موسسه آموزش عالی امیر المومنین (ع)
پایان‌نامه کارشناسی ارشد
رشته تحصیلی: کلام شیعه
عنوان
بررسی دیدگاه ابن تیمیه در مراتب توحید وشرک
استاد راهنما
حجت‌الاسلام و المسلمین ابوالقاسم رشیدپور
استاد مشاور
حجت الاسلام و المسلمین رضا عطایی‌خواه
30/05/1393
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود
(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
چکیده پایان‌نامه:
توحید از موضوعات بسیار مهم در اسلام است وتوجه ویژه ای به آن شده است مرز کفر واسلام است وبه همین منظور پرداختن به اصل توحید از موضوعات مهم واساسی اسلام شمرده میشود. در طول دوره‌های مختلف این موضوع مورد بررسی وکنکاش فراوان قرار گرفت که از میان این دوره‌ها دوره ابن تیمیه باتوجه به افکار خاص او دارای رنگ ولعابی متفاوت از دیگر مذاهب اسلام شد، از نظر ابن تیمیه مراتب توحید بر سه نوع هستند:
1-توحید ربوبی 2- توحید الوهی 3- توحید دراسماء و صفات.
مراد وی از توحید ربوبی همان توحید افعالی خدا است، و توحید در اسما و صفات را توحید ذاتی و صفاتی بر می‌شمارد. نکته مهم این است که ابن تیمیه توحید الوهی را به معنای توحید در عبادت گرفته و اله را به معنای معبود دانسته است، در حالیکه مفهوم توحید در سطح کلان به دو شاخه اصلی نظری و عملی تقسیم می‌گردد، که هر کدام به نوبه‌ی خویش دارای زیر مجموعه می‌باشند، بدین ترتیب که توحید نظری مشتمل بر توحید ذاتی، توحید صفاتی و توحید افعالی است و توحید افعالی را میتوان به قسمت‌های دیگری مانند توحید در آفرینش، توحید در ربوبیت، توحید در تشریع (قانون گذاری)، توحید در حاکمیت، و توحید در تدبیر تقسیم نمود و توحید عملی خود مشتمل بر توحید در عبادت، توحید در اطاعت، و توحید در استعانت میباشد.
نکته مهمی که در کلام ابن تیمیه جلب نظر می‌کند این است که وی پس از تقسیم توحید به سه قسم، شرک را که مقابل توحید است به چهار قسم تحت عناوین مغایر با عناوین موجود در تقسیم توحید می‌کند که عبارتند از: 1- شرک در دعا2- شرک در نیت و قصد و اراده 3- شرک در طاعت 4-شرک در محبت
واژگان کلیدی: ابن تیمیه، وهابیت، توحید، شرک،مراتب
فهرست مطالب
گفتار دوم: اوضاع سیاسی اجتماعی عصر ابن تیمیه. 10
- فقدان قدرت مرکزی.. 10
- حرکت‌های مسیحیان و اروپائیان در بلاد اسلامی.. 10
- هجوم مغولان به سرزمین‌های مسلمانان. 10
گفتار سوم: ابن تیمیة از دیدگاه علمای اهل سنت… 13
جایگاه توحید در مذاهب اسلامی.. 33
اقسام توحید (توحید نظری و توحید عملی) 34
3- توحید در ربوبیت تشریعی (قانون گذاری) 41
حل اشکال و معنای حقیقی عبادت… 45
تفاوت توحید در عبادت با توحید در اطاعت… 49
بررسی منطقی، و داوری در موارد اختلافی شرک… 60
2.استمداد از پیامبران و صالحان و استغاثه به آنان. 61
- شرک، گناهی نابخشودنی.. 62
- شرک، ظلمی بزرگ… 63
- شرک موجب حبط عمل.. 63
- شرک، موجب سقوط از مقامات عالی.. 63
5-شرک، سبب محرومیت از بهشت… 63
فصل چهارم: مراتب توحید و شرک از دیدگاه ابن تیمیه و وهابیت.. 65
گفتار اول: اقسام توحید از دیدگاه ابن تیمیه و هابیت… 66
مراحل تکامل عقاید انحرافی در توحید عبادی.. 76
مرحله چهارم: دوره تکامل و تبلور. 78
مرحله پنجم: دوره گرایش‌های اعتدالی.. 78
ربوبیت تشریعی و عبادت در نزد ابن تیمیه. 79
ربوبیت تکوینی و عبادت از دیدگاه ابن تیمیه. 81
انواع عبادت از دیدگاه ابن تیمیه. 82
استدراکی در دیدگاه ابن اتیمیه و محمد بن عبدالوهاب… 82
گفتار دوم: شرک از دیدگاه ابن تیمیه و محمد بن عبدالوهاب… 89
شرک در صدر اسلام از دیدگاه ابن تیمیه و محمد بن عبدالوهاب… 90
نقد دیدگاه ابن تیمیه و محمد بن عبدالوهاب در مورد شرک در صدر اسلام. 92
اقسام شرک از دیدگاه ابن تیمیه ومحمد ابن عبد الوهاب… 97
ابن تیمیه و وهابیت و نزاع در شرک ربوبی.. 100
مقدمه
بسم الله الرحمن الرحیم. الحمدالله رب العالمین و صلی الله علی محمدٍ خیر خلقه و خیر من نطق بلسانٍ عربیٍّ مبین و علی آله افضل بریّته من بعده.
و اما بعد:
سپاس خدایى را که هیچ سخنورى توانایى ستایش او را ندارد، و هیچ حسابگرى نمىتواند نعمتهایش را شماره کند، و کوشندگان جهان قادر نیستند حق او را ادا کنند. پروردگارى که افکار بلند، قدرت درک او را ندارند، و انسانهاى زیرک با همه هوش و استعدادشان نمىتوانند به کنه ذات او دست یابند. خدایى که صفاتش را پایانى نیست، و با صفات مخلوقاتش نمىتوان او را شناخت، و این مربوط به زمانى معین و یا طولانى نیست. او موجودات را با قدرت خویش آفرید، و با لطف و رحمتى که نسبت به بندگانش داشت، بادها را پراکنده ساخت، و توسط کوهها، لرزه زمین را مهار کرد. قدم اول در دین، شناخت پروردگار است.
توحید فصل مشترک تمام انبیاست و خداوند پیامبران مختلف خود را به میان ملتها فرستاده تا مردم را به یکتا پرستی آن هم بدون واسطه دعوت کنند. اما در گذر تاریخ تمامی ادیان به جز اسلام از این دایره خارج شده و از طرق مختلف از این موضوع منحرف گردیدهاند. توحید چیزی نیست جز اقرار به یگانگی خداوند و اخلاص در قبول بندگی او.
هنگامی که توحید دچارخدشه شود، رفتار مومن در ارتباط خالصانه با خداوند نیز دچار خدشه میشود که نتیجه‌ی عملی آن انحراف در احکام و اعتقادات است. با مقایسه میان اسلام ناب محمدیa و دیگر مذاهب اسلام به خوبی این تفاوت‌ها آشکار میشود..
یکی از وسیلههای بسیار واضح و مطلوبی که برای بررسی صدق ادعای مذاهب مختلف اسلام میتوان بهکار برد، مباحث توحیدی هست که راجع به صانع متعال مطرح میشود و از این طریق که اولین گام در شناخت دین میباشد و مقدم بر هر بحث دیگری نظیر نبوت، عدل، معاد، امامت و… میباشد؛ واضح است که اگر دین یا مذهبی در توحید دارای اعتقادات صحیحی نباشد، به سایر مسائل آن دین نیز توجهی نخواهد شد، چراکه بحث توحید هم اشرف مباحث دینی، و هم اهم مسائلی است که باید بررسی شود.
تعریف مسأله
ابن تیمیه در مبحث توحید و شرک و مراتب آن دیدگاه ویژه ای دارد. در باب توحید، او معتقد است مراتب توحید بر سه نوع است : توحید ربوبی، توحید الوهی، توحید در اسماءو صفات. و نیز در مبحث شرک معتقد است که شرک بر چهار قسم است که عبارتند از : شرک در دعا، شرک در نیت، قصد، اراده، شرک در طاعت و شرک در محبت؛ که بر اساس آن دیگر مذاهب اسلامی را مشرک میخواند. ما در این رساله به روش عقلی و نقلی و بر اساس آیات و روایات به بررسی این دیدگاه خواهیم پرداخت.
تعداد صفحه : 130
قیمت : 14700تومان
