پایان نامه اثر درجات مختلف دفن در ماسه بادی بر بعضی از خصوصیات فیزیولوژیکی و رویشی گونه‌های قره داغ و رمس

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

چکیده

در این پژوهش اثر درجات مختلف دفن در ماسه بادی بر بعضی از خصوصیات فیزیولوژیکی و رویشی گونه‌های قره داغ و رمس اندازه‌گیری شد. نهال‌های یک­سا­له وهم­اندازه گونه قره­داغ و رمس از نهالستان اداره کل منابع طبیعی استان یزد تهیه و تحت پنچ تیمار شاهد، دفن شدن با ماسه­بادی تا یك ­سوم ارتفاع گیاه (از قسمت یقه)، دفن شدن تا نصف ارتفاع گیاه، دفن شدن تا سه­چهارم ارتفاع گیاه و دفن کامل قرار گرفت. بعد از شش ماه آبیاری و مراقبت، برخی از صفات فیزیولوژیكی و رویشی این گیاهان ­اندازه‌گیری شد. نتایج گونه‌ی قره­داغ نشان داد که مقدار پرولین و اكسین برگ در هر سه تیمار دفن به­طور معنی­داری نسبت به شاهد و دفن کامل افزایش یافت. بیشترین مقدار قند ساقه در تیمار کامل و بیشترین مقدار قند ریشه در تیمار دفن 3/1 مشاهده شد. مقدار سدیم ساقه در همه تیمار­های دفن به­طور معنی­داری بیشتر از شاهد بود این افزایش حدود پنج برابر بود. بیشترین مقدار فسفر ساقه در تیمار 2/1 و كمترین آن در دفن كامل به دست آمد به‌طوری‌که مقدار آن در تیمار دفن 2/1 حدود 6 برابر دفن كامل بود. مقدار فسفر ریشه در تیمار دفن 2/1بیشتر از 5/7 برابر مقدار آن در تیمار دفن كامل بود. تعداد ریشه­جست­ها به­طور معنی­داری در همه تیمار­های دفن بیشتر از شاهد بود. بیشترین تعداد آن در تیمار دفن 2/1به دست آمد. تیمار­های دفن اثر منفی بر روی تعداد شاخه داشتند. طول ساقه در دو تیمار دفن2/1و 4/3 بیش از دو برابر آن در شاهد بود. وزن‌تر ساقه در تیمار دفن 3/1 به بیش از 5/1 برابر مقدار آن در شاهد بود. وزن‌تر ریشه در هرسه تیمار دفن به­طور معنی‌داری نسبت به شاهد و دفن کامل افزایش نشان داد، همچنین نتایج گونه رمس نشان داد که بیشترین مقدار پرولین برگ در تیمار دفن 3/1 و کمترین مقدار پرولین برگ در تیمار دفن 4/3 اندازه‌گیری شد. مقدار پرولین ریشه درهر سه­تیمار دفن به­طور معنی­داری بیشتر از شاهد بود. مقدار اکسین در سه تیمار دفن به­طور معنی‌داری نسبت به شاهد افزایش یافت. بیشترین مقدار قند ساقه در تیمار 3/1 و بیشترین مقدار قند ریشه در شاهد مشاهده شد. مقدار سدیم ساقه و ریشه در تیمار­های دفن 3/1 و 2/1به­طور معنی‌داری نسبت به شاهد و 4/3 افزایش یافت. مقدار پتاسیم ساقه و ریشه در تیمارهای دفن3/1 و 2/1 به‌طورمعنی‌داری بیشتر از شاهد بود.

مقدار فسفر ساقه در تیمارهای دفن 3/1 و 2/1 به‌طورمعنی‌داری بیشتر از شاهد و تیمار دفن4/3 بود. مقدار فسفر ریشه در تیمار دفن 3/1 بیش از 2 برابر مقدار آن در شاهد بود. طول ساقه در تیماردفن 4/3 حدود دو برابر آن در شاهدبود. بیشترین مقداروزن‌تر ساقه، وزن خشک ساقه و وزن‌تر ریشه در تیمار دفن 3/1مشاهده شد.

کلمات کلیدی:قره داغ، رمس، ماسه بادی، فیزیولوژیکی،رویشی

فهرست مطالب

عنوان                                                     صفحه

فصل­اول مقدمه و­کلیات.. 1

1-1 مقدمه. 2

1-2 ضرورت ­انجام تحقیق.. 5

1-3 اهداف­ اصلی ­تحقیق.. 5

1-4 فرضیه‌های ­تحقیق.. 6

1-5 کلیات.. 6

1-5-1 تعریف ­فرسایش… 6

1-5-2 تعریف­ نبکا 6

1-5-3 نقش­ پوشش­گیاهی درتشکیل ­نبکا 6

1-5-4 مکانیسم ­درختان ­و درختچه­ها در برابر تشکیل ­نبکا 7

فصل­دوم­ مروری­ بر منابع. 19

2-1 مطالعات­ انجام­ شده­ در ایران. 20

2-2 مطالعات­ انجام ­شده ­درخارج ­از ایران. 21

فصل­ سوم ­مواد و روش­ها 27

3-1 گونه­های ­مورد مطالعه. 28

3-1-1 قره­داغ. 28

3-1-2 رمس… 28

3-2 روش ­تحقیق.. 28

3-2-1 اندازه ­گیری ­مقدار پرولین.. 29

3-2-2 اندازه‌گیری ­مقدار اکسین  IAA.. 30

3-2-3 اندازه‌گیری ­قندهای ­محلول. 30

3-2-4 اندازه‌گیری­ مقدار پتاسیم ­و سدیم. 31

3-2-5 اندازه‌گیری ­مقدار فسفر. 31

3-2-6 روش­آنالیز داده‌ها 31

فصل چهارم نتایج.. 24

3-3-1 نتایج ­قره­داغ. 34

3-3-2 نتایج­رمس… 37

 فصل پنچم بحث ونتیجه گیری ،پیشنهادات………………………………………………………38

      5-1بحث………………………………………………………………………………………………………………………………..39

       5-2نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………………………….42

       5-3پیشنهادات………………………………………………………………………………………………………………………43

   منابع….………………………………………………………………….­44

منابع­فارسی

منابع­لاتین

فهرست جداول

عنوان                                                                                                  صفحه

جدول 4- 1:تجزیه ­واریانس­ اثر تیمارهای­ دفن­ در ماسه بادی ­بر روی­ صفات­ فیزیولوژیکی ­گونه­ی­  قره­داغ. 35

جدول4- 2: تجزیه ­واریانس­ اثر تیمارهای ­دفن­ در ماسه­ بادی ­بر روی­ صفات­ رویشی­گونه­­ی  ­قره­داغ. 35

جدول4- 3: مقایسه ­میانگین ­اثر تیمارهای­ دفن­ در ماسه­ بادی ­بر روی­ صفات ­فیزیولوژیکی­ گونه­ی­ قره­داغ. 35

جدول4- 4: مقایسه­ میانگین­ اثر تیمارهای­ دفن درماسه بادی بر روی صفات رویشی گونه­ی  قره­داغ. 36

جدول 4- 5: تجزیه­ واریانس ­ا­ثر تیمارهای ­دفن ­در ماسه ­بادی ­بر روی ­صفات­ فیزیولوژیکی­ گونه­ی ­رمس… 38

جدول4- 6: تجزیه واریانس اثر تیمارهای  دفن در ماسه بادی برروی  صفات رویشی  گونه­ی  رمس… 36

جدول4- 7: مقایسه میانگین اثر تیمارهای دفن در ماسه بادی برروی صفات فیزیولوژیکی­گونه­ی رمس… 39

جدول4- 8: مقایسه میانگین اثرتیمارهای دفن درماسه بادی برروی صفات رویشی گونه­ی رمس… 37

فصل اول

مقدمه­ وکلیات

1-1 مقدمه

روند رو به گسترش اراضی بیابانی در اقصی نقاط جهان و از جمله کشورمان، از جمله مشکلاتی است که مهارآن­­ازدغدغه‌های جهانی محسوب می‌گردد. پدیده فرسایش (اعم از آبی و بادی)به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین فرآیندهای تخریب اراضی در مناطق دنیا از جمله ایران به شمارمی‌رود. با افزایش جمعیت و تلاش در جهت رفع نیازهای بشری از یک­­سو و دستیابی انسان بر منابع طبیعی به همراه مدیریت‌های غیراصولی باعث شده که در طی قرن بیستم تحقیقات علمی و عملی در را­بطه با این پدیده مورد توجه محققان قرار گیرد. پدیده فرسایش بادی در اقالیم خشک و نیمه­خشک عمل می‌کندو با توجه به اینکه بیش از دوسوم مساحت کشور ایران در این محدوده قرار گرفته است، بنابراین علاوه بر فرسایش آبی، فرسایش بادی به‌عنوان عاملی موثر در تخریب و ایجاد خسارت در این مناطق می‌باشد. بر اساس آمار ارائه شده دفتر تثبیت شن و بیابانزدایی سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور در حدود 20 میلیون هکتار از اراضی کشور تحت اثر فرسایش بادی هستند. از این مقدار در حدود 7 میلیون هکتار در منطقه برداشت، 6 میلیون هکتار منطقه حمل که شامل رسوب‌گذاری در پایه بوته‌های گیاهی، نبکا و ربدو، پهنه‌های ماسه‌ای وسیع به ارتفاع حداکثر 5/1-2 متر و پهنه‌های ماسه‌ای پراکنده با ارتفاع حداکثر یک متر، 4392000 هکتار ارگ فعال و 2 میلیون هکتار تپه‌های ماسه‌ای تثبیت شده قدیمی قرار دارد. به رغم اقدامات بسیار گسترده و قابل توجه دست‌اندرکاران منابع طبیعی، مبنی بر تثبیت و کنترل بیش از 2 میلیون هکتار از تپه‌ها و پهنه‌های ماسه‌ای در کشور،بر اساس جدیدترین مطالعات انجام شده توسط دفتر امور بیابان(تثبیت شن و بیابان‌زدایی)بالغ بر 1 میلیون هکتار دیگر تپه‌های ماسه‌ای فعال در کشور وجود دارد که بعضاً منابع اقتصادی و زیستی را تهدید می‌کند و باید کنترل شود (دفتر فنی و تثبیت شن و بیابان‌زدایی 1381).از سوی دیگر بیش از 5/64 درصد مساحت کشور تحت تأثیر شرایط اقلیمی فراخشک با بارندگی کمتر از 250 میلی‌متر(خلیلی 1371) و بیش از 95 درصد نهشته‌های ماسه بادی کشورنیز در این گستره اقلیمی واقع شده‌اند (دفتر فنی و تثبیت شن و بیابان‌زدایی1381). از عمده‌ترین دلایل فرسایش شدید در ایران، از بین رفتن پوشش گیاهی می‌باشد. لذا به دلیل شرایط حاد اقلیمی به‌ویژه کمبود بارندگی، استقرارگونه‌های گیاهی در این مناطق بسیار دشوار بوده و مستلزم دقت کافی و رعایت همه جوانب در انتخاب گونه‌های گیاهی و اتخاذ راهکارهای مناسب جهت کشت و نگه­داری آن‌ها می‌باشد (اختصاصی 1382). پوشش گیاهی مانند چتری است كه زمین را حفظ می­كند، تنظیم کننده جریان آب‌های سطحی و زیرزمینی است و اهمیت زیادی در حفظ خاک و جلوگیری از فرسایش دارد.(مصداقی،1384). گونه‌های گیاهی رویشگاه‌­های متنوعی دارند و بعضاً بر روی انواع مختلف خاک‌ها دیده می‌شوند لیکن جهت تثبیت ماسه بادی گونه‌هایی که تمایل به استقرار بر روی نهشته‌های ماسه‌ای دارند انتخاب می‌شوند. در این میان نوع و عمق نهشته‌ها، میزان تحرک آن‌ها، عمق ایستابی، میزان رطوبت هوا و یا هر عاملی که در شرایط فیزیکی و شیمیایی بستر کاشت نقش داشته باشد، در انتخاب گونه‌های گیاهی موثر خواهد بود (اختصاصی،1389). عناصر اصلی تشکیل دهنده نبکا شامل ماسه، لای، رس و سیلت می‌باشد و به دو صورت فعال و غیرفعال دیده می‌شوند (احمدی،1387). از عوامل موثر بر روی ارتفاع نبکا می‌توان به پارامتر‌های گیاهی (تاج، تراکم و…)، ناهمواری و میزان شیب اشاره کرد. علاوه بر این عوامل، عوامل محیطی (Bochet et al,2000) وفعالیت‌های انسان (Tengberg,1995)، نیز در توسعه نبکا دخالت دارند. تشکیل نبکا ترکیب سطح بالای زمین مثل ارتفاع یا تعداد برگ در گیاهان را افزایش می‌یابد (Zhang and Maun,1990). رسوب ماسه و تشکیل نبکا تغییرات فیزیکی مثل رطوبت، حرارت، تهویه (هوادهی) در میکرو رویشگاه گیاه ایجاد می‌کند (Maun,1998). دفن شدن مثل یک فیلتر عمل می‌کندوگونه‌های حساس را انتخاب و حذف کرده و فراوانی نسبی گونه‌های کم مقاومت را کاهش داده و گونه‌های مقاوم و وابسته به ماسه را افزایش می‌دهد (Maun,2004). ولی اگر رسوب­گذاری ادامه یابد حتی گونه‌های وابسته به ماسه نیز حذف می‌شوند و منطقه‌ای عاری از پوشش گیاهی بوجود می‌آید (Maun,1998). این حد آستانه در گونه‌های مختلف متفاوت است(Zhang et al,2002). با حفظ گونه‌های مقاوم و حذف گونه‌های حساس رقابت درون گونه‌ای و بین گونه‌ای کاهش می­یابد (Perumal and Maun 2006).مدفون شدن گیاهان باعث می‌شود که اندام فتوسنتز کننده توسط رسوبات پوشیده شوند که این خود یک سد فیزیکی برای رشد گیاهان به سمت بالا محسوب می‌گردد. (P.Dech,2006 and Maun). دفن شدن در ماسه ممکن است منجر به جابجایی بیوماس و مواد غذایی از سمت ریشه به قسمت بالای زمین گردد در حالی که ظرفیت فتوسنتز حفظ شود (Harris1987,1988 and Davy). همچنین رسوبات باعث تغییراتی در PH خاک (با توجه به اسیدیته ماسه رسوب شده)می‌گردد. با افزایش رسوب ماسه، مواد غذایی و حجم خاک در منطقه ریشه گسترش پیدا می‌کند و ممکن است مقدار رطوبت افزایش یابد (Maun,1998). مطالعات نشان می‌دهد تحت یک آستانه معین از سطح دفن شدن رشد همه گونه‌های گیاهی در منطقه ساحلی تحریک می‌شود (Maun,1998؛F.Brown,1997). در نهال‌هایی که توانایی سازگاری با این شرایط را دارند تعداد گره­ها زیاد می‌شوند و میان گره‌ها نیز رشد طولی پیدا می‌کنند (Zhang et al,2002) .  دفن در ماسه بادی سبب تشکیل فراوان ریشه‌های نابجا برای توسعه‌ی ساقه‌های گیاهان A. gmelinii در حال رشد در تپه‌های شنی می‌شود (Samsone et al. 2009).به‌طور کلی، گیاهان دفن شده در ماسه بادی شاهد افزایش زیست توده، بازده فتوسنتز و کلروفیل می‌باشند که دلیل آن محتوای بالای انرژی در ریشه، ریزوم و ساقه‌های زیرزمینی شان است به همین دلیل رشد در سطح برگ، ضخامت برگ و زیست توده ریشه  تحریم می شود (Perumal et al. 2005).

(Gilbert et al. 2008) با بررسی زیست توده کل و انتقال منابع برگ در حمایت از رشد گیاه در تپه پس از دفن در شن دریافتند که تغییرات فیزیولوژیکی از اهمیت زیادی در تعیین ماهیت واکنش به دفن برخورداراست. (Burylo et al. 2009) دریافتند که در برخی گونه‌ها مقاومت به دفن در رسوبات مارنی مرتبط با تجمع قندساقه گیاه در ریشه است.

همچنین (Burylo et al. 2011) دریافتند که گونه‌های درختی مقاومت بیشتری در برابر دفن نسبت به گونه‌های درختچه‌ای دارندکه بیانگر مفاهیم مهمی برای مدیریت زمین‌های تخریب شده و ارزیابی مقاومت اکوسیستم به محدودیت‌های فرسایش می‌باشد. محدوده‌های بردباری در گونه‌های مختلف متفاوت است انتخاب گونه‌های گیاهی سازگار و مقاوم با شرایط بیابانی در راستای اهداف احیا و ایجاد پوشش گیاهی امری ضروری است و موفقیت در امر احیا منوط به شناسایی نیازهای بوم شناختی این گیاهان می‌باشد، از سوی دیگر همین گونه­ها با ویژگی‌های خاص خود دارای تأثیرات ویژه‌ای بر محیط رشد خود هستند و با مطالعه ارتباطات بین خاک و گیاه می‌توان به ویژگی هر یک دست یافت و از آن‌ها برای مدیریت صحیح و منطبق بر اصول بوم شناختی استفاده نمود(west ,1967). در اکوسیستم‌های خشک و نیمه خشک، گیاهان چوبی و چند ساله از مهم‌ترین عوامل کاهش دهنده سرعت باد و از عوامل رسوب‌گذاری ماسه بادی‌ها محسوب می‌شوند. گیاهان بدین وسیله نه تنها باعث تثبیت ماسه‌ها بلکه مانع فرسایش خاک گردیده و نقش مهمی در بیابان‌زدایی ایفا می‌کنند (ایمان طلب،1389). اگر چه گیاهان سواحل شنی در این خصوص از جنبه‌های مختلف مورد بررسی قرار گرفته است، اما اهمیت گیاهان مناطق خشک در تشکیل نبکا و نقش آن‌ها در حفاظت خاک کمتر مورد مطالعه قرار گرفته است (مصلح،1388).

1-2 ضرورت انجام تحقیق

عمل فرسایش پدیده­ای است که در آن مواد خاکی توسط عواملی از قبیل آب و باد انتقال می­یابند. همان­طور که در مناطق پرباران فرسایش آبی اهمیت دارد، در مناطق خشک و نیمه­خشک نیز فرسایش بادی عامل اصلی هدر رفتن خاک است و آثار نامطلوب آن را می­توان به‌صورت کویر و بیابان ملاحظه نمود. باد هر ساله صدها میلیون تن خاک را از سطح بیابان­های کره زمین کنده و جابجا می­ کند. با توجه به اهمیت گرد و غبار در سلامتی انسان و گسترش بیابان‌زایی تثبیت آن‌ها امری ضروری است.تاکنون روش‌های شیمیایی زیادی به کار برده شده که علاوه بر هزینه زیاد، سبب تخریب ساختار فیزیکی خاک شده و روند بیابان‌زایی را با افزایش فرسایش بادی گسترش داده است؛ بنابراین بهتر است تا حد امکان از روش‌های بیولوژیک مناسب، طبیعی، مقرون به‌صرفه و گیاهان سازگار در محل استفاده شود. کاشت گیاهان سازگار به دفن در ماسه بادی علاوه بر تثبیت ماسه بادی منجر به تحریک در رشد گیاهان نیز می‌شود.

تعداد صفحه : 62

قیمت :14700 تومان

بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد

و در ضمن فایل خریداری شده به ایمیل شما ارسال می شود.

پشتیبانی سایت :        *       [email protected]

در صورتی که مشکلی با پرداخت آنلاین دارید می توانید مبلغ مورد نظر برای هر فایل را کارت به کارت کرده و فایل درخواستی و اطلاعات واریز را به ایمیل ما ارسال کنید تا فایل را از طریق ایمیل دریافت کنید.