دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان
پایان نامه جهت اخذ درجه کارشناسی ارشد دررشته حقوق جزا و جرم شناسی
عنوان
بررسی تأثیر انگیزه در ارتکاب جرم و میزان مجازات
استاد راهنما
دکتر سید محمود مجیدی
استاد مشاور
دکتر بهنام یوسفیان شورهدلی
بهار 1393
(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
چکیده
عنصر معنوی هر جرمی معمولاً با انگیزه یا داعی شروع می شود و انگیزه که مجرم را وادار به ارتکاب جرم می کند اساساً تأثیری در مسئولیت کیفری ندارد و به رغم مخالفتهایی که با این ادعا وجود دارد مشهور حقودانان آن را از مسلمات حقوق جزا میدانند؛ اما شناسایی خود انگیزه اهمیت فراوانی دارد؛ زیرا ابهامات و برداشتهای متفاوتی که در مورد آن وجود دارد گاهی موجب به اشتباه افتادن نویسندگان حقوقی و بویژه متصدیان امر قضا می شود؛ بنابراین، انجام تحقیقی در این خصوص بدون فایده نخواهد بود. بر اساس نتایج حاصل از تحقیق، در حقوق جزا، اصل بر این است که انگیزه در تحقق جرم و تعیین نوع مجازات تأثیری ندارد و این به دلایلی چون حفظ مصلحت اجتماع و تقدم آن بر منافع فردی است. اما بر این اصل استثنائاتی وارد است، بطوریکه قانونگذار در مواردی انگیزه شخص را در ارتکاب فعل مجرمانه مستقیم و یا غیرمستقیم در احراز مجرمیت و مسئولیت کیفری دخیل دانسته است؛ مستقیم از این جهت که در برخی موارد خاص و استثنایی خود قانونگذار صراحتاً توجه به انگیزه و اهمیت آن را در تحقق جرم و یا تعیین مجازات مورد تأکید قرار داده است و غیرمستقیم از این جهت که امروزه قضات در چارچوب قانون اختیار کافی جهت تطبیق مجازات با شخصیت مجرمین و از جمله انگیزه مرتکبین در ارتکاب جرم را دارند. به همین خاطر انگیزه یکی از عوامل تعیینکننده شخصیت است و نقش مهمی در شناسایی شخصیت حقیقی و واقعی مجرمین و در نهایت فردیکردن مجازاتها و اقدامات تأمینی ایفاء می کند.
واژه های کلیدی: انگیزه، مسئولیت کیفری، تحقق جرم، میزان مجازات، فردی کردن مجازاتها واقدامات تأمینی
فهرست کلی مطالب
مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………1
الف ـ بیان مسأله…………………………………………………………………………………………………………………………….3
ب ـ سابقه تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………..4
ج ـ اهداف و کاربردهای تحقیق……………………………………………………………………………………………………….5
د ـ سؤالات تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………5
ه ـ فرضیه های تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………6
و ـ روش تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………….6
ز ـ معرفی پلان و ساختار تحقیق……………………………………………………………………………………………………….6
فصل اول ـ مفاهیم اساسی نظری و درآمدی بر تحلیل جرمشناختی و روانشناختی انگیزه
مبحث اول ـ مفاهیم………………………………………………………………………………………………………………………..9
گفتار اول ـ واژهشناسی………………………………………………………………………………………………………..10
الف ـ انگیزه…………………………………………………………………………………………………………….10
ب ـ اراده…………………………………………………………………………………………………………………12
ج ـ قصد مجرمانه………………………………………………………………………………………………………13
گفتار دوم ـ تفکیک انگیزه از سایر مفاهیم مشابه………………………………………………………………………14
الف ـ تفکیک انگیزه از قصد مجرمانه عام (سوءنیت عام)………………………………………………….14
ب ـ تفکیک انگیزه از قصد مجرمانه خاص(سوءنیت خاص)……………………………………………..14
ج ـ تفکیک انگیزه از تحریک…………………………………………………………………………………….17
مبحث دوم ـ آموزه های کیفری انگیزه……………………………………………………………………………………………..18
گفتار اول ـ انگیزه و آموزه های مکتب کلاسیک………………………………………………………………………19
گفتار دوم ـ انگیزه و آموزه های مکتب تحققی…………………………………………………………………………21
گفتار سوم ـ انگیزه در مکتب دفاع اجتماعی نوین……………………………………………………………………..24
گفتار چهارم ـ انگیزه و آموزه های مکتب کیفری اسلام……………………………………………………………..26
مبحث سوم ـ تحلیل جرمشناختی و روانشناختی انگیزه……………………………………………………………………….28
گفتار اول ـ تحلیل جرمشناختی انگیزه…………………………………………………………………………………….29
الف ـ طبقه بندی جرایم بر مبنای انگیزه از دیدگاه جرم شناسی…………………………………………….31
1ـ جرم ابتدایی………………………………………………………………………………………………..32
2ـ جرم سودبخش……………………………………………………………………………………………32
3ـ جرم عدالتخواهی کاذب…………………………………………………………………………….33
4ـ جرم سازمانیافته………………………………………………………………………………………….34
ب ـ تفکیک انگیزه از سایر مفاهیم جرم شناسی……………………………………………………………….34
1ـ علت………………………………………………………………………………………………………….35
2ـ شرط…………………………………………………………………………………………………………36
3ـ عامل…………………………………………………………………………………………………………37
گفتار دوم ـ تحلیل روانشناختی انگیزه……………………………………………………………………………………39
الف ـ ماهیت انگیزه از دیدگاه روانشناختی……………………………………………………………………40
ب ـ اقسام انگیزه از دیدگاه روانشناختی……………………………………………………………………….41
فصل دوم ـ کیفیت تأثیرگذاری انگیزه در حقوق جزا
مبحث اول ـ تأثیر انگیزه در تحقق جرم…………………………………………………………………………………………….45
گفتار اول ـ انگیزه به عنوان عنصر تشکیلدهنده جرم…………………………………………………………………46
الف ـ قتل عمدی به اعتقاد مهدورالدم بودن……………………………………………………………………47
ب ـ آدمربایی…………………………………………………………………………………………………………..49
ج ـ نشراکاذیب………………………………………………………………………………………………………..51
د ـ افترای عملی………………………………………………………………………………………………………..52
و ـ انگیزه معتاد کردن دیگری……………………………………………………………………………………..52
گفتار دوم ـ انگیزه به عنوان عاملموجهه………………………………………………………………………………….53
الف ـ به عنوان دفاع مشروع………………………………………………………………………………………..54
ب ـ به عنوان ضرورت……………………………………………………………………………………………….55
ج ـ به عنوان رضایتبزه دیده………………………………………………………………………………………57
د ـ به عنوان حکم قانون و امر آمر قانونی……………………………………………………………………….59
مبحث دوم ـ تأثیر انگیزه در تعیین مجازات……………………………………………………………………………………….60
گفتار اول ـ در معافیت از مجازات…………………………………………………………………………………………67
الف ـ انگیزه خدمت به مردم……………………………………………………………………………………….67
ب ـ انگیزه از بین بردن فساد در زمین……………………………………………………………………………67
ج ـ علم به بیگناهی متهم…………………………………………………………………………………………..68
د ـ انگیزه تأمین حوائج مردم……………………………………………………………………………………….69
گفتار دوم ـ در تشدید مجازات……………………………………………………………………………………………..69
الف ـ اخلال در نظم و امنیت عمومی و مقابله با حکومت………………………………………………….70
ب ـ انگیزه فساد در زمین……………………………………………………………………………………………72
ج ـ انگیزه براندازی حکومت………………………………………………………………………………………72
د ـانگیزه خرابکاری در صنایع نفت……………………………………………………………………………..73
گفتار سوم ـ در اعمال تخفیف، تعلیق و آزادی مشروط…………………………………………………………….73
الف ـ در اعمال تخفیف……………………………………………………………………………………………..76
ب ـ در اعمال تعلیق…………………………………………………………………………………………………..77
ج ـ در اعمال آزادی مشروط………………………………………………………………………………………79
نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………………………………………80
پیشنهادات………………………………………………………………………………………………………………………………….81
فهرست منابع………………………………………………………………………………………………………………………………83
مقدمه
مطالعه و بررسی انگیزه های بزه، یکی از وظایف اساسی جرم شناسی است. از آنجایی که جرم شناسی به عنوان دانش جدیدی که سعی دارد با بهره گیری از علوم مختلف به بررسی وشناخت علل وقوع جرم بپردازد و با بهره گیری از این شناخت میخواهد برای ارائه راه های اصلاح و تربیت و بازپذیری اجتماعی مجرمین و انجام تدابیر پیشگیرانه اقدام نماید و این پدیده را در دو مرحله متمایز مورد بررسی قرار میدهد. در مرحله اول، از علل و عواملی بحث می کند که موجبات ارتکاب جرم را فراهم ساخته و شخص را به ارتکاب آن برانگیخته است، این عوامل ممکن است فردی یا اجتماعی باشد. در مرحله دوم، بهترین و مؤثرترین راه ها را برای پیشگیری از ارتکاب جرم و اصلاح و تربیت مجرمین مورد بحث بررسی قرار میدهد. برای مبارزه با جرم که جان، مال و امنیت همه افراد جامعه را به خطر می اندازد، شناخت بزهکار و پیبردن به عواملی که بر روی او تأثیر بخشیده است به صورتی گسترده و عمیق لازم میباشد؛ زیرا تا وقتی که از کلیه خصوصیات بزهکار آگاهی لازم به دست نیاید و طریقه و علت واکنش بزهکار مورد بررسی قرار نگیرد، مبارزه با جرم غیر ممکن است و نمی توان بزهکار را به انسانی سالم، شرافتمند و سازگار تبدیل کرد و از آنجایی که انگیزه و داعی عاملی است که بزهکار را به ارتکاب جرم تحریک و تشویق می کند و به عبارت دیگر، در ارتکاب عمل، انگیزه نقش مؤثری دارد. همین انگیزه است که باعث پیدایش اراده مجرمانه و در نتیجه، ارتکاب جرم می شود. بنابراین جستجوی انگیزه های ارتکاب جرم، عامل مهمی در شناسایی شخصیت بزهکاران است.
اگرچه شناخت انگیزه های بزه و علل و عوامل ارتکاب جرم از وظایف و اهداف جرم شناسی است، اما حقوق جزا نیز بطور کامل نسبت به انگیزه های جرم بیتوجه نیست. خوشبختانه حقوق جزا تحت تأثیر بررسیها و تحقیقات ارزنده جرم شناسی، دستخوش دگرگونیهایی شده و راه پیشرفت و تحول را به سوی خود باز کرده است. به واسطه همین ارتباط متقابلی که میان جرم شناسی و حقوق جزا وجود دارد در قلمرو حقوق جزا نیز به انگیزه و داعی با الهام از اندیشه های اصلاح و درمان و فردی کردن مجازاتها توجه خاصی مبذول میگردد؛ چراکه نیل به این اهداف در گرو شناسایی شخصیت بزهکاران و انگیزه های آنان است.
امروزه، انگیزه می تواند به عنوان وسیلهای برای مبارزه با بزهکاری و پیشگیری از جرایم و مهمتر از آن سعی در انسانی ساختن قوانین و هماهنگ کردن و انطباق آنها با شخصیت بزهکاران باشد. انگیزه ارتکاب جرم، یکی از عواملی است که می تواند عدالت را بر واقعیتها برقرار سازد. توجه به انگیزه، خاص قضات اندیشمند و متفکر است و قضات صرفاً مقلد و خشک مغز را مجالی برای درک این مهم نیست.
از سوی دیگر توجه به انگیزه می تواند شاخصی بین المللی در رعایت حقوق بشر باشد و دولتهای سرکوبگر و مستبد را از دولتهای بشردوست و انسانگرا تفکیک نماید. در کشورهای دمکراتیک پذیرش حق متفاوت بودن به معنای پذیرش و به رسمیت شناختن توجه به انگیزه ارتکاب جرم است. ولی در کشورهای سرکوبگر و استبدادی که اصولاً تمایل به یکسانی و یکنواختی دارند و یک شیوه فکری واحد بر افراد تحمیل می شود و خواهان انسانهایی همانند شده و یک شکل هستند به انگیزه و شخصیت افراد توجهی نمی شود و اگر هم توجه شود به منظور مجازات و سرکوبی شدید مجرمان است نه اصلاح و درمان آنان.
انگیزه همچنین جایگاه ویژهای در بین مکاتب کیفری و آموزه های کشورهای مختلف به خود اختصاص داده است و مفهوم انگیزه در چارچوب حقوق کیفری بعد از مدتهای مدیدی، توجه نویسندگان بسیاری را به خود جلب کرده است و در طی زمان، تفسیر این مفهوم (انگیزه) در بین جرمشناسان و علمای حقوق کیفری تبدیل به موضوع بحثهای بسیاری گردید و باعث بوجود آمدن نظریه های متفاوتی در محدوده حقوق جزا گردید؛ ولی نقطه مشترک این نظریات توافق آنها در زمینه اهمیت انگیزه جرم بر درجه مسئولیت کیفری مجرم و تأثیر آن در انتخاب مناسبترین و بهترین نوع مجازات و اقدامات تأمینی و تربیتی است.
تأثیر انگیزه در حقوق جزا، از یک طرف ریشه در اخلاق و وجدان جمعی دارد؛ چرا که ارزش اخلاقی همه اعمال انسانی، کاملاً به انگیزه هایی بستگی دارد که از ابتدا موجود بوده اند و این چنین میباشد که انگیزه ها از نقطه نظر فردی و درونی به عنوان یک معیار برای ارزش اخلاقی عمل یا اهمیت آن محسوب میشوند. وجدان جمعی و افکار عمومی نیز قائل به تفکیک بین انگیزه های شریف و پست هستند و خواستار تشدید مجازات نسبت به مجرمانی که دارای انگیزه های پست و زنندهای هستند، میباشد و با مجرمانی که دارای انگیزه های نیکو و شرافتمندانهای بوده اند، احساس همدردی نموده، خواستار بخشش و گذشت و یا تخفیف و تعدیل مجازات نسبت به آنها هستند.
از طرف دیگر، تحت تأثیر و نفوذ جرم شناسی است که در حقوق کیفری جهت تعیین مسئولیت بزهکار، به شناسایی شخصیت مجرم توجه خاصی مبذول می شود؛ چرا که جدایی شخصیت انسان از اعمالش به هیچ وجه صحیح نیست انگیزه که جزئی از شخصیت فرد را تشکیل میدهد، در ارتکاب عمل مجرمانه نقش مؤثری دارد. بدین ترتیب لازم است که به انگیزه در مرحله دادرسی و تعیین جرم و مجازات توجه بیشتری شود تا مجازات متناسب با شخصیت واقعی آنان باشد.
الف ـ بیان مسأله
انگیزه مقصد نهایی و هدف اصلی مجرم از ارتکاب جرم میباشد و ممکن است در جرایم مختلف به صورتهای متفاوت منظور شود.گاه ممكن است نفع شخصی و جمع آوری مال و گاه ممكن است ارضای حس انتقام و خودخواهی و غرور باشد.گاهی نیز ممكن است كه این انگیزه ها ناشی از احساسات انسانی و بشردوستانه باشد. كسی كه مال و ثروت شخص متمولی را میرباید تا بین مستمندان تقسیم كند، مادری كه برای سیر كردن شكم گرسنه فرزندان خود مرتكب سرقت می شود و یا پزشکی كه برای پایان دادن به دردهای بیدرمان و لاعلاج بیمار غیرقابل معالجه، او را از قید حیات میرهاند، مسلماً نفع شخصی نداشته و این اعمال را به خاطر حس بشردوستانه انجام میدهد. قانونگذار جزائی در ایران، انگیزه ارتكاب جرم را علیالاصول در ماهیت فعل مجرمانه بیتأثیر دانسته است. بنابراین منظور نهایی یا هدف نهایی یا انگیزه فاعل در ارتكاب فعل هر چه باشد تأثیری در تصمیم و ارتكاب جرم توسط مرتكب ندارد. کسی که با آگاهی و شعور عمل خلاف قانونی را انجام میدهد، مسئول است؛ خواه این امر را با انگیزه نیک انجام دهد یا انگیزه بد؛ زیرا آنچه برای جامعه اهمیت دارد، همان حفظ نظم عمومی است. هرگاه کسی این نظم را بر هم بزند صرف نظر از انگیزه و غرض نهایی مسئول بوده و مستحق مجازات است. در سیستم كیفری ما دادرس ناگزیر است برای تعیین سوءنیت كیفری و میزان آن توجه خود را صرفاً به قصد سوء فاعل معطوف دارد با این همه عدهای از حقوقدانان، معتقدند در تحقق جرم وجود قصد و سوءنیت به عنوان عنصر معنوی جرم بدون تأثیر انگیزه در آن برای تحقق جرم کافی است اما با این همه عدم تأثیر انگیزه در جرم مطلق نیست، آنها میگویند موارد استثنایی وجود دارند كه انگیزه در تحقق جرم موثر است. انگیزه ممکن است باعث زوال وصف مجرمانه و از عوامل موجهه جرم باشد، از طرفی نوع مجازات تحمیلی بر مجرم برحسب انگیزه مرتکب جرم فرق می کند، همچنین انگیزه ارتکاب جرم ممکن است در شدت یا ضعف مجازات نهایتاً در حکم قاضی تأثیر بگذارد.
ب ـ سابقه تحقیق
عنوان مورد تحقیق از موضوعاتی است که سابقه بررسی در حقوق ما را به طور مفصل و جزعی ندارد بلکه در چند منبع به اختصار به بیان کلیات پرداخته شده است.
از پایان نامه هایی که سابقاً در رابطه با این عنوان تدوین گشته است میتوان به پایان نامه آقای منصور صحابی با عنوان تأثیر انگیزه در حقوق کیفری ایران، پایان نامه کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه شهید بهشتی تهران، اشاره کرد که در این رساله نیز از یافته های این پایان نامه ارزشمند با رعایت امانت علمی و حفظ حقوق نویسنده استفاده شده است. به دلیل منابع اندکی که در رابطه با انگیزه ارتکاب جرم در حقوق کیفری ایران وجود دارد، امید است که در طی تحقیق با کمبود منابع مواجه نشویم.
ج ـ اهداف و کاربردهای تحقیق
1ـ انتظار میرود در پایان این تحقیق انگیزه به طور کامل توصیف شود.
2ـ تفاوت انگیزه با قصد و سوءنیت و سایر مفاهیم مشابه آشکار شود.
3ـ بررسی تأثیر انگیزه در تحقق جرم و میزان مجازات.
4ـ قضات بتوانند با استمداد از یافته های تحقیق فوق، مجازات را هر چه بیشتر با شخصیت مجرم متناسب نمایند تا وسیلهای باشد جهت نیل به عدالت کیفری مطلوبتر و این که بتوانیم هر چه بهتر به اصلاح و درمان پرداخته، راه را برای بازپذیری اجتماعی آنان فراهم آوریم.
تعداد صفحه : 97
قیمت :14700 تومان
بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد
و در ضمن فایل خریداری شده به ایمیل شما ارسال می شود.
پشتیبانی سایت : * parsavahedi.t@gmail.com
در صورتی که مشکلی با پرداخت آنلاین دارید می توانید مبلغ مورد نظر برای هر فایل را کارت به کارت کرده و فایل درخواستی و اطلاعات واریز را به ایمیل ما ارسال کنید تا فایل را از طریق ایمیل دریافت کنید.
14,700 تومانافزودن به سبد خرید