دانشگاه ادیان و مذاهب
دانشکده شیعه شناسی
پایان نامه کارشناسی ارشد رشته شیعه شناسی گرایش کلام
بررسی تفویض امر دین به ائمه در روایات شیعه
راهنما:
جناب آقای دکتر مهدی مهریزی
مشاور:
جناب آقای دکتر قاسم جوادی
زمستان 1390
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود
(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
فهرست مطالب
2-1. متن روایات، ترجمه و نمایه‌ها 13
2-2. دسته بندی و ارتباط نمایه‌ها با روایات 56
2-2-5. فقط پیامبر و ائمه (ع) 57
2-2-7. محمد، علی و فاطمه (سلام الله علیهم) 57
2-2-19. تشریع‌های پیامبر (ص) 59
2-2-20. اجازه خدا به تشریع‌های پیامبر(ص) 60
2-2-21. وجوب اطاعت از تشریع‌های پیامبر(ص) 60
2-2-22. استناد و استشهاد به آیات 60
2-2-24. اختلاف بین شیعیان بر سر تفویض 61
2-2-26. مستند عقلی رد تفویض خلق و رزق 61
2-2-27. توجیه روایات تفویض خلق 62
3-1-1. کتاب سلیم بن قیس (قرن 1 نیمه 2) 70
3-1-2. بصائر الدرجات (قرن 3 نیمه 2) 70
3-1-3. المحاسن )قرن 3 نیمه 2 ) 72
3-1-4. تفسیر العیاشی (قرن3 نیمه2) 72
3-1-5. الکافی ( قرن 4 نیمه1 ) 72
3-1-6.تفسیر فرات الکوفی (قرن 4 نیمه1) 73
3-1-7. رجال الکشی (قرن 4 نیمه 1) 73
3-1-8. عیون اخبار الرضا (ع) (قرن4 نیمه1) 73
3-1-9. فضائل الشیعه (قرن4 نیمه2) 73
3-3-10.الامالی للصدوق (قرن 4 نیمه2) 73
3-1-11.التوحید (قرن4 نیمه2) 73
3-1-12. معانی الاخبار (قرن 4 نیمه2) 73
3-1-13. من لا یحضره الفقیه (قرن 4 نیمه2) 73
3-1-14.مئة منقبه (قرن5 نیمه2) 73
3-1-15.تهذیب الاحکام (قرن 5 نیمه 1) 74
3-1-16. الاختصاص (قرن 5 نیمه 1) 74
3-1-17.کشف الغمه (قرن 7 نیمه 2) 74
3-1-18. وسائل الشیعه (قرن 11نیمه 2) 74
3-1-19. بحار الانوار (قرن 12 نیمه 1) 75
3-1-20. مستدرک الوسائل (قرن 13) 75
3-2. جدول جرح و تعدیل راویان 75
3-3. بررسی آماری تعداد راویان 110
3-4. نمودار توصیف راویان تفویض 112
4-2. ملا صالح مازندرانی (م 1071ق) 117
4-1. علامه محمد باقر مجلسی (م 1110) 121
4-3. سید عبد الله شبر (م 1254) 132
4-4. محمد جواد مغنیه (م14700ق) 134
4-6. لطف الله صافی گلپایگانی ( معاصر) 141
4-7. عبد الله جوادی آملی (معاصر) 147
4-8. جعفر سبحانی تبریزی (معاصر) 162
4-9. ناصر مکارم شیرازی (معاصر) 168
4-10. سید حسن طاهری خرم آبادی (معاصر) 175
4-11. سید مجتبی نور مفیدی (معاصر) 181
4-12. فتح الله نجار زادگان (معاصر) 187
5-2-1. دسته بندی دیدگاه ها 210
5-2-2. جدول دسته بندی دیدگاهها 212
5-2-3. تحلیل دیدگاه دسته اول 213
5-2-4. تحلیل دیدگاه دسته دوم 214
5-2-5. تحلیل دیدگاه دسته سوم 214
5-2-6. تحلیل دیدگاه دسته چهارم 215
چکیده
«تفویض» به معنای واگذاری امور تشریعی و تکوینی از سوی خداوند متعال به عباد خاص، مسألهایست کلامی؛ در این رساله نوع تشریعی آن با روش بررسی روایات منقول مد نظر است. بر این اساس به جمع روایات، بررسی اسناد، تحلیل دیدگاهها و تحلیل فقه الحدیثی روایات پرداختهایم؛ از نگاه غالب عالمان، تفویض دین به اجمال پذیرفتنی است اما در گستره آن، سه بینش وجود دارد. بینش حداقلی این گستره را تنها برای پیامبر (ص) و در حد تبیین احکام عام و انجام امور اجرایی میپذیرد. بینش حد وسطی آن را تنها به جعل حکم در موارد مأثور محدود می کند ولی بینش حداکثری آن را تا مطلق جعل حکم، برای پیامبر (ص) و ائمه (ع) گسترش میدهد. بر اساس این تحقیق، از 80 روایت مربوط، 48 روایت بر تفویض دین دلالت دارند؛ که از آنها تنها هفت روایت از جهت سند معتبرند. از این هفت روایت، مفوض الیهِ سه روایت پیامبر (ص) و ائمه (ع)، یک روایت، پیامبر (ص) و امام علی (ع) و سه روایت، تنها پیامبر (ص) است. با توجه به یک روایت موثق کتاب «الکافی» که مفوض فیه پیامبر و ائمه را یکسان میداند، هفت روایت بر تفویض دین به ائمه (ع) دلالت دارند. پس تفویض دین به معنی تفویض جعل حکم برای پیامبر (ص) و ائمه (ع) امری ثابت است اما مصادیق آن برای پیامبر (ص) محدود است به موارد: تغییر رکعات نمازهای یومیه، تعیین نوافل، تحریم همه مسکرها، سنت قرار دادن روزه ماه شعبان و سه روز از هر ماه، قرار دادن ارث برای جد، حرم قرار دادن مدینه، تعیین دیه چشم و نفس و مکروه قرار دادن برخی از اشیاء؛ ولی برای ائمه (ع) وجود مصداقی قطعی در روایات قابل اثبات نیست.
کلید واژهها: تفویض دین، روایات، پیامبر، ائمه، مفوضه، دیدگاه.
فصل اول: کلیات
مقدمه
تفویض به معنای «واگذاری کاری به دیگری» است که معمولا وقتی در مورد انسانها استعمال میشود، ناشی از ضعف آنان است؛ بدین معنی که وقتی فردی به دلیل محدودیتهای موجود نتواند کاری را آنچنان که باید انجام دهد، آن کار را به دیگری تفویض مینماید.
ادعای تفویض دین به ائمه (ع) که به عنوان موضوع این تحقیق انتخاب شده است، از حساسیت ویژه‌ای برخوردار است زیرا اگر به درستی تبیین نگردد به شبهات تخریب گر مذهب شیعه دامن زده می شود.
در کتب روایی شیعه نظیر کتاب سلیم، بصائر الدرجات، الکافی و … بحث تفویض خداوند به مخلوق خویش مطرح شده است. این تفویض گاهی به صورت مطلق استعمال شده است و گاهی قیودی چون امر، امر خلق، دین، امر دین و … را با خود به همراه دارد؛ نیز افرادی که به آنها تفویض صورت گرفته است، گاه مردم عادی، گاه برخی پیامبران و در مواردی هم پیامبر خاتم (ص) و ائمه (ع) مفوض الیه هستند. نکته مهم در اینجا این است که هر چند در بین عالمان شیعه درباره مفوض فیه و مفوض الیه این روایات اختلاف نظر وجود دارد اما همگان بر این باورند که تفویض صورت گرفته از جانب خدا به معنای استقلال عبد از رب و نقص واجب الوجود نیست. فلسفه این تفویض چنانکه در روایات خواهد آمد سنجش میزان طاعت مردم و تکریم الهی خواص عباد است و از جهت ماهیت با تفویض انسان به انسان کاملا متفاوت است.
تعداد صفحه : 234
قیمت :14700 تومان