دانلود پایان نامه ارشد:بررسی جایگاه اجتماعی زن در قرآن و کتاب مقدس عبری

متن کامل پایان نامه مقطع کارشناسی ارشد رشته :ادیان ابراهیمی

عنوان : بررسی جایگاه اجتماعی زن در قرآن و کتاب مقدس عبری

دانشگاه ادیان و مذاهب

پایان نامه کارشناسی ارشد رشته ادیان ابراهیمی

 

بررسی جایگاه اجتماعی زن در قرآن و کتاب مقدس عبری

استاد راهنما:

سرکار خانم دکتر منصوره زارعان

 

استاد مشاور:

جناب آقای دکتر مهراب صادق نیا

تابستان: 1392

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فصل اول: کلیات.. 1

1-طرح مسئله 2

2-ضرورت مسئله 4

3-پیشینه تحقیق. 5

4-اهداف.. 11

5-فرضیه‌ها 11

6-سؤالات تحقیق. 12

6-1سؤال اصلی. 12

6-2سؤالات فرعی. 12

7-روش شناسی. 13

8-مفهوم شناسی. 14

8-1مفهوم جایگاه اجتماعی. 14

8-2مفهوم واژه زن. 14

8-3مفهوم کتاب مقدس عبری.. 15

8-3-1 تفاسیر و ترجمه های کتاب  مقدس عبری.. 16

فصل دوم:تبیین نظری موضوع. 18

مقدمه 19

بخش اول : تبیین نظری منزلت انسانی زن. 21

1-اصل انسان بودگی زن. 21

2-نظریات رایج درباره منزلت انسانی زن. 24

2-1فروتری ارزشی زنان. 25

2-2برتری زنان بر مردان. 25

2-3تساوی زن و مرد 26

بخش دوم: تبیین نظری منزلت اجتماعی زن. 27

1-پایگاه اجتماعی. 27

2-نقش‌های جنسیتی. 28

2-1هویت جنسی. 29

2-2خاستگاه نقش‌های جنسیتی. 30

2-2-1طبیعت به عنوان خاستگاه نقش‌های جنسیتی. 31

2-2-2فرهنگ و اجتماع به عنوان خاستگاه نقش های جنسیتی. 31

2-2-3تأثیر صنعتی شدن بر نقش‌های جنسیتی. 33

2-3بحران هویت جنسی و پیامدهای آن. 34

فصل سوم: بررسی جایگاه اجتماعی زن در کتاب مقدس عبری.. 37

مقدمه 38

بخش اول : بررسی منزلت انسانی زن در کتاب  مقدس عبری. 39

1-روایت آفرینش.. 39

1 -1 اشتراک زن و مرد در اصل انسانییت.. 39

1-2 دیدگاهها و تفاسیر مختلف از خلقت زن. 45

1-3 هدف از خلقت زن. 49

2-رابطه‌ی شر و زن در کتاب مقدس عبری. 51

2-1 تبیین مفهوم شر در سنت یهود 51

2-2 نسبت شر با زن در کتاب  مقدس عبری.. 53

2-3 آیاتی که حاکی از شر بودن زن می‌باشند 56

2-4 شر و زن در قبالا. 57

3-نقش جنسیت در خطا بات و فرامین کتاب مقدس عبری. 58

3-1 ادبیات و ساختار دستوری متن  عبری.. 58

3-1-1صنعت استعاره در متن عبری.. 58

3-1-2 استفاده از افعال مذکر خطاب به زن ومرد 59

3-1-3 به کارگیری صفات منفی زنانه در تشبیهات کتاب مقدس.. 59

3-1-4 وجوه دستوری ضمایر و صفات مربوط به خدا 60

3-2 اهمیت اولاد ذکور و تاکید بر نخست زادگی. 61

3-3 تاثیر جنسیت در احکام مختلف متن. 62

3-4 دیدگاه ابزاری به زن. 64

3-5 عدم احتساب زنان در سرشماریها 65

4-نتیجه گیری. 67

بخش دوم: بررسی منزلت اجتماعی زن در متن مقدس عبری. 69

1-جایگاه زن در خانواده 70

1-1 اهمیت ازدواج و خانواده 70

1-2 هدف از ازدواج در شریعت موسی. 73

1-3 زن در نقش مادری.. 74

1-3-1 منزلت و احترام مادر. 74

1-3-2 وظایف مادر درکتاب مقدس عبری.. 77

1-3-2-1 تربیت فرزندان. 77

1-3-2-2 نامگذاری فرزند 78

1-4 زن در نقش همسری.. 79

1-4-1 اصول حاکم بر خانواده‌ی یهودی.. 80

1-4-1-1 تبعیت زنان و حاکمیت مردان. 80

1-4-1-2 احترام به زن. 82

1-4-1-3 تاثیر زن و مرد بر یکدیگر. 85

1-4-2 ملاک گزینش همسر. 87

1-4-2-1 یهودی بودن. 87

1-4-2-2 پاکدامنی وعفاف.. 87

1-4-3 وظایف زن در نقش همسری.. 91

1-4-3-1 توجه به امر خانه‌داری و رفع حوائج خانواده 92

1-4-3-2 ایجاد آرامش خانواده 93

1-4-3-3 تشویق شوهر و فرزندان به تحصیل تورات.. 94

1-4-3-4 اجرای احکام 96

5-1 نمودهایی از مادران و همسران نمونه. 98

1-5-1ربکا (رفقه) 98

1-5-2راحیل ولیه. 98

1-5-3روت.. 99

2-جایگاه زن در جامعه 100

2-1 زنان در نقش نبیه. 101

2-1-1 تبیین مفهوم نبوت.. 101

2-1-2 نمونه ای از زنان نبییه. 102

2-1-2-1 سارا همسر ابراهیم 102

2-1-2-2 مریم خواهر موسی. 103

2-1-2-3  دبوره 105

2-1-2-4 حنا 106

2-1-2-5 اوی گائیل ( ابیجایل) 108

2-1-2-6 حلده 108

2-1-2-7 استر. 109

2-2  زنان در نقش زمامداری.. 109

2-2-1ملکه‌ی سبا 110

2-2-2 ملکه عتلیا 111

2-2-3ملکه ایزابل. 111

2-3 زنان در نقش های منفی. 112

2-3-1 جادوگران و جن گیران. 113

2-3-2زنان بد کاره 116

2-4 مشارکت اجتماعی نمودی ازجایگاه اجتماعی زن در متن عبری.. 119

3-نتیجه گیری. 124

فصل چهارم: بررسی جایگاه اجتماعی زن در قرآن کریم. 126

مقدمه 127

بخش اول: بررسی منزلت انسانی زن در قرآن کریم 128

1-روایت آفرینش.. 128

1-1      اشتراک زن و مرد در اصل انسانییت.. 128

1-1-1 آیاتی که گواه بر اشتراک زن و مرد در اصل انسانیت و گوهر وجود اند 128

1-1-2آیاتی که زن و مرد را در رسیدن به کمال و هدف غایی آفرینش مشترک می‌دانند 130

1-1-3 آیه‌های سیر پدایش انسان. 131

1-2 دیدگاهها و تفاسیر مختلف از خلقت زن. 133

1-3 هدف از خلقت زن. 137

2-رابطه‌ی زن و شر در قرآن. 139

2-1 نسبت شر با زن در قرآن. 139

2-2 آیاتی که حاکی از شر بودن زن می باشند 140

3-خطابات متن و نقش جنسیت در فرامین قرآنی. 142

3-1 خطابات قرآن. 142

3-2 وجوه دستوری اسامی و صفات مربوط به خداوند 144

3-3 اهمییت اولاد ذکور. 144

3-4 نعمت های بهشتی مردان. 145

3-5 تاثیر جنسیت بر احکام قرآنی. 146

4-نتیجه گیری. 149

بخش دوم: بررسی منزلت اجتماعی زن در قرآن کریم 151

مقدمه 151

1-جایگاه زن در خانواده 151

1-1 اهمیت ازدواج در سنت اسلامی. 151

1-2 هدف از ازدواج. 153

1-2-1 بقای نسل انسان. 153

1-2-2 سکونت و آرامش.. 154

1-2-3 ارضای غریزه‌ی جنسی. 154

1-2-4 مشارکت در حیات معنوی و مادی.. 155

1-2-5 تربیت نسل. 155

1-3 زن در نقش مادر. 156

1-3-1 جایگاه و منزلت مادر. 157

1-3-2 نقش مادر در تربیت کودک.. 159

1-4 زن در نقش همسری.. 161

1-4-1 اصول و ضوابط حاکم بر خانواده مسلمان. 162

1-4-1-1 سرپرستی و قوامیت مرد 162

1-4-1-2 احترام متقابل به یکدیگر. 166

1-4-1-3 عیب پوشی. 168

1-4-1-4 ابراز علاقه به یکدیگر. 168

1-4-1-5 تعاون وشورا 169

1-4-2 ملاک گزینش همسر در اسلام 170

1-4-2-1 مومن بودن. 170

1-4-2-2 پاکدامنی و عفاف.. 170

1-4-3 وظایف زن در نقش همسری.. 172

1-4-3-1  اطاعت از شوهر. 172

1-4-3-2 حفظ حقوق و منافع همسر. 172

1-4-3-4 انجام امور داخلی منزل. 173

1-5 نمودهایی از مادران و همسران نمونه. 174

1-5-1  همسر عمران (مادر مریم) 174

1-5-2 یوکابد(مادر موسی) 175

2-جایگاه زن در جامعه 177

2-1 زنان در نقش نبییه. 179

2-1-1تبیین مفهوم نبوت.. 179

2-1-2مریم نمونه ای از نبوت زنان در قرآن. 180

2-2 زنان در نقش زمامداری.. 182

2-2-1ملکه سبا 182

2-2-2 آسیه، ملکه مصر. 186

2-3 زنان در نقش های منفی. 187

2-4 نمودهای مشارکت اجتماعی زن در قرآن. 188

2-4-1 آیه‌ی مباهله (آل عمران :61) 188

2-4-2 آیه 50 سوره‌ی احزاب.. 189

2-4-3 بیعت زنان با پیامبر. 189

2-4-4 اقدام خواهر موسی برای حفظ جان برادر. 190

2-4-5 حضور دختران شعیب در اجتماع. 191

2-4-6 خدمت حضرت مریم در معبد 191

3- نتیجه گیری. 193

فصل پنجم: جمع بندی.. 195

بخش اول: منزلت انسانی زن در متن مقدس عبری و قرآن. 198

بخش دوم: منزلت اجتماعی زن در متن مقدس عبری و قرآن. 203

فهرست منابع. 207

Abstract 212

 

چکیده:

امروز زن به عنوان عاملی اثر گذار در تعالی و تباهی جامعه در کانون توجه اندیشمندان بسیاری قرار گرفته است. ارائه دیدگاهها و نظرات مختلف و بعضاً متضاد در باب جایگاه اجتماعی زن حاکی از افراط و تفریط‌های بسیاری در این زمینه بوده که بعضاً ریشه‌ی متن مقدسی دارد. همین مسئله اهمیت و اکاوی این موضوع را براساس متون مقدس ادیان، یگانه مرجع بی چون و چرای جوامع دینی، بیش از پیش جلوه‌گر می‌سازد. نگارش پیش رو پژوهشی بنیادی است که تلاش می‌کند با بکارگیری روش کیفی ابتدا به کشف شواهد و داده‌های متون پرداخته و بدین طریق توصیفی اولیه از موضوع را به تصویر کشانده و سپس با بکارگیری ابزار مقایسه پاسخ سوال اصلی تحقیق را ارائه نماید.

حاصل آنکه کتب دینی هم چون قرآن و کتاب مقدس عبری نه تنها راجع به جایگاه اجتماعی زن سکوت نکرده‌اند که با بیان روایت آفرینش، رابطه‌ی زن و شر و از طریق خطابات خود به نوعی در زمینه‌ی منزلت انسانی زن و با ارائه الگوهایی از نحوه‌ی معاشرت زنان در جامعه و بیان نقش‌های مختلف زن در اجتماع در باب منزلت اجتماعی زن، موضع گیری نیز کرده‌اند. گرچه در کتب نامبرده گاه مواضع و دیدگاههای متفاوتی ارائه می‌شود، اما هر دو کتاب با نگاهی بنیادی به موضوع جایگاه اجتماعی زن آنرا ذیل دو محور منزلت انسانی و منزلت اجتماعی مورد توجه قرار داده‌اند که متعاقباً در پژوهش حاضر نیز از همین اصل اساسی پیروی شده است.

نکته‌ی دیگر آن که گرچه می‌بینیم بسیاری با استناد به دیدگاه کتب مقدس نگاهی فرودست یا فرادست نسبت به جایگاه اجتماعی زن ارائه می‌دهند اما از طریق شواهد و آیاتی از همین کتب می‌توان دریافت که عامل اصلی در تعیین جایگاه اجتماعی زن همانا برداشت و تعریف زنان از منزلت انسانی و اجتماعی خود می‌باشد. در قرآن و کتاب مقدس عبری از زنان والا مقام بسیاری یاد می‌شود که در نقش های مختلف فردی اعم از مادری و همسری و نقش‌های اجتماعی هم چون زمامداری و نبوت توانسته‌اند به عنوان زن نمونه که نه، انسان نمونه، الگوی جامعه‌ی بشری قرار گیرند. در مقابل نیز از زنان فاسق و گمراهی نامبرده می‌شود که علی‌رغم جایگاه و منصب اجتماعی بالا هم چون همسری پیامبران الهی یا پادشاهان بزرگ از منزلت انسانی و فرودستی برخوردارند و این نه به دلیل جنسیت آنان که بخاطر عملکرد و چگونگی رفتار آنها می‌باشد. همانگونه که در این کتب ذکر داستان مردان فاسق نشانگر پستی و پلشتی نوع مرد نمی‌باشد، ذکر نمونه‌هایی از زنان خطاکار نیز حاکی از فرودستی و شررات جنس زن نیست بلکه آنان تنها به عنوان الگویی از انسانهای به خطا رفته معرفی می‌شوند. از نظر قرآن و کتاب مقدس عبری توجه زنان به ویژگی‌هایی ناپایدار ظاهری، سوء استفاده و داشتن دیدگاهی ابزاری نسبت به جنسیت خود سبب تنزل جایگاه اجتماعی آنان و در مقابل توجه به ابعاد روحانی و معنوی نهفته در درون و بکارگیری صحیح ویژگیهایی جسمانی و جنسی سبب ارتقاء جایگاه اجتماعی زنان می‌گردد. از اینرو می‌توان تعریف و برداشت زنان از جنسبت خود را نیز عامل تعیین کننده‌ای در تبیین جایگاه اجتماعی زن به شمار آورد.

کلید واژگان:

جایگاه اجتماعی، منزلت انسانی، منزلت اجتماعی، کتاب مقدس عبری.

فصل اول: کلیات

1-طرح مسئله

با ظهور مدرنیته تعریف جدید از انسان و تعیین جایگاه او، منشأ تحولات اجتماعی، اقتصادی، اخلاقی و ایجاد رویکرد جدیدی در علم و تمدن شد. همانطور که در کتاب متفکران یونانی آمده است یکی از دغدغه های اساسی در تاریخ تفکر بشر، تعیین جایگاه انسان، ارائه تعریف از او و برشمردن ویژگی‌های وجود وی بوده است. تعیین جایگاه انسان نیز به همین تعاریف و شاخص‌های انسان شناختی باز می‌گردد. ایجاد و جهت‌گیری تمدن ها نیز همواره به تعیین این جایگاه وابسته بوده است.  [1]

تعیین جایگاه انسانی زنان نیز بحث مهم، دیرباز و پر دامنه ای است که آثار فراوانی در زندگی آنان به طور ویژه و در زندگی نوع بشر به طور عام داشته است. لذا پژوهش حاضر با عنوان «جایگاه اجتماعی زن در متن مقدس عبری و قرآن» با توجه به این مهم طرح ریزی گردید. در این نگارش جهت تبیین جایگاه اجتماعی زن به دو مقوله منزلت انسانی و منزلت اجتماعی زن توجه شده است چرا که هر دو عنصر نامبرده در شکل گیری و تعیین جایگاه اجتماعی زن نقش اساسی و انکار ناپذیری ایفا می نمایند.

با درنگی کوتاه در گذر تاریخ می بینیم به جزء عده‌‌ی معدودی از زنان، زن در طول تاریخ منزلت و جایگاه اجتماعی چشمگیری نداشته است. به نظر می رسد وجود نگرش های افراطی و تفریطی راجع به منزلت انسانی و اجتماعی زن عامل اصلی این محرومیت باشد. در بررسی چگونگی و چرایی شکل گیری این نگرش ها با علل و عوامل بسیاری مواجه می شویم. اما آنچه که به موضوع بحث ما مرتبط می شود نقش متون دینی در ایجاد و تداوم چنین دیدگاههایی است. علاوه بر عقاید و مکاتب باستان برخی به استناد روایت آفرینش و ارائه تماثیلی از شر ذاتی زن و همچنین خطابات مردسالارانه و بعضاً زن ستیز در برخی متون دینی منزلت انسانی و جایگاه اجتماعی فرودستی برای زن در نظر می گیرند.

از طرفی دیگر، عده‌ای نیز با استناد به همین متون، زن را موجودی فرا بشری دانسته و با استناد به روایت آفرینش و ارتقاء سطح کمال در توالی آفرینش، زن را موجودی برتر دانسته که هیچ مخلوقی حتی مرد، به پای او نمی‌رسد.

 نمونه های نامبرده نشان می دهد که متن مقدس عبری و قرآن از جمله متون دینی هستند که در باب منزلت انسانی و اجتماعی زن سکوت نکرده و با ارائه تماثیل و روایاتی در این باره موضع گیری کرده و سخن رانده اند. اما وجود نگرش‌های غیر واقع بینانه راجع به شخصیت انسانی و به تبع آن جایگاه اجتماعی زن از متون دینی، اهمیت توجه به این موضوع را دوچندان می‌نماید.

درواقع، واکاوی متون دینی ادیان، یکی از مهمترین منابع جهت شناخت «جایگاه اجتماعی زن» می‌باشد که ذیل دو مقوله منزلت انسانی ومنزلت اجتماعی  در کتب نامبرده  مطمح نظر واقع خواهد شد.

در تبیین منزلت انسانی زن درجه و رتبه انسانیت و  جهت بررسی منزلت اجتماعی زن نقش ها و پایگاههای  اجتماعی تعریف شده و نمودهای مشارکت اجتماعی زن در  منظر قرآن و کتاب مقدس عبری  مورد توجه واقع می شود.  مجموع مباحث مطروحه نشانگر جایگاه اجتماعی زن در متون نامبرده خواهد بود که برای دستیابی به این مهم رعایت شرط اساسی پرهیز از پیش داوری و ارائه‌ی هر گونه پیش فرضی ضروری به نظر می رسد. لذا در این پژوهش سعی شده است، بارعایت همین شرط اساسی  شواهد موضوع پیش رو در متن مقدس عبری و قرآن مورد کنکاش قرارگیرد تا قدمی هر چند کوچک جهت تنویر افکار و تغییر نگرش جوامع مخاطب نسبت به جایگاه انسانی و اجتماعی زن برداشته باشیم.

تعداد صفحه : 227

قیمت : 14700تومان

بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد

و در ضمن فایل خریداری شده به ایمیل شما ارسال می شود.

پشتیبانی سایت :        ****       [email protected]

در صورتی که مشکلی با پرداخت آنلاین دارید می توانید مبلغ مورد نظر برای هر فایل را کارت به کارت کرده و فایل درخواستی و اطلاعات واریز را به ایمیل ما ارسال کنید تا فایل را از طریق ایمیل دریافت کنید.

***  *** ***