دانلود متن کامل پایان نامه مقطع کارشناسی ارشد رشته کشاورزی
گرایش:توسعه روستایی
عنوان:بررسی رابطه سرمایه اجتماعی و حکمروایی شایسته در مدیریت روستایی در شهرستان جویبار
دانشکده مدیریت کشاورزی
پایان‌نامه جهت اخذ درجه کارشناسی‌ارشد در رشته
توسعه روستایی
بررسی رابطه سرمایه اجتماعی و حکمروایی شایسته در مدیریت روستایی در شهرستان جویبار
استاد راهنما:
دکتر ابوالقاسم شریفزاده
اساتید مشاور:
دکتر غلامحسین عبدالله زاده
دکتر علیرضا خواجه شاهکوهی
تابستان 1393
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده درج نمی شود
تکه هایی از متن به عنوان نمونه :
چکیده
این تحقیق با هدف بررسی رابطه سرمایه اجتماعی و حکمروایی شایسته در مدیریت روستایی در شهرستان جویبار با بهره گرفتن از روش تحقیق پیمایشی انجام شد. جامعه آماری این پژوهش شامل 12654 نفر از سرپرستان خانوار روستایی در شهرستان جویبار بود. با بهره گرفتن از روش نمونه گیری خوشهای چند مرحلهای 314 نفر از آنها به عنوان نمونه انتخاب شدند. حجم نمونه با بهره گرفتن از فرمول کوکران تعیین شد. ابزار تحقیق پرسشنامه محقق ساخته بود که پایایی آن با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (7/0) سنجیده شد. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه نیز توسط گروهی از صاحب‌نظران تایید گردید. تجزیه و تحلیل دادهها با بهره گرفتن از نرمفزار SPSS انجام شد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که 1/47 درصد از پاسخگویان سطح حکمروایی شایسته در روستاها را در حد مناسب و 3/50 درصد سرمایه اجتماعی را در سطح متوسط ارزیابی کرده‌اند. بر اساس ضرایب همبستگی، با گسترش شبکه اجتماعی، اعتماد، آگاهی اجتماعی و شاخص سرمایه اجتماعی کل، میزان قانونمندی و عدالتمحوری، مسئولیت پذیری و پاسخگویی، شفافیت کارآیی و اثربخشی و شاخص حکمروایی شایسته نیز افزایش مییابد. در کل یافته‌های تحقیق نشان داد که شاخص سرمایه اجتماعی رابطه مثبت و معنیداری با شاخص حکمروایی شایسته در مدیریت روستایی در شهرستان جویبار دارد.
کلید واژه: مدیریت روستایی، حکمروایی شایسته، سرمایه اجتماعی، شهرستان جویبار.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول: مقدمه و کلیات
1-1- مقدمه……………………………… 2
1-2- بیان مسئله…………………………. 3
1-3- اهداف تحقیق………………………… 4
1-3-1- هدف کلی………………………….. 4
1-3-2- اهداف ویژه………………………… 4
1-4- ضرورت و اهمیت انجام تحقیق…………….. 5
1-5- محدودههای تحقیق……………………… 5
1-6- محدودیتهای تحقیق ……………………. 6
1-7- تعاریف مفهومی……………………….. 6
1-7-1- مدیریت روستایی…………………….. 6
1-7-2- سرمایه اجتماعی…………………….. 6
1-7-3- حکمروایی شایسته……………………. 7
1-7-4- حکمروایی روستایی…………………… 7
1-7-5- حکمروایی شایسته روستایی ……………. 7
1-8- روند اجرایی تحقیق …………………… 7
فصل دوم: مبانی نظری و مرور پیشینه تحقیق
2-1- مقدمه……………………………… 10
2-2- مدیریت روستایی……………………… 10
2-2-1- تعریف، اهمیت و جایگاه مدیریت روستایی…. 10
2-2-2- سیر تاریخی مدیریت روستایی در ایران…… 11
فهرست مطالب
عنوان صفحه
2-2-3- رویکرد حکمروایی در مدیریت روستایی……. 14
2-2-4- عوامل موثر بر حکمروایی روستایی………. 15
2-3- حکمروایی شایسته در مدیریت روستایی……… 18
2-3-1- تعریف حکمروایی شایسته………………. 18
2-3-2- الگوهای حکمروایی شایسته…………….. 20
2-3-3- مولفههای حکمروایی شایسته……………. 22
2-3-4- حکمروایی شایسته در توسعه و مدیریت روستایی 25
2-4- سرمایه اجتماعی: کارمایه حکمروایی شایسته… 28
2-4-1- مروری تاریخی بر سرمایه اجتماعی و تحول آن 28
2-4-2- تعریف سرمایه اجتماعی……………….. 29
2-4-3- سطوح و ویژگیهای سرمایه اجتماعی………. 32
2-4-4- ملزومات سرمایه اجتماعی……………… 33
2-4-5- مولفههای سرمایه اجتماعی…………….. 35
2-4-6- سرمایه اجتماعی در ایران با تاکید بر مناطق روستایی 38
2-5- مروری بر پژوهشهای پیشین………………. 40
2-5-1- پژوهشهای صورت گرفته داخلی…………… 40
2-5-2- پژوهشهای صورت گرفته خارجی…………… 43
2-6- الگوی نظری تحقیق……………………. 45
فصل سوم: روششناسی تحقیق
3-1- مقدمه……………………………… 48
3-2- روش تحقیق………………………….. 48
فهرست مطالب
عنوان صفحه
3-3- روش گردآوری اطلاعات………………….. 48
3-3-1- جستجوی کتابخانهای و اینترنتی………… 48
3-3-2- مطالعه میدانی…………………….. 49
3-4- متغیرهای تحقیق و تعاریف عملیاتی آنها…… 49
3-5- فرضیات تحقیق……………………….. 49
3-6- ابزار سنجش و گردآوری اطلاعات…………… 49
3-7- جامعه آماری مورد پژوهش و حجم نمونه…….. 53
3-8- روش نمونه گیری ………………………. 53
3-9- اعتبار پرسشنامه (روایی)………………. 54
3-10- اعتماد پرسشنامه (پایایی)…………….. 54
3-11- تجزیه و تحلیل دادهها……………….. 55
3-11-1- آمار توصیفی……………………… 55
3-11-2- آمار استنباطی……………………. 56
3-11-2-1- مقایسه میانگین…………………. 56
3-11-2-2- ضریب همبستگی پیرسون……………… 57
3-12- معرفی منطقه مورد مطالعه……………… 57
فصل چهارم: یافته‌های تحقیق
4-1- مقدمه……………………………… 60
4-2- توصیف ویژگیهای پاسخگویان……………… 60
4-2-1- جنسیت……………………………. 60
4-2-2- وضعیت تاهل……………………….. 61
فهرست مطالب
عنوان صفحه
4-2-3- میزان تحصیلات……………………… 61
4-2-4- شغل……………………………… 61
4-2-5- آمار توصیفی متغیرهای فردی…………… 62
4-2-6- آمار توصیفی متغیرهای اقتصادی………… 62
4-2-7- آمار توصیفی متغیرهای ارتباطی………… 63
4-2-8- آمار توصیفی متغیرهای عضویت در نهادهای محلی 64
4-2-9- توزیع فراوانی پاسخگویان برحسب محل تولد.. 64
4-2-10- تعلق به فامیل غالب در روستا………… 64
4-2-11- عضویت اعضای خانواده در مدیریت روستا…. 65
4-2-12- نوع مالکیت مسکن………………….. 65
4-2-13- مالکیت وسیله حمل و نقل شخصی………… 66
4-2-14- نوع خانواده……………………… 66
4-2-15- محل استقرار خانه…………………. 67
4-2-16- برخورداری از وسیله ارتباطی در خانه….. 67
4-3- رضایت از شرایط زندگی در روستا…………. 68
4-4- توصیف مولفههای سرمایه اجتماعی…………. 68
4-4-1- مولفه شبکه اجتماعی (عضویت، تعامل و انسجام اجتماعی) 68
4-4-2- مولفه اعتماد……………………… 70
4-4-3- مولفه مشارکت……………………… 70
4-4-4- مولفه آگاهی اجتماعی……………….. 71
4-5- توصیف مولفههای حکمروایی شایسته………… 72
4-5-1- مولفه مشارکتگرایی…………………. 72
4-5-2- مولفه قانونمندی و عدالتمحوری………… 73
فهرست مطالب
عنوان صفحه
4-5-3- مولفه مسئولیت پذیری و پاسخگویی……….. 74
4-5-4- مولفه شفافیت کارآیی و اثر بخشی………. 75
4-6- همبستگی مولفههای سرمایه اجتماعی و حکمروایی شایسته 77
4-7- رابطه سرمایه اجتماعی و حکمروایی شایسته با برخی متغیرهای مورد مطالعه (همبستگی پیرسون)…………………………. 78
4-8- مقایسه سرمایه اجتماعی و حکمروایی شایسته در بین گروه‌های مختلف پاسخگویان……………………………………… 79
فصل پنجم: بحث و نتیجه‌گیری
5-1- مقدمه……………………………… 86
5-2- خلاصه………………………………. 86
5-2-1- توصیف ویژگیهای پاسخگویان (سرپرستان خانوار روستایی مورد مطالعه) 87
5-2-2- رضایت پاسخگویان از شرایط زندگی در روستا. 88
5-2-3- وضعیت سرمایه اجتماعی در روستاهای مورد مطالعه 88
5-2-4- وضعیت حکمروایی شایسته در روستاهای مورد مطالعه 89
5-2-5- رابطه سرمایه اجتماعی با حکمروایی شایسته. 89
5-2-6- رابطه سرمایه اجتماعی و حکمروایی شایسته با متغیرهای مورد مطالعه 90
5-2-7- مقایسه سرمایه اجتماعی و حکمروایی شایسته در بین گروه‌های مختلف پاسخگویان……………………………………… 91
5-2-8- مقایسه سرمایه اجتماعی و حکمروایی شایسته در بین روستاهای مورد مطالعه……………………………………… 91
5-3- پیشنهادهای تحقیق……………………. 92
5-3-1- پیشنهادهای کاربردی………………… 92
5-3-2- پیشنهادهای پژوهشی…………………. 94
منابع………………………………….. 96
فهرست جدول‌ها
عنوان صفحه
جدول (2-1) عوامل موثر بر حکمروایی محلی……… 17
جدول (2-2) اشکال پاسخگویی سه قوه مقننه، مجریه و قضاییه 23
جدول (2-3) شاخصها و گویههای حکمروایی شهری…… 25
جدول (2-4) شاخصها و گویههای سنجش حکمروایی شایسته روستایی 27
جدول (2-5) جدول مقایسه‌ای نظریه‌پردازان درباره تعریف مفهومی سرمایه اجتماعی……………………………………… 31
جدول (2-6) شاخص‌های سرمایه اجتماعی………….. 36
جدول (3-1) بخشهای مختلف پرسشنامه به همراه تعداد گویههای هر بخش 50
جدول (3-2) تعریف و مقیاس سنجش متغیرهای تحقیق… 50
جدول (3-3) سرمایه اجتماعی………………… 50
جدول (3-4) حکمروایی شایسته……………….. 52
جدول (3-5) روش نمونه گیری …………………. 54
جدول (3-6) ضرایب آلفای کرونباخ برای مقیاس‌های مختلف پرسشنامه 54
جدول (4-1) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب جنسیت 60
جدول (4-2) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب وضعیت تاهل 61
جدول (4-3) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان تحصیلات 61
جدول (4-4) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب نوع شغل 62
جدول (4-5) توصیف متغیرهای فردی…………….. 62
جدول (4-6) توصیف متغیرهای اقتصادی………….. 63
جدول (4-7) توصیف متغیرهای ارتباطی………….. 63
جدول (4-8) توصیف متغیرهای عضویت در نهادها…… 64
جدول (4-9) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب محل تولد 64
جدول (4-10) توزیع فراوانی پاسخگویان برحسب عضو فامیل غالب در روستا 65
جدول (4-11) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب عضویت اعضای خانواده در مدیریت روستا………………………………….. 65
فهرست جدول‌ها
عنوان صفحه
جدول (4-12) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب نوع مالکیت مسکن 66
جدول (4-13) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب نوع وسیله حمل و نقل شخصی 66
جدول (4-14) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب نوع خانواده 67
جدول (4-15) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب محل استقرار خانه 67
جدول (4-16) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب برخورداری از وسایل ارتباطی در خانه…………………………………… 67
جدول (4-17) توصیف گویههای رضایت از شرایط زندگی. 68
جدول (4-18) توصیف نشانگرهای مولفه شبکه اجتماعی. 69
جدول (4-19) توصیف نشانگرهای مولفه اعتماد……. 70
جدول (4-20) توصیف نشانگرهای مولفه مشارکت……. 71
جدول (4-21) توصیف نشانگرهای مولفه آگاهی اجتماعی 71
جدول (4-22) سطح‌بندی برخورداری از سرمایه اجتماعی 72
جدول (4-23) توزیع فراوانی سطوح سرمایه اجتماعی.. 72
جدول (4-24) توصیف نشانگرهای مولفه مشارکتگرایی.. 73
جدول (4-25) توصیف نشانگرهای مولفه قانونمندی و عدالتمحوری 74
جدول (4-26) توصیف نشانگرهای مولفه مسئولیت پذیری و پاسخگویی 75
جدول (4-27) توصیف نشانگرهای مولفه شفافیت کارآیی و اثر بخشی 76
جدول (4-28) سطح‌بندی ارزیابی وضعیت حکمروایی شایسته 77
جدول (4-29) توصیف فراوانی سطوح حکمروایی شایسته. 77
جدول (4-30) رابطه بین مولفههای سرمایه اجتماعی و مولفههای حکمروایی شایسته……………………………………… 78
جدول (4-31) رابطه بین برخی متغیرهای فردی پاسخگویان با سرمایه اجتماعی و حکمروایی شایسته………………………….. 79
جدول (4-32) مقایسه میانگین سرمایه اجتماعی و حکمروایی شایسته در بین گروه‌های مختلف پاسخگویان………………….. 80
فهرست جدول‌ها
عنوان صفحه
جدول (4-33) مقایسه ارزیابی پاسخگویان دارای سطوح تحصیلاتی مختلف از سرمایه اجتماعی و حکمروایی شایسته ………………… 81
جدول (4-34) مقایسه سرمایه اجتماعی و حکمروایی شایسته بین پاسخگویان ساکن در روستاهای با سطوح جمعیتی مختلف………………. 82
جدول (4-35) نتایج آزمون t تک‌نمونه‌ای برای ارزیابی سرمایه اجتماعی و حکمروایی شایسته در روستاهای مورد مطالعه……… 82
فهرست شكل‌ها
عنوان صفحه
شکل (1-1) روند اجرایی تحقیق……………….. 8
شکل (2-1) عوامل تبیینکننده حکمروایی روستایی…. 16
شکل (2-2) الگو پیشنهادی گراهام و همکاران برای دستاندرکاران حکمروایی شایسته روستایی………………………………… 20
شکل (2-3) هرم کنشگران حکمروایی شایسته………. 20
شکل (2-4) دستاندرکاران حکمروایی شایسته……… 21
شکل (2-5) مولفههای حکمروایی شایسته…………. 22
شکل (2-6) الگوی نظری تحقیق……………….. 46
شکل (3-1) موقعیت جغرافیایی ناحیه مورد مطالعه… 58
فصل اول
مقدمه و کلیات
1-1- مقدمه
توافق جمعی بین المللی رو به رشدی وجود دارد که حکمروایی شایسته[1] برای دستیابی به توسعه پایدار در قلمرو هر سرزمین جزو ضروریات است. در این میان، سازمانهای بین المللی در صف مقدم این باور قرار دارند و تأکیدی جدی دارند که برای مدیریت درست و مطلوب، باید ابزار اولیه ریشهکن کردن فقر و بهرهمند شدن عادلانه و برابر همه اقشار مردم از مواهب زندگی و مشارکت آنان در تمام امور تصمیم گیری و اجرا، را در اختیار داشت. در چنین برداشتی حکمروایی شایسته، فرآیند رابطه صحیح و منطقی بین حکومتکنندگان و شهروندان با هدف به حداکثر رساندن بهزیستی عمومی و توجه به بهره‌مندی مادی و معنوی انسانها و رفع نیازهای آنان و حمایت از حقوق اساسی و آزادی شهروندان در همه مکانها و زمانها تلقی میشود. علاوه بر آن حکمروایی شایسته بر چگونگی دست یافتن به حکومتی که بتواند زمینهساز توسعهای مردمسالار و برابری خواهانه باشد، تأکید دارد (افتخاری و همکاران، 1390). با توجه به این برداشت، حکمروایی روستایی عبارت است از فرآیند تأثیرگذاری همه مردم روستایی در مدیریت روستایی، با تمام سازوکارهایی که با آنها بتوان به سوی تعالی و پیشرفت روستا و مردم روستایی حرکت کرد. به عبارت دیگر، حکمروایی روستایی همانا به اجرا در آوردن تصمیمات و سیاستهای توسعه روستایی، هم سو با منافع مردم روستایی است که در عین حال با منافع ملی، منطقهای و محلی نیز سازگار است. در این میان نقش دولتها بیشتر در چارچوب فراهم‌کننده بسترهای سختافزاری و نرمافزاری، از جمله هماهنگسازی و پاسداری از قوانین و میثاق‌های ملی محدود میشود و از دخالت مستقیم آنها در تصمیم گیری و همچنین اداره و اجرای امور مربوط به زندگی مردم کاسته میشود. در حکمروایی شایسته روستایی، تأکید عمده بر این است که مسیر عمومی اندیشه و مدیریت توسعهای تقویت گردد و مردم روستایی، خود برای سرنوشتشان تصمیم گیری کنند. همچنین فرآیند حکمروایی خوب روستایی این تضمین را میدهد که اولویتهای توسعه پایدار سرزمین، مبتنی بر اجماع و اتفاقنظر جامعه محلی باشد و صدای فقیرترین و آسیب‌پذیرترین اقشار نیز در فرآیند تصمیم‌گیری درباره تخصیص منابع توسعه شنیده شود (UNDP, 2002).
به همین دلیل، امروزه گسترش رهیافت حکمروایی شایسته روستایی مستلزم آن است که مردم و جوامع روستایی در تشکلهای مدنی به صورت شبکه های کوچک اجتماعی سازماندهی شوند تا از توانایی‌ها و استعدادها و خلاقیتهایشان به گونهای مناسب استفاده کنند و به مدیریت آنها بپردازند. چنین نگرش‌هایی از ضروریات فرآیند توسعه پایدار روستایی قلمداد میشود که از طریق سازوکارهای ظرفیت‌سازی، توانمندسازی و شبکه‌سازی بسان سرمایه نهادی محقق میشود (افتخاری و همکاران، 1388).
در ابتدای این فصل، که با هدف طرح کلیات تحقیق تدوین شده، مسئله تحقیق بیان میشود. سپس اهداف تحقیق، شامل هدف کلی و اهداف ویژه مطرح و در ادامه، ضرورت و اهمیت تحقیق مطرح میشود. محدودههای زمانی، مکانی و موضوعی، محدودیتهای تحقیق، تعریف مفهومی واژگان کلیدی تحقیق و سرانجام، روند اجرایی تحقیق مطالبی هستند که به ترتیب در این فصل بیان شده‌اند.
1-2- بیان مسئله
توسعه روستایی به معنای فرآیند توسعه دادن و مورد استفاده قرار دادن منابع طبیعی و انسانی، فناوری، تسهیلات زیربنایی، نهادها و سازمان‌ها، سیاستهای دولت و برنامه‌ها به منظور تشویق و تسریع رشد اقتصادی در مناطق روستایی جهت ایجاد اشتغال و بهبود کیفیت زندگی روستایی به شیوه‌ای پایدار است (صیدالی و همکاران، 1390). این تعریف نشان میدهد که جهت دستیابی به توسعه روستایی نیاز به اجرای فعالیت‌هایی منظم و سیستمیک است. به همین منظور باید یک نظام مدیریتی شود و از آنجایی که روستا یک نظام با شرایط خاص خود است، به نهادها، قوانین و مقررات و ساختار مدیریتی خاصی نیاز است. مدیریت روستایی از دیرباز در روستاهای ایران وجود داشته است. در روزگار قدیم، مدیریت روستایی به شکل‌های سنتی با محوریت کدخدا، امور عمومی ده را اداره میکرد؛ اما با گذشت زمان و استقرار دولت و گسترش مداخله آن به روستاها، و با تصویب قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و… (موسوم به قانون شوراها) و تأسیس دهیاریهای خودکفا، دهیاری در نوک پیکان مدیریت روستایی قرار گرفت و عملاٌ یکی از اجزای مهم مدیریت روستایی و حکومت محلی در سطح نواحی روستایی شکل گرفت (دربان آستانه و همکاران، 1389).
مدیریت اثربخش روستایی نیازمند بهره‌گیری از الگوها و رویکردهای مدیریتی و نهادی نوین است. یکی از این الگوها، حکمروایی شایسته است که نشان‌دهنده عملکرد خوب، شفافیت، مشارکت، مسئولیت‌پذیری، پاسخگویی، قانونمندی، توافق جمعی، کارآیی، اثربخشی و عدالت محوری است. پیاده‌سازی این الگو نیازمند بهره‌گیری مقتضی از سرمایه‌های محلی، بویژه سرمایه اجتماعی است. سرمایه اجتماعی شبکهای از روابط و پیوندهای مبتنی بر اعتماد اجتماعی بین فردی و بین گروهی و تعاملات افراد با گروهها، سازمان‌ها و نهادهای اجتماعی است که قرین همبستگی و انسجام اجتماعی و برخورداری افراد و گروهها از حمایت اجتماعی و انرژی لازم برای تسهیل کنش‌ها در جهت تحقق اهداف فردی و جمعی میباشد (بزی و همکاران، 1390).
سرمایه اجتماعی شامل مولفههایی از جمله مشارکت مدنی و همیاری، اعتماد و قابلیت اعتماد و … میباشد. امروزه بهدلیل عملکرد ضعیف دهیاریها و عدم توانایی آنها در جلب مشارکت مردمی و جامعه روستایی در مدیریت روستایی (دهیاری و شورای اسلامی روستا) الگوی مدیریتی از حالت دیوانسالار به حکمروایی شایسته میل کرده است. با وجود همگرایی مدیریت روستایی مبتنی بر حکمروایی شایسته با سرمایه اجتماعی، تاکنون مطالعه چندانی در این زمینه انجام نشده است و از این‌رو، ملزومات بهره‌گیری از سرمایه اجتماعی در تحقق حکمروایی شایسته در مدیریت روستایی برای دستاندرکاران امر به خوبی شناخته نشده است. بنابراین، پژوهش حاضر در پی پاسخگویی به این پرسش است که چه ارتباطی بین مولفههای حکمروایی شایسته در مدیریت روستایی و سرمایه اجتماعی در سطح روستاها وجود دارد؟ و چگونه می‌توان از سرمایه اجتماعی به منظور تحقق حکمروایی شایسته در مدیریت روستاهای مورد مطالعه در شهرستان جویبار به عنوان یک مطالعه موردی بهره گرفت؟
1-3- اهداف تحقیق
1-3-1
ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است
متن کامل را می توانید دانلود نمائید
چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)
ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه
با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند
موجود است
تعداد صفحه :133
قیمت : 14700 تومان
