-41- تعریف ارزشیابی.. 52
2-41-1- اهمیت ارزشیابی معلم. 52
2-41-2- مهمترین اهداف ارزشیابی معلم. 53
2-41-3- تعریف ارزشیابی معلم. 53
2-41-4- روشهای ارزشیابی معلم. 53
2-42- ارزشیابی.. 66
2-42-1- انواع ارزشیابی.. 66
2-43- پیشینهتحقیق: 67
2-43-1- پیشینه خارجی.. 67
2-43-2- پیشینه داخلی.. 69
فصل سوم: روش تحقیق
3-1- مقدمه. 73
3-2- روش تحقیق.. 73
3-3- روش کار. 74
3-4- جامعه آماری.. 75
3-5- روش نمونهگیری.. 75
3-6- ابزار گردآوری دادهها 76
3-7- روایی پایایی ابزار. 77
3-8-متغیرهای پژوهش… 77
3-9- تعریف متغیرهای تحقیق.. 78
3-10- روشها و ابزار تجزیهوتحلیل داده ها 79
فصل چهارم: تجزیهوتحلیل دادهها (یافتهها)
4-1- مقدمه. 81
4-2- تجزیه و تحلیل ویژگیهای پاسخگویان. 81
4-3-تجزیه و تحلیل نظرات معلمان: 88
4-3-1- معلمان اثربخشی تدریس خود را چگونه ارزیابی میکنند؟. 88
4-4- تجزیه و تحلیل نظرات دانش آموزان: 88
4-4-1- دانش آموزان اثربخشی تدریس معلمان خود را چگونه ارزیابی میکنند؟. 88
4-5- نتایج مقایسه گروه ها 89
4-5-1- چه تفاوتی بین میزان اثربخشی تدریس معلمان از دیدگاه آنان و دانش آموزان وجود دارد؟. 89
4-5-1-1- هوشمندی.. 89
4-5-1-2- پاسخدهی.. 90
4-5-1-3- انگیزه 91
4-5-1-4- تعهد برای تدریس… 92
4-5-1-5-مکالمه مؤثر. 93
4-5-1-6- نگرانی برای پیشرفت… 94
4-5-1-7- کمک هدفمند. 95
4-5-1-8. آموزش غیررسمی.. 96
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادها
5-1- مقدمه. 98
5-2- یافتهها 99
5-2-1-نتایج حاصل از پاسخ به سؤال نخست تحقیق «معلمان اثربخشی تدریس خود را چگونه ارزیابی میکنند؟» 99
5-2-2- نتایج حاصل از پاسخ به سؤال دوم تحقیق «دانش آموزان اثربخشی تدریس خود را چگونه ارزیابی میکنند؟» 100
5-2-3- نتایج حاصل از پاسخ به سؤال سوم تحقیق «چه تفاوتی میان میزان اثربخشی تدریس معلمان از دیدگاه آنان و دانشآموزان وجود دارد؟» 102
5-3- بحث و نتیجهگیری.. 104
5-4- پیشنهادها تحقیق.. 107
5-4-1- پیشنهاد برای سازمانهای آموزشی.. 107
5-4-2. پیشنهاد برای پژوهشهای آینده 107
5-5. مشکلات و محدودیتهای تحقیق.. 107
منابع و مأخذ. 108
پیوست ها 118
چكیده انگلیسی.. 138
فهرست جدولها
عنوان صفحه
جدول (3- 1) حجم جامعه آماری.. 75
جدول (3-2) منابع سؤالات پرسشنامه پژوهش… 76
جدول (4-1). توزیع معلمان نمونه آماری براساس جنسیت… 82
جدول (4-2). توزیع دانش آموزان نمونه آماری براساس جنسیت… 83
جدول (4-3). توزیع دانش آموزان نمونه آماری براساس رشته تحصیلی.. 84
جدول (4-4). توزیع معلمان نمونه آماری براساس سن.. 85
جدول (4-5). توزیع معلمان نمونه آماری براساس رشته تدریس… 86
جدول (4-6). توزیع معلمان نمونه آماری براساس سطح تحصیلات… 87
جدول (4-7). میانگین نظرات معلمان نمونه آماری.. 88
جدول (4-8). میانگین نظرات دانش آموزان نمونه آماری.. 88
جدول (4-9). مقایسه میانگین میزان هوشمندی از دیدگاه معلمان و دانش آموزان. 89
جدول (4- 10). مقایسه میانگین میزان پاسخدهی از دیدگاه معلمان و دانش آموزان. 90
جدول (4-11). مقایسه میانگین میزان انگیزه از دیدگاه معلمان و دانش آموزان. 91
جدول (4-12). مقایسه میانگین میزان تعهد برای تدریس از دیدگاه معلمان و دانش آموزان. 92
جدول (4-13). مقایسه میانگین میزان مکالمه مؤثر از دیدگاه معلمان و دانش آموزان. 93
جدول (4- 14). مقایسه میانگین میزان نگرانی برای پیشرفت دانش آموزان از دیدگاه معلمان و دانش آموزان 94
جدول (4-15). مقایسه میانگین میزان کمک هدفمند از دیدگاه معلمان و دانش آموزان. 95
جدول (4-16). مقایسه میانگین میزان آموزش غیررسمی از دیدگاه معلمان و دانش آموزان. 96
فهرست نمودارها
عنوان صفحه
نمودار (4-1). توزیع افراد نمونه آماری (معلمان) براساس جنسیت… 82
نمودار (4-2). توزیع افراد نمونه آماری (دانش آموزان) براساس جنسیت… 83
نمودار (4-3). توزیع دانش آموزان نمونه آماری براساس رشته تحصیلی.. 84
نمودار (4-4). توزیع معلمان نمونه آماری براساس سن.. 85
نمودار (4-5). توزیع معلمان نمونه آماری براساس رشته تدریس… 86
نمودار (4-6). توزیع معلمان نمونه آماری براساس سطح تحصیلات… 87
چکیده
پژوهش حاضر باهدف بررسی مقایسهای تدریس اثربخش از دیدگاه معلمان و دانشآموزان پایه سوم مقطع متوسطه شهر ایلام اجرا گردید. این تحقیق ازنظر هدف کاربردی و از نوع روش کار توصیفی و مشاهدهای است که ویژگیهای یک معلم اثربخش از دیدگاه خود معلمان و دانشآموزان را موردبررسی و مقایسه قرار دهد. جامعه آماری این تحقیق کلیه دانشآموزان و معلمان پایه سوم دبیرستانهای شهر ایلام که در سال تحصیلی 94-93 مشغول به تحصیل بودند. در این پژوهش از روش نمونهگیری تصادفی ساده برای به دست آوردن حجم نمونه آماری استفاده گردید. جامعه آماری 30 دبیرستان بود که با توجه بهتناسب پراکندگی دبیرستانها در مناطق مختلف شهر 10 دبیرستان بهصورت تصادفی انتخاب شد سپس از هر دبیرستان بهتناسب رشته تحصیلی دانشآموزان (علوم انسانی، علوم تجربی و ریاضی فیزیک) 1 کلاس کلاً 25 کلاس انتخاب گردید؛ بنابراین تعداد کل افراد نمونه آماری 545 نفر که از این تعداد 109 نفر معلم و 436 نفر دانشآموز بودند. ابزار گردآوری این پژوهش پرسشنامه استاندارد شدهای بود که روایی آن 78/0 و پایایی آن87/0 گزارششده است. در این پژوهش افراد نمونه آماری خواسته شد نظرات خود را در خصوص اثربخشی تدریس معلمان در حیطههای: هوشمندی، پاسخدهی، انگیزه، تعهد برای تدریس، مکالمه مؤثر، نگرانی برای پیشرفت، کمک هدفمند، آموزش غیررسمی در قالب طیف 5 ارزشی لیکرت از خیلی ضعیف تا خیلی خوب اظهار نمایند. دادههای تحقیق با بهره گرفتن از شاخصهای آمار توصیفی و استنباطی آزمون t مستقل و با بهره گرفتن از نرمافزارspss مورد تحلیل قرار گرفت. یافتهها نشان داد که از دیدگاه هر دو گروه (معلمان و دانشآموزان) اثربخشی تدریس معلمان در حد بالای ارزیابی گردید است. معلمان با میانگین 39/4 از کل 5 نمره که قریب 88 درصد و همچنین دانش آموزان با میانگین 17/3 از کل 5 نمره که قریب 63 درصد از اثربخشی کامل را کسب نمودهاند. با توجه به یافتههای تحقیق چنین به نظر میرسد که بین دیدگاه معلمان و دانشآموزان در ابعاد (هشتگانه): هوشمندی، پاسخدهی، انگیزه، تعهد برای تدریس، مکالمه مؤثر، نگرانی برای پیشرفت، کمک هدفمند و آموزش غیررسمی تفاوت معنیداری وجود دارد. اختلاف میانگین بیانگر آن است که میزان مقیاسهای فوق در معلمان از دیدگاه دانشآموزان کمتر از دیدگاه معلمان نسبت به خود است.
کلمات کلیدی: معلم، دانشآموزان، تدریس، اثربخشی، یادگیری.
فصل اول
کلیات تحقیق
1-1- مقدمه:
نظامهای آموزشی و فعالیتهای حاکم بر آن، با توجه به پیشرفت جوامع، همواره دستخوش تغییر و تحول است و تحول آموزشی، خود معلول تحول اجتماعی و تحول علوم و فنّاوری است؛ زیرا در یک جامعه ساده، نیازها ساده و روش ارضای نیازها ساده است. در چنین جوامعی دایره آموختنیها گاهی چنان محدودند که اگر کسی ادعا کند و بگوید: «هر آنچه آموختنی بود فراگرفتم» حرفی بهگزاف نگفته است ولی در جوامع پیچیده و پیشرفته سرعت تحول نظامهای آموزشی آنچنان سریع است که هرچند سال یکبار، در ساختار نظام آموزشی دگرگونی کلی ایجاد میشود و این تحول به حدی است که گاهی کسانی سخن از جامعه بی مدرسه به میان میآورند. به همین دلیل در دنیای امروز با توجه به پیشرفت سریع علوم و فنّاوری، نه میتوان به تمام دانش موجود دستیافت و نه میتوان هر شخصی را با هر خصوصیتی به کار تدریس و معلمی واداشت. (شعبانی 1386، 7-2). وی معتقد است که در دنیای پیچیده هیچکس بینیاز از تعلیم و تربیت نیست امروزه فعالیت در مدرسه و آموختن خود بخش عظیمی از زندگی انسانها شده است دیگر نمیتوان با طرز تلقی گذشته به شاگرد و تربیت او نگریست.
(کلاه دوزی 1386)، رسالت تعلیم و تربیت، پرورش انسانی پویا و پرسشگر است که میخواهد از قیدهای بیشمار و گوناگون درون و بیرون خود رها گردد، راه تکامل همهجانبه خود را هموار سازد و به رموز موقعیت فردی و اجتماعی خود و دنیای متغیری که در آن زندگی میکند تا آنجا که ممکن است دست یابد (به نقل از ملکوتی 1388، 184).
در طی چند دهه گذشته در کشور ما برای کارآمدتر کردن نظام تعلیم و تربیت شاهد تجلی ارادهای راسخ برای تغییرات بنیادین و زیر بنایی چه به لحاظ ساختاری و چه به لحاظ محتوا بوده است. اگریک نظام آموزشی را شامل مجموعه برنامهها، روشها و مواد فراهم آورده شده برای دستیابی به اهداف مشخص آموزشی بدانیم کلاس درس تنها جایی است که تمام برنامه ریزیهای آموزشی و درسی و تمام تمهیدات ازنظر تأمین مالی، فیزیکی و انسانی منجر به ایجاد شرایط خاصی میشود که فراگیران تحت تأثیر این شرایط موفق به کسب دانشها و مهارتهای موردنظر میگردند (شریعتی و دادگری 1386، 15). همچنین او مدعی است یکی از راههای مفید برای نیل به اهداف آموزشی و درسی، فرایند تدریس است که به دلیل اهمیت آن در آموزش بسیار موردتوجه مربیان است. تدریس بخشی از آموزش است و همچون آموزش یک سلسله فعالیتهای منظم، هدفدار و از پیش طراحی شده را دربرمیگیرد و هدفش ایجاد شرایط مطلوب یادگیری از سوی معلم است، تدریس از موضوعاتی است که دارای بیشترین ادبیات در حوزه تعلیم و تربیت است و عبارت است از: تعامل یا رفتار متقابل مربی و فراگیر براساس طرح منظم و هدفدار معلم، برای ایجاد تغییر در رفتار فراگیر. مفهوم تدریس به آن قسمت از فعالیتهای آموزشی که با حضور معلم در کلاس درس اتفاق میافتد اطلاق میشود (شریعتی و دادگری 1386، 15).
1-2 – بیان مسأله
ارزیابی اثربخشی تدریس معلمان با بهره گرفتن از استراتژیهای ارزیابی معتبر و پایا یکی از مهمترین عوامل در جهت بهسازی معلم تلقی میشود (ساموئل باندل و جیمز اولیوو اتایو[1] 2014). در ادبیات مدیریت آموزشی مطالعات زیادی در خصوص ارزیابی و اندازهگیری اثربخشی تدریس و سازههای مرتبط صورت گرفته است (فیتزپاتریک[2] 2004؛ برک[3] 2005؛ سال سالی[4] 2005؛ روس و بروس[5] 2007؛ باری[6] 2010؛ ماجا[7] 2012؛ اولیوواتایو[8] 2013).
در طی بیست سال گذشته یک حرکت جهانی از سوی پژوهشگران، متصدیان و سیاستگذاران برای مطالعه عوامل مؤثر در کارآمدتر کردن نظامهای آموزشی شروعشده است (دانیل دی ورینالدز دی[9] 2011). کمیته آموزش و یادگیری سنات[10] در دانشگاه بورک تدریس اثربخش را بهعنوان هر فعالیتی تعریف میکند که بتواند تجربه یادگیری مفید و سازنده را برای دانشآموزان ایجاد کند و موجب انگیزش آنان در جهت رشدشان گردد (ساموئل باندل و جیمز اولیوواتایو 2014، 174).
(کروک شانک[11] 1990) فهرستی از متغیرهایی که موجب اثربخشی تدریس میشوند را مطرح کرد ازجمله؛ ویژگیهای معلم، دانش معلم، مطالبی را که تدریس میکند، انتظارات معلم، شیوه تدریس معلم، پاسخگویی معلم به سؤالات دانشآموزان و چگونگی مدیریت کلاس. همچنین دفتر استانداردهای آموزشی[12] (1995) لیستی از عوامل را ارائه نمود که با اثربخشی تدریس رابطه دارند که عبارتاند از؛ دانش معلم از موضوع درس، مهارتهای پاسخگویی مناسب، تمرکز بر آموزش، مدیریت مناسب زمان، توان استفاده متوازن از استراتژیهای گروهبندی دانش آموزان، اهداف آموزشی شفاف، برنامهریزی اثربخش، سازماندهی مناسب کلاس درس و استفاده از سایر صاحبنظران در کلاس درس.(بالا چاندران و وادایا گام[13] 2008) نیز برای اثربخشی تدریس معلم مقیاسهایی را مطرح کردند که عبارتاند از: هوشمندی، پاسخدهی، انگیزه، تعهد برای تدریس، مکالمه مؤثر، نگرانی برای پیشرفت دانش آموزان، کمک هدفمند و آموزش غیررسمی. بدون شک درگیر کردن معلم در ارزیابی اثربخشی تدریس خود براساس معیارهای تعیینشده وظیفهای پیچیده است. پیچیدگی ازآنجهت که معلمان احتمالاً ارزیابی درستی از اثربخشی تدریس خود ندارند و خود را ضعیف نمیدانند حتی اگر ازنظر دانشآموزشی و محتوایی رشته خود، بیانگیزه بودن، مدیریت نامناسب کلاس، عدم آگاهی از شیوههای ارزشیابی و از این قبیل ضعفهایی داشته باشند. بهعنوانمثال (گراس من[14] 1995، 24-21) در گزارش مطالعات خود بیان داشت که برخی از معلمان بهصورت مختصر و گذرا مطالبی را که برای دانشآموز ناآشناست را مطرح میکنند که منابع آن نیز در دسترس نیست که این امر موجب ضربه به دانشآموز میگردد. علاوه بر آن (گرین و مان تز[15] 2002) دریافتند که اکثر معلمان از استراتژیهای ارزیابی کیفیت در کلاس درس که میتواند به بهبود آموزش و یادگیری دانشآموز کمک کند، استفاده نمیکنند.
(کروک شانک و دیگران[16] 2009، 20- 1) اذعان داشتند که معلمان بدون فن و دانش تدریس با روش آزمونوخطا عمل کرده که صدمات جبرانناپذیری به دانشآموز وارد میکنند که این امر باعث میشود دانش آموزان در آزمونهای خارج از مدرسه ناموفق باشند. بنابراین سؤالی که در ذهن متبادر است و مسئله تحقیق را شکل داده عبارت است از اینکه ارزیابی معلمان از اثربخشی تدریس خود چگونه است؟ و اینکه تفاوتی با ارزیابی دانش آموزان از اثربخشی تدریس دارد یا خیر؟
[1]- Samuel, Oye, Bandele, and James, Ayodele, Oluwatayo
[2] – Fitzpatrick, J
[3] – Beck
[4] – Salsali
[5] – Ross, J. A. & Bruce,
[6] – Barry
[7] – Maja
[8] – Oluwatayo
[9] – Daniel D. Reynolds D
[10] – Scotl
[11] – Cruickshank
[12]- Ofsted
[13] – Top, Chandran.& Vadaya,step
[14] – Grossman
[15] – Green,S.& Mantz,M
[16] – Cruickshank,D. R.; Jenkins, D. B. & Metcalf, K. K
تعداد صفحه : 153
قیمت :14700 تومان
بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد
و در ضمن فایل خریداری شده به ایمیل شما ارسال می شود.
پشتیبانی سایت : * parsavahedi.t@gmail.com
در صورتی که مشکلی با پرداخت آنلاین دارید می توانید مبلغ مورد نظر برای هر فایل را کارت به کارت کرده و فایل درخواستی و اطلاعات واریز را به ایمیل ما ارسال کنید تا فایل را از طریق ایمیل دریافت کنید.
14,700 تومانافزودن به سبد خرید