دانشگاه ادیان و مذاهب
دانشکده مذاهب
پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته تصوف و عرفان اسلامی
آرای عرفانی بدیع‌الزمان سعید نورسی
بر پایه کلیات رسائل النور
استاد راهنما:
حجةالاسلام و المسلمین مرتضی کربلایی
استاد مشاور:
حجةالاسلام و المسلمین علی فضلی
تابستان 1393
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود
(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
فهرست مطالب
1-1معنای لغوی و اصطلاحی تصوف… 10
1-2 معنای لغوی و اصطلاحی عرفان. 12
2- سیر و تطور تصوف در ترکیه. 13
شرح‌حال بدیع‌الزمان سعید نورسی.. 20
1-1بخش اول: مرحله اول زندگی نورسی (سعید قدیم) 21
1- 2بخش دوم: مرحله دوم زندگی نورسی (سعید جدید) 27
1-3 بخش سوم: مرحله سوم زندگی نورسی (سعید سوم) 31
1-4بخش چهارم: اساتید عرفانی.. 34
2-1 بخش‌های اصلی رسائل النور. 54
2-2 علل نام‌گذاری آثار به «رسائل النور». 59
2-3 خبر از رساله نور و طلبه‌های آن در قصیده بدیعیه امام علی (ع) 61
آرای عرفانی و سلوکی نورسی.. 64
3 جایگاه تصوف و طریقت در نظر نورسی.. 65
3-1دلایل و شواهد بر صاحب طریقت بودن نورسی.. 67
3-1-1 گرفتن مرجع علمی و سلوکی از بزرگان طریقت‌های مشهور. 67
3-1-2 استفاده از اذکار و اوراد طریقت‌ها به‌ویژه طریقت نقشبندیه. 68
3-1-3شرح روش‌های طرق صوفیه به شاگردان. 70
3-1-4 ذکر نیکی‌ها، فضایل اولیا، اقطاب صوفیه و فواید طریقت.. 71
3-1-5 ترغیب و تشویق شاگردان به دعا و مناجات.. 72
3-1-5 موافقت با تصوف اهل سنت.. 73
3-1-6 تأکید بر محبت و دوستی به‌عنوان ویژگی مشترک اهل تصوف.. 75
3-1-7 زهد ورزی در دنیا و اطاعت از روح و قلب.. 76
3-1-8 تفکر و دیدن جمال و کمال (تجلی) 76
3-2-3 نقد ابن عربی و نظریه وحدت وجود وی.. 82
3-3 معرفی اصطلاحات عرفانی موجود در رسائل النور. 84
3-5-1ادبیات عرفانی و صوفیانه در رسائل النور. 105
3-5-2 بهره‌گیری از ادبیات فارسی.. 105
3-6-1 حقیقت طریقت و شریعت ازنظر نورسی: 107
3-6-2 نظر نورسی درباره غالیان و جهله صوفیه. 109
3-6-3 نگاه آسیب شناسانه به تصوف و طریقت‌ها 109
فصل پنجم: طریقت قرآنی نوری.. 113
4-1عوامل تأثیرگذار بر شخصیت عرفانی و سلوکی نورسی.. 114
4-1-1 طریقت نقشبندیه و نقش آن در شخصیت و آرای عرفانی نورسی.. 114
4-1-2چگونگی سلوک عرفانی بدیع‌الزمان نورسی.. 117
4-2-4 معرفت عمیق نسبت به نفس انسانی: 122
4-2-5 شناخت دقیق شرایط جامعه: 123
4-3 ویژگی‌های طریقت نوری.. 123
4-4 عناصر تشکیل‌دهنده طریقت نوری.. 125
4-4-1 مرحله اول طریقت نوری؛ عجز (ناتوانی) 126
4-4-2 مرحله دوم طریقت نوری؛ فقر (نیازمندی) 129
4-4-3 مرحله سوم طریقت نوری؛ شفقت؛ (مهربانی و رقت قلب) 130
4-4-3-1 اساس شفقت در طریقت نوری.. 131
4-4-3-2 ویژگی‌های شفقت در طریقت نوری.. 133
4-4-4 مرحله چهارم طریقت نوری (تفکر) 135
4-4-4-1ویژگی‌های تفکر در طریقت نوری.. 138
4-5 ویژگی‌ها و مشخصه‌های آرای عرفانی نورسی.. 142
4-5-4 نورسی و تأکید بر ذکر (یا بَاقی أنتَ البَاقی) 148
4-5-6 نورسی و تجلی اسمای حسنی.. 152
4-5-7 نورسی و فنای فی الاخوان، مسلک اخوت و خلت… 153
4-5-8نورسی و مکاشفات اولیای الله.. 154
4-6 نورسی و تفسیر و تأویل قرآنی و عرفانی.. 154
چکیده
عرفای بزرگ در مقاطع سرنوشت‌ساز حیات اجتماعی و فکری مسلمانان ایفای نقش کرده‌اند؛ شاید مهم‌ترین دوره‌ای که بتوان بدان اشاره کرد، دوره بعد از حمله مغول و فروپاشی خلافت عباسی است. این عرفا و متصوفه بودند ـ علی‌رغم همه انتقادات ـ که توانستند از نو نظم و نسقی به حیات اجتماعی و فکری بدهند. بدیع‌الزمان سعید نورسی (1876 م./1294- 1960 م/1379 ق) عارف، قرآن‌پژوه، دعوتگر و مصلح تقریبی، از بزرگترین و تأثیرگذارترین رجُل دینی، سیاسی و فرهنگی کرد تبار معاصر ترکیه بعد از فروپاشی خلافت عثمانی، یک‌بار دیگر درصدد ایفای این نقش مهم بوده است.
پایان‌نامه حاضر، درصدد است با بازخوانی و تحلیل آرای عرفانی بدیع‌الزمان نورسی که در کلیات رسائل‌النور ارائه‌شده است، گامی ولو کوچک در جهت شناساندن بهتر و بیشتر این عارف برجسته معاصر، به جامعه علمی ایران بردارد.
بر اساس شواهد و قراین، نورسی ابتدا بر طریقت نقشبندیه سیر و سلوک می‌کرده است؛ اما سرانجام با الهام از قرآن، طریقت نوری را بر پایه چهار اصطلاح قرآنی: عجز، فقر، شفقت و تفکر ابداع کرد که در کلیات رسائل‌النور تبیین نموده است، بررسی تطبیقی به ما نشان می‌دهد که بدیع‌الزمان نورسی ضمن پذیرش محاسن بی‌شمار تصوف و طریقت‌ها، نیز به ذکر آسیب‌ها و زیان‌های طریقت‌ها پرداخته، از مزایای آن‌ها در طریقت خود بهره برده است؛ به‌ویژه تأثیرپذیری وی از طریقت نقشبندیه مشهودتر است. پژوهشگر شیوه کتابخانه‌ای را برای پژوهش خود انتخاب کرده است.
واژگان کلیدی: بدیع‌الزمان سعید نورسی، رسائل‌النور، طریقت نوری، حقایق ایمانی، نجات ایمان، تصوف ترکیه
1- بیان مسئله
اگرچه تاکنون به‌صورت پراکنده در باب معرفی شخصیت، آثار و افکار بدیع‌الزمان نورسی آثاری تألیف شده و در برخی موارد به آرای عرفانی و سلوکی ایشان نیز توجه شده است، اما آنچه باعث ایجاد انگیزه و شوق علمی برای پرداختن به این موضوع شده است: آرای عرفانی جایگاه مهم این آراء، ظهور چند طریقت بر پایه آراء عرفانی ایشان به‌ویژه طریقت نورسیه (نورجیه) در ترکیه و پیروان فراوان وی در ترکیه، کشورهای همسایه ترکیه و سایر نقاط جهان است. به‌رغم تحقیقات علمی و کنگره‌های متعدد بین‌المللی درباره بدیع‌الزمان نورسی و آرای وی، یک تحقیق نظام‌مند، منسجم و مبسوط که مشتمل بر غالب آرای عرفانی ایشان باشد، کمتر صورت گرفته است.
حسن این تحقیق، در ابتدا، شناسایی آرای عرفانی نورسی به زبان فارسی است که تاکنون در این خصوص، کاری صورت نگرفته است؛ دیگری گردآوری اطلاعات عرفانی ایشان به‌صورت موضوعی و دسته‌بندی‌شده است. از آن میان، اطلاعاتی مانند انتقادات نورسی به برخی مباحث عرفانی، اشخاص و طریقت‌ها؛ ارادت به برخی عارفان؛ تأسیس طریقت نوری بر پایه قرآن؛ انتقاد به وحدت وجود، گرایش به وحدت شهود؛ و تعاریف، اصطلاحات تصوف و عرفان و… ارائه می‌شود تا برای پژوهشگران و علاقه‌مندان به‌ویژه محققان رشته تصوف و عرفان اسلامی سودمند باشد.
در این تحقیق غالباً از منابع مکتوب عربی و بعضاً انگلیسی استفاده‌شده است و از نوآوری آن، تجزیه‌وتحلیل ابعاد و زوایای آرای عرفانی نورسی به‌صورت روشمند و با تکیه‌بر منابع دست‌اول، است.
تعداد صفحه : 183
قیمت : 14700تومان
