دانشگاه امیرالمومنین(ع)
پایان‌نامه کارشناسی ارشد
رشته تحصیلی: کلام شیعه
عنوان
اثبات امامت حضرت علی(ع) از نظر حدیث منزلت با تأکید بر شبهات اهل سنت
استاد راهنما
حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر مهدی فرمانیان
استاد مشاور
حجت‌الاسلام و المسلمین سمیر هندالی
06/04/1393
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود
(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
چکیده پایان‌نامه:
یکی از اعتقادات مستدل شیعه این است که رسول خداk بعد از خود فردی را به عنوان جانشین خود معرفی نموده است. در قرآن کریم و نیز در سنت نبوی برای اثبات این مدعا ادله متعدد و بی‌شماری وجود دارد. یکی از ادله مهم در مورد اثبات حقانیت اهل بیتb و یا به عبارت درست‌تر اثبات حقانیت رهبری امیرالمؤمنین علی بن ابی طالبg، حدیث صحیح و متواتر «منزلت» است که رسول خداk علی بن ابی طالبg را نسبت به خود همانند نسبت هارونg و حضرت موسیg تشبیه نموده است. ویژگی ممتاز این حدیث از بسیاری احادیث دیگر، این است که آن را بخاری و مسلم در کنار سایر محدثان، نقل نموده‌اند و به اصطلاح اهل سنت، آن دو بر این حدیث، اتفاق دارند. پرسمان اصلی در تحقیق پیش‌رو، این است که آیا حدیث منزلت، دلالت بر امامت بلافصل علی ابن ابی‌طالبg بعد از پیامبرk می‌کند؟ این حدیث از چند جهت بر امامت امیرالمؤمنینg دلالت می‌کند که با توجه به ظهور فرقه‌ی ضاله‌ی وهابیت و ایجاد شبهات در ادله‌ی قرآنی و روایی امامت امام علیg از جمله دلالت این حدیث شریف بر امامت بلافصل امام علیg بیان شود و به برخی از شبهاتی که اهل سنت بر دلالت حدیث مطرح کرده‌اند، پاسخ داده شود.
فهرست مطالب
2-1. تعریف اصطلاحی امام در کلام متکلمین شیعه و سنی.. 15
3-1. تعریف علمای بزرگ اهل سنت.. 15
4-1. تعریف علمای بزرگ شیعه. 16
فصل دوم: حدیث منزلت در منابع حدیثی مذهب اهل‌بیتb و مذهب اهل سنت… 28
الف) حدیث منزلت در منابع حدیثی اهل بیتb. 29
ب) حدیث منزلت در منابع اهل سنت… 31
مشهورترین راویان حدیث منزلت… 44
فصل سوم: نگاهی به دلالتهای حدیث منزلت… 56
6) اخوت و برادری و مقام پشتیبانی.. 62
منزلتها و مقام‌های امیرالمؤمنین علیg 62
7) خویشاوندی و اهل بیت بودن. 72
سایر ویژگی‌های مشترک هارون و علیg 77
کوشش‌های پیامبرk برای رهبری علیg 78
- حدیث یوم الإنذار. 81
- حدیث وصایت.. 81
- احدیث وراثت.. 82
- احادیث خلافت.. 82
- احادیث منزلت.. 82
- احادیث امارت.. 82
- احادیث امامت.. 83
- احادیث ولایت.. 83
- احادیث هدایت.. 83
- احادیث عصمت.. 84
- احادیث علم. 84
دلالت حدیث منزلت بر خلافت امیر مؤمنان علیg 85
جانشینی پیامبر در اوج فضایل 85
دلالت حدیث منزلت و دیدگاههای علمای شیعه، اهل تسنن.. 88
فصل چهارم: نقد و بررسی شبهات و اشکالات به حدیث منزلت… 96
نفی اعتبار مفهوم عام از یک حادثه خاص… 102
الف) تفسیر نادرست از جایگاه خلافت الهی پیامبران و جانشینان آنان. 102
ب) اعتبار علمی قاعده العبره بعموم اللفظ لا بخصوص المورد. 104
الف) ظهور معنای عام از واژه بمنزله. 106
ب) دلالت مستثنی و مستثنی منه برعام بودن حدیث.. 108
تلاش‌های دروغین و غیر علمی جهت خدشه‌دار کردن دلالت حدیث منزلت.. 113
2- جعل حدیث منزلت برای شیخین.. 114
مقدمه
از احادیث قطعی نزد محدثان شیعه و اهل سنت که نشان‌گر جایگاه والای امیر مؤمنان علیg و بیان‌گر امامت و خلافت آن جناب است، حدیث منزلت می‌باشد. این حدیث شریف در کهن‌ترین نوشته‌های حدیثی، تاریخی، رجالی و در پی آن‌ها کلامی یادداشت شده و به یادگار مانده است.
در این حدیث شریف، پیامبرk خطاب به امام علیg فرمود: «أمَا تَرْضَی أن تَکونَ مِنِی بِمَنزِلَة هَارُونَ مِن مُوسی» (آیا راضی نیستی که برای من، همانند هارون نسبت به موسیg باشی؟)
در این حدیث پیامبرk اشاره به مقام هارون برای موسیk دارند و خداوند متعال از زبان موسیg فرمود: «وَقَالَ مُوسَی لأَخِیهِ هَارُونَ اخْلُفْنِی فِی قَوْمِی وَأَصْلِحْ وَلاَ تَتَبِعْ سَبِیلَ الْمُفْسِدِینَ»[1] و فرمود: «وَاجْعَل لی وَزِیرًا منْ أَهْلِی هَارُونَ أَخِی شْدُدْ بِهِ أَزْرِی وَأَشْرِکهُ فِی أَمْرِی کی نُسَبحَک کثِیرًا وَنَذْکرَک کثِیرًا إِنک کنتَ بِنَا بَصِیرًا»[2] و فرمود: «وَ أَخِی هَارُونُ هُوَ أَفْصَحُ مِنی لِسَانًا فَأَرْسِلْهُ مَعِی رِدْءًا یصَدقُنِی»[3] و مانند آن آیاتی دیگر. لذا حدیث منزلت، تمام این موقعیت‌ها را که برای حضرت هارونg نسبت به موسیg ثابت شده است، برای امیرالمؤمنینg نسبت به خاتم پیامبران حضرت رسول اکرمk به جز نبوت، ثابت می‌کند. پس این حدیث از جهت دلالت و سند، دلیل قطعی دیگر بر امامت بلافصل حضرت علیg بعد از پیامبر اکرمk و یکی از مهم‌ترین فضیلت‌های حضرت امیرالمؤمنینg و یکی از برهان‌های قاطع و دلایل تابان بر جانشینی و امامت امام علیg است.
این حدیث در نهایت درستی و استواری و شهرت است که به طور مستفیض، بلکه متواتر از پیامبرk نقل شده است. حتی بخاری و مسلم که همواره در جهت پوشاندن فضیلت‌ها و منقبت‌های والای امیرالمؤمنینg می‌کوشند، آن را نقل کرده‌اند و به تبعیت از آن دو، دیگر محدثان اهل سنت نیز بر آن اتفاق نظر داشته و در صحیح و مسندها و جوامع خود آورده‌اند. لکن اهل سنت، بعد از آن که نتوانستند حدیث منزلت را از حیث سند مخدوش کنند، در دلالت آن بر امامت و خلافت بلافصل امام علیg بعد از رسول اکرمk ایراداتی گرفته و شبهاتی را مطرح می‌کنند و تلاش کرده‌اند تا دلالت این حدیث را زیر سؤال ببرند.
در این تحقیق، حدیث از حیث سند و راویان و طرق آن مورد بررسی قرار می‌گیرد و سپس دلالت حدیث بر امامت و خلافت امام علیg بیان می‌شود و در پایان، برخی از شبهات را که در دلالت حدیث مطرح شده، پاسخ می‌دهیم.
بیان مسأله
یکی از اعتقادات اصیل و مستدل مذهب شیعه آن است که رسول خداk به فرمان خدا جانشین خود را برای این آیین الهی به مسلمانان معرفی کرد و از آنان برای خلافت و جانشینی امیر مؤمنان علیg بیعت گرفت و حجت خدا را برای همگان به پایان رساند و رسالت خویش را به بهترین شکل انجام داد. آری پیامبر خداk به بهترین شکل مأموریت و رسالت خویش را انجام داد و جانشینان خود را به امت معرفی کرد و از آنان بیعت گرفت.
رسول خداk یعنی همان بزرگ مرد که «ما ینطق عن الهوی» «ان هو الا وحی یوحی» «علمه شدید القوی» حضرت علیg را نسبت به خویش چون جایگاه حضرت هارون نسبت به موسیc قرار داده‌اند که این حدیث به جایگاه‌هایی که برای حضرت هارونg در قرآن کریم ثابت شده اشاره دارد. سخنان پیامبرk درباره حضرت علیg و بیان فضیلت‌ها و منقبت‌هایش چنین بود. بیش‌تر این سخنان در تأکید بر این حقیقت است که در کتاب عظیم خداوند در مورد مقام‌های حضرت علیg اصول ثابتی بیان شده است. به طور مثال وقتی که در غدیر خم فرمود: «الست اولی بالمؤمنین من انفسهم» – به این آیه مبارکه تذکر داده که فرمود: «النبی اولی بالمؤمنین من انفسهم»[4]. سپس می‌فرماید: اینک هر که من مولای اویم این علی مولای اوست.
یکی از دلایل اثبات امامت امام علیg حدیث صحیح و متواتر منزلت است که در بسیاری از کتب حدیثی، تاریخی، تفسیری… مذهب تشیع و اهل سنت موجود است و تعداد قابل توجهی از آن‌ها از دیدگاه مذهب تشیع و اهل سنت صحیح است و از احادیث متواتر به حساب می‌آید.
علمای شیعه، همواره معتقد بوده‌اند که حدیث منزلت دلالت بر خلافت و امامت امام علیg دارد. اما با ظهور فرقه سلفیت دوباره به نقد سندی و محتوائی این حدیث پرداخته‌اند، در این رساله به بیان سند حدیث و نقد ایرادات سلفیت پرداخته و از نظر محتوا ثابت می‌کنیم که این حدیث قابلیت اثبات امامت امام علیg را دارد و ایرادات ابن تیمیه و به تبع آن دیگر دانشوران اهل سنت وارد نیست.
تعداد صفحه : 144
قیمت : 14700تومان
