دانشگاه آزاد اسلامی
واحد یاسوج
دانشكده علوم انسانی، گروه الهیات
پایان‌نامه برای دریافت درجه كارشناسی ارشد «M.A.»
گرایش: فقه و مبانی حقوق اسلامی
عنوان:
مقررات حمایتی شرع از زنان
استاد راهنما:
دکتر علی جمادی
استاد مشاور:
دكتر علی پورجواهری
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
عنوان صفحه
چكیده 1
مقدمه 2
فصل اول: کلیات
1- كلیات 5
1-1- طرح تحقیق 5
1-1-1- بیان مسأله 5
1-1-2- پرسش اصلی تحقیق 8
1-1-3- فرضیه‌های تحقیق 8
1-1-4- اهداف تحقیق 8
1-1-5- سوابق تحقیق 8
1-1-6- جنبه نوآوری تحقیق 9
1-1-7- روش تحقیق 9
1-2- مفاهیم 10
1-2-1- معنای لغوی دیه 10
1-2-2- معنای اصطلاحی دیه 10
1-2-3-نفقه در لغت 11
1-2-4- تعریف اصطلاحی نفقه 11
1-2-5- تعریف حقوقی نفقه 13
1-3- مبانی نظری حقوق زن در اسلام 14
فصل دوم: حمایت شرع از زنان در نکاح،مهریه، نفقه و طلاق
2- حمایت شرع از زنان در نکاح، نفقه و طلاق 21
2-1- اهمیت مسأله‌ی نکاح در فقه اسلامی 21
2-1-1- احکام حمایتی شرع از زنان در نکاح 22
2-1-2- احکام حمایتی شرع از زنان در باب مهریه 24
2-2- احکام حمایتی شرع از زنان در باب نفقه 26
2-2-1- نفقه در مكاتب الهی 26
2-2-1-1- یهود 26
2-2-1-2- مسیحیت 26
2-2-1-3- اسلام 27
2-2-2- نفقه از دیدگاه حقوق غرب 28
2-2-3- نفقه از منظر آیات و روایات 28
2-2-3-1- نفقه از منظر آیات 29
2-2-3-2- ارکان نفقه‌ی زوجه از دیدگاه قرآن 35
2-2-3-3- نفقه از دیدگاه روایات 39
2-2-4- دیدگاه فقهای امامیه در خصوص نفقه‌ی زن 41
2-2-5- گستره‌ی نفقه و نحوه‌ی پرداخت آن 44
2-2-6- ملاک میزان نفقه و نحوه پرداخت آن 49
2-2-7- حق نفقه‌ی زن در طلاق رجعی 50
2-2-8- حق نفقه‌ی زن در طلاق باین 51
2-2-9- نفقه و حق حبس زوجه 52
2-3- احکام حمایتی شرع از زنان در باب طلاق 54
2-3-1- معنا و مفهوم طلاق 54
2-3-2- روایاتی در مذمت طلاق 55
2-3-4- احادیث مربوط به ملزم بودن شوهر به طلاق 57
2-3-5- مباحث حقوقی طلاق 59
فصل سوم: اشتغال زنان
3- اشتغال زنان 66
3-1- مشروعیت اشتغال زنان 67
3-1-1- مشروعیت اشتغال زنان از دیدگاه قرآن 67
3-1-1-1- آیاتی كه بر حق مالكیت زنان بر اموالشان دلالت دارند 67
3-1-1-2- آیاتی كه از كار زنان در بیرون از منزل سخن می‌گوید 68
3-1-1-3- آیاتی كه همه‌ی مردم را به فعالیتهای اقتصادی تشویق می‌كند 69
3-1-1-4- آیات تحلیل و تحریم برخی از معاملات 69
3-1-2- مشروعیت اشتغال زنان از دیدگاه روایات 70
3-2- قوامیت و ریاست شوهر و كار و اشتغال زن در بیرون از منزل 71
3-3- دیدگاه فقه امامیه در خصوص اشتغال زنان 77
فصل چهارم: حمایت شرع از زنان در باب مجازات
4- حمایت شرع از زنان در مجازات 83
4-1- حمایت شرع از زنان در باب دیه و قصاص 83
4-1-1- پیشینه‌ی تاریخی دیه و قصاص 83
4-1-1-1- عصر جاهلیت 83
4-1-1-2- دیه در حقوق یونان و روم 84
4-1-1-3- دیه در آیین یهود 85
4-1-1-4- دیه در آیین مسیحیت 86
4-1-1-5- دیه در حقوق آنگلوساکسون 86
4-1-1-6- دیه در دین اسلام 87
4-1-2- تعریف دیه در متون فقهی 89
4-1-3- دیدگاه فقهای امامیه در خصوص دیه و قصاص زن و مرد 90
4-1-4- دیدگاه فقهای امامیه در خصوص دیه‌ی اعضاء در زن و مرد 94
4-1-5- قوانین حمایتی شرع در بحث قصاص 99
4-2- حدود 100
4-2-1- زنا 100
4-2-1-1- در نهی از زنا 100
4-2-1-2- حدود زنا 101
4-2-3- سایر احکام حدود در حمایت از زنان 107
نتیجه گیری 114
پیشنهادات 115
فهرست منابع 116
چكیده
یکی از موضوعاتی که همواره در سطوح مختلف جامعه چه در داخل و چه خارج از کشور محل ابهام و پرسشهایی واقع شده، بحث تساوی حقوق زنان و مردان است. با توجه به ترویج و گسترش تفکرات فمینیستی در ایران، همواره این گروه های افراطی حملات شدیدی را به بحث حقوق زنان در اسلام طرح ریزی کرده اند.
در همین راستا هدف پژوهش حاضر بررسی برخی از حقوق مصرح زنان در شرع اسلام بر مبنای روش تحقیق کتابخانه‌ای می‌باشد تا نشان دهد که اگرچه در مواردی به ظاهر میان حقوق زنان و مردان تفاوت وجود دارد اما این تفاوت منجر به تبعیض نمی شود بلکه جهت حفظ تعادل در مجموعه احکام فقهی و دوری از افراط و تفریط است. در این تحقیق به بررسی برخی از احکام و قوانین حمایتی شرع اسلام از حقوق زن در باب نکاح (مهریه، نفقه، اشتغال زنان)، باب طلاق، باب مجازات (دیه، قصاص، حدود) پرداخته شده است.
واژه های كلیدی: اشتغال، حدود، حمایت شرع، زنان، فقه، نکاح.
هرگاه وارد مباحث تاریخی می‌شویم و موقعیت زنان را در طـول تاریـخ بـررسی می‌كنیم، می‌بینم كه زن در بیشتر ادوار تاریخ در موقعیت بسیار پست و خفت‌باری قرار داشته؛ به طوری كه هیچ ارزش و بهایی به او داده نشده است. در قرون ابتدایی پیدایش بشر و در عصر جاهلیت هیچ گونه حق انسانی به زن داده نمی‌شد و با وی در حد احشام و شاید کمتر بها داده می شده و اینک در عصر جاهلیت جدید در قرن بیست ویکم هر چند بر مرد و زن ظلم مى شود اما زنان به واسطه ویژگىهاى شخصیتى و جنسى كه دارند در این دوره بیشتر مورد تعدى و ستم قرار مىگیرند و شاید به جرات بتوان ادعا كرد كه این ظلم و پیمالی شخصیتی زن به مراتب سخیفتر از جاهلیت اعراب بادیه نشین است، در حالی که اگر به بررسی جایگاه زن در اسلام بپردازیم، می‌بینیم كه با ظهور اسلام زن از یك جایگاه رفیع و والایی برخوردار می‌شود.
اسلام با نگرشی متعالی به انسان و با هدف قرار دادن قرب به خدا به عنوان هدف برتر، تمام ارزشگذاریها را بر این اساس قرار داده و مشاغل و مناصب را در تمامی انواع و سطوح آن، چیزی جز امانت نمیداند که استفاده از آن در جهت مثبت یا منفی، انسان را به پروردگار نزدیک یا دور میکند و چون ارزش هر کار و فعالیتی بستگی به شرایط آن کار و فعالیت دارد، وقتی پرورش فرزندان به عنوان یک وظیفه بر عهده زنان قرار میگیرد، این وظیفه بنا به نوع مسئولیت آن، از اهمّ وظایف انسانی ارزیابی میگردد که نمیتوان آن را با هیچ معیار مادی به سنجش درآورد و این ارزش از آنجا ناشی می‌شود که چنین اقدامی در جهت ساختن جامعهای سالم عملی خدایی به حساب میآید؛ چراکه رضایت و آرامش خلق خدا در سایه آن تأمین می‌شود.
ما نمىتوانیم برداشت و ارزیابى درستى از قوانین جزائىاسلام (اشتغال زن، دیه، قصاص و …) داشته باشیم بىآنكه جایگاه و كلیه مناسبات موجود این بخش ازقوانین و احكام را با بقیه‌ی بخشها در نظر بگیریم. چنان كه در خود این بخشاز مجموعه نیز، باید به پیوندهاى موجود میان اجزا و تك تك مواد ومقررات آن، توجه نمود. و این خود امرى كاملاً دشوار و براى بسیارى ازافراد ناممكن است، چرا كه فهم همه‌ی اجزای دین و جایگاه و مناسباتى كههر یك از اجزای آن دارند، و تأثیر و تأثر متقابل، و نسبتسنجى آن با انسان و كلیه‌ی روابط و مناسبات اجتماعى و فردى او، امرى آسان و قابل دست یابىنیست و اگر اضافه كنیم پیوندى كه احكام، شریعت و اساساً دین با «جان» آدمى، «جهان» طبیعت و «عالم» آخرت دارد اذعان خواهیم كرد كه كارىبس دشوار بلكه ناممكن است.
در شناختصحیح و ارزیابى جامع مسایل زنان، «یكجانگرى» و پرهیز از تفسیرها وتحلیل هاى یك جانبه و خارج از مجموعه‌ی شریعت و دستگاهى كه دین براىهدایت فرد و جامعه و بهبود مناسبات اجتماعى انسان و بهرهورى صحیحاز فرصت زندگى ارائه مىدهد، یك اصل بنیادى مىباشد و بسیارى ازتفسیرها و ارزیابی ها و پیشنهادهایى كه در حوزه‌ی مسایل زنان در محافلعلمى پژوهشى و در سطح رسانههاى گروهى مطرح مىشود و بسیارى «نقد»ها كه صورت مىگیرد و برخى«تأویل»ها و«توجیه»ها كه به كمكگرفته مىشود، همه ناشى از نگرش هاى جزیى و برخاسته از داوری هاىمقطعى و بریده شده از پیكره‌ی عظیم شریعت است و كارى علمى و راهگشا به شمار نمىرود. و پرواضح است روى سخن متوجه‌ی همه‌ی تلاش هایى استكه براى ترسیم جایگاه انسانى- اجتماعى زن ،حقوق، مسئولیت ها و احكام او صورت مىگیرد.
این پژوهش با پرداختن به بررسی قوانین حمایتی شرع از زنان سعی دارد به گوشه ای از قدرت و قوت فقه اسلامی در حمایت از کانون خانواده و به خصوص زنان اشاره نماید.
همان طور که می دانیم تمام ظرفیت فقه و احکام دینى راجع به زنان، در قانون مدنى ما ذکر نشده و امید است که به برکت اجتهاد فقهاى روشن ضمیر مواردى در حمایت از آنها به لیست قوانین مدنى افزوده شود (کار، ١٣٧٨، ٢۵). به عبارت دیگر، ما نیز معتقدیم که خوب است شرایطى فراهم شود که زنان تا رسیدن به جایگاه واقعى خود از حمایت هاى ویژه برخوردار گردند، نه آن که در همه ى عرصه ها مشابه مردان شوند. در هر جا که دین نگرش جنسیتى ندارد، وضعیت مطلوب، وضعیت مساوى با مردان است و هر کجا که خصوصیت زن بودن دخالت دارد، نباید تلاش کنیم سطح برابر شود، بلکه باید بکوشیم رفتارهاى غلط را که خلاف آموزه هاى دین، زنان را به عقب مى راند، حذف نماییم.
بنابراین، چه به جا خواهد بود کسانى که در مسیر قانون گذارى از نظر فقهى مؤثرند، ولو در حد نظارت، مانند شوراى محترم نگهبان، با بهره گرفتن از شیوه هاى اجتهادى، قوانین حمایتى و تأمینى بیشترى را در استیفاى حقوق زنان مطرح سازند که مقتضاى موازین اسلام باشد و در رایزنى ها با مراجع قانون گذارى در میان گذارند. هدف اصلی در این تحقیق بررسی مقررات شارع اسلام در حمایت از حقوق زنان از جمله: نفقه ،مهریه، دیه، قصاص ،کار در منزل و… می باشد. به عنوان مثال، نقش مادرى زنان به اندازه اى در دین مبین اسلام اهمیت دارد که اگر زن باردارى طلاق داده شود، تا زمان وضع حمل باید از تمام مزایاى یک همسر برخوردار باشد و شوهر تمام مایحتاج او را از خوراک، پوشاک و مسکن تأمین نماید. مثال دیگر به تأخیر انداختن اجراى حد از زن باردار تا زمان وضع حمل اوست. حتى در مواردى در سیره ى حضرت امیر المؤمنین(ع)آمده است که ایشان به گونه اى عمل مى نمودند که زن زانیه نیز تا زمانى که فرزندش به رشد قابل قبولى برسد و میزان اتکا و نیازش به مادر کم تر شود اقرارهاى چهارگانه ى خود به عمل خلافش را تمام نسازد. اعمال این روش، یعنى به تأخیر انداختن اجراى حد و یا جلوگیرى از قطعى شدن جرم، خود حاکى از اهمیت نقش مادرى است، و لو آن که مادر مجرم باشد (عاملی،١۴۰٩ق، ج١٨، ص١۰٣) ذکر این مثال ها از این جهت است که اگر شریعت اسلام تا به این حد به نقش مادرى در اجراى قوانین خود نظر دارد، مى توان توقع داشت که قانون گذاران ما نیز در برنامه ریزى هاى مختلف، به خصوص برنامه ریزى هاى اجتماعى، به نقش مادرى اهمیت بیشترى بدهند. ارائه ى تسهیلات بیشتر و حمایت از مادران باعث مى شود که حضور اجتماعى زنان به قربانى نمودن نقش مادرى منجر نشود (کار، ١٣٧٨، ص١۶).
تعداد صفحه :133
قیمت :14700 تومان
1 دیدگاه
دیدگاه‌ها بسته است.